Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 49, 9 December 1926 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

EHA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, DEKEMABA 9, 1926
HE MOOLELO
— No —
FOLORA RIKEKONA
A i Ole
KE KOMOLIMA MARE POHIHIHI
Ka Hoowalewaleia Ana — Ka Mare Malu Ana
i ke Kanaka Malihini — Ka Holo Makai-
kai Ana i Europa — Ka Mare Ana
me Kanaka Okoa.
E Folora kuu aloha, aole e hiki ana ia'u ke hoomanawanui
iho i ka ehaeha ke kaawale aku oe mai a'u aku. elike ana au
me kekahi kanaka ma'i a i naha hoi ka puuwai, mamuli o keia
loli ano-e loa o kou manao," i pane mai ai o Leikona, me ka
nui o ka hanu, ame ke kani pu ana iho o ke uhu e hoike ana
i ka nui o kona kaumaha; kulou iho la ilalo a huna ae la i
kona mau maka me kona mau lima i ike oleia mai kona hele-
helena huhu.
Nana mai la o Folora iaia me ka helehelena kaumaha no
kekahi manawa, alaila i mai la me na huolelo oluolu:
"Ma kekahi manawa ma nei mua aku, e ike iho ana no oe a
hoomaopopo pu iho i ka naauao o ka'u olelo hooholo i hoike
aku nei ia oe.''
"Alaila, o kau olelo hooholo hope loa iho Ia anei keia? O
kou manaoio maoli no anei keia aole oe e noho. pu ana me a'u
ma ke ano o oe ka'u wahine mare, a aole hoi oe e manaoio
ana ua mareia kaua?" i ninau mai ai o Leikona, me ka nana
ana mai me ka helehelena o ka mea i make loa ka manaolana.
"He oiaio loa keia a'u e hoike aku nei ia oe, ua hoomaopopo
au mahope o ko'u noonoo ana me ke akahele loa o kela mareia
ana o'u me kela kanaka malihini au i olelo mai nei o oe no ua
kanaka la, he hana apuhi Ioa kela a he mare hoi i ku-e loa i
ka manao o ke kanawai, e hiki ole ai ia'u ke olelo iho he wahi-
ne-mare au nau, a nolaila," me kona hopu ana iho i kekahi
pahu uuku e waiho ana ma kona aoao, "ke hoihoi hou aku
nei au i keia wahi pahu me ka waiwai iloko ia oe, ke komo
mare au i haawi mai ai ia'u."
"E paa aku oe i kena komo, aohe o'u makemake e lawe hou
mai mahope o ko'u haawi ana aku ia mea nau— aole au e lawe
hou mai ana,'' wahi ana.
"Aohe o'u makemake e malama hou i keia komo mahope o
ko'u ike ana iho i ko'u kuleana ole e paa iho ai, a malalo hoi
o kekahi mau kumu kupono ole a'u i ike maopopo ai," wahi a
Folora me ka leo koikoi i like ole aku me kona leo mau.
"Aohe o'u makemake e lawe mai, a ina no ko'u Iawe mai.
e hoopoinoia ana ia e a'u," wahi a Leikona me ka piha i ka
huhu.
"Nau ia e hana aku elike me kou makemake, o ke kaawale
wale aku no o kena komo mai a'u aku ka'u e makemake nei,
K nolaila, e Iawe aku oe; no'u iho o ka hanaino ana i kekahi
mea waiwai nui elike me keia he hana naaupo haalele loa ia,
nolaila ina no kou makemake ole, e pono oe e haawi aku i ke-
kahi mea au i aloha ai, no ka mea he hana hewa Ioa hoi ka
hana ana ma ke ano hoomaunauna i keia mea waiwai."
O ia mau no ko Folora paa i kahi pahu uuku me ke komo
mare iloko me ka haawi pu aku ia Leikona iaia e kamailio aku
ana, a i ko Leikona noonoo ana iho he hana hoohilahila iaia iho
ka lawe ole ana mai, hopu ino mai la a lawe mai ka lima aku
o Folora, a hookomo iho la iloko o kona pakeke, a i mai la:
"Ke lawe mai nei au i keia me ko'u ku-e aku, a eia nae, i
hai aku au ia oe, e lawe hou aku ana no oe i keia komo mare
mai a'u aku i kekahi manawa e hiki mai ana, a e hoomanao
oe i keia olelo a'u, a no ka mea e hana aku ana no au i kou mea
e lilo mai ai na'u, me ia nui ku-e mai no ou," wahi a Leikona
o ka hooki ana iho me ka leha ana ae o kona mau maka huhu
ia Folora.
Aohe o Folora hoolohe aku i kana olelo, ke noho la no oia
me ka hamau a i aku la nae:
"He makemake ko'u e hoopau loa ko kaua kamailio hou
ana no keia mea mai keia manawa aku mamua o kuu holo
ana aku i na aina e, a no ka mea, ma ka la apopo e holo aku
ai makou no Europa, a haalele iho ia Nu Ioka nei, kahi nana
i hoopiha mia i na manao hoehaeha he nui."
"Aha!" i hooho ae ai o Leikona, "akahi no a maopopo ia'u
ke kumu o kou hoike ana ae ia'u maloko o kau Ieka aole au e"
hele mai ianei e ike ia oe maloko o elua pule, oia hoi he make-
make oe e hoopokole i ka hana, me ka haawi ole mai i mana-
wa no'u e hahai aku ai mahope ou.
"Ina oia ko'u makemake ua pono, e auamo no au i ke koikoi
o keia mau hana no keia manawa. Aole au e koikoi wale
hou aku ana ia oe, aka nae, i hoike aku au ia oe e koi ikaika
aku ana no au i ko'u kuleana maluna ou ma keia mua aku, a
malia ia manawa e loaa aku ana oe ia'u me ka noonoo maikai
i kou manawa e huli hoi mai ai. No ko'u aloha no ia oe ea,
e hunakele loa ana au i keia meahuna a kaua ahiki i- -"anawa '
Me ka haawi ole mai o ua o Leikona i manawa no Folora
e pane aku ai, o ke ku koke ae la no ia ona a huli aku la hele
me ka awiwi loa mailoko aku o ka rumi ame ia hale.
Me ka piha i ka inaina i hoi pololei loa aku ai oia ahiki i
kona hale no ka hoohokaia ana o kona manao, a i ka hemo ana
aku o ka puka me ke ki no iloko o kona pakeke, pii aku la
i ka hale maluna a iloko hoi o kona mau rumi moe.
Iaia i wehe aku ai i ke pani-puka a hemo, ku iki iho la ma
ka puka, e Iike me kekahi mea i lilo ae i pohaku, a hooho ae
Ia i kekahi leo e hoike ana i kona piha kahaha ame ka maka'u.
No ka minuke hookahi kona ku ana pela, aia hoi kona mau
maka ke haka pono Ia maluna o kekahi kanaka opio, aole i oi
ae kona mau makahiki i kona, i ala koke ae ia wa a huli mai
la e nana iaia i kona hoea ana aku.
Auwe! O oe no anei kena a i ole he akua lapu paha?'' wahi
ana o ka hooho ana ae me ka ha o ka leo ame ka nui o ka ha-
nu, iaia i komo aku ai me ka hikaka iloko o ka rumi a pani
mai la i ka puka.
MOKUNA VI.— Ke Komolima Kamahao.
Ia Leikona i hoi aku ai akahi no a loaa ka maha ia Folora,
i ka manawa i paniia aku ai ka puka mahope o Leikona, no
ka mea noonoo iho la oia ua kaawale loa aku ka mea nana
e hookaumaha hou i kona noonoo no ka manawa mau loa, me
ia ikaika no nae o na olelo a ke kanaka o ka hooweliweli ana
mai iaia he la e hiki mai ana e koi ikaika mai ana no oia no
kona kuleana maluna ona.
Hina mai la oia ihope o kona noho paipai nui, a no kekahi
minuke kona noho ana pela me ka noonoo nui iloko ona, la-
lau ae la i kekahi lei kaula e kau ana ma kona a-i me kekahi
komolima gula e paa ana ia lei.
O ke komolima ana o ka nana ana iho he kupanaha loa ka
noeau o ka hana ia ana ana i ike ole ai i kekahi komolima eli-
ke me ia mamua. Maluna pono iho o ia komo he wahi pa
uuku me kekahi mau huaolelo i kakauia, aole nae he hiki iaia
ke heluhelu iho, oiai nae, no na manawa lehulehu kona hoao
ana e heluhelu mai kela po mai no a ke kanaka malihini i
hookomo iho ai ma kona lima a i pu iho la, "Me keia komoli-
ma i mare ai au me oe."
Ua poina loa oia no ia komo i ka manawa ana i hoi mai ai
i ka hale oiai e mau ana no ke pihoihoi iloko o kona
naau, me ka maluhiluhi pu no hoi no na hana o kela po, ame
ke kupanaha o kela mea i hanaia maloko o ka halepule, a eia
wale no kona hoomaopopo ana ia komo, a iaia i wehewehe
ae ai i kona mau aahu no ka hoi ana e hiamoe, a iaia i ike iho
ai haupu ae la oia no ke kanaka malihini ame keia komo ana
o ka haawi ana mai iaia a naka e wale ae la no kona kino.
Iaia i wehe ae ai ia komo mai kona manamanalima ae haa-
lulu ano-e wale ae la no kona kino a nana iho la hoi me ke
pihoihoi nui iloko ona, no Ana, kana kaikamahine hana ua hoi
mua aku la nae oia e hiamoe maluna o ke koki.
''He komolima kamahao loa maoli ka hoi keia o ka haawiia
ana mai nei ia'u e kela kanaka malihini loa a'u i ike mua ole
ai!" wahi a ua o Folora o ka hooho malie ana ae. "I ka nana
iho me he mea la he komolima keia i ili mai kekahi ohana kahi-
ko loa mai i malamaia hoi i mea hoomanao, a oiai aohe makana
e ae a kela kanaka e haawi mai ai ia'u o keia kana i koho ai, i
kupono i kona manao, pela oia i haawi mai ai ia'u.
"Hookahi mea maopopo Ioa ke noonoo iho aohe i hoolako
kela kanaka i kekahi komo mare kupono, a o kela komo no e
paa ana i kona lima kana o ka manao ana a haawi mai ai.
"Me he mea la he waiwai hooilina keia mai kona mau ku-
puna a mau makua mai paha a i lilo hoi i mea hoomanao nana,
iaia nae keia haawina mai la ia'u. O ka mea nana e hooiaio
mai oia no kona hele ana mai a pani ma ko Walaka wahi ma
ke ano komohewa, nolaila i kona haawi ana mai i keia komo
he hoike ana mai ia he hana ia nana i noonoo mua ole.
"Ina oia i noonoo mua e hoomakaukau mua ana oia iaia iho
me kekahi komo mare, elike me na kanaka e ae apau ma ko
lakou manawa e mare ai i ka lakou mau wahine. No'u iho, he
hana maikai a kupono ole na'u ke kau ana i keia komo ma
ko'u lima, no ka mea e ikeia mai ana e kekahi poe a e lilo ana
i mea kamailioia ae e ala mai ana na ninau lehulehu, a pehea
la au e pane aku ai."
Mahope o kona noonoo ana no kekahi manawa, a maluna
wale no hoi o kahi komo ke kalele nui o kona noonoo, hoihoi
aku la oia a waiho iloko o kekahi wahi pahu uuku niho ele-
pani he pilina huna kona, a hookomo aku la iloko o kekahi
pahu uuku, Kahi e waiho ana o kana mau mea gula a huna iho
la i ke ki.
Ua pono Ioa kona hana mua ana i keia a huna a nalowale
loa, no ka mea ma kekahi kakahiaka nui ae ua loaa oia i ka
ma'i piva a ohewahewa ka olelo; ina no ka paa nei o ia komo
ma kona manamanalima e hoalaia aku ana ka haohao iloko o
Mrs. Siva a e ninau mai ana oia i kahi i loaa mai ai o ia komo
iaia, a i ole kekahi poe e ae paha e hele mai ana e kokua iaia
oiai oia e waiho ana i ka ma'i.
Hakalia no a loaa iaia ke ola maikai, o kona kii aku la no
ia i ua wahi komolima kamahao la a hoopaa iho la ma kona
lei gula elike me mamua, a hoopaa ae la ma kona a-i, no kona
ike i ko Ana huli ialoko o kona mau pahu ume a nolaila oia
i manao ai o kona a-i kahi e nalo ai ia komo.
I nei manawa ana e noho ana, mahope o ka hala ana aku
o Leikona, minoaka iki iho la oia, a i iho la:
"Me keia komo a'u e hoikeike aku ai iaia e hooiaioia ai ka'u
mea i olelo aku ai iaia aole au he wahine-mare nana, a eia nae,
ma kekahi ano no aohe o'u makemake e hoikeike aku iaia, ma-
lia e hakuepa mai paha auanei oia a hoonui wale aku i na olelo
hoopunipuni, elike me kana moolelo hoopunipuni o ka olelo
ana mai nei no ka loaa ana o ke kaaahi i kekahi ulia ke kumu
o kona lohi ana, he kanaka hoopunipuni maoli no kela.
"A oiai aole oia i mihi mai nei no kona kumu o ka hoea ole
ana ae i ka halepule, nolaila he mea pono aole no oia e ike
aku i kekahi mea e pili ana no keia komo. E hiki ana anei
i keia mea pohihihi ke hoakakaia mai? E hui hou aku ana
anei au me kela kanaka ma nei mua aku? Ke manaoio nei au
aole e loaa ana ia'u ka hele ana me ka lanakila ahiki i ka hoa-
kakaia ana o ka mea pohihihi e pili ana i keia komo.
"Ke noonoo iho me he mea .-'-'. ua mareia aku au i kekahi
akua lapu i maalo ae mamua alahele a haalele iho la i
ka ilihia maluna o'u, aka hae, no .. .haka o kela kanaka o ka'u
ike ana he uliuli a he oluolu maoli. He mau maka ui maoli,
a aohe akua lapu komo i ke komolima elike me kela. Heaha
la ka manao o. keia mea pohihihi? i kona manawa i lalau iho
ai i ke komo a nana iho la i na hapalapala i kakauia maluna
o kahi onohi pa. E hele aku ana au e kii i kekahi aniani nana
ikaika o ka ike, i hiki ai ia u ke heluhelu i na olelo i kakauia,
ke loaa ka manawa kupono loa ia'u, a ia manawa au e hooika-
ika ai i loaa ia'u ka manao.
No ka halulu ana mai o kekahi kapuai wawae mawaho aku
o ka puka o kona rumi i hoike. mua mai la iaia he kanaka aia
mawaho, nolaila me ka hikiwawe loa oia o ka hookomo ana
iho i ke komo i kona poli mamua o ka umauma, hopu ino aku
la i kekahi buke ma ke ano hoolalau, a komo ana no o Mrs.
Siva iloko o ka rumi, mahope o kona kikeke malie loa ana
mai mawaho o ka puka no ka aeia aku e komo mai.
"Ea, e Folora, he helehelena kaumaha a maluhiluhi maoli
kou i ka'u ike aku!" i hooho ae ai ia lede me ke ano kaumaha
i kona ike ana mai i ko Folora helehelena ua loli loa ae mai
ko ke kulana mua ae ana o ka ike ana me ke kaumaha o na
maka.
"Aohe o'u ano e i ka'u ike iho, e anate, he maikai no au,"
wahi ana o ka pane koke ana aku, a hoololi koke ae la no oia
i ka laua mea e kamailio ai, a ua hookahahaia aku ko Mrs.
Siva noonoo no ia hoololi koke ia ana ae.
Aohe nae ka lede i haawi nui i kona noonoo no ia mea ia
manawa, aka nae he mahina mahope mai ua ulu hou ae la ka
manao hoohuoi iloko ona no ko Folora helehelena ano e.
No ka hapalua hora kona noho pu ana me Folora maloko
o ka rumi me ke kamailio ana me ka oluolu loa no ka lakou
mau mea b ka hoolaia ana no ka makahiki e hiki mai ana ahiki
i ka poina loa ana o Folora i na mea hookaumaha i kona noo-
noo.
O ka Poakolu e hiki mai ana o kekahi pule ae ka manawa
i hookaawaleia no ko lakou holo ana aku no Europa; ua ma-
nao o Folora o kana kaikamahine hana, o Ana, la kekahi e ho-
lo pu ana, eia ka aole, nolaila ua haaleleia o Ana mahope a
ua lilo hoi ia i mea hookaumaha i ko Folora noonoo, a ua hoo-
hoka pu ia no hoi me ko Ana manao e ike aku ana la oia i
na aina e, no ka mea o kana mea mau ia i lia ai e holo pu me
kona hakuwahine, a ua hoomakaukau mua no hoi oia iaia iho
no keia huakai.
Mai kela po mai. i mareia ai ua o Folora me kela kanaka
malihini, mai ia manawa mai ko Folora hoolala ana no ka Ia-
we pu ia Ana me lakou, eia nae, i kekahi la, olelo mai la o Mrs.
Siva iaia e noho no o Ana i ka hale, a oiai o Mrs. Siva ka
mea kuleana aohe Hoopaapaa ana aku, o ka ae wale aku no
i kona manao.
"He mea hoopilikia mai i ka kakou huakai ka lawe pu ana
ia Ana, a no ka mea aole hiki iaia ke hele pu me kakou ma
na wahi apau a kakou e hele ai e makaikai, a e noho hookahi
iho ana oia i ka hokele i ko kakou wa e kaawale aku ai.
"Eia no hoi kekahi, aohe no he nui o kana haha no kakou
ke lawe pu iaia, a i ka manawa e ulu ai ke aloha iloko ona i
ka home, e koi mai ana oia e hoi mai a ma kona alahele e hoi
mai ai aohe i ikeia mai na pilikia.
"Eia hou, oiai no hoi e pili mau ana kaua i na manawa apau,
e hiki ana no ia kaua ke kokua kekahi i kekahi, a i ole, ina
no ko kaua ike iho ua komo kaua iloko o ka pilikia kuhaiki
Ioa ua hiki no ia kaua ke huli aku i kaikamahine hana hou.
"Hookahi kumu o ko Mrs. Siva makemake ole ana ia Ana
e hele pu, ua ike oia i kekahi ano ame kekahi hana a Ana i
hana ai a Mrs. Siva i hiki ole ke hilinai iaia, o ia kona kumu
o ka makemake ana ia Ana e noho.
Ua lilo kekahi hana a Ana i hana ai i komohia aku ai ka ma-
ka'u iloko o Mrs. Siva he kaikamahine oiaio mau ole oia ma
ka manao a ma ka hana, a no ko Folora pono i maka'u ai o
Mrs. Siva o lilo paha auanei i mea hoopilikia mai iaia, nolaila
oia i manao ai o keia ka manawa kupono e hoomamao aku ai
iaia mai ia Folora aku.
I kulike me keia makemake o Mrs. Siva, hoike aku la o Fo-
lora ia Ana e noho no oia ma ka hale, a ma kela la a lakou i
holo ai he mau makana lehulehu ka Folora o ka haawi ana
aku na ua o Ana, me ka haawi ana iho i ke aloha, a hele
aku la ua o Folora me ka maha o kona noonoo, no ka loaa ole
o kekahi mea nana e hoala mai i na hoomanao mau ana no na
mea i hanaia o ka wa i hala.
Aka nae, aole oia i hoohuoi iki no hookahi manawa ua lilo
kana hoonoho ana ia Ana mahope i enemi ino Ioa nona ; eia ka
ua hoohiki o Ana iloko ona iho e panai aku ana oia i ka ino
no ka ino i hanaia mai iaia, oia hoi kona hoonohoia ana ma-
hope, no ka mea ua lilo ia hoonohoia ana ona i mea hoohoka
nui iaia a ike ole ana oia i na aina e, he mea hoi nana i lia mau
ai e ike aku i ka Honua Kahiko.
Aia maluna o ka mokuahi a Folora ma i holo ai he lehulehu
wale na ohua, a mawaena o lakou he lehulehu na kanaka opio-
pio a mai ka la mua a lakou i kau ai i ka moku ua launa aku
a launa mai na ohua, a he hiona o ka launa ana ma ke ano
makamaka ka mea i ikeia me kela ame keia.
Iloko o na la mua ekolu ma ka moana o Mrs. Siva ka mea
ma'i, nui ka luai ame ke poniuniu, ame ka waiho malie wale
no iaia ka pono maluna o kona moe, no Folora ame Mr. Siva,
aohe o laua ma'i a e holoholo mau ana laua i ka hapanui o ka
manawa.
I ka elua o na kakahiaka mahope o ka haalele ana o ka mo-
ku Germanic i ke awa o Nu Ioka, e iho aku ana o Folora i ka
rumi moe malalo no ke kii ana i kekahi mea ana i makemake
ai, a iaia ma ka hapalua o ke alapii, ua lou ae la kona palekoki
i kekahi kui kolu i hoopaaia ai ka moena laholio, a ua oioi ae
iluna, a o kona wala aku la no ia a pili i kekahi aoao o ka pae-
humu o ke alapii a mai walawala loa aku paha oia a waiho
iluna o ka papahele malalo ina aole ola i paa koke.
laia i hikaka aku ai ua ike koke aku la oia i kekahi kanaka
opio i ike mai ia hina ana ae ona a holo koke mai la e hopu
iaia a apo mai la ma kona puhaka a paa iho la iloko o kona
mau lima no kekahi manawa.
Ia manawa ua nui ko Folora hanu no ka lele o ka oili a no
ka maka'u pu, no ka mea ma kela hikaka ana ae ona ua ma-
nao maoli no oia e kualapoo aku ana oia a waiho ana iluna o
ka papahele malalo aku o ke alapii, a e eha loa ana a i ole e
haki ana paha koha kania-i.
"Mai maka'u, e hooiliia'i ka manao, no ka mea ua hala aku
la ka pilikia, a ke manaoio nei au e pau koke ae ana no kou
lelele o ka oili," i pane iho ai ke kanaka opio me ka leo olu-
olu loa.
I ka Folora leha ana ae iluna ike ae la oia i ka helehelena
o ke kanaka opio e haka pono iho ana iaia; he nui ka hele-
helena o ke kanaka, a nona paha na makahiki he iwakalua-ku-
mamalima kana koho iho.
He piha pono ka helehelena o ke kanaka opio a e hoike
iho ana he ola kino maikai kona, he uliuli na onohimaka, he
uliuli loa ka lauoho, a he umiumi ma kona lehelehe luna, a
he hiki no nae i ua o Folora ke ike ae i ke aiai o na niho, elike
me ka Iole keokeo loa, i ke kanaka e minoaka iho ana, a ke
momoni la no hoi kona puu i, ka ike iho i ka manene o ko Fo-
lora helehelena, oia no oe o ka ohia pala memele i ka la.
"Me ka mahalo a nui ia oe, e ke keonimana lokomaikai,"
i pane ae ai o Folora me ka helehelena minoaka. "Ina aole
oe i holo koke mai he walapoo paha kou a ma keia manawa
ua haki paha kuu a-i, a i ole naha paha kuu poo.
"Ua piha Ioa au i ka maka'u i nei manawa," wahi hou a Fo-
lora o ka pane ana ae, eia nae, e pau ae ana no ia ano haa-
lulu iloko o ka minuke hookahi paha a i ole elua," alaila nana
iho la i kona palekoki i nahae i ka lou ana i ke poo o ke ku'i
kolu.
"Ke hauoli nei au," wahi a ke kanaka opio, no kou pakele
ana; a pehea, e ae mai ana anei oe e kokua aku au ia oe ma
ka lawe ana ahiki aku ilalo? Ke ike nei au oia mau no kou
haalulu." '
"Me ka mahalo ia oe, aole na'u no au e iho aku. Ua hiki
hoi ia'u ke malama ia'u iho i nei manawa; a e makaala ana
au ia'u iho i ole e paa hou kuu lole i keia kui," a leha iki iho
la ilalo i kahi o ke kui e waiho ana.
"Heaha la ke kumu p keia halawai ana iho nei ou me keia
ulia ? A, he kui kolu ka, eia Ia ua oioi loa ae maluna o ka
moena laholio! E hele ae au a hoike aku i ke kuene e hele
koke mai e hoopaa i keia kui, o loaa hou no auanei kekahi
ulia i kekahi mea okoa aku," wahi a ke kanaka opio.
O ia mau kona pili ma ko Folora aoao ahiki i ka haule loa
ana aku i ka papahele o ka rumi malalo, a iaia e nana mau iho
ai ia Folora e pii mau ae ana ka ula ma ko Folora mau papa-
lina; i ka haule ana aku iluna o ka papahele alaila wehe ae la
ke kanaka opio i kona papale no ka haawi na mai i ke aloha
ia Folora.
I kona haalele ana iho ia Folora kaha aku la hele e huli i
ke kuene no ka hoike ana aku iaia no ka ulia i loaa ia Folora,
a e olelo pu aku e hele mai e wehe i ke kui kolu a e kakia i
kui hou ma ia wahi.
I ko ke kuene lohe ana aku no ko Folora pilikia. hele koke
mai la oia e wehe i ke kui i Ipu ai ka lole o Folora a kakia iho la
he kui hou ma ia wahi, a mahope iho hele aku la e nana ma
na wahi apau o ke alapii i uhiia me ka moena laholio ina he
kui hemo kekahi elike me ke kui i lou ai ka lole o Folora, i
maopopo aohe kui hou i oioi ae maluna o ka moena laholio
a i ole e hoopoino aku i kekahi mea hou mawaho ae o Folora.
Ma ia la ahiki i ka po ana aohe o Folora i hui hou me kona
hoopakele, aka nae, ma ka manawa o ka aina ahiahi ua ike
aku no i ke kahaka opio e noho mai ana ma kekahi aoao o ke
pakaukau aina ma kekahi wahi kokoke aku i ke poo o ke pa-
kaukau.
Iaia i ike aku ai i ke kanaka opio i ka noho mai i^ ie aku
oia i kona haka pono loa mai iaia me ka helehelena aiinoaka
hoomahie, a no ia ike ana aku ana kapalili hou ae Ia kona hou-
po i moe malie mamua aku, a ua lilo hoi ia i kumu e holo ae
ai ke koko ma kona mau papalina, e kumakaia ana i ka mea-
huna iloko o kona puuwai.
I ka ike ana mai o ke kanaka opio i ka pii o ka ula ma ko
Folora mau papalina ike koke iho la no oia aia ka makemake,
ka lia ame ke aloha iloko o Folora kahi i hana ai, a minoaka
iki iho la oia; aohe oia i nana hou mai ia Folora ma ia hope
iho, maluna o na meaai kana hooikaika ame kana noonoo nui
ana ahiki i ka maona ana.
Ma kekahi kakahiaka nui ae, i ka manawa a Folora ame Mr.
Siva e u holoholo pu ana maluna o ka oneki halawai aku Ia
laua he alo a he alo me ke keonimana opio. me ka ui maoli o
ka helehelena i ka laua ike aku, a he kulana hoi kona o ke
keonimana oiaio iloko o kona paalole hou, a he papale kapu ke
kau ana maluna o kona poo.
Nana pono aku la o Folora iaia me ka haawi ana aku i koi'ik
aloha ma ke kunou ana, a haawi mai la no hoi ke kanaka opio
i kona aloha me ka wehe pu ana ae i kona papale, a pii pu ae
la no ka ula ma kona mau papalina, a haawi mai la i kekahi
kunou haahaa loa.
Ua ike aku o Mr. Siva i ka helehelena hoomahie o ke kana-
ka opio iaia i kunou mai ai a kaha aku la hele, a i ke kanaka
opio i mamao aku ai, huli iho la o Mr. Siva e ninau ia Folora
i ka i ana iho:
"E Miss Rikekona, owai kela kanaka opio i aloha mai nei
ia oe? Ke ike nei au o kekahi kela o na kanaka opio i lilo i
pio nau no ka ike mai i kou ui. aole anei pela?" me ka huli ana
iho ona e nana i ka helehelena o kana kaikamahine hanai ana
i hoopunahele ai a i lilo hoi he mea aloha nana me he keiki
ponoi Ia.
"O ke keonimana opio hoi kela nana i hoopakele ia'u mai
ka walawala ana aku mai ke alapii ma ka la aku la i nehinei."
''Ahe, oi la ka ke kanaka opio au o ke kamailio ana mai.
O, nona ka hoomaikai nui a ko'u uhane! Alaila, he mea po-
no ia'u ke hookamaaina aku me ia i mea e loaa ai ia'u kona inoa
a e maopopo ai hoi kona mau ano apau no ka mea. ke ike nei
au he kanaka maikai oia, a e haawi pu aku hoi i ko'u mahalo
no kana mea i hana mai ai nou.
"He make paha kou a i ole he haki paha ko kou a-i, a e ole
ana oia pakele oe mai kela poino mai, e lilo ai i mea no ko'u
ame ko anate e naha ai ko maua mau puuwai," i pane iho
ai ka keonimana aoo, me ka haale ana mai o na waimaka
ma kona mau lihilihi, me ka paipai pu ana iho i ko Folora lima
e kau ana iluna o kona, a huli aku la e nana i ke kanaka opio
e hele la.
"Ua loaa no anei ia oe kona inoa?" wahi ana b ka huli ana
iho e ninau ia Folora.
"Aohe i loaa ia'u," i pane ae ai o Folora," a no ka mea aohe
i loaa kekahi manawa ia maua e kamailio ai ina la paha ua
ninau aku au i kona inoa. a i ole haawi aku au i ko'u pepa hoo-
launa a pela hoi me ia. Ua lilo loa ko maua mau noonoo ma-
luna o kela ulia i loaa ai ia'u, he manawa pihoihoi loa ia no'u
a nona pu, no ko'u akelekele loa ana mai poino, a hakalia no
a haalele mai oia ia'u o kona kaha aku la no ia hele e huli i
ke kuene no ka hele ana mai e hana i ka moena laholio."
"Ae, ke ike aku Ia au i ke kumu o ka hiki ole ana e loaa kona
inoa ia oe ; ina pela noho iho ilalo maanei no kekahi minuke,"
me ke alakai ana aku ia Folora i kahi o ka noho, a hoo-
noho iho la iaia malaila.
"E hele ae au e hui me ia a e hookamailio aku me ka ninau
pu aku i kona inoa, a haawi pu aku hoi i ko'u mahalo iaia no
kana hana aloha i hana mai ai nou, a ina e ike ana au he ka-
naka opio maikai oia, alaila e lawe mai ana au iaia maanei
a hoolauna, aku iaia ia oe.
"Eia no nae, he wahi hoopilikia a i ole hoouluhua iki paha
ia ia oe ka hui mau ana me ia i kela ame keia Ia o ka pule, aka,
pela wale no nae la e maopopo ai ka ike mawaena ou ame ia.
Haalele iho la oia ia Folora e noho ana a kaha aku la hele,
i ka hooki ana iho o kana kamailio ana, a aohe no i liuliu aku
ia hele ana ona halawai aku la me ke kanaka opio i ka opio
e hoi mai ana, a haawi aku la i kona aloha kakahiaka me ka
oluolu Ioa, me ka i pu ana aku :
"E kala mai oe ia'u," wahi ana o ka hoomaka ana aku -.e
kamailio, "na kuu kaikamahine hanai, ka lede opio au o ka
haawi ana mai i kou aloha he mau minuke aku nei i hala i
hoike mai nei ia'u o oe ka ka mea nana i hoopakele iaia ma ka
la aku la i nehinei mai ka walawala ana mai ke alapii aku, a
oiai he mea mau no hoi ia o ka haawi aku i ka hoomaikai i
ka mea i hoike mai i kekahi hana aloha, pela au i hele mai la
e huli ia oe, no ko'u haawi ana aku i ka'u hoomaikai ma ko'u
aoao."
"O, ua hana wale aku no au ia me ka hauoli o kuu naau no
ka hoopakele ana iaia mai kela pilikia mai a'u i maopopo ai ina
no kona haule loa ilalo e eha ana oia !" i pane mai ai ke kana-
ka opio, me ka wehe hou ana ae i kona papale kapu.
"He laki maoli no kou hiki ana ma kela wahi ma kela ma-
nawa i ka manawa kupono loa, a nolaila e ae mai oe e ninau
aku au i kou inoa a ia wai la au i aie nui ai no ka hoopakeleia
ana o ke ola o kuu kaikamahine?"
"Me ka hauoli au e hoike aku ana," alaila nanao iho Ia kona
lima iloko o kekahi pakeke maloko o kona kuka a huki ae la
i kekahi apana pepa a haawi mai la ia Mr. Siva, me kekahi
kunou haahaa hou ana mai.
Nana iho la o Mr. Siva i ka pepa i haawiia mai la a ike iho
la i keia: "Addison T. Merila, o ke kulanakauhale o Nu Ioka."
I ka ike ana iho o Mr. Siva i keia inoa, nana pono aku la oia
i ke keonimana opio, a i aku la :
(Aole i pau.)