Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 October 1925 — HAULE WALE KA HOOPII I KA LUNAKIAI WM. AHIA Kakoo ka Lunakanawai Banks i na Noi Dimara a na Loio o Ahia no Kona Pili Ole i Kekahi Hewa Malalo o ke Kanawai [ARTICLE]

HAULE WALE KA HOOPII I KA LUNAKIAI WM. AHIA

Kakoo ka Lunakanawai Banks i na Noi Dimara a na Loio o Ahia no Kona Pili Ole i Kekahi Hewa Malalo o ke Kanawai

Mahope iho o ka noonoo ana- o ka Luuakanawai Kaapuni Banks, i kana olelo Hooholo, maluna o na noi dimaia a na loio o ka Lunakiai W. M. Ahia, no ka hoopau wale ana i ka hoopii, e ku-e ana iaia, ma kona ano h® hoa no ,ka papa o na lunakiai, no ka manawa i aneane e piha ka pule hookahi, i hoopuka mai ai oia i ka olelo hooholo, ma ka Poakahi iho nei, e kakoo ana i na kumu noi dimara apau a na loio o Ahia, -me ka hoopau wale ana i kela hihia. Ma ka Poakahi o ka pule aku nei i hala, i hookomoia aku ai ka hoopii ku-e i ka Lunakiai Ahia, -i~'ua o ka Lunakanawai Kaapuni Banks; a» ma ka Poakolu mai ka hooloheia ana, o ka. hihia, mo ka waiho ana aku o ka Loio A. L. Castle, i na noi kumu dimara, no ka hoopau wale ana i ka hihia, a e hookuuia mai ka Lunakiai Ahia, me ka pili ole o ka hewa iaia ma kekahi ano. Ua kakooia kela mau noi kumu dimara apau a na loio o Ahia, ma ka Poakahi iho nei, e ka Lunakanawai Banks; eia nae mahope iho o kona kukala ana ae, no ka l?oopau wale ana i ka hihia, ua hoakaka aku la ka Loio Kalana Hathaway, no kona lawe loa i ka hihia imua o ka aha kiekie, no ke kumu wahi ana, o ka aha kiekie wale no kahi e maopopo pono ai ka hopena o lela hihia. Penei ke ano nui o ka olelo hooholo, e pili ana i ka hihia o ka Lunakiai Ahia: "He hoa o William M. Ahia no ka papa o na lunakiai, a he hoa oia no v kela papa ma na la lehulehu i hoakakaia maloko o ka palapala hoepii. Hoko o na maiiina o Mei am<s lulai, 1925, na. haawi aku ka papa, ma ke ano ku i ke kanawai i ka aelike ia H. L.. Fernande» & 00., no ke kukulu ana i na halekula maloko o ke kulanakauhale o Honolulu nei, o ka lilo o kela mau halekula, ua nkuia mailoko ae o ka waihona puuku o ke kulanakauhale. "Ma kekahi mau la mamua aku 0 ke komo ana ma keia mau aelike, ua kuai o Femandeß & Co., mai ia Ahia mai, ka ona, a lunanui o ke Johanson Mill, i ka papa ame kekahi mau meahana e ae, no ka hoohanaia aku ma ke kukulu ana i na halekula i oleloia, a na hana mau pela ma na manawa lehulehu mamua aku o ka loaa ana mai o keia mau aelike. "Ua hana o Ahia,' ma- kona ano he lunanui a ona no ke Johanson Mill, a komo ma kekahi aelike e hana. no Fernandes & 00., ma na mea e pili ana i na halekula i oleloia. TJa uku piha ia aku o Ahia, a uku hapa ia paha no n& meahana, 1 hoolakoia mai eia, a no ka hana paha i laweiā eia. "Aole he hoakaka maloko o ka palapala hoopii, no ka hanaia ana o kekahi aelike, a i ole he hoomaopopo ana paha mawaena o Fernandes & Co., ame Ahia mamua aku o ka haawiia ana o ka aelike ia Fernandes & Co., o Ahia a i ole o ke Johanoon Mill, ka mea nana e hoolako aku i kekahi mau meahana a r ole lawelawe paha i ka hana e pili ana i na halekula, ina nei no ka loaa o ka aelike ja Fernandea & Co. Mftmuli o ka hoakaka ole ia ana o kekahi mea o keia ano, ua maopopo loa aole he aelike i hanaia". , "E hoomanaoia, ma ka hapa mua o ke Kanawai 175 o ke Kau Ahaolelo 1915 e hoakaka ana ia: ua papaia ka lunakiai mai ka lawelawe ana aku i kekahi mau hana, o keia mau mea, i papaia, o ia hoi, aole e lawelawe ana paha 1 kekahi aelike, e ukuia aku ai kekahi dala mailoko aku o ka waihona puuku. Aole hoi oia e lawelawe ma ke ano pololei, a ma kekahi ano e ae paha, ma ke kuai hoolilo ana 1 kekahi waiwai, e ukuia mai ai na hoolilo no ia mea ma ka waihona puuku mai. īna ua lawelawe oia i kekahi o keia mau mea i papaia, alaila ua pili ka hewa kupono ole iaia ma. ka oihana, a ua kaa aku oia malalo o na hoopa'iia a ke kanawai i hoakaka a "Ua kaokoa loa keia mai ka haalele ana i ka oihana elike nw ia i hoakakaia ma k e Kanawai 175. Nolaila ua maopopo loa, aole e hiki ke hookauia aku na i hoakakaia ma ke Kanawai 175 maluna 0 kekahi lunakiai, ke ole e hana oia 1 kekahi mea i hoakaka maopopo loa ia ma ke kanawai, he hana ia no ka haalelea na I ke kulana oihana. Lawa .Ole na Kumu "Ua maopopo loa, o ke hoo-

lilo ia aku 0 ka papa • Ahia ia Fernandes k Co., ame kekahi mau meahana e ae, no ka hoohanaia aku no na hale i hoakakaia maloko 0 ka palapala hoopii, aole ia he kumu e haalele ai oia i kona kulana oihana. Malia paha he hana ia i papaia ma ka hapa mua o ke Kanawai no keia kumu ua ku-e i'ke kanawai, aka nae ua kapaeia e ka hapa hope 0 ke kanawai, ma kahi e olelo ana, e hoakaka maopopoia na kahua no ka haalele ana i ka oihana; nolaila aole he haalele oihana i hanaia. 14 Aole he kuleana o Ahia ma kekahi ano no na aelike i hanaia mawaena o ke Kulanakauhale a Kalana me FernanAes & Co., malalo 0 na manao o ka Pauku 267ft 0 na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii 0 ka 1925; e ikeia nae ina pah& he kuleana kekahi, ma ke ano 0 kana mea i hana ai me Fernandea & Co. Ua hoolilo aku oia i kekahi mau meahana ia Fernandes & Co., no ka hoohanaia aku ma ke kukulu ana I na halokula a ua lawelawe paha oia i keleahi mau hana 9 pili ana me ua mau hale neL "He hana paakiki lo.t ka manao ana he kuleana kekahi o Ahia no kela mau hana i lawelaweia, no na aelike mawaena 0 ke kulanakauhale ame Fernandes & Co. "No na kumu mamua ae la, aole au i ike, ua lawa na kumu maloko 0 ka palapala hoopii, e hoakaka ana i na mea oiaio e hiki ai ke haaleloia. ke kulana oihana lunakiai e paaia nei e William M. Ahia." — *-4-«