| | HE MOOLELO no KAMILA a i ole
Na Ola Elua i Owiliia Iloko o na Wiliau o
na Popilikia Mamuli o na Hana
Pupuahulu "E oluolu oe e haawi hou mai i kela leka ia'u!" i noke aku
ai o Kalala i ke koi." "Aole au e haawi hou aku ana i keia leka ia oe, aka e helu-
helu like no kaua i na mea au i kakau ai!" wahi a Kalani,
me ka minoaka ana iho, a hopu mai la i ka lima o Kalala me
ka huki ana aku no kahi o ke ko-ki e ku mai ana hoonoho iho
la ia Kalala ilalo, me kona noho pu ana iho no hoi ma ka
aoao o ke kaikamahine opio.
"He manawa keia no ka aina ahiahi, e hele kaua noloko o
ke keena aina," i pane ae ai o Kalala, ma ke ano hoolalau.
"Ua kamailio mua aku nei au i kuu makuahine, e hoopanee
aku ko kakou manawa ai, he hapalua hora mai ka manawa
mamua mai, nolaila aole kakou e ai koke ana i keia manawa.
E huli mai hoi paha oe e Kalala i nana aku ai au i kou hele-
helena!"
Aohe nae he huli mai o Kalala no kahi a Kalani Elikona e
nana aku ana iaia, aka ka ike mai la nae o Kalani, i ka naholo
o ka ula ma na papalina o ke kaikamahine opio.
''Aole anei oe e nana mai ana ia'u e Kalala? Aole anei
ke mea maikai nou ka nana ana mai ia'u, oiai e heluhelu ana
i kau leka mua loa, a malia o ka leka hope loa no paha keia
au i kakau ai na'u, no ka mea ma keia hope aku aole loa au
e hookuukuu aku ana ia oe e hele no kahi mamao, e loaa ai
he manawa nou e kakau mai ai i kekahi leka o keia ano, e
noho mau mai ana oe imua o kuu alo, e waiwai ole ai ke ka-
kau ana i kekahi leka."
Ke hakilo mai la o Kalani Elikona i na ano o Kalala, akahi
no oia a ike mai i ka oluolu maikai o kona helehelena no ka
mea akahi no a loaa maoli aku ka ike i kela kaikamahine, no
ka haulehia ana o ke kanaka opio i ke aloha iaia.
Akahi no a hoopauia ko Kalala manao kanalua me ka po-
hihihi no ko Kalani Elikona ano maoli, ma ka oluolu o kona
leo i kamailio aku ai, ka waipa-he no hoi o kana mau olelo, a
mamua o ke kamailio hou ana mai o Kalani Elikona iaia, kau
mai la o Kalai i kona lima akau maluna o ka lima o Elikona.
Me ka minoaka hoohie ma na papalina o Kalani Elikona,
apo aku la kekahi luna ona ma ka a-i o Kalala a huki mai la
a pili ma kona poohiwi.
"Akahi no a loaa ka oluolu maikai ia kaua, ua auhee aku la
kela mau ano hoihoi ole iloko ou e Kalala no'u. E kuu ipo
nohea, pehea la e hiki ai ia'u ke kau aku i ka hoopa'i kupono,
no kau mau hana kolohe he nui. Ua maopopo no anei ia oe,
ua ukali aku au mahope ou no Gemania?"
"Ua ukali ae anei oe ia'u no kela wahi?" i pane mai ai o
Kalala me ka piha me na manao kahaha.
"Ae, ua hoea aku au no kou hale e noho ana, oiai oe e wai-
ho ana i ka ma'i me ka hunakele loa o Mrs. Fanakalina i na
meahuna e pili ana ia'u, au no e hoomanao la, i ke kupale
mau ana o kela wahine, no ka pono o Kikeke Buke, ia oe e
hoikeike mau aku ana i kou ku-e ikaika i kela kanaka."
"Alaila ua loaa aku anei ka ike ia Mrs. Fanakalina no kou
mau ano oiaio loa i kela manawa?"
"Ae, ua loaa kahiko iaia ka ka ike e pili ana ia'u, a e hoo-
lohe mai oe. Ma kela kakahiaka au i haalele ae ai ia Fela-
kona Hale; ua hele okoa aku la au e hui pu me Mr. Felakona,
a hoike aku la iaia i ko'u inoa oiaio loa; a a'o mai la kela ia'u
he hana kupono loa ma kou aoao, ka hoike okoa ana aku ia'a
iho imua o kuu makuahine, a wahi ana, aole e lilo na nuhou
hauoli, i kumu hoopilikia aku i kekahi mea.
"Mamuli o na hooponopono maikai ana, ua lilo ka Lede
Mele, i mea hoike aku me ke akahele loa, i ka nuhou hauoli
i kuu makuahine e pili ana ia'u.
"Aole e hiki ia'u ke hoike aku ia oe no kela halawai ana
o'u me kuu makuahine; a ka nae iloko o ka maua hoohele ana,
i puka ae ai kou inoa, a ia wa i hoike okoa aku ai au imua ona,
no ke ano o kau mau hana ia'u. Ua hoopohihihi loa w ko
maua mau manao a elua no kela hana ma kou aoao, oiai ua
maopopo like no ia kaua a elua, kou ae ana mai ia'u, e aloha
aku au ia oe, a maluna wale no ou ko'u noonoo i na manawa
apau, eia nae he hana kau, a ka mea aole he wahi lihi hoihoi
iki iloko ou.
"Oiai nae kuu makuahine e. hoomakaukau ana e kakau aku
i kekahi leka nau, no ka ninau ana aku i ke kumu o kou ku-e
ana mai ia'u, ua loaa mua mai la ka lohe, no kou loohia ana
i ka ma'i; o ko'u haalele koke iho la no ia i kuu makuahine
a holoaku la no Gemania Hale.
"Iloko o kela mau la kakaikahi a'u e hoohala ana malaila
me he mea la ua hoopilikia loa ia aku ka noonoo o Kauka
Wakona, no ka mea aia maluna ou ka hoohihi o kela kauka;
a aole au i haalele aku ia Gemania Hale, ahiki i kuu ike ana,
ua loaa maoli ia oe ka oluolu maikai e pau ai na manao hopo-
hopo no kou hopena.
"Ia'u i hoea mai ai no Felakona Hale, lohe iho la au, ua paa
loa ka manao o kuu makuahine e holo aku no Ladana, a waiho
aku iaia iho, malalo o ka lapaau ana mai a kekahi o na kauka
nana maka akamai loa o kela kulanakauhale."
"Ua hooko wale aku no kou makuahine ia manao ona, no
kou pono aole no kekahi kumu okoa ae, e kala kahiko loa, i
kauoha aku ai iaia e hele imua o kekahi kauka kaulana, no
ka nana ana mai i kona mau maka, aole nae ona maliu iki mai,
a ia oe nae kana keiki, akahi no oia a ae mai," wahi a Kalala.
"Pehea aia anei ka manao lili iloko ou no'u e Kalala? i
hooniele wale mai ai no o Kalani, me ka noke pu ana ae i ka
akaaka me ka leo nui; me ka noke ana mai no hoi i ka nana
ma na maka nohea o Kalala, e kulou la iluna o ka papahele.
"Ua pili ia oe e Kalala ka hewa ko'iko'i loa, o ka hana ana
mai i na mea e komohia ai na manao lili iloko o'u nou; a i
pana'i no ia mau hana au ea, pela au i imi ai i kekahi mea e
komohia aku ai iloko ou ka manao lili no'u, oiai nae, no ka
pono wale no o kuu makuahine ka'u mea i ake aku ai e hanaia
mai i wahi e loaa hou ai ka ike i kona mau maka."
"I ka manawa hea au i hoopii aku ai i ka manao lili iloko | ou? Ke noi aku nei au ia oe, e hoike mai ia'u i ka mea oioio
loa!"
"O kou poina koke iho la no ka ia. Aole ka paha ou hoo-
manao mai, no kela mau la a kakou e hoohala ana ma Fela-
kona Hale ea?"
"Heaha ka'u mea i hana ai malaila e lili ai oe ia'u?"
"He nui wale kau mau hana, o ka mea mua loa nae ea, o
ia no na mea e pili ana, i kekahi leka o ka loaa ana mai ia oe."
"Ke maopopo la ia'u kena mau mea au e kamailio mai la
e Kalani," wahi a Kalala me ka pa'ipa'i ana aku ma ke kua
o ke kanaka opio, a ninau hou mai la: "Heaha hou ae ia ha-
na a'u i hoopiiia aku ai ka manao lili iloko ou?"
"Eia no ia; mahope iho o ka holopono ana o na hana a ke
kauka i na maka o kuu makuahine ; ua loaa mai la kekahi le-
ka mai ia Mrs. Fanakalina mai, e hoakaka mai ana, no kou hoo-
huoi ana, owau ka mea nana i lawe i na pohaku daimana o
kuu makuahine.
"Aole a'u mau hoahewa wale ana aku maluna ou, aia no
palia kekahi ia'u, ka loaa o ka manao kuhihewa elike me kou,
ina aole i loaa mua kekahi ike no ko'u ano oiaio maoli."
"Ae, ke hooia aku nei au no ka loaa ana o ka manao kuhi-
hewa loa iloko o'u o oe ka mea i pili i ka hewa, pehea la i
hiki ai ia oe ke hoomanawanui, e uumi i kou manao hoowaha-
waha no'u, oiai au e noonoo mau ana no kou pili i ka hewa
aihue."
"Ua ike no au i kou kuhihewa loa, no ia ike, i hiki ai ia'u
ke uumi me ka hoomanawanui, i ko'u mau manao maikai ole
nou. Malia paha na keia leka a'u e paa nei e hoauhee aku
i na mea apau, e heluhelu aku anei au i na manao o keia leka
imua ou!"
"Aia no ia i kou manao," wahi a Kalala me ka palulu ana
ae i na lima ma kona mau maka, a moe mai la imua o ka
umauma o Kalani Elikona.
Wehe malie ae la o Kalani Elikona i ka leka a hoomaka
iho la e heluhelu, me ka malie loa, me ka hooko'iko'i ana i
kona leo ma kekahi wahi, a hoomama no hoi ma kekahi wahi.
Penei kekahi mau lalani o kela leka a Kalani i heluhelu ae
ai:
"Aia anei kekahi kumu kupono e huikalaia mai ai au no ka'u
mau mea i hana aku ai ia oe? No ia mea nae a'u i hana aku
ai, ua oi aku ka ehaeha o kuu uhane mamua o na mea hiki
ia'u ke hoopuka ae ma na huaolelo maopopo loa."
"Aole anei i hoike maopopo aku au imua ou e Kalala i
ko'u aloha. Heaha hou aku ka hana au i makemake mai ai
na'u e hana aku?"
"O e oluolu oe e hoopau i kou kamailio ana mai i na mea
e hoehaehaia ai ko'u noonoo!"
"Ina pela ua pono, a e hoomau aku ana au i ka heluhelu
ana i na mea i kakauia maloko o keia leka," alaila heluhelu
hou aku la o Kalani, elike me keia:
"Ua kuhihewa loa ia au, a no ia hana kuhihewa, me he mea
la, ua aneane e hiki ole ia oe ke huikala mai ia'u."
ka huikala ana aku ia oe?"
"Pehea manao no anei oe e Kalala, he hana hiki ole ia'u
"Aole i maopopo ia'u," i pane ae ai o Kalala, alaila nana
hou iho la no o Kalani i ka leka, a heluhelu ae la:
"Ia'u i hoike ae ai i ko'u ano hoowahawaha ia oe, e kamai-
lio ana hoi i na olelo ikaika a kupono ole nou ; o ka mea apiki
nae, ua hooi loa ia ae kuu aloha ia oe," alaila huli okoa mai
la o Kalani imua o Kalala, a i mai la:
"He oiaio anei, ua hooiia ae kou aloha ia'u; a no ia aloha
ea, ke noi aku nei au i kau mau huikala ana mai."
"Ia'u i noonoo ae ai nou e Kalala, hookahi no a'u mea i ike,
o ia na manao oluolu. Aole i lilo kou mau ano huhu, kou
mau manao inaina a hoowahawaha ia'u, i kumu no'u e hoo-
poina ai ia oe e Kalala, aole loa."
"Ke olelo nei oe maloko o kau leka, no kou noho aku iloko
o ka hauoli i na manawa apau, aole loa e loaa ia'u ia hauoli,
ke ole oe e Kalala e komo pu mai me a'u iloko o na ohumu-
humu like ana, no ko kaua ola ana o keia, mua aku."
"Pela i'o anei ka mea pololei?" wahi a Kalala me ke aea
ana ae o kona poo iluna, a nana mai la ma na maka o Kalani
Elikona.
"Ina e hiki ana ia'u ke lawelawe aku i kekahi mau hana e
hiki ai ia oe e Kalani ke hoopoina i na mea o ka wa i hala,
alaila ma ia ano wale no e hiki ai e loaa ka hauoli ia'u. Pehea
manao no anei oe e hiki ana ia'u ke hana pela?"
"Aole o'u wahi kanalua iki e Kalala, kuu aloha. No'u iho,
ua oi aku ko'u kahiko mamua ou, a ua hoopuniia hoi ko'u ola
ana, me na mea hoopilikia me ke kaumaha pu o ka noonoo.
Manao no anei oe e Kalala e loaa ana ka hauoli ia oe ke noho
pu mai me a'u? Aole ana anei he mea ia nou e mihi ai ma
keia hope aku."
"Ke manaoio loa nei au, aole a'u mea e mihi ai; ua lawa
kou aloha ana mai ia'u, i kumu no'u e hilinai aku ai, e hoopu-
niia ana ko'u mau la o ke ola ana aku iloko o ka hauoli."
Ua hoopukaia aku kela mau olelo e Kalala me ke kui'o loa,
ua auhee aku ka hoopepe ame ka hilahila mai iaia aku, alaila
nana aku la oia ma na maka o Kalani Elikona, a o no ka ike
ana mai o ke kanaka opio, i ka helehelena hoihoi o Kalala,
lalau okoa mai la oia i ka lima o ua kaikamahine nei, a huki
aku la a pili ma kona umauma, me ka pane ana mai:
"Alaila akahi anei a maopopo loa ia oe ka nui ame ka ho-
honu o kuu aloha?" alaila kulou okoa iho la o Kalani Elikona
ilalo, a honi aku la ia Kalala no ka manawa mua loa, me ke
pale ole ae o ke kaikamahine opio; aka ke moe hoololo wale
la no oia ma ka umauma o ke kanaka ana i aloha ai. MOKUNA XVIII. O ka lulumi hoi ia o na opio iloko o ka wiliau o ko laua
aloha, ahiki i ka mao ana ae, ia wa i pane ae ai o Kalala me
ka leo nahenahe loa: .
"I ka manawa hea i komo ai ka makemake iloko ou e Ka-
lani no'u?"
"I kuu manawa i ike aku ai ia oe i ka iho ana mai no ka
hale malalo maloko o Elikona Hale, e alakai ana i kuu ma-
kuahine. I kela manawa, i komo koke ai ka manao hoohihi
iloko o'u nou; a ina i pane mai oe, i kuu wa i ninau hoohua"
hualau aku ai imua ou, ina paha ua kaawale oe, aolo i paa
malalo o ka mare, aka ua paa oe i ka hauhoaia; ina ua huli
hoi kahiko au no Auseteralia, me ko'u aa ole e hoike ae i ko'u
mau ano oiaio, a i ole hookololohe hou aku paha e noho me
ko'u mau hoaloha."
"He keu aku hoi ha kou lokoino i kou makuahine, ina i ha-
na oe pela?"
"Heaha auanei ko'u lokoino, o oe ka mea nana i kono mai
ia'u e hana pela, aole he mea okoa ae. Mai huli hoi no au no
Auseteralia, ina aole i hele ae o Teda e hoike ia'u, no kou loaa
ana mai iaia iloko o ke kulana maule iluna o ka papahele, ma | kela ahiahi i hookoia ai ka mare maloko o Felakona Hale.
"Ke hauoli loa nei au no kela maule ana o'u, no ka mea
pela wale no oe i huli hoi ole aku ai iloko o ka naele hihipe'a
o Auseteralia. He keu aku maoli no a ka nui o kou hooma-
nawanui e Kalani, i ka'u mau hana hoopilikia a hookaumaha
i kou noonoo. Pehea la oe i hukihuki ole ai i kuu mau pepei-
ao!" "Pehea auanei e hiki ai ia'u ke hana aku pela, oiai aole o'u
wahi mea a pilipili aku ma kou aoao, e hoomamao mau ana
oe ia oe iho mai ia'u aku," i pane ae ai o Kalani Elikona, me
ka minoaka hoohie ma kona mau papalina, oiai hoi o Kalala
i noke ae ai i ka akaaka me ka leo nui.
Ua noho hamau iho la na opio no kekahi mau sekona lehu-
lehu; alaila kaa aku la ma ka aoao o Kalala ke kamailio hou
ana mai:
"Ke makemake nei au e ninau aku ia oe e kuu aloha, heaha
ka hana nana i kono mai ia oe e haalele iho ia Felakona Hale,
a huli hoi aku no Auseteralia me Keoni Felakona, ma kekahi
la mai, mahope o ka hookoia ana o ka mare ma ka home o ka
ohana Felakona?"
"Mamua o ko'u pane ana aku i ka haina o kau ninau ea,
ke makemake nei au e hoike e ae i ko'u manao nou ; ua kuhi-
hewa paha oe, o ka'u hana o ka haalele ana iho ia Felakona
Hale, no ka hoolilo ana aku no k i na pohaku daimana o kuu
makuahine, aole anei pela e ke aloha?"
Aole a Kalala pane no kela ninau, aka papani mai la kona
mau manamanalima ma ka waha o Kalani, me ka i ana mai:
"E hoike mai hoi paha oe, no kau wahi o ka hele ana?"
"Ae, e hooko aku ana au i kou makemake e Kalala, a o ia
no keia: Ma kela po a kaua i kamailio pu ai, mawaho aku
o Felakona Hale, ua hoohauoli loa mai oe i kuu puuwai, aka
mamua nae o kuu noi ana aku ia oe e lilo mai i wahine mare
na'u, ua makemake au e ike no'u iho, ina paha ua make i'o,
ka wahine mua a'u i hookau aku ai i kuu inoa maluna ona."
"Nolaila ihea oe i hele ai?"
"Ua holo pololei au no Kalakona me ka ukali pu o Keoni
Felakona me a'u ma kela huakai. Ua halawai pu maua me ke
kahunapule ame kana wahine, a mai ia laua mai, i loaa mai
ai ka moolelo oiaio loa, no ka makemake ana o kuu wahine.
"Ua lawe aku laua ia'u e ike pono, i ka he i waiho ai o ke
kino lepo. Ua ninau aku au ia laua no ke kaikaina o kuu
wahine, a o ka laua i hoike mai ai, ua ola loa kela wahine, a
ua haalele aku oia ia Kalakona, a hele aku no kahi i maopopo
ole ia laua, a aole no hoi laua i lohe hou i kekahi mea e pili
ana nona.
"I kinohi o ko'u hoolauna ana aku ia'u imua o kela mau mea,
ua nana mai laua ia'u me ka hoihoi ole, me he mea la, ua hoo-
pihapihaia aku kela mau mea lokomaikai, me na olelo hoopuni-
puni, e pili ana no'u, e ke kaikaina o kuu wahine, aka i ka hoa-
kaka pono ana aku o Keoni Felakona, i ko'u mau ano oiaio
loa, akahi no laua a hoikeike mai i ke ano hoihoi me ka olu-
olu ia'u.
"O kela kekahi mau mea oluolu a maikai loa a'u i ike ai,
a ina he manawa kupono kekahi ma keia mua aku, ke make-
make oe, e lawe no au ia oe imua o laua no ka hoolauna ana
aku imua o kela mau mea."
I pane ma ko Kalala aoao, kaomi wale iho la no oia i ka
lima o Kalani, alaila, alawa aku la kana nana ana no kahi o
ka uwaki e kau mai ana eia ka ua kokoke e kani ka hora ewalu,
a o ia kana o ka ninau ana mai ia Kalani.
"Pehea, ua like no anei ka nui o kou aloha ia'u, elike me
kou aloha i kela wahine mua au. Mai huhu mai oe ia'u no
ko'u ninau aku ia oe i keia mea!"
Pahola ae la ka minoaka ma na papalina o Kalani, oiai ua
lilo no kela ninau i mea maikai i kona noonoo, oiai he kuleana
nui ko Kalala e ike ai, i ko ia nei manao maoli, mawaena o na
wahine elua, a no kona hoohakalia loa i kana pane, i kamai-
lio hou aku ai no o Kalala:
"Aole au i poina i kou kamailio ana mai, no ka u'i ame ka
nohea maoli o ka helehelena o kela wahine mua, a ua aloha
maoli no oe iaia me kou puuwai apau, o ka mea oiaio loa anei
keia?"
"Auhea oe e Kalala kuu aloha; o na mea apau au i hoaka-
ka mai nei, he mau mea oiaio loa ia a'u i hoike aku ai imua
ou. Ua haulehia i'o au i ke aloha kupouli no kela wahine,
he aloha oiaio loa, ina i malama oia i ka maemae o ke aloha
o ke kane ame ka wahine; aka iaia i malama ole oia ia mea
laahia loa, ua pau iho la ko'u aloha ana iaia, o kela wahine
ponoi, no ka mea nana i kinai i ke aloha iloko o'u nona.
"O kela aloha a'u i haawi aku ai i kela wahine, he aloha
ia o ke kanaka opio, akahi no a omu'a ae iloko o na la kanaka
makua o kona ola ana; aka p ke aloha a'u e haawi aku ana
ia oe, he aloha ia o ke kanaka makua, he aloha oiaio loa, aole
he aloha hookamani, na ka make wale no o kekahi o kaua e
hoomalani ae ia aloha."
Hopu okoa mai la o Kalani i ke poo o Kalala a hapai ae
la iluna, aia ka hoihoi ame ka makemake ma kona helehelena
kahi i haiia-mu ai, alaila hoomau hou mai la oia i ke kamailio
ana:
"Ua ike no anei oe e Kalala, owau kekahi kanaka nele a
ilihune loa, me ka loaa ole o ke kuleana ia'u, e hoohihia ai i
kou noonoo, no ka lilo mai i wahine mare na'u, oiai he wa-
hine waiwai oe?"
"O mai kamailio mai oe e Kalani pela! Owau o kaua ka
mea nele a ilihune loa, o na waiwai a'u e hauoli nei i keia la,
o oe maoli ka mea kuleana aole owau. Ina aole i make kou
makuakane a ke ola nei no oia i keia la, he mea maopopo loa,
e hooili ana oia i kona mau waiwai apau maluna ou. He nani
nae ia, eia kela mau waiwai apau malalo o ko'u malu, e ae
ana anei oe e Kalani e lawe aku i na mea i kuleana maoli ai
no oe mai kuu mau lima ponoi aku? E ae mai ana anei oe
e Kalani?"
Mamua o ka loaa ana he manawa ia Kalani e pane mai ai
no kela ninau a Kalala iaia, ua hoopuiwa loa ia na opio i ka
lohe ana aku i ka leo o ka Lede Elikona i ka pane ana mai,
mahope aku o laua:
"Pehea, o ke kamailio wale iho no ka ka olua, aole he noo-
noo ae no ka aina ahiahi, ke hele loa aku nei kakou i ke au-
moe!" wahi ana me ka hoike okoa ana mai o kona mau maka
i ka hoihoi, iaia i ike pono mai ai i kana mau keiki me he mea
la aole he wahi kuee iki iloko o kekahi no kekahi, elike me
na la aku i hala.
Ku koke ae la o Kalala iluna, i ka wa i lohe aku ai i ka leo
o kona makuahine hookama, me ka holo ana mai, a hoomoe
aku la i kona poo, iloko o ka umauma o ka Lede Elikona, me
ka hooho ana ae me ka leo malie:
"O e mama! E mama !" wahi ana me ka puliki ana i kona
makuahine, aia hoi maluna o kona mau maka ka hoihoi, e
hoohewahewa ole iho ai ka Lede Elikona, no ka piha o Ka-
lala i ka hauoli. | "Ke hoomaikai aku nei au ia oe e Kalani kuu keiki, no kou
haawi ana mai ia'u i ke kuleana e kapa aku ai ia Kalala he
kaikamahine ponoi na'u," wahi ana me ka hele okoa ana mai,
a hopu aku la ma ka lima o kana keiki, a apo mai la no hoi
o Kalani i kona makuahine, hookahi ko lakou hele like ana
aku noloko o ka rumi aina, kahi o na meaai e kakali mai ana
o ko lakou nei hoea aku.
Aohe hoohewahewa hou ana iho, mawaena o na opio ame
ko laua makuahine, nolaila he mau la kakaikahi mahope mai,
ua pahola ae la ka lohe no ka hoopalauia o Kalani Elikona
me Kalala Fiki.
Ua Ku'i aku la kela lohe a hoea i Felakona Hale, a ua lilo
ia i mea no Silivia e nalu nui a! Hoko iho ona, ina paha he
mea maikai, ka hookoia o ka mare mawaena o Kalani ame
Kalala, ma ka manawa hookahi, e mare aku ai ua o Silivia i
kana kane, pela hoi o Teda Felakona me kona wahine.
"He mea hiki ole loa ke hookoia ka mare mawaena o ou-
kou apau i ka manawa hookahi," i komo mai ai ka Lede Mele,
ma ka hoakaka ana i kona manao, i ka wa a Silivia i hoakaka
ae ai i kana mau mea i noonoo ai imua o kona makuahine.
"Aole he wahi okoa ae e hoohuiia ai o Sir Kalani me Kala-
la Fiki, ma ka berita mare, maloko no ia o Kanuka Hale."
"Ke apono aku nei au i ka pololei o kena manao ou e kuu
makuahine, aole e hiki ke hookoia ka mare maluna o makou
apau i ka manawa hookahi, a maloko hoi o ka hale hookahi,''
i hoakaka mai ai no hoi o Teda Felakona i kona manao.
"No keaha no hoi, ke kumu e hiki ole ai ia kakou, ke hoo-
ponopono, ahiki i ko kakou lokahi ana, i hookahi no manawa
e mareia ai kakou?" i hoakaka mai ai o Silivia i kona manao.
"Eia no ke kumu e hiki ole ai, he okoa no ka'u mau mea i
makemake ai, pela no hoi me Kale Wahie, ina nei no ka hoi-
hoiia a i hookahi la no ko kakou mareia, alaila e lilo ana na
mea a maua i hoolaia ai, i mea hooko ole ia," wahi a Teda o
ke kamailio ana ae ma ke ano hoopohala imua o kona kaikua-
hine.
"Pehea, e hoouna aku ana no nae paha oe i kekahi palapala
kono, ia Sir Kalani, e hele mai no kou anaina mare ea?" i ni-
nau mai ai o Silivia.
"Ae, e hoouna aku ana no au he kono iaia e hele mai, a ke
hoea mai oia, e lilo ana oia i malihini hanohano wale no, me
ka hiki ole iaia ke hoololiloli mai, i ka'u mau mea apau i hoo-
lala ai, no ko'u la hilahila."
"He keu oe e Teda a ke kanaka ano e maoli," i pane mai
ai o Galaki Alani, me he mea la i kela ame keia la, e oiliili
mau ae ana na ano iloko o Teda," wahi a kela wahine opio,
ma ke ano hoomakeaka.
"Mai noke loa mai hoi paha oe i ke kamailio no ko'u mau
ano, o lilo auanei ia, i kumu e pii ai ka ula ma. ko'u mau papa-
lina. Elike no me ka'u i hoakaka mua ae nei, no ka hookaa-
wale loa ia o ko'u la e mare ai, me he mea la e lokahi mai ana
no o Kale Wahie me ia manao hookahi.
"Ke, hoomanao nei au, i ka hoike ana mai o ka Lede Eli-
kona maloko o kana leka, aia iloko o ke kupulau, e mareia ai
o Sir Kalani me Kalala, nolaila e hookoia ka Kalala mea i
hoopaa mai ai imua ou e Silivia, no kona lilo i kuaoao nou,
ke hoea mai i kou la e mareia ai."
"Ua pono kela manao hoakaka ou e Teda, aka pehea no hoi,
aole anei he hana maikai nau, ke noi ana aku ia Sir. Kalani,
e lilo mai oia i kuaoao nou?" i komo mai ai ka Lede Mele, ma
ke kamailio pu ana me kana mau keiki, ma na mea pili no
ko lakou manawa e mare aku ai.
"Ke kokua loa aku nei au i kena manao ou e mama," wahi
a Teda me kona noke okoa ana ae i ka akaaka. "Pehea, aole
anei, e mihi ana oe e Galaki Alani i kekahi la e hoea mai ana
no kou haawi ana mai i kou aloha ia'u, oiai he oi aku ke kila-
kila o ko Sir Kalani kulana i ko'u?"
"Aohe o'u nana i kona kulana, no ka mea ua koho maoli iho
no ko'u manao, o oe e Teda ka'u kane kupono," i pane mai
ai no hoi o Galaki Alani ma ke ano hoihoi ole, no kela ano,
i hopu okoa aku ai o Teda iaia, a kuikuilima pu aku U noloko
o ke keena waiho buke, no ko laua kakau ana i kekahi leka,
e kono aku ana ia Sir Kalani ame Kalala Fiki, e hoea mai
no ka hoohanohano ana i ko laua la e mareia aku ai.
Ua hoea i'o mai la i ka la e hookoia ai ka mare maluna o
Teda ame kana wahine me Galaki Alani, pela hoi mawaena O
Silivia ame Kale Wahie; me ka lilo ana o Sir Kalaki ame
Kalala i mau kuaoao, no na paamare.
O kela kekahi mare hanohano loa i ikeia maloko o Felakona
Hale, no kela kumu i loaa ai ka manao mihi iloko o Sir Ka-
lani, no kona hoopanee ana i ko laua mare ahiki i ke kupulau ;
aohe nae he mea hiki ke hana aku iloko o kela manawa, o ke
kakali wale aku no ; ua hala aku la ka Puulena aia l Hilo.
I ke kaawale ana aku o na paamare, ma ka lakou huakai
mahinameli, oiai na laiki ame na pepa liilii e kiolaia aku ana
maluna o lakou, a koe iho la no hoi na malihini, ka ohana
ame ka lehulehu o na hoaloha, ia wa i alakai aku ai o Sir
Kalani ia Kalala, nowaho o ke kahua o Felakona Hale, ma
kela wahi hookahi no a laua i ku ai, ma kekahi ahiahi, he
eha mahina a oi i kaahope aku.
"Aole au e paa ana ia oe a loihi loa ma keia wahi, elike
me kela manawa mua loa a kaua i hoea mai ai maanei nei.
Iloko o kela manawa, me he mea la ua like ia me ka mahina
o Dekemaba iloko o kuu puuwai, a o Augate ma na wahi e
ae; aka i keia manawa, aia ka mahina o Augate iloko o kuu
puuwai, a aia ka hooilo ma na wahi e ae."
Noke okoa ae la o Kalala i ka akaaka no kela mau olelo
a Kalani, me ka pane ana mai:
"Ea, ke akamai loa mai nei oe i ke kamailio ana i na olelo
hookaau e Kalani."
"Nawai hoi e ole ka ike, no ka mea ke hele aku nei au i
ke oo o ko'u kino pela me ke oo pu o ka noonoo, He mana-
wa loihi okoa keia a kaua e kakali aku ai e Kalala a komo
iloko o Mei."
"Heaha auanei ka loihi o kela manawa, he elima wale no
mahina, aole no e loihi loa, o ka pau no ia o kela mau mahina."
"He elima mahina, ua like ia me iwakalua pule; no'u iho,
he keu aku a ke ku maoli i ka uluhua e kakali aku ai ahiki
i ka piha ana o kela mau mahina," wahi a Kalani, me ka nana
pono ana aku ma ka helehelena o Kalala.
"Aole anei, ua hoohauoliia aku oe, mamuli o ka hoea ana
mai i ka hookoia ana o kou iini, ua hoea mai Ia kaua i ka lo-
kahi like ana o ko kaua mau manao, no ko kaua hoohuiia aku
iloko o ka berita o ka mare?"
"He mea oiaio no kena, aole nae e loaa ana ia'u ka. hauoli
piha, ahiki i kuu ike maoli ana iho, ua kuleana maoli au ia oe,
a pela hoi oe ia'u; o ka'u wale no e uwalo hope aku nei imua
ou, o ia kou hoopokole mai i ka manawa o kaua e noho hoo-
palau ai mamua o ko kaua hoohuiia ana aku iloko o ka beri-
ta o ka mare."
(Aole i pau.) | |