Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 3, 20 January 1927 — Page 2

ELUA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, IANUARI 20, 1927


MANAO KA LOIO KALANA DAVIS UA LAWA NA KANA- WAI I HANAIA Ma kekahi palapala i hoounaia ae e ka Loio Kalana Charles S. Davis, ia John A. Hughes, ka lunahoomalu o ke komite makai o ka papa luna- kiai o ke kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, ma ka Poalima aku la i hala, e hoakaka ana ia no ka lawa loa o na kanawai i hanaia, ma keia teritore, i pili i na hana hoo- pilikia me na pahupahu, e makehawa ai ke hana hou ana aku i kekahi kanawai, elike me ia a ke komite maikai o ka papa i makemake ai. Ua ui aku kela komite ma o ke- kahi palapala ia i hoounaia aku i ka Loio Kalana Davis, no ka hoo- makaukau ana mai i kekahi kauoha kanawai, e pili ana i ke kuai ame ka hoohanaia o na mea hoopahupahu, ma keia kulanakauhale, a o ka ka Loio Kalana Davis pane, ua makau- kau oia e hana mai i kekahi kauoha kanawai, elike me ia a ke komite makai ai, aka nae, ma kona manao, ua waiwai ole no kekahi kauoha kanawai hou e hanaia, no ko kumu, ua hanaia no he mau kanawai teri- tore, a ke ku nei kela mau kanawai, i pili i na hana hoopilikia a hoopoino mai na mea hoopahupahu mai, o ka pilikia wale no wahi ana, o ia ka hooko ole ia o kela mau kanawai. Ma kana pane i ke komite e hoa- kaka pu ana ia, he mea pono i ka makai nui ame kona mau hope ma .ia mua aku, ke hooko i na kana- wai i hanaia no na hana hoopilikia - -i na pahupahu mai. Ua kuhikuhi pu mai oia, aia ma i : Pauku 4127 ame 4128 o na Kana- wai Hooponopono Hou ia o 1985, e : -^kaka maopopo ana keia mau pa. -.:'.. u a elua; o ka hoopilikia wale ana ..oi ia ha'i, me ie kuleana ole, ua , ia i ka hana hoeha. No ke ano o na hana hoopilikia a hoeha paha i hoakakaia ma na pauku maluna ae nei, ua kuhikuhi I-ou mai ka Loio Kalana Davis, aia ma ka Pauku 3908 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o ka 1925, aia maloko olaila na hoakaka maopopo loa noi ke ano o na hana hopilikia o ia hoi, o kekahi mea e kiola ana i kekahi mea hoopa-hu, o kela ame keia ano, ma na alanui akea, ua 3-hi iaia ka hewa hoopilikia, a ina ua hoopoinoia aku kekahi mea ma kela hana ana, alaila ua pili ka hewa iaia, a ua hiki oia ke hoopa'i ia malalo o na Pauku 4136 ame 4137 o na Kanawai Hooponopono Hou ia ina ma ka hoopa'i dala, aole e oi aku i ka elua haneri dala, a aole hoi e oi aku i ka hookahi maka- hiki ina ma ka hoopaahaoia. Maialo o aa Pauku 4419 ame 4424, waki nou o ka hoakaka a ka Loio i Kalana Davis, o kekahi mea e wala- au ana ma na alanui i ka po, e hopuia oia, a o kekahi mea e hookani ana i na mea hoopahupahu, a e kiola ana paha ma na alanui o ka lehulehu, a ma na wahi piha mau ia o na kanaka ma kahi kokoke paha i na hale noho o kekahi poe okoa aku, me ka loaa ole he laikini e hana ai pela i hoopukaia e ka lunakana- wai apana, e hoopa'iia no oia ke ku ka hewa iaia, aole e oi aku mamua e elima haneri dala, a i ole e hoo- paahaoia paha aole e oi aku mamua o ka eono mahina. Me kela mau hoakaka ae la nae maluna, ma ke kuhikuhi ana ae i na kanawai e ku nei i keia manawa, i pili i na hana hoopilikia a hoo- poino me na pahupahu, ua hoike pa mai ka Loio Kalana Davis, ina no ua manao ke komite o ka papa luna- kiai, aole i lawa kela mau kanawai ae la la, alaila makaukau oia e hana hou i kekahi mau kauoha kanawai, no ka waiho ana mai na ke komite e noonoo, a waiho aku iloko o ka pa- pa o na lunakiai. E HOOMAKA HOU ANA NA KU- KULU-MANAO PAIO HOOKAPU WAIONA Elike me na makahiki aku nei i hala, ka malamaia o na hookuku paio maluna o kekahi mau ninau ko'iko'i i pili i ka hana hookapu waiona, i hoolalaia e ka Ahahui Hoo- kapu Waiona o Hawaii nei, pela no e malamaia aku ai kela hana ma keia makahiki, no ke alualu ana i kekahi mau makana. Ma na mokupuni eha, o ia o Oahu nei, Maui, Hawaii ame Kauai, ma ka la 28 o Ianuari nei, o malamaia ae ana he hookuku haku kukulu- manao, e na haumana o na kula like ole, me ka haawiia o ka olelo hooholo, no na haku manao oi loa o ka maikai, e na lunakanawai i kohoia, no kela ame keia mokupuni; a maiwaena mai o ka poe i aponoia no keia ame keia mokupuni, e akoa- koa hou ae ai kela poe i waeia ma Honolulu nei, ma ka la 14 o ka mahina o Feberuari, a hookuku, no ke alualu ana i na makana. No ka mokupuni o Oahu nei, ua manaoia, he nui ana na kula e hoo- una ae ana i ka lakou mau moho u-a keia hookuku mua ana; a maloko o ka halepule o Kaukeano hou e ma- lamaia ai kela hookuku. Ma na hoike i loaa mai i keia kulanakauhale, he nui ke ohohia o na mokupuni apau no keia hana; a e hoao ana kela ame keia moho e komo ana iloko o ka hookuku, e aha'i i ka makana. O ka manawa e hui mai ai na moho o na mokupuni apau, ma ka la 14 no ia o ka mahina o Feberuari ae nei, maloko o ka Y. M. C. A. o ka oihana koa, ma ke alanui Hokele, o ia ka Hokele Hawaii kahiko.	PILI OLE KA HEWA I KE PAI- LAKA NO KA ULIA I LOAA Mahope iho o ka hoolohe ana i na mea oiaio i waihoia ae imua o ka papa komisina o na uwapo, no ke ano o ka ulia poino, i loaa ai i ka uwapo, mamuli o ka hooku'iia ana aku e ka mokuahi Aorangi , he mau pule ae nei i hala, i hooholo ae ai kela papa, aole i pili kekahi ahewa ana no kela poino, maluna o Kapena E. H. Parker, ke pailaka, nana e hoopuka ana i ka mokuahi mailoko aku nei o ke awa, ma ka manawa i loaa ai kela ulia. Ma ka manao o ka papa komisina o na uwapo, ma ka halawai i mala- mai ae ai ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala, ua ili holookoa aku na ahewa ana maluna o na aliimoku po- noi o ka mokuahi Aorangi. Ma ka hoakaka a Kapena Parker, no ke ano o ka loaa ana o ka pili- kia i ka uwapo aole i kaokoa ae na kauoha ana i haawi ai, no ke ano o ka hooholo anai kela mokuahi, mai na kauoha mai, i haawiia i na moku- ahi apau, mamua aku me ka loaa ole o kekahi ulia. O ka pilikia nui wahi ana, ma ka manawa i haawiia ai ke kauoha, no ka hooholo ana i ka mokuahi imua, ua kuemi hope aku la ia, ahiki i ka hooku'i ana i ka uwao; o ke kumu, o ka enekini, i hoohanaia no ka hooholo ana i ka mokuahi imua, ua pololei kona hoohanaia ana, aka o ka elua o na enekini; ua hoopaaia. he hapa wale no nae keia no ke kumu i loaa ai o kela pilikia, o ke kumu nui loa, o ia no ka hoike ole ana mai o ke aliimoku, i hoonohoia no ka nana ana mahope o ka moku, i kekahi hoailona no ka poino, no ka mea aole e hiki i ke Pailaka Parker, oiai oia e ku ana mamua o ka moku, me ke kapena o kela moku- ahi ke ike mai, ina paha ua kaa- wale ka mokuahi mai ka uwapo aku, a i ole ua pili loa paha. Ina ka he hoailona kekahi o ka pilikia i haawiia ae e ke aliimoku i hoonohoia mahope o ka moku, ina ua haawiia ka hoailona i na enekini apau, no ka hooholo ana i ka moku imua, ma kela ano, aole loa e loaa kekahi poino. Ma ka hoakaka a Kapena Paka, ke pailaka nana i hoopuka i kela mokuahi, aole i ili mai ke ko'iko'i o ka loaa ana o ka pilikia i ka uwapo maluna ona, a ua manaoio oia, o kela hookahi no ka manao iloko o ke Kapena Crawford o ka Aorangi, no ka mea ina ua pili ke- kahi hewa iaia, alaila he mea mao- popo Ioa, e kauohaia mai ana oia e hookaawale mai kona wahi e ku ana a kaa maoli aku ka hookele ana i ka mokuahi, malalo o kona kapena ponoi, aole nae pela, ua hoomauia aku no kona hookele ana i kela mokuahi, ahiki i ka puka ana iwaho o ka nuku o ke awa. MALAMAIA KA POKA MUA LOA O KA HOOKAHULI AUPUNI MOI Ma ka Poakahi iho nei, ka la 17 o keia mahina, i piha ai na maka- hiki he kanakolu-kumamaha, o ka hookahuliia ana o ke aupuni moi o Hawii i nei, a ma kela Poa- kahi, i waiho ae ai o Kauka C. B. Wood, malalo o ka malama ana a ka hale waiho buke o ke aupuni, i ka poka pu panapana mua loa i kiia, i kekahi makai o Leialoha ka inoa. Ha ke ano ulia wale no, ka ike ana o Kauka C. B. Wood i kela po- ka, iloko o kekahi mau la aku nei i hala, iaia e hoomaemae ano i kona keena kauka. Maloko o kekahi pa- hu uuku, i poina Ioa kona hooma- nao ano no kela poka, ua loaa aku a iaia keia poka, me na hoakaka i kakauia mawaho, nolaila i mea e lilo ai kela poka, i mea hoomanao no kekahi hana ano nui loa i lawe- ia, pela oia i waiho ae ai malalo o ka malama ana a ka hale waiho buke o ke aupuni, ka hale o na mea kahiko o na ano like ole e mala- maia mai nei. O ka pu panapana, i kiia ai kela poka, ua hoihoiia aku maloko o ka lale waiho buke e Kenerala John H. Sopa i ka makahiki koke aku nei no i hala. Ma ka moolelo no na hana hoo- kahuli aupuni i lawelaweia, iloko o kanakolu-kumamaha makahiki ao nei i hala, na hookahua mua ia kela hana, ma ka la 14 o ka mahina o Ianuari, 1893, ma ka manawa a ka Moiwahine Liliuokalani, i makema- ke ai e kukala mai i kumu kana- wai hou no kona aupuni. Ua ku-eia nae kela manao o ka moiwahine e kona aha kuhina, a mai kela manawa mai, i kohoia ai ke- kahi komite o na makaainana, no ka malama ana i ka maluhio. Ua hoounaia kekahi kaa, malalo ke alakai ana a Kapena Good no ka halekuai o E. O. Hall & Son, no ka hoopiha ana i na pu ame na poka, a lawe aku no ka holekoa; oiai nae kela kaa e holo ana, ma ke alahele e hoea aku ai i ka hale- koa, i paaia mai ai kela kaa e ke- kahi makai, me kona puhi ana ae ka ulili, a i kela manawa i kiia aku ai ka pu panapana e Kapena Good, a ku kela makai o Leialoha ka inoa ma kona poohiwi. O na poka la i kiia ai i ka Ma- kai Leialoha, a i weheia ai e Kauka C. B. Wood a hemo, o ia kela o ka waihoia ana ae malalo o ka malu o ka hale waiho buke o ke aupuni, i inea hoomanao, no na hanauna o keia mua aku.	PA-HU KE KAPUAHI AILA A LOAA KA OKOLEHAO Mamuli o ka hana hemahema a kekahi wahine Kepani o Kame Fu- kuda ka inoa o ia, kona puhi ana i ka okolehao iloko o kekahi ipuhao i hoomakaukauia no kela hana, ma- luna o ke kapuahi aila kuke, me ka haalele ana iho i kona hale, me ka a no o ke ahi, ma ke alanui Kukui ame Liliha, ma ka Poakolu aku nei o ka pule i hala, a hele aku la no ke- kahi wahi okoa, i komo ai oia iloko o ka pilikia, o ia ke pa-hu ana ae o ke kapuahi aila, mo ka lalapa ana ao o ke ahi i kona hale, me kona paa pu i ka hopuia, no ke puhi wai- ona. Ma ka mauawa o ke pa-hu ana ae o ke kapuai, mamuli mai paha o ka aila, a i ole no ka hanini ana paha o ka okolehao, ua hoea koke aku ke kaa kinaiahi no kela hale, a ua pio no ke ahi i ka manawa pokole, me ka hoea ana aku nae o na poho i kohoia, ma kahi o ka ekolu haneri dala. Ua loaa pono aku ka ipuahao puhi rama, pela me na galani okolehao lehulehu, a mawaho ae o kela mau lako ku-e kanawai, ua loaa pu aku he elua mau barela o na mea i hoa- waawaia, no ke puhi ana aku i wai- ona. Ua laweia ae kela wahine Kepani e hoopaa malako o ka halewai, a ua kaa pu aku hoi ka waiona malalo o ka malu o na kanaka o ke aupuni, ma ke ano he mau ike kela e ku-e ana i ka wahine Kepani. HOOKU'IIA E KA MOKOKAI- KALA O KA MAKAI A EHA LOA Ma ke kihi o na alanui Kalakaua ame Monsarrat, ma ka hora umi- kumamakahi a oi o ka po o ka Poa- kolu a ao ae ka Poaha, aku nei i hala, i hooku'iia ae ai he haole nona ka inoa o Charles E. Caubeaux, e ke kaa mokokaikala o ka Makai George Cypher. I kulike ai me ka moolelo pokole e pili ana no kela ulia, ua lele iho ka kei'a haole ame kana wahine mai- luna mai o ke kaa uwila, ma kahi hoolulu e komo aku ai iloko o Ka- piolani Paka, a hoomaka aku la laua e hele no kahi o ka hale hoo- limalima Ocean View, ko laua wahi e noho ana. Oiai ka kela mau mea e hele ana ma ke alanui, o ka manawa ia o ka Makai Cypher, e holo ana ma ke alanui Kalakaua maluna o kona kaa mokokaikala nowaho o Kahala; ua awiwi loa ka hele ana a ka wahine a kaa ma kekahi aoao o ke alanui, a i wahi e hooku'i ole aku ai kela wahine i ke kaa mokokaikala, ua hoohuli ae la o Cypher i kona moko- kaikala i ka hema, o ka hooku'i aku la no ia ia Mr. Caubeaux. Ua hoihoiia mai ka mea i eha no ka halema'i o na poino ulia a mai- laila aku i hoihoi loa ia ai no ka Halema'i Moiwahine, me ka ikeia ana, ua maui kona wawae akau, ma keia ulia. EHIKU MAU HOOPII HOAHEWA I LOAA I KE KIURE KIEKIE Ma ka noho ana o ke kiure kiekie no ka noonoo ana i na hihia i waiho- ia ae imua o kela kiure ma ka Poa- lima iho hei, maloko o ka aha a ka Lunakanawai Kaapuni Edward K. Massee, i waihoia ae ai he hoike hapa, no na mea i loaa ma ka nina- ninauia ana, o ia no ka lokahi ana o kela kiure maluna o kekahi mau hoopii hoahewa he ehiku ka nui, a hookahi hihia, i loaa ole kekahi hoo- pii hoahewa. Ma ka hihia a ke kiure o ka hoo- kuu ana, ua pili ia i kekahi Pilipino o Juan Mangalit ka inoa. He moe- kolohe kona hihia i hopuia ai, o ia ka launa hewa ana me kekahi kai- kamahine, i emi iho na makahiki malalo o ka umi-kuamaono, ua nele nae ka loaa ana he hoopii hoahewa i na kiure e ku-e ana iaia. O ka poe he mau hoopii hoahewa ka i loaa i ke kiure kiekie e ku-e ana ia lakou, oia keia malalo iho nei. Harry Haumea, no ka lawe kolohe ana i ke kaa otomobile o Samuel Kaiwi, ma ka ia 4 iho nei o ka mahina o Ianuari. Tony Thomas ame Joseph Oliveria, no ka wawahihale ma ke degere ekahi, no ko laua komo kolohe ana maloko o ka halekuai pipi o Wo Chan, ma ka po o ka la 22 o ka ma- hina aku nei o Dekemaba i hala. Shiguchi Yamaguchi, no ka hewa wawahihale ma ke degere ekahi, o ia kona komo aihue ana i ka hale- kuai o Claus Roberts, ma ka po o ka la 2 o Ianuari iho nei. Raymond Moniz, he elua mau kumu hoopii hoahewa kaawale e ku-e ana iaia no ke apuka, o ia ke kikoo ana i kekahi mau bila dala apuka, ma ke ano kolohe. Ma ka auwina ia o ka Poalima nei, ka noho ana ae o kela kiure kiekie, no keia makahiki 1927, a mahope iho o ko lakou hookuponoia ana, ua waiho mai la ka Lunakanawai Mas- see i na hoakaka ana imua o lakou, no na hana a kela kiure.	HAALELE O SAM P, WOODS I KA AOAO DEMOKARATA I kulike ai me kekahi meahou o ka loaa ana mai i ka nupepa Ad- vertiser, ma ke kakahiaka o ka Po- akahi aku la i hala, ua haalele aku la o Sam P. Woods o Kohala, Ha- waii, kekahi o na Demokarata ko'i- ko'i o kela mokupuni i ka aoao kalaiaina Demokarata, a komo ae la iloko o ka aoao Repubalika, ma- muli o kona kakauinoa ana, he lala no ke kalapu Repubalika o ka au- hele ekolu, apana koho lunamakaai- nana elua; ma ka Poaono iho nei. Ua lilo kela haalele ana aku la o Sam P. Woods i kona aoao kalai- aina kahiko i mea hookahaha i ke Hawaii poe, aka elike me ke ano o na kanaka naauao apau; ua lilo kela hana ma kona aoao, i mea ma- halo nui ia, oiai he hana naaupo na kekahi mea, ka hoomau ana aku e noho iloko o kekahi aoao i ikeia kona kulana nawaliwali. He hope lunahelu a ohi auhau o Sam P. Woods no ka apana o Ko- hala Akau, he akena haawi pala- pala ae mare he hope-akena no ka papa hoaie dala no ke teritore, he noteri no ka lehulehu, a he hope-pe- residena no ka Hui Kanu Halaka- hiki o Kohala. HE UMI KAUKANI DALA KA UKU O KA MAKAHIKI Ma ka Poaha aku nei i hala, i loaa mai ai he kelekalapa i ka Ila- muku Oscar P. Cox, mai ka Loio Kuhina John G. Sarget mai e Ame- rika, e hoakaka mai ana oia, no ka hooholoia ana mai nei o kekahi ka- nawai ahaolelo lahui, ma ka la 31 o ka mahina aku nei o Dekemaba i hala, e hoomahuahua ana i ka uku o na lunakanawai federala, mai ko lakou uku ae e loaa nei i keia manawa, a i ka umi kaukani o ka makahiki, e mana ana keia hooma- huahua ana mai ka mahina aku nei o Ianuari Malalo o keia kanawai hou, e loaa ana i na Lunakanawai Fede- rala Rawlins ame De Bolt, he umi kaukana dala pakahi no ka maka- hiki, a no na lunakanawai o ae ma Hawaii nei, he o ia mau no ko la- kou uku. Ma ka hoomaopopo ana i ka uku o keia mau Iunakanawai federala o Hawaii nei no ka la, ma kahi o ka $27.78, ua like ia me $194.44 no ka pule hookahi a he $833.33 no ka ma- hina hookahi. O ka Ilamuku Oscar P. Cox, ka akena o ke aupuni federala ma Ha- waii nei, no ka uku ana i keia mau lunakanawai, pela hoi na luna oi- hana federala e ae i hookohuia mai o ka Peresidena, mai ka Ilamuku Cox aku e loaa ai ko lakou mau ki- koo dala ukuhana. IKE HOU I KA AINA HANAU. Mahope o ka noho hana ana ilo- ko o ka oihana kaua moana o Ame- rika, no na makahiki eiwa ae nei i hala, i huli hoi mai ai o Harry K. Pomroy, o keia kulanakauhale, no ka ike ana i kona ohana ame kona aina hanau, no kekahi mau la kakaikahi, a ma ka Poalima aku nei i hala, i huli hoi aku ai oia no Kapalakiko. He mea hana mikini oia no ka- papa ekahi, maluna o ka mokuahi lawekoa Chaumont, me ka lilo o ke- la hana, i mea makemake loa nana, no ke kumu, ua nui kana mau wahi o ka honua nei i ike ai, ma o ka holo ana o kona moku no na wahi lehulehu ma na aina mamao. He keiki oia, na Walter Pomroy, kekahi limahana kahiko o ka hui Advertiser, i haalele mai i keia ola ana. Iloko o kona mauawa he umi- kumamalima makahiki, ua uoho ha- na oia maloko nei o keia hui pa'i nupepa, a i ka umikumamaono o kona mau makahiki, i komo aku ai iloko o ka oihana kaua, a ma kela oihana oia i noho ai, ahiki i kona hoi hou ana mai nei e ike i kona ohana ame kona aina hanau, ma- hope o ka nalowale ana no na ma- kahiki loihi. LANA I KA AUWAE I KAHI HAIKI Mawaho ae nei o Waikiki, ma ka auwina la o ke Sabati aku la i hala, i kahuli ai ka waapa o kekahi mau haole elua, a ma na ulia pomaikai wale no i palekana ai ko laua mau ola, me ka hoihoiia ana mai nouka o ka aina e na kokua, mahope iho o ko laua noho ana iloko o ke kai, no hookahi hora a oi. O na inoa o kela mau mea, oia o R. M. Clutterbuck, he limahana no ka Pacific Trust Co., Ltd., ame Edric D. Cook, he kupakako no ka hui o T. H. Davis. Ua hele kela mau haole i ka holoholo maluna o ka waapa, e hoohanaia ana e ka ene- kini mahu, nowaho o Koko Head, a e huli hoi mai ana laua noloko ae nei o ke awa, ma ka manawa o ke po'iia ana o ko laua waapa e ka nalu a kahuli. Ma ka manawa o ke kahuli ana o ka waapa, ua lana kela mau kana- ka iloko o ke kai, me ko laua paa ana ma ka aoao o ka waapa; o kahi nae o ka laki, na ikeia mai kela po- ino, e Fred Steere, he manawa loihi mahope mai, a nana i hoike ae i na Iala o ka hui hoehoe woa o Waikiki, a iloko o ka manawa pokole, ua ho- lo aku la kekahi poe maluna o ka waa, a hoihoi mai la i na kanaka poino nouka o ka aina, a hoopakele pu ia mai hoi ko laua waapa.	NUI NA HIHIA I HOOPAU WALE IA Mamuli o ko noi, ma ka aoao o ka loio o ke aupuni, i hoopau wale ia ai kekahi mau hihia, o ka Luna- kanawai Kaapuni Massee, ma ka noho ana o kana aha ma ke kaka- hiaka o ka Poaono aku nei i hala, a e ka hoea ana mai hoi, i ka mae- mae ana o ka papa o na hihia ka- raima. O ka hoopii a E. P. Irwin, e ku-e ana ia Louis Ross, no ka hewa ho- eha, i ia ka hiliia ana o Irwin, i ka huipa, he mau mahina lehulehu aku nei i hala kekahi o na hihia i hoo- pau wale ia. Ma ka hooloheia ana o kela hihia o Rosa imua o ka aha apana, ma- hope iho e ka hanaia ana o ke ka- raima, ua ahewaia oia me ke kauia ana mai he iwakalua aala hoopa'i, ua hoohalahala nae o Rosa i ka ole- lo hooholo, me ka loaa ole ana he olelo hooholo i ke kiure, ma ka ma- nawa i hoolohe hou ia ai ka hihia iloko o ka aha kaapuni. No ka manaoio, o ke keena o ka loio kalana, aole no e ahewaia o Rosa o kekahi papa kiure hou, ina nei no ka hoolohe hou ia o ka hihia, pela i waihoia ae ai he noi, e hoo- pau ana i kela hihia. Ua hoopau wale ia ka hihia o Kenneth Ching, no kona ku-e ana i na kanawai pili i na kaa; pela hoi me ka hihia o John Rosario, no ka hewa hooha, ame kekahi mau hihia lehulehu o ae. Mamuli e ka ae okoa ana ae no kona pili i ka hewa, o ia ke komo aihue ana i ka halekuai o Claus Roberts, i kauia mai ai ka hoopa'i hoopaahao maluna o Shiguchi, e no- ho oia maloko o ka halepaahao, me ka lawelawe i na hana ikaika, aole e emi iho malalo o ka elima maka- hiki, a aole hoi o oi aku mamua o na makahiki he iwakalua. No ka lawe ana ma ke ano kolo- he i ke kaa otomobile o Samuel Kaiwi, mai kahi aku i kukuluia ai ma ke alanui Papu, i kauia mai ai ka hoopa'i hoopaahao maluna o Harry Haumea, mahope o kona ao ana aku imua o ka aha, no kona pili i ka hewa; o kona hoopa'i, e lawelawe oia i na hana ikaika, aole e emi iho malalo o na makahiki eko- lu, a aole hoi e oi aku mamua o na makahiki elima. He elua mau mea e ae i hoopiiia no ke apuka, o ia ka hoopuka ana i na kikoo dala, no laua na inoa o Raymond Moniz ame Manuel Me- deiros. He hoopa'i hoopaahao, ma ka haua ikaika, ko kela mau mea a elua i kauia mai e ka aha, me ko lana ae okoa ana aku no ko laua pili i ka hewa. EMI NA MAKE I KA MAKA- HIKI 1926 MAMUA O KA 1925 No na mahina he umi-kumamalua, e pau ana ma ka la hope o ka ma- hina e Dekemaba aku nei i hala, ma ka hoomaopopoia ana o ka nui o na make, i paa maloko o ke keena o ka papa ola, no keia kulanakouhale o Honolulu nei, he 87 ke emi iho malalo o na make no ka 1925. O ka huina nui o na make no ka makahiki holookoa iloko o ka 1926, he 1556, a iloko hoi o ka makahiki 1925, he 1643 ka huina nui o na make. No na hanau hoi, ua emi pu mai ka heluna nui o na hanau i ka ma- kahiki 1926, mamua o ko ka 1925. O ka huina nui o na hanau o ka 1926, he 4407, a o na hanau hoi o ka 1925, he 4671, ua like me 264 ke emi iho o na hanau o ka 1926, i ko na hanau o ka 1925. No na mare hoi, ua emi iho ka huina i keia makahiki, i ko ka ma- kahiki mamua aku. No ka heluna nui o na kanaka o Honolulu nei, i koho wale ia aku aia ma kahi o ka 104,300. UUKU NA POHO PAUAHI MA KA MAKAHIKI AKU LA I HALA No na poho pauahi o ka makahiki aku nei i hala, i kulike ai me ka hoike a ka Luna Kinaiahi Thurston, o ka waiho ana ae imua o ka Meia Charles Arnold, ma ka Poaha aku nei i hala, ua hiki aku ia ma kahi o ka $198.358.14, eia nae he $103,- 681.80, i ukuia ae e na hui inisua pauahi. No na hoolilo o ka oihana kinai- ahi no ka makahiki holookoa; no ka ukuhana o na limahana, he $188,- 128.82, a no na lako o ka oihana, he $8,087.67. Maloko o kana hoike makahiki, iki kolohe i hoea alu ai, a hopu ia imua o ka Meia Arnold, e hoakaka pu ana ka Luna Kinaiahi Thurston, no kona makemake e hoomahuahua- ia ae ka ukuhana o na linahana olo- ko o ke keena kinaiahi; a ua ma- kemake pu no hoi oia e kukuluia i hale kinaiahi no Kakaako, Nuuanu ame Manoa; a oiai ua paa ko Wai- kiki hale kinaiahi i keia manawa, ua koi ikaika mai oia i ka meia, e hoolako koke ia aku kela hale, me na makaukau kinaiahi apau, e pono ai ke hoohanaia aku, i ka ma- nawa e oili ae ai kekahi pauahi, ma ka apana o Waikiki, ame na wahi o kokoke mai ana.

WAIHOIA KE KEIKI POINO
MA KA AOAO O KE ALANUI

Ma kahi e kokoke ana i kona home ma Kamoiliili ae nei, i hooku'iia aku ai he keiki Kepani uuku, nona ka inoa o Kichi Kato, a nona hoi na makahiki he ewalu, ma ka auwina la o ke Sabati aku nei i hala, me ka haaleleia ana o kela keiki eha ma ka aoao o ke alanui, a kuupau aku la ka mea nona ke kaa nana i hooku'i i kela keiki, i ka holo, me ka haawi ole iho i na kokua ana no ka mea poino.

Ua waiho malie kela keiki ma ke alanui, ahiki i ka hoea ana mai o kekahi mea me kona kaa otomobile, a nana i lawe nai iaia no ka halema'i o na poino ulia, a mahope

o ka lapaauia ana aku o na wahi

i eha e kela keiki, i hoihoi loa ia
aku ai oia no ka halema'i o na ka-
malii.

Ma ka hoakaka a kekahi mea i ike mai, i ka loaa ana o kela ulia poino, ua hooku'iia mai ka kela ke-iki opio e kekahi kaa otomobile, e holo ana no Kaimuki, me ka mao-popo ole nae o ka inoa o kela mea, hookahi mea i maopopo, o ia ke ku ole iho e kela kaa, e haawi i na kokua ana no ka pono o ka mea poino.

He mau poino lehulehu e ae kekahi i loaa i kekahi poe; mai na kaa mai, a mai na kumu okoa ae, me ka lapaauia ana o ka poe i loaa i kela mau poino ma ka halema'i a hoihoiia, aku ka hapanui o la-kou, no na home, a o ka poe i kukonukonu na pilikia, ua hoihoi loa ia aku no ka Halema'i Moiwahine.

E KUKULUIA AKU ANA I
HOKELE MA KEAUHOU, KONA

Oiai ke pii mahuahua mau nei, ka nui o ka poe makaikai mai na aina mamao mai, no Hawaii nei,

kela ame keia manawa, oia ka hui mokuahi holo pili aina, ke hoolala mai nei, no ke kukulu aku i kela hokele, ahiki i ka huli hoi ana mai o ka poe e holo aku ana no Hawaii. Ua hooliloia ka Poalima, ka la i hoea aku ai o kela poe, ma ka nana ana i ka aina ma Hilo, no ke kukulu ana aku i hokele malaila, alaila holo Ioa mai kela poe no Keauhou, Kona no ka nana ana i kekahi wahi kupono a maikai no ka hookele e kukuluia aku ai.

I uka o Keauhou e kukuluia ai kela hokele, mamuli e ka manaoia, o ke kikowaena ia o na Kona a elua, a he wahi kupono hoi, no ka nana ana aku i na huli elua o ka aina, mai kekahi aoao a i kekahi.

Aia a huli hoi mai kela poe mai Hawaii mai, alaila waiho ae i ka lakou hoike imua o ka hui moku-ahi, a ina e aponoia ana, alaila ia wa e waihoia aku ai ka hana imua o ka poe kahakii, no ke kaha ana mai i ke kii o ka hokele, a me he


	mea la, e hala ana he makahiki ho- lookoa, mamua o ke kukuluia ana aku o kela hokele, no ka mea he nui no na hana e pono ai ke lawe- lawe mua ia, o ia ke kuai ana i kekahi aina maikai, a lilo mai i ka- hui no ka hokele, alaila hoomae- mae aku i ka aina. KOKUA KE KIAAINA I KA HANA A KA LOIO KUHINA MA KA HIHIA O CONKLING Maloko a kekahi Ieka a ke Kia- aina Wallace R. Farrington o ka hoouna ana ae i ka hope kakauolelo kulanakauhale ame kalana Leon K. Sterling i hoakaka ae ai oia me ka	moakaka no kona apono loa ana i ka olelo hoholo a ka Loio Kuhina William B. Lymer ma kona hoopau wale ana i na kumuhoopii aku i koe e kue ana ia David L. Conkling, ka puuku kulanakauhale ame kalana i hoolohe oleia e ke kiure kiekie teritore a o ka aha kaapuni. Ua hoolalelaleia ae ka manao e ke kiaaina a i kakau ae ai hoi oia i ka leka mamuli o ka hooholo ana o ka papa o na lunakiai i hala o apono i kekahi olelo hooholo, he olelo hoo- holo i waihoia ae i ka papa e Bea Hollinger e kue ana i ke Conkling noho ana i puuku kulanakauhale me kalana me ka pau ole o kekahi mau hihia e pili ana ia Conkling i ka hookolokoloia.