Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 28, 15 July 1926 — NOHO KA AHAELELE HANA KAHUAHANA REPUBALIKA keia na Manao Ohohia o Kela Aha no ka Lilo o Harry A. Baldwin i Moho Elele Lahui na na Repubalika i Keia Kau [ARTICLE]

NOHO KA AHAELELE HANA KAHUAHANA REPUBALIKA

keia na Manao Ohohia o Kela Aha no ka Lilo o Harry A. Baldwin i Moho Elele Lahui na na Repubalika i Keia Kau

I kulike ai me ke kabea pili oi\Z2. a ke komite ku-waena Eeput ka, pela iho la i aoho ae ai ka hana kahuahana a ka aoao ■ aiaina Eepubalika maluna o kau----u o ka Hokele lana, ma ke ka- «; '■ iaka o ka Toakahi ihō nei, me ■ % lawelaweia ana o na hana apau - ke!a aba elele iloko o ka lokahi >-• ka holomaa. Ua akoakoa ae ka hapanui o na - ■?'« i kohoia mai na mahele koho o'e mai apuni ke teritore, a o i hoea ole mai, ua haawi ae .-.kpu, i na hookohu hope i kekahi a he kakaikahi loa, ka poe 1 r »a ole ae, a i haawi ole ae hoi • hookohu ht>pe, i kekahi mau He hapaha i hala ae o ka hora t,t i ma kela kakakiaka Poakahi, ua 'awe a« la o A. L. Castle ka luna---tslu o ke komite kuwaena teri-•--e. i ka noho hoomalu ana i kela ? :ae!ele, n« Mr. Luke L. Ukauka. -3 ke knlana kakauoleh) a mahope . - ■> o ka kalokalo ana ae o ka Bev. Kamau i kekahi mau hua pule ' >e Akua, i weheia ai na hana o ahaelele. Oiai ua hoea ae ke KamaliiwahiKairananakoa ma kela ahaelele, k« k?mite lahui wahine, ua noi mai ka Luoahoomalu Castle, i ka •elu o Philip L. Bice ame Clare~"i TL Cooke, e lilo laua i komite, U lawe ana aku i ke KamaliiKawananakoa, no kekahi o -j noho i hookaawaleia ma kahi o ■= lunahoomalu, he noi i hookoia .. u me ka eleu, me ka noke ana hoi -e aaain» i ka pa'ipa'i. Mihope iho o ka lawe ana ae o >• Kamaliiwahine Kawananakoa i - ra nobo, i helahelu ae ai ke Kar ■iuuoklo Ukauka i ke kahea pili oi>«sa a ka aoao Bepubalika, no kela *>aelele; alaila waiho mai la x> Mr. C. Aehi, 6r., he noi no ke koioia o A. L. Castle ame Luke L. Heauka, i lunahoomalu, a i kakauelelo pakahi, uo ka manawa no keahaelele; ua hoole mai nae kela r-.au mea, i ka lawe ana aku i na kulana i manaoia no laua, a ia wa i n-aiho ht>u mai ai o Mr. Aehi, Sr., i ka inoa o Clar6nce H. Cooke, no V- kulana lunahoomalu no ka ma-raK-a, me ke kokuaia ana o kela e Philip L. Bice, a oiai aole he ■--* 9 ae i waihoia mai, ua kohoia p Cioke me ka lokaki. 0 Mr. Aehi, Sr., ame Mr«. Akana r'p;nda ka i kohoia mai e ka LuCaatle, i mau mea na "■'-u* e lawe aku ia Mr. Cooke no V3 ?oho o ka lunahoomalu. 1 ka Lunahoomalu Cooke i lawe ai i «>Tia kulana ua haawi mai ?a oia i <na mahalo me ka hoonikai i iela ahaelele, no ka hooana aku i ka hanohant> malina '~s, o ia ke koho ana iaia i luna•■■oinalu, a wahi ana, aole ana hai- * ?"o e haawi mai ana imua o kela i-ielele, aka ua makemake oia, e aku ka akaelele imua, ma ka ana i na hana i akoakoa ai na elele, a maluna ae o na "■*a apan, ua makemake nui oia, e * 'ieaiii mai ka maluhia, ka lokahi a—• ka holomua, ma na hana apau t Ve!a aha. -*o ke kulana iakauolelo, na Luke - I"kauka i waiho mai ika inoa o " v?aias A. White a kokuaia mai • Harry T. Mills, a oiai aole he "a hou ae i waihoia mai no kela • an», ua knhoia oia me ka lokahi. 7 wahi e loaa aku ai ka ike i ke 5 leanolelo, no ka poe i hoea kmo ~ *i, ame na kookohu ua hoo- - *ia kela aha, a ia wa i ai aa palapala hookohu hepo. i <r» ka noho hou ana mai o kela 1 "i. i hoomaopopoia āi, he IS6 mau ' » i hoea kino mai, he 70 ma na 'apala hookohu hope a he 15 i - me ka haawi ole ae i mau -knho hope. - ;r ka Ahaelele ua hoea ae ka hapanui o na ' e aia kela aha, nolaila ua nee "" hana imua, ma ke noi ana ae a L. Castle, e kolio mai ka lunanialu o ka aha i na lala o na - : .te lehulehu, i elua lala no kela ' • keia apana pakahi, a i ekolu * :ra ke ano laula, ua kokuaia roi, e Ed. Towse, a o keia •Z3. lala o na komite i kohoia - ".:te o na Palapala Hookohu — E. Oooke ame Henry L. LyHawaii Hikina, Mr§. Thomas ! a:ne George Kawaha, Hawaii * ana; Mrs. E. Garcia ame E. * f'*~ins, Maui, Molokai ame La- *' A. B. Kroll ame &P. Fog»r~,

ty, apana eha; Pat K. Gleason ame! B. A. Cooke, apana elima; Henry! K. Aki ame L. D. Larsen Kauai ame ] Niihau; Mrs. J. F. Doyle, Luke L. Ukauka ame John K. Notley, ma ke ano laula, a o J'ohn K. Isotley, ka lunahoomalu o ke komitc. Komite Bula—James W. Bussell ame Walter Todd, Ha-waii Hikina; Frank B. Greenwell ame W. Leslie, Hawaii Komoliana; George P. Cooke ame Mrs. D. Kalaaupa, Maui, Molokai amo Lanai; W. W. Chamberlain ame James A. Auld, apana eha; Robert D. King ame Jamcs A. Hattie, apana elima; James K. Kula ame John Viveiros, Jr., Kauai ame Niihau; Harry T. Mills, Mrs. Akana Espinda ame J. J. Walsh, 0 ka inoa hope ka lunahoomalu o ke komite. Komite Kahuahana—William H. Beers ame John M. Boss, Hawaii Hikina; Julian B. Tates ame Jamcs Campsie, Hawaii Komohana; Enos Vincent ame M. G. Paschoal, Maui, Molokai Charles F. Chillinfrwarth ame Frederick D. Lowrey apana eha; J. Lewis Benton ame Nolle B. Smith, apana elima; James K. Lota ame Charles A. Bice, Kauai ame Niihau, Mrs. George Mellen, Harry A. Baldv\-in amo Philip L. Bice o ka inoa hope, ka lunahoomalu o ke komite. Ma ke noi a ke Kakauolelo White, ua koho mai ka Lunahwomalu Cooke ia John T. Moir Mrs. A. J. Campbell ame Henry K. Aki, 1 komite no ka hui pu ana aku me ka Hope Klaaina Baymond C. Brown, a kono aku iaia e hoea mai ma ka manawa e noho hou ai ka ahaelole ma ka auwina la, a e haawi inai i kekahi hai'olelo imua o kela <)ha. Ma ka hora umi-kumamakahi me iwakalua minuke, i hoomaha ai ka ahaelele a noho hou mai ma ka hora elua o ka auwina la; e haawi ana i manawa nui kupono i na komite lehulehu, e lawelawe ai i ka lakou mau hana a waiho ae i na hoike imua o ka ahaelele, i ka wa e noho hou mai ai. Loheia ka Hope-Kiaaina Brown. Ma ka bora elua me kanaha-ku-mamalima minuke o ka auwina la, i noho hou mai ai ka ahaelele, a mahope o ka hoomaluia ana, i koho mai ai ka Lunahoomalu Cooke, i kekahi komite, no ka lawe ana aku i ka Hope-Kiaaina Brown nomua 0 kahi o ka lunahoomalu, a haawi mai la oia i kekahi haiolelo pokole, e mahalo ana i ka maluhia o kela ahaelele a ma kona manaoio, he hoailona kela no ka lanakila o ka aoao Bepubalika, ma keia kau koho baloka e hoea mai ana. No ke kulana elole lahui, wahi hou ana, aole ana mau mea e Iru-e ai no ka Elele Jarrett, aka nae, ma ke ano he Bepubalika, hē hana kupono loa na na Bepubalika apau, ka hoouna ana i elele Bepubalika, aole 1 elele Demokarata. No na mea e pili ana i na mana koho baloka, he heluna nui o na Bepubalika i hele 010 ae e ho-opaa i ko t lakou mau inoa, no ke koho baloka ana, a o ka poe no hoi i hoopaa i ko lakou mau inoa, ua hoohemahema lakou i ka hele ana ae e koho i na moho. Oiai he Bepubalika ka hapanui o na kanaka ma Hawaii nei, he manaoio loa kona, ina e koho ana na Bepubalika i na moho a ko lakou aoao iho, he mea oiaio loa, e kohoia ana he elele Bepubalika, pela ka meia Bepubalika, me na moho Bepubalika e ae, no na kulana lehulehu iloko o ka ahaolelo kuloko, a iloko o ke aupuni kulanakauhale. Ma ka hooki ana iho i kana haiolelo, i hooia ae ai ka Hope-Kia-aina Brown, no ka loaa o na kokua apau i ka aoao Bepubalika, ma ke kau koho baloka e hoea mni ana, mai ka mana hooko aku o ke aupuni. Na Hoike Komite Mahope o na hoakaka manao ana, maluna o ka hoike a ke komite o na palapala hookohu ua aponoia ka hoike a kela komite, pela hoi me ka hoike a ke lromite kahuahana', ua aponoia me kekahi mau hoololi liiliL Haiolelo ke Eamaliiwahlne Kawananakoa No ka lohe ana i kekahi mau mapao hoakaka, i noi mai ai ka Lunahoomalu Cooke, i ke Kamaliiwahine Kawananakoa, e kamailio i kekahi mau manao pokole, a wahi a ke Kamaliiwahine Kawananakoa, i he ekolu no mau mea ano nui, anaj

i hoomaopopo iloko o keia mau makahiki, o kona kohoia ana i komite lahui, no ka aoao Bepubalika; o ka mua o ia ka ninau hoopula.pula, 0 ka lua, ke kanawai koho baloka wae moho, a o ka ekolu o ia no ke kulana elele lahui i Wakinekona. Ua hoike ae oia i kona mahalo me ka hoomaikai pu, i ke- komite nana 1 hoomakaukau i ke kahuahana kalaiaina a ka aoao Bepubalika, no ka mea ua hoolohe loa aku oia i ka heluheluia ana mai o kela kahuahana, a ua ike oia i ka maikai maolL No na mea e pili ana i kona noiia ana aku, e holo moho no ke kulaua elele lahui, ua miuaimna loa oia no ka hiki ole iaia ke ao aku, i ke noi a kona mau hoaloha lehulehu, no ke kumu, ua kanalua loa oia, no ka loaa o ka ikaika kupono i kona ola kino, e hiki ai iaia ke lawe mai i keia hanohano. Wahi ana, aole no ka piha ohohiaia, ke kumu o ka puka mau o ka Elele Jarrett, no na kau elua ae nei i hala aka mamuli no o ko na Bopabalika koho ole i ka lakou moho iho; a ina nei no ka hiki iaia ke holo moho i keia kau, e hooikaika ana oia ma na ano apau, e hiki ole ai ia Jarrett ke hoopoina, ua nui ke o kela haiolelo a ke kamaliiwahine, me ka hoike okoa ana ae o kekahi poe, i ko lakou manao minamina, no kona hiki ole ke holo elele lahui, ma ka aoao Bepubalika, i keia kau. Lokahiia H. A. Baldwin i Elele No kela hoole ana ae o ke Kamaliiwahine Kawananakoa, aole e hiki iaia ke holo moho elele lahui, i waiho ae ai o O. P. Soarcs, i ka inoa o Harry A. Baldwin, i m<oho elele, na ka aoao Bepubalika; ua ku ka ahaelele holookoa iluna me na manao lokahi no kela inoa me ka loheia ana o . na haiolelo lehulehu, e haawi ana i na manao mahalo no Mr. Baldwin. Oiai nae āole o Mr. Baldwin, iloko o ka ahaelele i kela manawa, ua kohoia he komite e huli iaia, a no ka loaa ole no, i h'oopanee okoa ia ai ka aha elele ahiki i ka noho hou ana mai ma kela ahiahi; a ia manawa i hoea ae ai o Mr. Baldwin. me ka hooiia ana aku o na manao ohohia nona, eia nae aole oia ihaa-

wi ae i kona ae, a hoole paha, hookahi nae mea maopopo loa, ua kaohi oia i kana pane, ahiki i ka hui kukakuka pu ana me kona ohana; eia nae iloko o ka noonpo o na mea apau ma kela ahaelele, e haawi mai ana oia i kona ae, me ke kanalua ole a oia aku ana ka mea paahae a ka aoao Bepubalika, i keia kau.