Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 48, 2 December 1926 — Page 1

Page PDF (1.64 MB)

View this newspaper issue

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii

Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau

BUKE LXV—HELU 48 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, DEKEMABA 2, 1926 NA HELU APAU 6439

E Hoihoi Mai
Ana o J. Cluney
i ka Lawehala

Kakauinoa ke Kiaaina i na

Palapala Pili Oihana

o Roberts

MANAOIA MA NEHINEI
I KAU AI MA KA MOKU

E Hoea Mai Ana ka Lawehala

ma ka la Ewalu o Keia

Mahina o Dekemaba

I kulike ai me ka lono kelekalapa

o ka loaa ana mai i keia kulana-
kauhale wa ka Poalua aku la i hala,
ma kela la, i kakauinoa ae ai ke
Kiaaina Friend E. Richardson o Ka-
kalameko, Kaleponi i na palapala
pili oihana, no ka hoihoi ana mai
ia Russell V . Roberts, ka Iunanui
keena o ka oihana wai o Honolulu
nei, o ka hopuia ana ma Kapalakiko.

Ua paa o Russell V . Roberts i ka hopuia ma Kapalakiko, ma ka la 17 o ka mahina iho nei o Novemaba, iaia e hoomakaukau ana e. huli hoi mai no Honolulu nei, malalo o ke kumu hoopii, no ka lawe kolohe

i na dala oloko o ka oihana wai.
Ua hoole oia i ka oihana makai

o Kapalakiko, no kona pili i ka
hewa, me ka hoike ana ae, he mau
hana imihala wale no kela, na kona
mau enemi kalaiaina.
No ka pololei ame ka pololei ole

o na mea a Roberts i hoike ae ai

i na makai ma Kapalakiko, hoo-
kahi mea i ikeia ma Honolulu nei,

o ia no ka noho ana ae o ke kiure
kiekie, e ninaninau pono i na hana

i lawelaweia e Roberts, oiai oia e
noho hana ana he lunanui keena
no ka oihana wai, a o ka mea i
ikeia, o ia no ka hoihoi ana, ae
o kela kiure he iwakalua mau hoo-
pii hoahewa e ku-e ana iaia, ma ka
la 19 o Novemaba, o ia kona lawe
ma ke ano kolohe i na dala o ke
aupuni, i hiki aku ka huina ma
kahi o ka $1400.

Ma ka la 23 o Novemaba, i hoounaia aku ai o John C. Cluney, he makaikiu noloko o ke keena o ka loio kalana, no ke kii ana i ka lawehala a hoihoi mai no keia kulanakauhale, me na palapala pili oihana apau, i kakauinoaia e Kiaaina Farrington ame ka Lunakanawai Kaapuni Cristy.

Ua manaoia, e huli hoi mai ana o John C. Cluney me kana lawehala maluna. o ka mokuahi Manoa, o ka haalele ana aku ia Kapalakiko, ma nehinei e hoea mai ai i Honolulu nei, ma ka la 8 o keia mahina.

EHA HE MAU KEIKI I NA
KAA MA EA LA HOOMAIKAI

la Hong Lee Kim o 13 makahiki e hele ae ana mai kekahi aoao o ke alanui Beritania a i kekahi aoao, ma kahi kokoke i ke alanui Nuuanu, i ka manawa nui o na kaa e holo ae ana, ua hookuiia mai la oia a hina ilalo e ke kaa e kalaiwaia ana e C Sasaki Ua kukuluia he mau kaa lehulehu ma na aoao a elua o ke alanui a e holo ae ana kekahi mau kaa ia manawa, i ka manawa a ke keiki i holo aku ai no kekahi aoao o ke alanui. Ma ka Sasaki olelo, ma kona manawa o ka ninaninauia ana, wahi ana, aole hiki iaia ke hoopaa iho i ka holo o kona kaa ia manawa e loaa ole ai kekahi ulia. Ua laweia ae ke keiki i eha i ka halema'i o na poino ulia a mahope iho i hoihoiia aku ai i ka halema'i o na Kamalii. Ua manao wale ia ua nui kona eha maloko o kona kino, a ma kona iwiaoao.

Ma ke alanui Moi kokoke i ke alanui. Liliha, he kaikamahine uuku o Kawasaki Mitsui ka inoa, ka i hooku'iia mai a eha e ke kaa oto i kona manawa i holo aku ai mai ka makuakane aku no ka hoao ana e kaa mua ma kekahi aoao o ke alanui. O E. A. Fahardean ke kalaiwa

o ke kaa, a ma kana hoakaka, ma-
hope mai o kekahi kaa e holo ana
no ke ala okoa ka holo ana mai o ke
kaikamahine a hooku'i me kona kaa,
mamua o ka hiki ana iaia ke hoopaa

i kona kaa.

KAKOO KA AHA KIEKIE

I KA OLELO HOOHOLO

Ua aponoia e ka aha kiekie o ke teritore ma kana olelo hooholo o ka waiho ana mai ma ka Poakahi nei, ma ka hihia a Henry Lai Hipa e ku-e ana ia Thomas M. Cunning-ham, he hoopii e koi ana i na waiwai i paa hewa ia, ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Stephen L. Desha Jr., ka lunakanawai apana o ka. apana o Hilo Hema. Ma ka Desha olelo hooholo no keia hoopii, ua haawi oia i ka pono ma ka aoao o ka mea hoopii, Lai Hipp. Na ka Lunakanawai James J . Banks i kakau i ka manao kanawai o ka aha kiekie.

HOIKE O JOHN A. HUGHES NO
KONA AKE LOA I LUNAKIAI

Hoakaka Oia i Kona Manao no ka Hooi Ana
ae i ka Maikai Ame ka Holomua o ke Ku-
lana o ke Aupuni Kulanakauhale

HOPUIA KA MEA UKU DALA O KA HUI HANA KELEPONA

Mamuli o ka Pokole Ana o na Dala o ka Hui

Kelepona ke Kumu o Kona Komo Ana

Iloko o Kela Pilikia

Aponoia ae na
Bona o Kekahi
Mau Limahana

Kupale ke Komite Waiwai o
ka Papa Lunakiai no na
Hana Poholelo Hou

AEIA KA ENEKINIA
CAIN E HELE HOOMAHA

Hopohopo Oia no ka Loaa o

Kela Pono ke Noho Mai

ka Papa Hou

Ma ka Poakahi iho nei i haawi ae ai ke komite waiwai o ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale i kana apono ana i ka bona o William Moffet Devine, o elima kaukani dala, ma kona ano he lunanana poo noloko o ka oihana wai, a pela pu hoi i aponoia ae ai ka bona o Ethel M. Nelson, he mea kokua uku dala; a kokua kakauolelo malama buke, ma ia huina hookahi no o elima kaukani dala.

Ua hooholo pu kela komite waiwai e haawi aku i ke kauoha i ke keena o ka loio kalana, e kukakuka pu a hooholo me J. L. Sylva, ka ona o kekahi aina ma ke alanui Liliha, e uku i hookahi dala me umi keneka no ke kapuai o ka aina i laweia o ke aupuni no na hanahou, me ka hooholo pu ana o kela komite i ka huina

o $1,096.70 no ka uku ana ae ia Syl-
va, i ka manawa e makaukau ai ke
dala, ma kekahi manawa o keia ma-
kahiki ae.

Mamuli o ke noi a Ralph E. Wool-ley, he mea lawe aelike e hooloihi aku i ka manawa i umi la hou, mamua o ka wehe ana i na kohokoho no ka hana ana i ka halekula hou o McKinley, ua haawi ae kela komite

i ka ae no kela noi, me ke kauoha
pu ana i ke kakauolelo a ke komite
e hoopuka hou i ka hoolaha e pili
ana no kela hooloihi hou ia ana aku
o ka manawa e hookomoia ae ai o
ua koho.

Ua haawiia aku i ekolu pule hoomaha i ka Enekinia Kalana Cain, elike me kana noi, a wahi a ka Enekinia Cain, ina aole oia e lawe ana i kona hoomaha o ekolu pule i keia manawa, ahiki i ka noho ana mai o ka papa lunakiai hou, e hoonele loa ia ana oia i kela pono hoomaha, no ke kumu, e noho mal ana ka papa hou, me ka hookohu ana i enekinia hou, nolaila i kona pau ana mai kela kulana mai, aole ona kuleana e koi hou aku ai no kekahi hoomaha. O ke koipoho a Cho i ke aupuni kulanakauhale no ka huina o $2500. mamuli o ka haki ana o kona wawae, i kona manawa i haule ai iloko o kekahi auwaha i eliia ma ke alanui Ema, ua hooholo kela komite e ku-e aku i kela koi, me ke kauoha ana i ke keena o ka loio kalana, e kupale ma ka aoao o ke aupuni, i ka wa e hookomoia ae ai he koipoho imua o ka aha hookolokolo, no ke kumu, ua hana aku o Cho mamuli o kona manao ponoi, me ka nana ole i ka ipu-kukui ulaula i kaula, e hoike mai ana no ka poino ma kela wahi i kauia ai o ka ipukukui.

UA NUI KA WAI I HOOLI-

LOIA NO NA LUAWAI AUAU

I kulike me ka John McComb, ke kokua enekinia a ke komisina wai ame sua o ka hoakaka ana ae maloko o kana hoike i ke komisina ma ka Poakahi nei, ua nui loa ka wai e hoomaunaunaia mai nei no na luawai auau o Honolulu, he 500,-000 galani wai i ka la, a he mea pono ia huina ke hoemiia mai a i ke 50,000. A oiai ke hooweliweli mau ia mai nei ke kulanakauhale ame ke kalana me ka pilikia koikoi, oia ka emi loa mai o ka wai, o keia malalo nei kana mau hoakaka i mea e hoomahuahuaia ai ka loaa o ka wai.

E hoonui ia aku na wahi e hoopakeleia o na wahi ululaau a e hookoe ia na wai kupono apau maloko o ka apana o Honolulu.

I ka manawa e makemakeia ai e hoomalu a i ole e kuaiia na pono wai apau i na wai e pii ae ana a iloko o keia mau luawai hookio.

E hoomalu a e kuai ia a lilo mai na luawai aniani maloko o ka apana mai Kaimana Hila, ke kualapa o Kaimuki ahiki i Kapukaki.

E hookapu loa ka eli hou ia o kekahi mau luawai maloko o keia mau apana koe no ka hoohana ana a ke aupuni.

Hoopaa a e pani paa loa i na luawai a pau koe na luawai i eliia a i makemakeia no ka hoao ana, ame na luawai ma kahi o na halehana kahi i maa mau ole ka huki nui ia no 25 la i ka makahiki.

E hoomaka koke ka hoahu ana, hoomaemae ame ka hookahe ana aku ma o a maanei i na wai e kahe eae maluna o ka ilihonua,

HOOPAKELEIA KEKAHI MAU
OLA I KA WA PONO LOA

Ko Ole ka Manao Hoopoino i ke Ola o Kekahi

Mau Mea Elua no ka Hoea Koke Ana Aku

o ke Kanaka o ke Aupuni


	Oiai ua kohoia oia a puka i hoa no ka papa lunakiai kulanakauhale hou e noho mai ana ma keia maka- hiki ae, na hoakaka ae o John A. Hughes, no kona hauoli loa, no kona kohoia ana ma kela kulana, no ka mea, wahi ana, o ka iini nui loa iloko ona, o ia no kona hoikeike ana aku imua o ka lehulehu i kekahi mau hana ano nui loa e pono ai na mea apau. Oiai nae aia kona mau makahiki ma kahi o ke kanaono-kumamaono, aole oia i manao e lilo hou ana oia i moho, no ke kulana lunakiai ma keia mua aku, oiai ua hala na la opiopio, e hiki ai ke lawelawe i na hana o ka lehulehu me ka holopono loa. I kona lilo ana nae i hoa no ka papa lunakiai, ua makemake loa oia e lilo i lunahoomalu no ke komite makai, mamuli o kona manaoio, o kela kekahi komite, e biki ai iaia ke hoohana aku i kona noonoo, ma ke ano e hooiia ae ai ke kulana o keia kulanakauhale; a e hooi pu ia ae ai no hoi ka maikai o ka oihana makai. a like aku me ka oihana makai ma Nu Ioka ame Kapalakiko, a i ole, oi aku no paha imua o kela mau oi- hana makai, o Amerika. I wahi nae e loaa ai he oihana ma- kai kupono maoli, ma kona manaoio, he mea pono loa e hooiia ao ka paa- kiki o na kulana e hookupono ana i ka poe apau e hookomoia ana i ka makai. No na luna oihana ame na lima- hana o ke kulanakauhale e hoola- koia nei i na kaa otomobile, ua ku-e loa o Mr. Hughes i ka aeia o kela poe e hoohana i na kaa o ke au- puni, no ka lakou mau hana ponoi	iho, a mawaho aku hoi o na manawa hana o ke aupuni. O ka hana pono wale no, wahi hou a Mr. Hughes, o ia ka hoolilo ana aku i ka hapalua o na kaa oto- mobile o ke aupuni ma ke kuai ku- dala, a o ke koena iho o na kaa, e lilo i mau kaa, no ka lawelawe ana i na hana o ke aupuni, ma keia unu iho la, ua manaoio loa oia, e lawe laweia ana na hana apau me ^ kui'o, a e hoemi loa ia mai ana :- ' hoolilo o ko aupuni, mamua o - mea e ikeia nei i keia manawa. No ka hoolilo ana ia Honolulu o ia kekahi o na kulanakauhale - loa ma ka hoi. ua nei, ua l-.o.-i' nou no oia, he mea pono, e lou; kahi kanaka ike a makaukau, ke ano he lunanui no na paka, i ka malama ana i na kumulaau hoonani, ame na laau olmii, aole hoi e hoo- nohoia aku na kanaka i loaa ole he ike pili i na kumulaau, ame na mea- knnu' e laa na kanaka piepiele ka- -ain, na. No na hoololiloli pili oihana iloko o ke aupuni kulanakauhale, ma ka manaoio o John A. Hughes, he mea maika! no ka hele ana me ka malie ame ko akahele, aole o ka hoopau holookoa i na mea. apau e noho hana nei ma na keena Iike ole i keia ma- nawa aka e hoopauia ma kahi i ike- ia ai ke kupono i'o e hoonoho ae i poe hou, a e hoomau aku no hoi i ka noho ana o kekahi poe i ikeia ko la- kou kupono. Ma ke ano nui, wahi hou a keia hoa o ka papa lunakiai e noho mai ana, e lawelaweia aku ana na hoo- loliloli ana, ma na alahele apau, e hooiia ae ai ke kupono ame ka mai- kai o ke aupuni kulanakauhale -aa keia mua aku.


	^- ''^'lu mau kumuhoopii lawe i ; ; -i;-:-.: i haawiia e malama a ke . -- kiekie o ke teritore o ka hoi- - i n.- i ka aha kaapuui ma ka - -i.? " ka pule aku la i hala, e a -.a ia Alexander K. Asam, ke - ? o ka mea haawi dala o ka " Kelepona Mutual mahope o ka ia ana o ia hihia mamua o - -. mamuli o ka haohaoia ana - iinu o ka pokole ana o $1566.- i ' mau dala na keia hui. ' '3 la o ka laweia ana i hooia- ' a^ ame na huina dala i laweia ^ ;-=-..:!! a i hoakakaia maloko o na : --37-^la hoopii, oia keia malalo nei: Sepatemaba 1, 1926, he $477.15; Sepatemaba 16, 1926, he $538.95; a ka la 17 o Sepatemaba, 1926, he -". '.i"^. Huina i laweia e Asam he '' "'"6.10. Ma ka oleloia ma ka Ia 17 o Sepa- temaba o keia makahiki ko Asam manawa i pau ai ka hana ana me ka mahope o kona hana ana me ia i- -i kekahi mau makahiki lehu- lehu i hala . O ka bona o ka mea i hoopiiia i .?.:''. mai e ka Lunakanawai Al-	bert M. Cristy ma ka Poalima aku la i hala he $2000, mamuli keia o ke apono ana ae a ka Hope Loio Kulanakauhale Heaton L. Wrenn. Ma ke kakahiaka o ka Poaono i hala aku la ko Asam hookolokoloia ana a hoopanee hou ia mai ka mana- wa no kana pane. O ka hui loio a Peters ame O'Brien kona kokua. Eha mau hoopii e ae i hoihoiia ae e ke kiure kiekie i ka aha kaapuni ma ia la. Ka hihia wawahi hale o Frank Rosario ame Frank Torres ma ke degere elua i hoopiiia ae ai e Motohisa Nitta ma ka la 8 o Nove- maba. Ka hihia wawahi puupaa o Fran- cisco Tan i hoopiiia ae ai a i hanaia ma ka la 12 o Novemaba, o ka ho- ike ma ka aoao hoopii he kaikama- hine uuku nona na makahiki malalo o ka 12. Ka hihia apuka o I. Aoyagi i hoo- piiia ae ai no kona kakau ana i kekahi bila dala apuka i ka inoa o Masaki Sekiyo i ka Hui Mikini hu- muhumu Singer, he aelike hoolima- lima.


	Mamuli o na ulia pomaikai i hoo- pakeleia ae ai na ola o kekahi mau mea elua, no ka hoea ana aku o ka Makai John C. Pimental i ka mana- wa kupono loa, e lilo a kela makai i mea nui ma ka moolelo o ka poe hoopakele ola. Ma ka po o ke Sabati aku nei i hala, ua loaa aku la kekahi wahine i ka Makai John C. Pimental ma ka uwapo 15 me ka maopopo olo o ka- na hana o ka hoea ana ma kela wahi, a i ka manawa a ke kanaka o ke aupuni i niele aku ai iaia, i hoike ae ai ua wahine nei, i hoea aku oia ma kela uwapo no kona manao e hoopi- holo iaia iho iloko o ke kai, i wahi e pau ai kona manao kaumaha. Ua poho wale nae na manaolana o kela wahine, no ka hoopokole ana mai i kona mau la o ke ola ana ma o kona loaa e ana i ka makai, a hoihoiia mai la oia no ka halewai, no ka hoopaaia, ahiki i kona hoopau loa ana i kela noonoo, e Iawe ae i kona oia Ma ka po hoi o ka Poakahi mai, ua hoopakele hou no ka Makai Pi- mental i kekahi Pake, o Young Chung ka inoa, mai ka mako mai, oiai kela Pake e lewalewa ana iluna o kekahi kumulaau, me ke kaula i hoopaaia ma kona a-i. He kanu ma'ia ka hana a kela	Pake, mahope o kona hoopakeleia ana mai ka make mai, i hoakaka ae ai oia, hookahi ka kumu o kona hoao ana e lawe ponoi ae i kona ola iho, no ka hooweliweli o kona haku iaia, e okioki i ka pahi i kona kino, elike me ka okiia ana o ka puaa. No ka hooko ana aku i kela ma- kemake ona e lawe ae i kona ola, ua kii aku la o Young Chung i ke- kahi kaula, a me kekahi piko i hoo- paaia ma kona a-i, ua pinana aku la oia iluna o kekahi kumulaau ohai, ma ke kahua paani o na kamalii ma ke alanui Beritania, a mailuna iho o kela kumulaau i Iele ai oia ilalo, a lewalewa ae la kona kino, ma kahi he eono iniha mai ka honua, ae. . Ma ka manawa i maalo ae ai o ka Makai Pimental ma kela wahi, i ihe mai ai oia i ka lewalewa o kela Pa- ke, e paa ana hoi he pahi iloko o ka lima o, kela Pake, me kela o-i 'ii i Ial3i aku ai o Pimental, a oki aku la i ke kaula a moku me ka haule ana o kela Pake ilalo o ka honua. Ua hoihoi awiwi ia aku oia no ka halema'i o na ulia poino, a malaila i lawelaweia mai ai kekahi mau ha- na o palekana ai kona ola, a hoo- paaia aku ina kekahi keena paahao, i palekana ai oia no ke koena aku o kela po, mai ka lawelawe hou ana aku i kana hana naaupo.


	HAIOLELO O FARRINGTON MA KA LA HOALOHALOHA Maloko o ka luakini o Kaukeano 1- -. i malamaia ae ai he anaina hai- - -' hoomaikai a hoalohaloha i ke - ". ma ka Poaha aku nei i hala, .--- -- kaa ana ia Kiaaina W. R. Farringto, ka haiolelo ano nui, no "-.-! e pili ana i keia la. Ma ke ano nui o kana haiolelo, ua '--'--. mai oia i kumuhana nana e -.. '.- ; 'lo ai o ia hoi: ' ; .ke me ka kakou i makemake ? - .-.unia mai no kakou, pela hoi !-:-'. ! - hana aku ai ia ha'i." Wahi ana, ua hoomanao mua loa '- '. . La Hoomaikai a Hoalohaloha Akua ma Enelani Hou, o ke ano -;-- " ^a hoomanao ana i keia la, ua " -;: -i ia i kela ame keia hanauna. -i '.a manao maoli o keia la, no -' ^-oa'iai ana no ia i ke Akua, -- ' .i pono ame na pomaikai i loaa — - ' na kanaka. I kinohi, ua ma- -a wale ia no ena panalaau ka- ' -.-ii-i, aka i keia la, ua hele aku = i ka nui ame ka palahalaha ana --'-' - ke komo ana o na mokuaina k n aha kumamawalu, elua teri- tore ame eono mau aina i kaa mai i -'-' '" o ka malu o Amerika. Ma kahi o ka hookahi haneri me '' " '.k -''.u miliona kanaka apuni o ^ ika i komo iloko o ka hooma- -. -' ana i keia la, me ka hoomanao --," i kela ame kela makaainana, -:, '-.-.pa ano i manaoio ai, o ke ano ^.''.-ai loa ia, e hoonani ana a e ma- -'-' ana i ke Akua, no Kona loko- " .-ai. ma Kana mau mea i hana ? - ai no ko ka honua nei poe. ""ke nae me na mea a kela poe o --. u kahiko i hoomanao ai i keia -^3ln hou a Kiaaina Farrington, . i nn na hanauna o keia la, e hoo- ^ '-o ai, ma ka hookahua ana ilo- '- ko lakou noonoo, i ka hoomao- : ' ana ame ka ike, o ke Akua ^a lani, ka Mea Nana i hoolako i na mea maikai he nui, i ko ' --''iua nei apuni ma na mo le- ''-.': like ole. PAU OLE NO KA MANAO NO KA HUAKAI LEWA Aole i lilo ka holopono ole o ka e ana o na mokulele iluna o ka ^a mai Kaleponi mai a hoea no Honolulu nei, i kumu e hoopau loa a ai kela hana, no ka mea ke hoo- 'a ia mai nei no i keia manawa, e ^ maluna o na mokulele mai San Diego mai a hoea no Manila, iloko ehiku la, me ka hoomaha ana nae -- Honolulu nei ame Guam. Wahi a Kapena G. W. Steele, Jr ., kapena o ka mokukaua Pittsburg Amerika, o ke ku ana mai no Ho- nolulu nei, ma ka Poaha aku la i -"a, e hoea mai ana i ka manawa e - -- ai na mokulele iluna o ka lewa - i San Diego ahiki i Manila, a e ana o Honolulu nei ame Guam i u kahua hoomaha no kela mau - -'-^1, le, no ka hoopiha hon ana i a-ln ame na hemahema no apau ' '"-aa ai i na mokulele, ma keia ---:?.! loa. Ma ka manawa o ka haalele ana '.i o ka mokulele pilikua ka Los Angeles ia Kelemania, no kona ho- hoa ma Amerika, o Kapena "o. Jr., kekahi maluna o kela -Mo, a wahi hou ana, ma kona ''a nio. o keia wale no ke ano o na "ui' le. e hiki ke lele iluna o ka --- E^ kahi mamae loa, me ka ho- .nn. aka no na ano mokulele e ae, --i lele ana mai no Honolulu nei haule ai i ka moana, me ka pae ' = 7i Kauai, he kanalua loa kona -nao no ka holopono.	HE EHA POE I EHA I NA KAA OTOMOBILE La Harry Taylor, he keiki uuku e nana ana i na kanaka lawai'a a e ku ana maluna o ka uwapo 2, ua peki mai Ia ko Imoto kaa oto a hooku'i me ia a eha ke keiki; pa- holehole kona helehelena me kekahi wawae ona. Na Imoto ia e hoakaka ae imua o ka aha i ke kumu o kona makaala ole ana a eha ana kela keiki. Ia Kawamura o Waipahu e kalai- wa ana i kona kaa maluna o ke ala- nui Moi ma kahi kokoke i ke alanui Liliha, ua hookui mai la kona kaa- ia Emelio Rosa i ka wa a Emelio Rosa i hele ae ai mai kekahi aoao o ke alanui a i kekahi. Aohe i koikoi loa ko Rosa eha. Ia David Keakula e hele ao ana mai kekahi aoao o ke alanui Moi a i kekahi aoao ma kahi kokoke i ka hookuina o na alanui kokoke i Ala- pai ua hookuiia mai la oia e ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e Jessie Brown, a eha, a laweia ae o Keala- ula i ka halema'i o na poino ulia e Brown. Aohe no ka he koikoi loa o kona eha. Hookuiia he kaikamahine uuku o Matilda Kamai ka inoa e kekahi kaa otomobile i maopopo ole ka inoa o ke kalaiwa ma ke alanui Kuke ma ka po o ka Poaono aku la i hala. Ua eha Ioa ke kaikamahine uuku, a ua laweia ae i ka halema'i o na poino ulia, a mahope iho i hoihoiia aku ai i ka halema'i o na kamalii no ka nanaia ana mai o kona mau wahi i eha. O ka helu o ke kaa oto nana i hookui aku i ke kaikamahine ka i loaa, o ke kalaiwa nae aohe maopo- po aka nae ma ka Frank Enos hoa- kaka, he kalaiwa ka ia kanaka no ke kaa kalaka a ke Tuna Packing Co., a ke huli mai nei na makai no ia kalaiwa. Hookui ke kaa mikini a Harry Stewart e kalaiwa ana mo ke kaa uwila Helu 67 ma Kamoiliili ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala, a nahaha kekahi wahi omua o ka mikini, a manuheu iki hoi kekahi wahi o ke kaa uwila ma ka aoao akau. PAA HOU HE PAAHAO MAHUKA I KA HOPUIA Ma ka hapalua o ka hora eono, o ke kakahiaka o ka Poalua o ka pule aku nei i hala, i paa hou ae ai he paahao holo mahuka i ka ho- puia, nona ka inoa o Joe Pereira, ma Paia, Maui, ia Joe Boteilho ame Sam Makepa, elike me kekahi mea- hou o ka hoounaia ana mai Maui mai, no Honolulu nei. Ua holo mahuka kela paahao mai- luna aku o ke kaa kalaka o na paa- hao ma Paia. Mamuli o aa manao hoohuoi, aia no ka paahao mahuka maloko o kela apana kahi i pee ai, ua hoea aku la o Bateilho ame Ma- kepa no kekahi hale, me ka noho ana o Makepa mamua o ka hale e kiai ai, a hele aku la kona kokoo- lua, no ka nana ana mahope o ka hale. Aole he ike kanaka ia aku ma- loko o ka hale, o ke ala nae o ke kope ka laua i honi, aka ma ka na- na ana aku nae malalo o kela hale, ua ike aku Ia o Boteilho i ka noho mai o ka paahao, a me ka waha o ka pu panapana, i kauohaia aku ai oia e puka mai iwaho, o kona paa no ia i ka hopuia, a laweia aku no kahi hoopaa o na lawehala.


	MAKAUKAU KA PAPA KOMITE A KA PAPA LUNAKIAI HOU Ua pau i ka hoomakaukauia na komite no kela ame keia hana me na lunahoomalu no kela ame keia komite elike me ka ka Meia-i-kohoia Charles N. Arnold o ka hoike ana ae ma kekahi mau la aku la i hala, a ua makaukau no ka hoonee ana aku mahope koke iho o ka pau ana o ko lakou hoohikiia ana. Komite Waiwai— A. L. Castle, lu- nahoomalu; John A. Hughes, Manuel C. Pacheco. Komite o na Hana o ke Aupuni— George F. Wright. lunahoomalu; J. L. Silva, Dr. Dai Yen Chang. Komite Makai, Ahi ame Uwila — John A. Hughes, lunahoomalu; A. L. Castle, Manuel C. Pacheco. Komite o na Halekula ame na Ha- le Aupuni — Jos. L. Sylva, lunahoo- malu; George F. Wright, Dr. Dai Yen Chang. Komite o na Paka ame na Kahua Paani — Sylvester P. Correa, luna- hoomalu; George F. Wright, Jos. L. Sylva. Komite Ola ame ka Hoomaemae Ana — Dai Yen Chang, lunahoomalu; John A. Hughes, S. P. Correa. Komite o na Hana Huikau — M. C. Pacheco, lunahoomalu; S. P. Cor- rea, A. L. Castle. Ua hooholo ka papa lunakiai e noho mai ana e malamaia kana mau halawai hana ma ka hora 7:30 p. m. i hiki ai i ka lehulehu ke akoakoa pu aku ma ia mau manawa i mea e maopopo ai ia lakou na mea e ha- naia ana ma ia mau halawai. E hoololiia ana kekahi mau rula ka- hiko, a he 32 mau rula hou i hooma- kaukauia aole nae i aponoia. Hoo- kahi rula i hoopau loa ia oia hoi mea e hiki ai i kekahi hoa o ka papa ke waiho aku i kekahi noi ma- hope o ko ka meia hoole ana no ekolu manawa e hana pela mahope o ke noiia ana aku. E PAA ANA NO O HAPAI I KE KULANA PUUKU Ua lehulehu na makahiki o ko Henry C. Hapai paa ana i ke ku- lana puuku no ke teritore o Ha- waii a no kona paa hou ma ia ku- lana ma nei mua aku he manaoio ko kekahi poe maloko iho o ka pohai o na luna aupuni maloko o ke kapitala e hookohu hou ia ae ana no oia no ia kulana. No kona hookohu hou ia ae nae na ka aha senate o ka ahaolelo e no- ho mai ana ma ka la 16 o Febe- ruari, 1927, e hoapono mai ia hoo- kohuia ana ae ona. Ua hookohuia o Hapai i Puuku no ke Teritore ma ka la 30 o Au- gate, o ka 1922, a ua piha iaia na makahiki eha o ka paa ana ia ku- lana me ka hoopono, a mai ia ma- nawa mai ua ikeia kona malama a makaala i ka hana a ua hanaia no hoi eia kekahi hana e pili ana i na bona nui loa i hoopukaia i ike oleia mamua ma ka moolelo o keia teritore, o ka hookuu ana aku i ke kanaka i ikeia ka hoopono, ka ma- kaala ame ka malama pono i ka hana, he hana hemahema ia, koe wale no a nana ka waiho maoli ana mai ia kulana.	HOAO HE PAKE E LAWE I KONA OLA PONOI IHO Ma ke ahiahi o ke Sabati iho nei he wahine ka i hoao e lele iloko o ke kai mailuna aku o ka Uwapo 15, a e ole ka Makai John C. Pi- mental pakele ai kona ola. Ma ka po o ka Poakahi nei he Pake o Young Chung, ka i kaawe iaia iho iluna o ke kumulaau kiawe, a e ole no ka Makai Pimental pakele ai kona ola. No keia mau ola elua i hoopakeleia ai o John C. Pimental i haawiia aku ai ka mahalo ame ka inoa maikai iaia he mea hoopakele ola. Ma ka moolelo e pili ana ia Young Chung, he Pake, he kanaka hana aku ka oia me kekahi Pake kanu maia, a ma kana olelo, mahope iho o kona hoopakele ia ana, ua hulu loa kona haku iaia a ua hooweli- weli mai ka e pepehi iaia a make ma o ka "okioki ana iaia a liilii elike me ka io puaa", a no ia ma- kau ona i hooholo ai oia e aho kona make ana mamua o kona pepehiia mai e kona haku ma kela ano, a o ka manawa kupono loa no hoi ana e o-u ponoi ae ai i kona ola. I ka holo ana o keia manao iaia alaila kii aku la i kekahi kaula a pii aku la iluna o kekahi kumu laau kiawe, hoopaa ae la i ke ki- puka ma kona kania-i, hoopaa iho la i ke kaula i ka lala kiawe, a lele iho la ilalo mai ka lala iho a lewalewa. O kahi ana o ka hana ana i keia hana naaupo loa maloko o ke kahua paani ma ke alanui Be- ritania ame ke College Walk. Iaia e lewalewa ana ma kahi he eono iniha wale no ke kiekie o na wa- wae mai ka ilihonua ae a e pakaa- wili ana no hoi kona kino i o a anei, elike me ke ano o ka poe e liia ai ma ka halepaahao o Kawa i ka wa mamua, hoea aku ana ka Makai Pimental, a oiai ka Pake e paa ana no i kekahi pahi nui oki- oki bipi i kona lima, me ia pahi i oki ao ai ka Makai Pimental i ke kaula e paa ana i ke kania-i o ka Pake a hule ilalo. Ua laweia ae oia me ka awiwi loa no ka hale- ma'i o na poino ulia a malaila i lapaauia ai a i kona ola loa ana ae ua hoopaaia aku oia iloko o ka rumi paahao no kona palekana. Ua nanaia oia e ke kauka no kona noo- noo maikai a i ole opulepule paha. He elua mau haole i pepehiia e kekahi puulu o na kanaka opio ko- lohe o Kapalama me na puupuuhao a eha loa i lapaauia maloko o ka halema'i o na poino ulia ma ke ahi- ahi o ka Poaono i hala, a o ka mea kupanaha aohe he hiki ia laua ke hoakaka i na helehelena o ka poe na lakou i pepehi ia laua. He elua mau keiki Kepani i eha iloko o ka manawa e paani popo peku wawae ana, hookahi keiki i mo- ku ka lehelehe, a o ka lua, mai Kapalama mai, ma ke poo kona wahi i eha, a ma ka halema'i o na poino ulia laua i lapaauia aku ai. O ke keiki hope ua hoihoiia aku i ka ha- lema'i Moiwahine no ka nanaia ana mai o kona poo i manao wale ia ua naha paha.


	HOAO HE MAU KEPANI NO KAUAI E LAWE I KE OLA Ma ka Poaha, ka La Hoomaikai a Hoalohaloha i ke Akua, i kulike ai me kekahi meahou o ka loaa ana mai i Honolulu nei mai Kauai mai, ua koho kekahi mau Kepani elua, o kela ka la kupono loa, no ka lawe ana ae i ko laua mau ola iho. Hookahi nae o kela mau Kepani i holopono loa kana mau mea i hoolala ai, oia o Sato, he Kepani mare wahine ole, a o noho ana ma ka mahiko o McBryde. Ua lawe maoli ae kela Kepani i kona ola iho, ma ke kaawe ana iaia, maloko o kona rumi. Ma ka manawa o ka loaa ana aku o kona kino, e waiho ana he omole sake a e a ana hoi he pauda o na laau ala, e hoike mai ana kela mau mea, no ka hoea ana mai o ka hopena maluna o kela Kepani, ma kana ano i makemake ai. No ka elua hoi o na Kepani he wahine opio o Mrs. M. Toyofuku kona inoa, a nona na makahiki he iwakalua, ua holopono ole kona makemake e lawe ae i kona ola iho, me ke ola o kana keiki uuku o ewalu wale no mahina ke kahiko. Ua hoihoiia ka makuahine me kana bebe maloko o ka halema'i ma Eleele, no ka lapaauia mai, a i kulike ai me kela meahou, aia he manaolana nui, no ka palekana o ko laua mau ola. HOOLE I KONA LILO ANA HE MEA NOI OIHANA No kekahi meahou, o ka oili ana ae ma ka Poaono aku nei, o Fred Ohrt, kekahi mea noi i ke kulana enekinia kalana, no ke Kulanakau- hale a Kalana o Honolulu nei ua hoole loa ae oia no ka oiaio o kela lono, no ka mea aole oia i waiho ao i kekahi palapala noi, imua o na ko- mite, i waihoia aku ai ke kuleana o ka noonoo ana, i na palapala noi oihana o ka aoao Repubalika, a o ka mea oiaio loa, ua makee no oia i kana hana e paa noi i keia manawa, ma ke ano he enekinia poo, na ke komisina o ka oihana wai ame sua. He enekinia kalana mua o Fred Ohrt, no ke aupuni kulanakauhale, aka nae, ua waiho oia i kela oihana i ke kau mua o ko John H. Wilson noho meia ana, a lilo ae kela kulana i ka mea okoa, me kona hoi ana aku a noho hana me ka hui hana hala- kahiki ma Molokai, a mai kela lianu mai i kikooia aku ai oia e ke komi- sina wai ame sua, no ka hoi ana mai e noho hana me kela komisina. He mau la keia o na noi like ole e waihoia ne nei imua o ke ko- mite kuwaena Repubalika ame ke komite kalana, no na hana iloko o ke aupuni kulanakauhale; ma ka manawa e lawe ae ai na luna oihana hou i kohoia o ke kulanakauhale, i ko lakou kulana ma ka mahina o Ianuari ae nei.	HOPU HOU IA HE PAKE OI LOA O NA HANA KARAIMA Ma ka Poaono aku nei i hala i paa ae ai he Pake o Ho Loy ka inoa i ka hopuia, no ka hewa aihue, i na Makai A. R. Gonsalves ame Kam Kwai, ma Kamaki Kuea, o ia kona komo ana maloko o kekahi o na rumi o ka Hale Lunalilo ma ko alanui Beritania ame Kapiolani, a lilo inia he mau waiwai lehulehu. Ma ka hoakaka a ka Makaikiu John R. Kellett, o Ho Loy, ka helu ekahi o na lawehala ma Honolulu nei, ma ka nui o kona mau mana- wa i hopuia ai, me ke ahewaia, no na karaima lehulehu; nolaila iwa- ena o na lawehala apau i hopuia a i hoopaaia o ka halepaahao, elike me na moolelo o na lawehala e wai- ho nei, o Ho Loy ka helu ekahi. O ka manawa mua loa i paa ai keia Pake maloko o ka halepaahao, ma ka la 16 o Augate o ka 1893, a i ka wa e pau ai kona manawa hoo- pa'i hoopaahao, he manawa pokole wale no kona e hele lanakila ai, ua paa hou i ka hopuia, a noho no maloko o ka halepaahao. Iloko o na makahiki apau mahope mai, e hopu mau ia ana oia no kela ame keia ano hewa, a o ka manawa loihi loa o kona helo lanakila ana, he elua makahiki ae nei i hala, a paa hou iho la i ka hopuia ma ka Poaono nei. O kekahi mea kupanaha, ma na manawa apau e hopuia ai keia Pa- ke, he like ole kona mau makahiki ana e hoike ae ai, e pii ana iluna i kekahi manawa a e emi loa mai ana ilalo, nolaila ua pohihihi maoli na makahiki oiaio loa o kela Pake. HOOKUI KE KAA ME KEKA- HUNA, MAU NO NAE KA HOLO Mamuli o ka James Kekahuna hoo- pii i hoopaaia aka ai he kalaiwa ona, o Wernez Papetz ka inoa iloko o ka halepaahao, no ka holo nui me ka nana ole i ko ha'i pono. Ma ke alanui mai Kailua mai ka holo like ana ma! a laua, a hookuiia mai la ko Kekahuna kaa e ke kaa e kalaiwaia ana e Pepatz, aohe nae he ku iho, mau no ka holo, a ua hoao mai Ia o Kekahuna e alaa!" iala no ka hoao ana e paa oia l ka hopuia. I ka hiki ana mai i ke keo haiki Ioa e pii mai ai i ka pali, ua manao mai la o Kekahuna e hoo- huli ae ana o Pepatz i kona kaa na ka holo ana no Kaneohe, eia nae ua hoohuli hou a ela oia i kona kaa a hoomaka mai la ka holo ana nolu- na o ka pali, a hooku'i hou mai la me ko Kekahuna kaa; ma keia ma- nawa i alualu mal a! o Kekahuna iaia ahiki i ke alanui Kula, a loaa mai oia malaila, a hoomaka ko laua paee ana a ku'iia ka ihu o Pepatz a laweia mai i ka halewai. Ma ke kakahiaka Poaono mal kona hooko- lokolo ia ana mamua o ka Lunaka- nawai Steadman o ka aha hoomalu.