Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 36, 9 September 1926 — Page 3

Page PDF (1.54 MB)

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H POAHA, SEPATEMABA 9, 1926
;- ia niau hana, i mea hoopa aku i kona uhane, elike
^ . -. hana hoopakele ana i lawelawe aku ai maluna o A4ele,
-.-a a ua o Kalala i noonoo wale iho ai no, aole i lawa
-. - -a no ka pana'i ana aku i namano kilakila iloko o kela
-..:-, k iko'i o ka aina.
. ^."i p.na no o Kalala o ka huli hoi mai o Kalani, a e na-
... -. -ia maloko o kekahi mmi uuku mawaho o ka lanai,
. . n^e keia manawa, e ala niau mai ana kana mau hoo-
,...- —a no na ano maikai he nui iloko o Kalani.
-^a humuhumu kana e hana ana, no ka hoohala ana i
-.?.:-. awa, a no ke ahiahi loa ana aku ma kela la, ua uhi
. . . -.no liu-la, nolaila waiho aku la oia i kana mea humu-
?. Kaa okoa mai la imua o kana hoomanao ana, na mea
- ?:',: ana no Kalani.
. . n-anao la no oia, i ka manawa mua loa a Kalani i
-.-.-. .-.k-: ai no Pelakona Hale, ma ka inoa okoa, kona haule-
--a : ke aloha iaia, ame ko laua launa mau ana mahope
-- K -'a ame keia manawa a laua e noho kokoolua ai, pela
"-:?'. a mau la a laua i hoohala ai ma Laiana. ,
he mea la, ke kau okoa mai la imua o kona noonoo na
-.".A-I ana no na mea apau ana i ike ai, oiai oia ame Ka-
-.- -.^mua aku o ka ikeia ana ae, he wahine mua no ka Ka-
- 'a. ana; ala pu mai la no hoi kana hoomanao ana no
,. - ana i koi aku ai ahiki i ka ae ana mai o Kalani e mele
.--. .'.-.; himeni a ua o Kalala i makemake loa ai, a no ka hiki
. - hoopoina ae i kela manawa o ko laua hauoli, haalele
^ -':- ? la o Kalala i kona wahi e noho ana a hele aku la
-- . -. o ka piano, o ka hookani aku la no ia i kela mele hoo-
K7ilani i himeni mai ai imua ona:
. - o ka nanea o Kalala i ka hookani ana i ka piano, me
- pu ana iloko o ka manawa hookahi, ua hikilele oia, i
,: [-.a ana aku o kekahi mea maluna o kona poohiwi, me
-uka ana aku i kona inoa, a iaia i huli ae ai e nana i
- - ---. n^na kela leo, aia hoi, halawai mai la ka ike a kona
- —aka me 5^ Kalani Elikona, a iloko o ka manawa po-
! - a, ua puiliia aku la oia iloko o ka umauma ona, oiai
?. koa ka makahiki hookahi o ko laua kaawale ana, aka-
3 halawai hou.
(KA HOPENA.)
Ke Aloha Ana i Imi Ai
A I OLE
He Kaao No Ora Buruka
Ka Nohea
Ka Hoapaonioni i ka Ipo Hookahi — Ka Halawai Ana me na
Hoao he nui — ke Kupaa i ke Aloha Hookahi — Ka
Lanakila Ana i ka Manawa Hope.
-i 'mawi mai i kana pane piha a oiaio, e ikeia aku ana kona
"-.-I-a ia ninau au e ui mai ana?" i ninau mai ai o Om.
Ua 'ohe mai au i kou kamailio ana aku ia 5ibela ma kela
au i holo ai mailoko aku o ka hale o ka ohana Le5ili aole oe
' oe ana ia 5ibela e maie me a'u. No keaha kou mea o ke
-.—ailio ana aku iaia pela? Haawi mai i haina piha no keia
- --.u. lio ka mea aia maluna o kau pane ke kalele nui ana aku
ka'u mea pono e hana aku ai nou."
lauulu ae la ko On kino no kona noonoo ana iho ina no
- a pololei o Om Malo, he inoa ana i makemake ole ai e
' - -ke mai, no ka mea, he meahuna ia nana aole e hoikeia ae
— -k! '". kona lilo ana he -wahine-mai-e oiaio nana. Aka e noo-
- :' h- u iho la oia ma kekahi mau mea no oia e hoike mai ai
- -.---e aku no kekahi.
Ua loaa ka ike ia 5ibela ua aloha au ia oe, a e hooikaika
— :-- n-.ai ana oia (5ibela) ma na ano apau e lilo ole ai au
. .-. ah'in.e nau. Wahi ana i olelo mai ai o na mea akeakea
; -;.-.": mamua o kona alahele, e hooikaika ana oia ma na ano
i.7^u e hookaawale aku i mea e lilo ai oe nana. Ia manawa
- . - olelo aku ai iaia e pepehi aku ana au iaia a make mamua
? KIU lilo ana aku nana."
"A! ma kela manawa," i namunamu iho ai o Kekeki me ka
: I-i o kona leo e lohe mai ai o Oi^, "ua ike oia ua mama
i : m- Ona". Oia pu anei kekahi i kokua i mea e hookaawale-
- aku ai ke kaikamahine ui mai keia ao aku?"
Heaha kau mea i kamailio liilii iho la?" i ninau mai ai o
M. "Aole mea ano nui, e kuu aloha. E hoike mai oe ia'u
NOU inoa oiaio.
Aole hiki ia'u ke hoomanawanui iho, o kuu makemake wa-
'- -.:& o kou hoike mai i kou inoa kapakapa, i hoopauia ae ai
-'-: pohihihi. He inoa kapakapa io anei kou?"
E huikala mai ana anei oe ia'u ina au e huna ana ia inoa
-.-ahuna na'u no kekahi manawa a mahope aku hoike aku
--.-.'' He inoa anei kekahi i oi aku ai kou makemake?"
"inahi iho la ka lae o Ho^ki ia minuke no kona noonoo
-' i iho o Oia ana i manaoio loa ai oia ka i make a nona hoi
^ he kupapau e waiho ana maluna o ke ahua ana i ike ai
--'? ia, alaila pane aku la:
.le, o ka inoa o Ow Malo, ka oi aku o ka punahele ia'u
---ua o na inoa e ae.
". = malama ae la ko O^ helehelena ia manawa no keia pane
- 7--eW, a ninau mai la: "He mea oiaio anei ia? Ina pela,
i'-i'3. e kapa mai oe ia'u ma ia inoa ahiki i kuu hoike ana aku
a :--. i kuu inoa pololei." "Ua pono ia, e kahea mau aku
-- 2. ^u ia oe o Oia, no ka mea, aole hiki ia'u ke hoakaka, no
"---'a kumu o oe ame O^ e huikau mau ana keia mau mea
- — ' elua i ko'u noonoo. Ae, he maalahi loa ka noonoo ana
"o KOU o Oia oe. E hoike aku anei au ia oe i kekahi mea e
." i 5-na nona?"
'Aole i nei manawa," i pane mai ai o Ona. "Aia ahiki mai
H manawa. a'u e hoike aku ai ia oe i ka'u meahuna, alaila, ia
-Aa oe e hoike mai ai ia'u i kau. E haalele iho anei au ia
'— : nei manawa, e kuu aloha?"
"Ae, o hele me na kanaka. Na'u e kauoha aku ia laua no
H laua mea e hana aku ai nou, a e hana maikai mai ana laua
^ oe. A keia po no e ike hou aku ai au ia oe, e kuu aloha
O ue aloha no kou a hui hou aku kaua."
MOKUNA XXXII— Ka Hoike Ana i ka Meahuna.
Kahea aku la oia i na kanaka elua na laua i hopu ia Ora e
hele mai imua ona, a kauoha aku la ia laua maluna o ke kaa-
lo laua e lawe aku ai ia Ora ahiki i ka hale o ka lunakanawai,
me ke noi pu aku i ka lunakanawai e lawe oia ia Ora malalo
o kana malama ana ahiki i kekahi kakahiaka nui ae.
Ua hoike aku la oia i kana olelopaa i ua mau kanaka la e
uku aku ana oia ia laua i kekahi uku makana maikai loa, ina
no ko Ora malama maikai loa ia a ua hooiaio pu aku oia imua
o laua ina e malama ole ana laua ia Ora e kau aku ana oia i
kekahi hoopai koikoi loa maluna o laua.
I ka loaa ana o ka ike ia Horeki e malama maikaiia ana no
o Ora, oiai nae e hanaia mai ana oia ma ke ano he paahao,
alaila huli ae la oia e nana ia Sibela ma kahi ana e ku ana me
ka makuakane, me kona hoomaopopo ole mai ia Kalaka, a ma-
hope o kekahi mau huaolelo hikiwawe loa ana o ke kamailio
ana ae ia Sibela, hahai aku la mahope o Ora e laweia ala e na
kanaka nana oia i hopu.
"Ina ua makaukau oe i nei manawa alaila e hoopau pono
aku i ko olua mare i hoohaunaeleia iho nei," i pane ae ai ka
lunakanawai i ke kaikamahine.
Aia wale no ko Sibela mau maka ia manawa maluna o Ho-
reki e hele pu la me Ora ame na kanaka, a ua ike pu aku la
hoi ia manawa i ke keokeo ame ka helehelena i komo koke
iho ai ka hopohopo iloko ona aole e ae mai ana o Horeki e
mare me ia.
"E hele aku kaua iloko o ka mmi halawai o na lunakahiko
e hoomaha ai no kekahi manawa,' wahi a Horeki o ke noi ana
ae i ka lunakanawai, mahope o kona hoi hou ana mai. "He
mea ka'u e makemake nei e kamailio pu me oe, he manao ano
nui, ke ae mai oe."
Aohe ae koke mai o ka lunakanawai Hawuda i kana noi,
leha mua ae la oia ia Sibela, a mahope i ko Horeki helehelena,
alaila huli aku la hele mamua a mahope o Horeki o ka hahai
ana aku ahiki i ke komo ana aku iloko o ka muli. Mamua
o ko Horeki ma komo ana aku, olelo mua mai la oia i ke ka-
hunapule e kali iki oia ahiki i ko laua hoi ana mai.
"Heaha keia manao nui au e hoike mai ana?" i ninau mai ai
ka lunakanawai i ko laua komo ana aku iloko o ka rumi; hea-
ha kau mea i makemake ai e kamailio mai ia'u? Mamua o
kuu lohe ana aku i kou manao ke hoike mua aku nei au ia
oe ua hoahewa loa au ia oe no kau mea i hana ai i kuu kai-
kamahine i keia la."
Nana aku la o Horeki iaia ma na maka me he kanaka la
i makaukau no ka hakaka, me ka helehelena hoi e hoike aku
ana he kanaka makau ole oia, a i aku la:
"Ua makaukau au e pane aku ia oe ma ka mea e pili ana
i ka'u i hana ai ina nae ke manao la oe he mea pono ia mahope
o kou lohe ana aku i ke kumu o ko'u ahewa ana i ko kaikama-
hine.'
"Ahewa ia'u!" i pane koke mai ai o Sibela, "aohe kanalua
hou ana iho aia kekahi meahuna mawaena o Ora ame Hore-
ki nei e pono ai e hoakaka piha ia mai."
"Ae, ua ahewa au ia oe. Mamua o kuu hoakaka ana aku
i ke kumu e hoike mua aku ana au ia olua a elua i nei mana-
wa aole kaua e mareia ana. E hookahahaia aku ana paha oe
no keia mau olelo a'u, e ka Lunakanawai Hawuda, aka no ko
kaikamahine aole paha aole oia e hookahahaia aku ana i kuu
wa e olelo aku ai ua loaa ia'u kekahi olelo maopopo me kela
lede i hopuia ai no ke ki ana ia oe e Sibela. Ke ike nei au
ua ola kou eha, e Sibela," i pane aku ai o Horeki.
Mamuli o keia mau olelo a Horeki ua hoopihaia aku la o Si-
bela i ka inaina, nolaila nee mai la oia imua a kokoke loa ia
Horeki a haka pono mai la kona mau maka huhu, a i mai la:
"Alaila ua hoomaopopo oe i ko wahine Aigupita i nei ma-
nawa ea?" wahi ana me ka nui o ka leo ame ka piha i ka huhu.
"Kuu wahine-mare Aigupita!" i pane aku ai o Horeki ma
ke ano pahaohao loa.
Aohe o Sibela hoolohe mai, aka hoomau mai la no i kana
kamailio ana me kona ike mai i ko Horeki pahaohao no kona
olelo ana mai he wahine Aigupita ka Horeki:
"Ke ike nei oe i nei manawa i ke ano o ko'u apuhi ame ka'u
hoolilo ana ia oe e Horeki Buruka i kanaka naaupo. Akahi
no oe a ike maopopo i nei manawa, ea, o ko Ora ili hauli ame
Hete ke kaikamahine ili nani a aiai hookahi no kino. Na ma-
ka o ke aloha! ka i olelo mai no na maka oi o ke aloha? O
na maka o ka mea hoowahawaha ka oi aku o ka ike! Ha!
Ha! Ua ike koke no au o Ora ia i kuu manawa i ike aku ai
iaia i ke kakahiaka mahope iho o ka aha hulahula me na lole
hoano-e, a mai ia manawa mai kuu hoolaia ana i kekahi hana
e hookaawaleia ai olua, a ina aole keia ulia iho nei ina ua ho-
lopono ka'u mau haha i hoolaia ai e lilo oe na'u."
Me ka piha kahaha loa o Horeki e ku aku ana hoolohe i ka
Sibela kukahalake mai. Eia nae, ua hookaakaaia ae la kona
mau maka ame kona noonoo mamuli o kona koho wale ana
iho iloko ona e huai mai ana o Sibela i kana mau meahuna
iaia. A oiai o Sibela e hoomau mai ana i kana kamailio ana
ua hoopau ia ae la kona kanalua, a ua hoopihaia iho la kona
puuwai me ka hauoli, a olelo wale iho la no iloko ona:
"Aha, o i huna mai nei oe i kau meahuna ahiki ole, a ke
huai mai nei i kau hana lapuwale i hana ai, O, aole io no
i make kuu Ora, a o Hete Lesili hoi, ka iini pau ole a kona
puuwai, aole oia mamao loa mai iaia aku. Ua hiki i ua o Ho-
reki ke ike iho me ka hoomaopopo i kona mau noonoo kupa-
naha i nei manawa. No ke kumu o ko Hete nee ole ana mai
imua a hoike mai iaia iho oia kana wahine-mare, o ia ka mea
hiki ole iaia ke hoomaopopo i nei manawa.
No keaha la o Hete i hele ole mai ai imua a hoole mai i ko
Sibela kuleana e mare me ia? No keaha la oia i nonoi haa-
haa loa mai ai imua ona e kupaa kona manao aloha oiaio iaia
a iaia wale no? A, aia anei kekahi manao diabolo iloko o
Sibela? E hiki mai ana ka manawa e ahuwale ae ai ia ma-
nao huna ona,
Alaila huli ae la o Horeki i ka lunakanawai, oiai oia e hoo-
lohe mai ana no ia manawa i na olelo apau a kana kaikamahi-
ne, a i ae la:
"E ka mea hanohano, ka Lunakanawai Hawuda, e loaa iho
ana no ka ike maopopo ia oe e hoohewahewa ole iho ai, oiai
he wahine-mare no ka'u eia no oia ke ola nei aole loa e hiki
ana ia'u ke mare aku i ko kaikamahine."
"Pehea la hoi oe i hana mai ai i kekahi hana hoohaahaa a
hoohilahila loa i kuu kaikamahine?" i nui mai ai ka leo huhu
o ka lunakanawai.
"Aole na'u i hoohaahaa a hoohilahila aku iaia nana no; ua
ike maopopo no ka hoi ko kaikamahine eia no ka'u wahine-
mare ke ola nei eia nae, haawi mai no nae oia iaia iho no ka
mare ana me a'u. Heaha kona manao huna ma nei hana ana
a ia nei, aole anei no kona manao huna ma nei hana ana a ia
a ia nei, aole anei no kona makemake e hookomo aku ia'u iloko
o ka pilikia, a i mea e hookaawale loa ia aku ai ka'u wahine
mai a'u aku, e imi aku ana o i nei i kekahi hana e make ai oia?
"A ua alakai hewa loa oi nei i kuu noonoo me ka hoopuni-
puni ino loa a i manaoio kuhihewa loa aku ai hoi au ua ma-
ke ia kuu wahine. Ke maopopo ole nei ia'u i nei manawa
ama manao kumu o ka makemake ana e hoopunipuni mai ia'u;
ma ka ia nei olelo mai ua make kuu wahine, a nonoi koke mai
a no e mare aku au me ia, me kona maopopo no nae aole loa
e hiki ana iaia nei ke lilo i wahine-mare na'u malalo o ke ka-
lawai, oiai no ka'u wahine-mare e ola mai ana. Ke hoike aku
nei au ia oe i nei manawa aohe waiwai iki o kou inoa e kauia
aku maluna o keia kaikamahine hoopunipuni ino au!"
"Manao anei oe owau kau e hookau mai ai i na ahewa ana?
O, aole; o kela hoaloha ka mea i hoehaeha mua mai i kuu
noonoo. Aole oia i hoeha mai ia'u, aka nae ua hooweliweli
mai oia e lawe i kuu ola, nolaila e hoopaaia aku ana oia iloko
o ka halepaahao e pono ai no kana hewa i hana mai ai oia
hoi kona ki ana mai ia'u. Ua loaa aku oia i na kanaka elua
e ku ana mawaho o ka halepule me ka paa o ka pu panapana
iloko o kona lima, a he hoike ko'u ma ko'u aoao e hooiaio
mai ai no kona hooweliweli ana e lawe i kuu ola a ua hooko
io mai no oia ia manao ona. Ke lohe mai la anei oe ia'u, e
Horeki Buruka? E hoopaaia aku ana ko Ora iloko oka ha-
lepaahao no ke karaima ana i hana ai!"
"E Sibela, ke hauoli mua nei oe no ko Ora paa aku i ka
halepaahao, aka ke hoike mua aku nei au ia oe na'u e hoopa-
kele ana iaia mai a oe mai," i pane aku ai o Horeki.
I ka pau ana no o keia mau olelo o kona oili aku la no ia
iwaho mai ka rumi aku, ma ka puka ma ka aoao o ka hale-
pule e huli aku ana i ka pa ilina. Poina ae la iaia ka hooma-
nao ana he papale a he kuka kona. Hookahi wale no mea
iloko o kona noonoo ia manawa o kana aloha, ka mea hoi
nona ka leo oia mau no ke kanioeoe ma kona mau pepeiao,
ka mea hoi nona na minoaka oluolu nana i hookapalili ae
i kona puuwai, a o ka mea hoi nona na makaonaona e maalo-
alo mau ana mamua o kona mau maka.
Holo aku la oia me ka mama loa maluna o ke alanui, me
ka minoaka mau o kona helehelena, no kona noonoo ana iho
no kona maluhiluhi i ka manawa ana e hahai ana o Ora ka
pulakaumaka imua ona, a o Ora wale no i kona manao, ka
wahine u'i loa ma ke ao holookoa, a ka malamalama o ka la i
hoolele iho ai i kona mau kukuna malamalama.
Iaia e hoomau la i ka holo emoole lohe maopopo aku la
no oia i ke pohapoha o na kapuai wawae lio mamua aku ona
maluna o ke alanui. Mai ke koliuliu loa kana lohe ana aku
a i ka maopopo loa ana, a iloko o na minuke hapa wale no ma-
hope iho pili aku la oia ma ka aoao o ke kaalio e hukiia e elua
mau lio, a ke ku la no hoi ka ea o ka lepo puehu mahope a
ma ka aoao o ke kaalio.
Ia kokoke loa ana aku ana ke ike aku la oia i ka hili o ke
kalaiwa i na lio me kana huipa i kuupau aku na lio i ko laua
holo, a he manawa pokole loa ma ia hope iho ua mamao loa
aku la ke kaalio mai ka Horeki lohe aku.
Mea kau ia ike ana aku ona i ka mamao loa o ke kaalio mai
iaia aku a hoopau iho oia i kana hahai ana, hoomau no, a mai
hoopoina loa paha oia i ke kalaiwa pupule, koe wale no ka
oili ana mai o na kanaka elua, a ike aku la oia o na kanaka
no laua ana i kauoha aku ai e malama loa ia Ora, a e u holo
mai ana maluna o ke alanui mahope mai ona.
O kekahi o ia mau kanaka ka i ninau mai la iaia, "Ea, ua
ike iho nei anei oe i ke kaalio i holo iho nei maanei?" i ka
manawa keia o na kanaka i ike maopopo mai ai o Horeki ke
holo ana mamua o laua.
"Ae, no ka mea aole au he kanaka makapo a kuli hoi e nele
ai ka ike aku ia kaalilo," i pane aku ai oia. "Heaha ka pi-
likia?"
''Heaha mai auanei ka'u! E hookauia aku na ahewa nui
maluna o kela mau kanaka! E lawe aku ana hoi au ame kuu
hoa nei i kekahi lede, he paahao, i ka hale o ka lunakanawai—"
"Mai ka halepule mai nei?" i ninau aku ai o Horeki, me
ka paupauaho loa.
"Ae, ua kiia aku eia wahine ka wahine e mare ana i nei po,
a no ia hewa oia e laweia aku ai e hoopaa, kailiia aku la nae
e kela mau kanaka."
Aohe i pau pono mai na olelo a ke kanaka ua paa mua aku
la kona lima i ka hopuia e Horeki me kona piha loa i ka huhu
ia manawa, a ninau aku la:
"Alaila, ua lilo aku la anei ka paahao a'u i kauoha aku ai ia
olua e malama loa olua iaia? Owau ka mea nana i haawi
aku iaia iloko o ka olua malama ana, ei ka he hoohemahema
ka olua a lilo aku la i kela mau kanaka. E hoike mai i na
mea apau i hanaia nona."
Ua hoomaopopo mai la na kanaka elua ia manawa ia Ho-
reki a ninau mai la: "O oe anei ia? Ua hana maua i ka mea
maikai loa no kela wahine elike me ka hiki ia maua; e lawe
ana hoi maua i kela wahine i ke kulanakauhale i ka hale o ka
Lunakanawai Hawuda, a ia maua e makaukau ana no ka hoee
ana aku i ka wahine iluna o ke kaalio, ia manawa hoea mai
ana elua mau kanaka me na pu panapana iloko o ko laua mau
lima pakahi, a ku iho la ma ka aoao o na lilo a i mai la e ki
mai ana laua i ka laua mau pu ia maua, ina aole maua e lele
iho ana ilalo, me ka noho mau no o ka lede iluna o ke kaa.
"Owai kela mau kanaka, ua ike no anei olua ia laua?"
"Aohe maua i maopopo; aka o ka wahine ka mea i ike i ke-
kahi o laua, no ka mea i kona manawa i ike aku ai i kekahi
o na kanaka ua uwa ae la oia me ka uwe kapalili, me ka hoo-
puka ana ae i kekahi mau olelo, 'O oe ! Aole au e hele pu
aku ana me oe. E kokua! O, e kuu Horeki, e kokua! "O ke-
ia na olelo a ka wahine a maua o ka lohe maopopo ana ae,
a e noke mau ana hoi i ke kahea ia Horeki no ke kokua aku
iaia."
Ua piha loa iho la oia ia manawa i ka inaina no kela mau
kanaka na laua i kaili aku la i kana aloha, a ninau aku la, "a
pehea hou aku?"
"Alaila hooweliweli mai la ua mau kanaka la e ki mai ia
maua, a oiai aohe mea hiki ia maua ke hana aku ia manawa,
o ka hoolohe wale aku no i ka laua kauoha, lele iho la maua
ilalo. Pii ae la ua mau kanaka la a noho iho la ma ko maua
mau wahi, a kauoha aku la i ke kalaiwa e holo aku."
"Heaha ka laua i hana ai me ko laua mau lio ponoi?" i ni-
nau aku ai o Horeki.
"Ua haalele no ia mau lio a laua, pela ko'u manao. He keu
a ko'u hupo, aohe o'u noonoo iki ae ia manawa e kii aku i na
lio o laua a maluna o ia mau lio maua e hahai mai ai mahope
o lakou. A eia ae kekahi o laua! Manao au ua lawe mai
paha na kanaka i na lio mai ka halelio mai o ka halepule la."
"E ke kanaka, e haawi mai oe i kekahi o kena mau lio ia'u,"
i kahea aku ai o Horeki i ke kanaka e kai ana i kekahi lio, a
mamua o ko ke kanaka ku-e ana mai ua ee mua aku la o Hore-
ki iluna o ka noho o kekahi lio.
"E hele ana au e hoopakele mai i kuu wahine ke loaa aku
oia ia'u," wahi ana i pane mai ai, a hoomaka ae la e pekupeku
i ka aoao o ka lio a hoomaka aku la ka holo ana e hahai ma-
hope o ke kaalio e ahai la i kana aloha.
MOKUNA XXXIV— Ke Kuupau Ana i ka Hahai
Ma ka hoike pokole ana ae he nawaliwali loa na huaolelo e hoakaka ae ai i ka nui o ko Horeki ehaeha, oiai oia e kuupau la i ka holo o ka lio i mea e loaa aku ai ke kaalio iaia me kana aloha maluna o ia kaa. Aohe mea maopopo i nei manawa, e loaa aku ana paha kana aloha iaia a aole paha. Hookahi mea mahalo loa a Horeki i nei manawa a i hoomaikai iho ai hoi ia Sibela, oia kona hoike ana mai i kekahi mea iaia, elike me ia i ikeia ae nei ma ka mokuna i hala. Ua hoomau aku la oia i ka holo o ka lio a ke kuupau la no loi ka lio i kona holo me he mea la ua hoomaopopo ia aia ka hilinai o ka mea e kau ana maluna ona maluna o kona mama holo. He akamai o Horeki i ka holo lio, nolaila iaia e holo la ke hoonioni mau la oia i kana noho ana i mea e hoomama ae ai i ke kaumaha. Ua loa okoa no ia wahi ana o ka hoomau ana aku i ka holo aohe nae ona lohe aku i ka halulu o ke kaalio a i ole na wawae hoi o na lio, a ina no nae oia e noonoo iki iho ana, e loaa ana no ka ike iaia ua loihi loa ka manawa o ke kaalio o ka holo ana mamua o kona hoomaka ana aku e hahai. O kekahi no hoi pehea la oia e lohe aku ai he pohapoha maoli kapuai o ka lio ana e kau ana maluna o ke alanui, oiai ka lio e holo ana ia manawa me he makani puahiohio la. Ma kahi mamao ike aku la oia i ka malamalama mai o na kukui oloko o ka halepule. Ua aneane e pau loa na kanaka i ka hoi a he kakaikahi wale no ka poe i koe iloko o ka halepule. O ka hapanui o na kanaka aia mawaho mai o ka halepule kahi i kuku ai e noke nui ana no hoi i ke kamailio no ke kupanaha o ka anaina mare o ia po. He kakaikahi ka poe e kuku ana ma na kapa alanui, a i ko lakou ike ana mai iaia nei e holo aku ana ua pipika aku la kekahi poe ma kahi kaawale, me ka huli mai e nana i ka mea e kau ana iluna o ka lio. Aneane loa ka lio e hina iho ilalo me ka nui o ka hanu i ka manawa a Horeki i kaohi mai ai, a ninau koke mai la no i na kanaka: "E lakou nei, e hoike mai, he kaalio anei kekahi i holo mai nei maanei he mau minuke kakaikahi aku nei i hala?" "Ae, he kaalio; elima minuke ae nei paha la i hala, a e kuupau ana no hoi na lio i ka holo me he mea la o ke kalaiwa wale no ka mea kuleana i ke alanui, aohe nana i ka pono o ka poe e helewawae ana." "O, me ka mahalo! Ua holo pololei loa aku nei no anei?" ninau hou aku ai o Horeki. "Aole, ua kipa aku nei ma ke alanui e holo ana i kai," i kahea mai ai kekahi kanaka. "E ku ana au ma ke kihi o na alanui i ua kaalio la o ka maalo ana ae nei. Heaha keia pilikia?" Aohe manawa o Horeki e pane aku ai l haina no ia ninau. O kona pekupeku ae la no ia i na aoao o ka lio, a ka hoomaka hou aku la no ia i ka holo ana, a he manawa pokole loa ua nalowale aku la oia iloko o ka pouli. Ke hoomau la no oia i ka holo ana me ka noonoo ole ae he pouli ia manawa aohe ike pono ia aku omua, a he holo mauna maoli no hoi ia i kona ola elike me ka holo ana a kekahi ka-naka pupule. Aohe ona noonoo iho no kona pilikia, o kana. wale no e noonoo ana o ka loaa aku o kana aloha, ke loaa aku hoi. Aohe no ona noonoo pu iho he elua mau kanaka e ku-e mai ana iaia me ko laua lako i na ilio, na pu panapana, a he aha la kona wahi ikaika hookahi ia elua kanaka me ka lako i na
pu? O na kanaka he iwakalua e ku-e mai ana iaia aole no ia he mea nona e kuemi hope mai ai. Ua maopopo iaia ua makemake loa ka wahine i aloha mai iaia no kana kokua aku iaia iloko o keia manawa pilikia, no ia kumu ua hoopiha loa ia iho la kona naau i ka ehaeha o ke akenui wale no iloko ona o kona loaa aku iaia. Hookahi mea nana i hoolana loa mai i kona noonoo a i haawi mai hoi iaia i ka manao koa, oia no kona ike maopopo ana iho o ke aloha o kana Ora aia iaia, a no ia aloha ona ia a ai oia e mauna aku oia i kona ola nona. Ua maopopo loa iaia i nei manawa o Ora ame Hele hookahi no kino a ma na inoa ke kaawale. "A! heaha la kela mea pouliuli mamua aku ona?" i ninau iho ai oia iaia iho. Ua ike aku la anei oia i kekahi mea e nee ana mamua aku ona maluna o ke alanui? Kaohi mai la oia i ka holo o kona lio e hami pinapinai ana a hoolohe aku la, no ka ikaika loa o ka holo o ke koko i kona mau pepeiao no kekahi manawa aohe ana mea hiki ke lohe aku; a liuliu iki, lohe aku la me ka maopopo i ka owe o na huila o ke kaalio, akahi no oia a ike o ke kaalio ana o ka hahai ana mai aia malaila ia manawa. Aole oia i kanalua no hookahi minuke. No ka mama loa o ka holo ana a ke kaalio i loaa iho ai iaia ka ike ua kokoke loa aku kela kaalio i ka pahuhopu kahi hoi a ka paahao e hoopaaia aku ai, a na kanaka o ke kaili ana mai, a o ka pahuhopu hoi o kana wahi o ka hahai ana mai. Me ka hauoli loa i awili pu ia me ka inaina i noke iho ai oia i ka hookikina i ka lio i aneane e hoomahuahua aku i kona holo, a ua hauoli loa oia i ka ike ana iho i ka loaa ana aku o ke kaalio iaia. Mamua o kona hooko ana aku i kekahi hana maluna o na kanaka na laua i kaili mai i kana aloha, ua noonoo mua oia no kana mea e hana aku ai. Aole oia i ku iho ma ka aoao o ke kaalio no ka pane ana aku a panaiia mai na huaolelo me na kanaka, aka, ua holo aku la kona lio a kaa mamua o na lio e huki ana i ke kaa, alaila kulou aku la oia imua a huki mai la i ke kaula poo o ka lio kokoke loa mai iaia. Me ka ikaika loa oia i huki ino mai ai i na kaula kaohi, a ku koke iho la na lio ia manawa koke no. "Owai oe?" i poha mai ai kekahi leo mailoko mai o ke kaalio. "Heaha kou makemake?" wahi a ke kalaiwa o ka ninau ana mai me ka huhu, a ke ike iho la o Horeki e hili hou mai ana ke kalaiwa i na lio me ka huipa no ka hoomau ana aku i ka holo. Ia pa ana mai la o na lio i ka huipa ua hoomaka mai la na lio e lele ae holo, a mai hemo aku paha na kaula kaohi mai ko Horeki lima aku ina aole oia i huki mai i ke poo o na lio i mea no laua e holo ae ai ma ka aoao o ke alanui a holo aku iloko o ka ululaau. No ka paa loa o na lio i na opu nahelehele ame na mea ulu hihia ame na kumulaau liilii e ulu ana malaila aole hiki i ke kalaiwa ke huki ae i ke alanui i mea no laua e hemo ai. Ia manawa oili mai ana kekahi o na kanaka mailoko mai o ke kaalio a papani hou aku la i ke panipuka mahope ona. (Aole i pau.)