Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 4, 27 January 1927 — Page 6

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA

AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO.

EONO NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, IANUARI 20,1927


Nuhou Kuwaho SACRAMENTO, Jan. 21.— O na lahui e i hookupono ole ia no ke kulana makaainana Amerika e hoo- kapuia ana aole e lawaia a e hahai, hooholona maloko o na kai o Ka- leponi malalo o na manao o kekahi bila kanawai i hookomoia aku iloko o ka ahaolelo. WASHINGTON, Jan. 21 .— He bila e hoolako ai i ka nele o $185, - 000,000 a he $75,000,000 o ia huina o hoihoi hou ia aku ana no na au- hau i ohiia i kue i ke kanawai, ka i holo i ka hale o na lunamakaai- nana i keia la a ua hoounaia aku ia i ke senate. BRUSSELS, Belgium, Jan. 19.— Ua komo ka aha alii Belgian iloko o ke kanikau no Marie Charlotte, ka wahinekanemake a ka Emepera Maximilian no unu mau pule. Maloko o ke Chateau de Bouchout kokoke i Brussells nei ke kino o ka Emepera wahine i kau ai Elua mau wahine vilikina iloko o ka aahu eleele ame elua mau lede o ka ohua o na alii i kukuli me ka pule mau ana mahai o ka moe o ka emepera wahine make. He wahine o Marie Charlotte i loaa i ka ma'i pupule no ka hapa kenekulia, a ma keia kakahiaka poniponi i make ai oia no ka ma'i numonia. SAN FRANCISCO, Jan. 19.— O na kumukuai o ke kopaa ko ma na hale hoomaemae kopaa i ka poe kuai nui he 25. keneka no ka 100 paona ke emi maanei i keia la, e hoolilo ana i ke kumukuai kumu no ke kopaa ko i hoomaemaeia ma ka $6.25 no 100 paona. MEXICO CITY, Jan. 21.— Ma ka hoike a ke keena o ko ua aina e i kakauia o keia la i hoikeia ae ai ko Mekiko apono ana no ka hoo. ponoponoia o na manao like ole mawaena ona ame Amerika. Ua hoopukaia ae la ka hoike ma ke ano he hua no kekahi lono ma ke kelekalapa mai Wakinekona mai e hoakaka ana no ko ke Kakauolelo Kellog makemake ana e hooponoponoia ma ka uwao ana. BOSTON, Jan. 21.— O ka moku lawe lanahu John Tracy i ku ole mai ai i Bokekona nei mai Norfolk a hala he umi ia ua manaoioia ua piholo ia i ka moana. He waapa ka i loaa aku ma kahi he 70 mile ma ka hikina hema aku o ka Lae Cod. He 27 mau kanaka maluna o ia moku. Ua hooiaioia kona piholo ana mamuli o ka loaa ana aku o ka papainoa o ka, moku ma kahakai ua ikaia ae e ke kai a pae i kula. O kekahi mau apana o ke pani o ka puka lua ukana kekahi pu i loaa aku ma kahakai, ua laweia mai e na ale a pae iuka. TOKIO, Jan. 21.— Ua hoikeia ae e na ohua o ka emepera ua pau loa ke anu o ka emepera i loaa ai oia ma kekahi manawa aku nei i hala, aka nae, aole oia e haalele iho ana i kona mau rumi a hala kekahi manawa. Ua maikai loa ae ka empera. No ka emepera wahine aole oia i ola maikai a e hala ana elua a ekolu paha mahina. Nolaila, aole oia e hiki kino ae ana ma ka hoolewa o ka Emepara Taisho. NA HUNAHUNA MEA HOU O KA OIHANA MAKAI No ka mea e pili ana i ka hookuiia ana aku o ke kaa otomobile i onaia e Robert W. Shingle ma ke alanui Kalakaua e ke kaa e kalaiwaia ana e Henry Phillips ma ka po o ka Poaha o ka pule i hala i paa ae ai oia i ka hopuia ma ka Poakahi nei. O ke kaa a Phillips i kaliwa ai ma kela po no Mrs. Ramon Rodrigues ka ia kaa o ka holo lealea ana maloko iho o ka apana o Waikiki. Ma ka manawa o ke komoia ana o ka hale o Young Chung ma ka po o ka Poaono aku la i hala mahope aku o ke alanui Vinia e na makai hopuhopu opium i paa ae ai o Young i ka hopuia no ka loaa ana aku o kekahi opiuma malalo o kona ma-lu. Ma kekahi pale ma ko panipuka i hanaia me ka nalo loa i loaa Aku ai kekahi kini opiuma a laweia mai e na makai i hoike no ko Young malama i ka opiuma. Maloko o ka aha hoomalu ma ke kakahiaka Poakahi nei he $10 me na koina o ka aha ka hoopai i kauia mai e ka Lunakanawai Steiner no ka lawiia ana o Tomosh Matsuda mawaho aku o kuaau o ke alanui Ala Moana; he $15 me na koina o ka aha ka hoopai o Joseph W. Fowler no ka holonui, a he $5 me na koina o ka aha ko John W. Dassel hoopai no ke kukulu ana i kona kaa a kokoke loa i ka huina o na alanui.	NALOWALE HE MOKUAHI PE- LEKANE MA KA MOANA Mamuli o ka lohe hou ole ia, mahope iho o ka haalele ana aku ia Los Angeles, ma kana huakai no lapana, iloko o ka mahina o Novemaba aku nei i hala, i manaoia ai, ua poino ka mokuahi Pelekane Toco i ka moana. Ua haalele aku kela mokuahi i ke awa o Los Angeles iloko o ka mahina aku nei o Novemaba, eia nae aole he mea i lohe hou ia no kela mokuahi ahiki i keia manawa, me ka manao o na ona no lakou kela mokuahi, ua holoai'a maoli ia i ka moana, no na kumu nae i maopopo ole. He kanakolu-kumamahiku ka nui o na kanaka maluna o kela mokuahi, mai na aliimoku a na luina, ma ka manawa o ka haalele ana aku ia Los Angeles, ma ka la 24 o Novemaba. Ua kau pu aku mauna o kela mokuahi, ka wahine a ke Kapena George Walker o ka mare koke ana aku mamua, o ka holo ana o kela mokuahi; a he aila hoi ka ukana o kela mokuahi, na kekahi hui ma lapana. Ma ka hapa hope o ka mahina o Dekemaba, i kulike ai me na hoike o ka loaa ana mai Iapana mai, ma na kai o Hawaii nei kela mokuahi, a e hooholo olelo ana ia, ma ke kelekalapa uwea ole me na mokuahi e ae e holo ana ma ka moana. He elua mau manao koho i aia ae iloko o na ona o kela mokuahi no ke kumu o kona lohe ole ia, iloko o keia mau mahina elua, o ia no ka poino ana o kela mokuahi, mamuli o ka loaa ana i kekahi ino ikaika loa. ma ka moana a i ole, ua puoho ae paha kekahi ahi, a i ka loaa ana i ka aila, ua hamuia na mea onina o kela moku e ke ahi. WAIHO I KA KANA ANA NO KA PUALI HOOLA Mahope iho o ka noho poo ana no ka home o na kaikamahine, o ka Puali Hoola mauka ae nei o Manoa, no na makahiki he umi-kumamaha, e waiho aku ana o Carrie A. Sabine, i kela kulana, a o ka piha ana hoi ia iaia o na makahiki he kanakolu-kumamahiku, o kona lawelawe ana i na hana iloko o ka Puali Hoola. No na makahiki lehulehu, i lawelawe ai oia i kaua mau hana ma Honolulu nei, me kona ikeia iwaena o na kaikamahine opiopio o na lahui like ole. Oiai e kaawale aku ana keia wahine, mai kekahi aku o na hana ano nui i hookahuaia ma keia kulanakauhale, nolaila e malamaia ana he mau anaina ike a hoohauoli no kona hanohano. Hookahi o kela anaina, e malamaia ana e na kaikamahine o ka home, ma ka la Sabati, ka la 30 o Ianuari nei, a o kekahi anaina, ma ka hapalua o ka hora ehiku, o ke ahiahi o ka Poaha, Feberuari 3. Aole i maopopo i keia manawa, ka mea e pani ae ana ma kahi o Carrie A. Sabine, aka e hoikeia ae ana no i ke akea, i ka manawa pono. Ma ka waiho ana aku i ka hana o kela home, e noho ana no kela wahine ma Honolulu nei, no ka hoohala ana i kona mau ia hoomaha mai na luhi mai o kana mau hana, o ka hooikaika ana no na makahiki he nui. O na kaikamahaine i noho maloko o ka home o na kaikamahine o ka Puali Hooia, a i kaa aku ko lakou a'oia ana ame ka hooponopono ana malalo o kela wahine, oia no lakou ke noho mai nei, ma na wahi like ole, me ka hiki ole ia lakou ke hoopoina nona. HOAHU KE KULA O KAPAA I NA DALA MA KA BANAKO Aole he hana maa no na halekula apuni o Hawaii nei, ka hoiliili ana i na kenikeni, i kela ame keia manawa, a hookomo maloko o na banako, aka, ke hoomahu'i nei nae ke kula o Kapaa, ma Kauai, i kela hana hoomakaulii, ma ka lilo ana o ke kumupoo o kela kula, i mea kokua i kela hana, pela hoi me ka Banako Chinese-American. He mau makahiki ae nei i hala, na hoao kekahi banako, e hoohoihoi i ka hana hoahu dala, ma ka aoao o na haumana o na kula, i kela ame keia pule, ela nae, mahope o ka hoao ana i kela hana, no hookahi makahiki, ua hoopau wale ia; oiai nae, ua hiki aku ma kahi o ka ekolu kaukani dala, ka nui i hoahuia e na keiki. O ke kula nae ia o Kapaa e hoomaa mai nei i keia hana hoahu dala, me ka holomua loa, a ua lilo i mea hoohauoli aku i ka manao o na kumukula, ka ike ana, i ka hoihoi o na keiki. Ua kukuluia keia banako pili i ke kula. elike me ka mea i hoohanaia ma Amerika; mai ka uuku mai ka nee ana ahiki i ka palahalaha loa ana ma kekahi mau wahi lehulehu. O ke Kumupoo George S. Raymond o ke kula o Kapaa ame Mr. Chang Yau, o ka banako Chinese American o Kapaa, na mea na laua e hooponopono nei keia hana hoahu iwaena o na keiki kula. i	Nuhou Kuloko O ka poe e hana ole ana i ka la- kou mau hoike, no na waiwai paa ame na loaa makahiki, a waiho aku i ke keena o na luna auhau apuni keia teritore, e hooneleia ana lakou ke kuleana hoemi a hookuu i ka mina a ke kanawai i hoakaka ai, mai ke kauia aku o na auhau. Ma ka auwina la o ka Poakahi iho nei, i hoea mai ai na lala o ka ahahui kalepa o Seattle no Hono- lulu nei, no ka makaikai ana i ka nani o ka Paredaiso o ka Pakipika. Oiai e hele ae ana e kau i ke kaa uwila ma ke alanui Moi me Piikoi, ma ka auwina la o ka Poakahi iho nei, i hooku'iia aku ai he kaikama- hine Kepani o eono makahiki kona kahiko, a nona hoi na makahiki eono e ke kaa otomobile e hookele- ia ana e George Sasaki, me ka nui o na poino i loaa i ke kaikamahine uuku, me ka uuku loa o na manao- lana o na kauka o ka halema'i o na kamalii, no ka palekana o ke ka- maiki. Ma ka la 1 o ka mahina o Feberuari ae nei, e weheia aku ai ka hokele Royal hou mawaho ae nei o Waikiki no ka hookipa ana aku i na malihini. O kela kekahi. manawa ano nui loa a ko ke kulanakauhale nei poe e nana aku nei. Mailoko mai o na kaa otomobile he iwakalua. kaukani ka nui ma Honolulu nei, he eha wale no kaukani kaa, i loaa na laikini hou, no keia makahiki, i kulike ai me ka mea i hoikeia ae ma ka Poakahi iho nei, e ka Puuku D. L. Conkling Maloko o ka halepule o Kaukeano, ma ka po o ka Poaono aku nei i hala, i hoohuiia ae ai iloko o ka berita o ka mare o Miss Nancy Mahelona i noho kumukula mua no ke kula o na keiki liilii o Kamehameha me Samuel Kelai, he kupakako no ka hui mokuahi holo pili aina. Mailoko aku o ka hale kaa mawaho ae nei o ke alanui Makiki, i lilo aku ai i ka piko pau iole, ke kaa otomobile o Ellen Dwight Smythe ma ka po o ke Sabati iho nei, me ka maopopo ole o ka mea nana i lawe aihue i kela kaa, ahiki I ka po o ka Poakahi nei. Mamuli o ka makaala ole i kana hana, i kapaeia ai ka Makai John Peters mai kana uwaki aku no ka manawa o kanakolu la, me ka uku ole e ka Makai Nui Desha. Ma ka oleloia iloko o ka makahiki aku nei i hala, he hookahi haneri me kana- kolu la ana i noho ai mai ka hana aku. E noho ao ana ka halawai a ka Ahahui Na'i Aupuni, ma kahi hala- wai mau ma ka hora eiwa o ke kakahiaka o keia Sabati iho, ma ke alanui ololi Wolter, Kapalama, a ua makemakeia na lala apau b ka aha- hui, e hoea ae ma kela halawai. Mawaena o ka hora eiwa ame ka hora umi-kumamalua o ke awakea o ka Poakahi iho nei, i lilo aku ai he elua mau paalole hou, o ka Ma- kai William K. Ayau, mai kona home aku i ka aihueia, i ka manawa aole he mea hookahi o kona ohana nia ka hale i kela manawa. Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ka noho ana ae ma ka po o ka Poalua iho nei, i hookomoia ae ai kekahi palapala hoopii, no ka hoopau ana i kahi hoikeike holoholona mawaho ae nei o Kapiolani Paka, no ke kumu, ua pilikia maoli kekahi mau holoholona, no ko lakou hoopaa loa ia maloko o na hale, me ka hiki ole ke hele. . Maloko o ka halekula aupuni o Moanalua, ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, Ianu- ari 30, e noho ae ai ka halawai a ka Ahahui Pailina o Puuomao, moa- nalua no ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana ano nui, a ua make- makeia ka poe apau i kuleana i ke- la pailina e hoea ae ma ia hala- wai. NA MAKE Alice Grace Kaaihue ma Alanui Ala Moana, Jan. 19. Peter Manukai Robero ma ka halema'i Moiwahine, Jan. 19. Julia Jessie St. German ma ala- nui Keeaumoku, Jan. 20. Julia Kaai Bush Keliinohola ma alanui Kawaiahao, Jan. 20. Marion Kahaokamoku Keawe ma alanui Claudine, Jan. 21. Harold K. Mahaulu ma alanui Pua, Jan. 22. Ellen Momi Kaaehawai ma Ka- makela, Jan, 23. Louis Hoolipo ma alanui Kala- kaua, Jan. 24. Kaui Kanakaole Kahaku ma ala- nui Lusitania, Jan 25.	MOKU KEKAHI KAU PAAMARE MALOKO O KA AHA A DESHA Ma ka noho ana o ka aha kaapuni a ka Lunakanawai Desha e hoolohe i ka hoopi a kekahi mau wahine, he makuahonowai wahine ame ka hunonawahine, e hookaawaleia laua mai ka laua mau kane mai, ua loaa ka ike i ka aha ua pololei ka laua mau kumuhoopii, nolaila ua haawi ka aha i kana apono e hookaawaleia ka makuahonowai wahine mai kana kane mai, a pela hoi ka hunonawahine mai kana kane mai. O na kane a keia mau wahine i moku mai la i ka pahi a ke kanawai o ka makuakane ao ame kana keiki. Ua hookaawaleia o Mrs. Bella Tavares, ka makuahonowai wahine mai ia. Peter Tavare no ke kumu he pepehi mau, Ua mareia keia mau mea ma Honolulu nei ma ka la 7 o Iulai, 1906, he 20 makahiki a i ka noho pu an aa iloko o ia manawa he elima mau keiki i loaa ia laua, o ke keiki hiapo he 19 makahiki a o ka muli loa he 11, ma ka manawa o ka hoopii okimare o ka hookomoia ana ae i ka aha. No ka hunonawahine mai, no ke kumu a ka aha i apono ai oia ka malama ole i ke ola. Ma Honolulu nei no laua i mareia ai ma ka la 21 o Dekemaba, 1925, hookahi no makahiki a oi ka noho pu ana o ka wehe koke ia no ia o ka pili i manaoia o ka make ka mea nana e hookaawale. Aohe hua a nei mau opio. Lehulehu wale na hihia okimare maloko o Honolulu i keia inau la e nee nei, me ka nana ole ia o ka laahia o keia oihana, aole no hoi iwaena o ka lahui hookahi, iwaena no o na lahui apau. ELUA MAU PAALOLE I AIHUEIA MAILOKO AKU O KA HALE OIA MAKAI Komo ia ka hale o ka Makai William K. Ayau ma kahi kokoke i ke alanui Hart, ma Kalihi-kai, ma ka halehana McNeill, ma kekahi manawa mawaena o ka hora 9 kakahiaka ame ke awakea o ka Poakahi i hala, ma ka mauawa o ka ohana o Ayau i hele ai i kekahi wahi, a lilo aku he elua mau paalole hou loa i ka piko pau iole, hookahi lole eleele a Ayau o ke komo ana no na hoolewa, a hookahi paalole polu no ke komo ana ma na manawa e ae. Aohe mau pilu keleawe maluna o ia mau kuka a elua. He makai o Ayau no ka oihana makai kulanakauhale a ua hoonohoia ae nae oia i makai no ka aha kaapuni. Ma ka manawa a Ayau o ka hele ana ae e hoike no ka aihueia ana o kona mau paalole i ke keena o na makaikiu no ka hele ana e huli i ka mea nana i aihue i kona mau kuka, ua oleloia ae ka oia nana no e hele e huli no ka mea he makai no hoi oia, elike me ka lono i hauwawaia ae maloko iho o ka pohai o na luna aupuni maloko o ka hale hookolokolo, no ka ikeia o Ayau he kanaka akamai no oia i ka hanu ana mahope o ka poe hakihaki kanawai. Ahiki i ka manawa i paila ai keia pepa aohe lono i hoopu-aia ae ua loaa ka piko pau iole a ua paa ae i ka umii a ke kanawai, aohe no hoi he lono e hoike ana ua loaa na waiwai i limalepoia ai. O i aihue mai nei ka poe kolohe ma ka po a ke aihue mai nei i ke ao, maka'u ole maoli no. HE MANAO MINAMINA NO KA WAIHO MAI O MISS WARD I KA HANA I ka lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe: — E oluolu mai hoi oe ame na limahana o kou keena e hoike ae i keia mau manao malalo iho nei penei: He elua pule i hala ae nei, ike iho la au i kekahi manao maloko o ka nupepa Buletina, e hoakaka ana no ka manao o Lucy K. Ward, no ka waiho mai i kona kulana hana me ka Ahahui Kokua. Owau kekahi mea i haawi aku i na inoa o kekahi mau ohana Hawaii lehulehu wale iloko o kona Uma, ka poe i halawai me na popilikia o keia ola ana, e laa ka nele, ka hune, ka pololi, ka home ole, na home i wawahiia ka noho maluhia ana, na makuahine me ko lakou mau ohana i hoopilikiaia ka noho ana, ame ka poe apau i loaa i na pilikia like ole. He wahine opio o Miss Lucy K. Ward i kupono loa e hoomauia aku kona noho ana ma kela kulana, ka hana ana i paa ai no na makahiki he umi-kumamaha i hala ae nei. O kona kulana, he oluolu ma ke kuka'i olelo ana, he puuwai i hoopihaia me ke aloha oiaio, a i makaukau hoi e haawi mai i na lima kokua no ka. mea iloko o ka pilikia ame ka poino. Ke hoike nei au i ko'u manao minamina nui nona, aole paha e hiki ana ia'u ke hele kukohana aku imua o lakou ma, elike me ko'u hele ana aku imua ona. MAKUAHINE HAWAII OIAIO.	MEHA KE ALANUI I KA WA I KANI AI KE OEOE KAPU O kela maamau i ka ikeia o na kamalii kane ame na kamaliiwahine maluna o na alanui mahope iho o ka hora 9 o ka po, elike me ia i ikeia ai iloko o na manawa aku nei i hala, ua pau ia. I keia mau po i hala iho la, mahope o ke kani ana o ke oeoe mai ka Puoa Aloha mai e ku nei ma ka Uwapo 9 no ka minuke a oi mamua iho o ka hora ewalu o ka po, ua meha na alanui, aohe kamalii ikeia e holoholo ana, ua pau i ka holo no ko lakou mau home, no ka mea ua maka'u lakou ke hooio" lohi iho o paa aku i ka hopuia e na makai o ka aha hookolokolo o na opio. O na wahi keia i maamau ia ka haualaoa o na kamalii maluna o na alanui, o ia na apana o Kalihi, Kapalama, Pawaa, Kakaako ame Kamoiliili, he neoneo pu walo no ka na alanui aohe kamalii ikeia aku, elike me ka hoakaka a Eugene K. Allen, ke poo makai hopuhopu kamalii ame Harold Godfrey ame H. S. Canario kona mau kokua, na makai o ka aha o na opio, mahope o ko lakou kaapuni ana i ke kulanakauhale maluna o ko lakou mau kaa oio. Wahi a lakou aohe mau keiki malalo o ka 15 makahiki i ikeia aku e lakou ma kela ame keia apana a lakou i kapuni aku ni maluna o na alanui, o na keiki wale no a lakou i ike aku oia ka poe e hele pu ana me ka lakou mau makua ame kekahi poe e ae i hiki e malama po-no ia lakou. O ka mea i maamau i ka ikeia ma na wa aku nei mamua, mahope o ka pau ana o ke kiionioni i ka hora 8 o ka po, mawaho o na halekuai a mau hale aina na keiki e paani ai a i kekahi manawa maluna o na alanui kahi hi-o o ka holo ana o na kaa, ua pau nae ia i nei mau po aku la. E hoomauia aku ana ke kani ana o ke oeoe o ka Puoa Aloha ma ka hora 8 o kela ame keia po no elua pule no ka hoao ana, o ka oi loa aku nae o ka maikai e pono no e hoomauia aku ke kani ana. NA KOHO A KA POE LAWE AE- LIKE NO KA HOOLOIHI ANA AKU I NA ALANUI Ma ke awakea o ka Poakahi nei i weheia ae ai no ke koho ana a ka poe lawe aelike maloko o ke keena o ko kakauolelo kulanakauhale ame kalana no ka kana hou o ke alanui Kula no ka hooloihi ana mai ke alanui Kalihi a i ke alanui Middle, ke alanui Middle mai ke alanui Kula a i ke alanui Moi ame ka hana hou o ke alanui Ohua mai ke alanui Kalakaua mai. O ka Hawaiian Contracting Company ka mea koho haahaa ioa no ka hana hou o ke alanui Kula he $157,-157; o ka hui a J. L. Young Engineering Co., ka mea koho haahaa loa no ka hana ana i ke alanui Middle he $58,175, a no ke alanui Ohua he $13,870. O na koho apau no ka hana ana i ke alanui Kula ame Middle me he mea la e hoopau loa ia ana mamuli o kekahi mau hoolohi i hanaia maloko o ka aelike mamuli o kekahi leka mai ka enekinia kulanakauhale a kalana ae H. A. R. Austin a i hookahuaia maluna o kekahi manao kanawai i hoikeia ae e ka hope loio kulanakauhale a kalana A. J. Buscheck e hoakaka ana, aohe mau hoololi e hiki ke hanaia maloko o ka aelike me ka hoolaha hou ole ia no ia mau hoololi ana. Ma ka oleloia o H. K. De Fries wale no ka mea koho kue loa i na hoololi a ma ka olelo pu ia ua hoole oia i ka heluhelu ana i ka leka. O kana koho ua manaoia aole i kupono oiai he $5 wale no ka kanu i waiho pu ia ae ai me kana koho, oiai nae ma ke kanawai ua koiia oia he bila dala no 5 pakeneka o ke koho kana e waiho pu ae ai. O ka poe i koho no ka hana o ke alanui Kula me ka lakou mau koho pakahi oia keia: Hawaiian Contracting Co., $157-157; J . L. Cliffe, $159.689.15; E. J. Lord, $160,374; L. L. McCandless, $1771,151; H. K. De Fries & Son, $182,503.50. No ke alanui - Middle— J. L. Young, Engineering Co., $56,176. J. L. Cliff, $61,455.45; Hawaiian Contracting Co., $63,136; E. J. Lord, $65,035; L. L. McCandless, $73,-091; H. K. De Fries & Son, $82,-7666.75. No ke alanui Ohua— J. L. Young Engineering Co., $13,870; H. H. Allen, $15,478.20; J. L. Cliffe, $16.357; Hawaiian Contracting Co., $16,666; L. L. McCandless, $20,344. Na Burgess & Johnson i hoouna ae i kekahi koho no ka hoolako ana ae i kaa otomobile Marmon o ehiku ohua no ka hoohana ana a ka Heia ao $3685. Mamuli o ka loaa ana aku o kekahi kini opiuma iloko o ka halepaahao o ke teritore, eia ka Makai Kiekie John C. Lane ke noii a ke huli pono mai nei i ke alahele i hoea ai kela opiuma iloko o ka halepaahao me ka maalahi loa.	HE U, HE ALOHA HE MINAMI- NA NO KO MAKOU PAPA I PAU- AHO MAI I KEIA OLA ANA I ka lunahooponopono o ke Kuokoa e ae oluolu mai i kekahi kowa kaawale o ua kolamu o ka Lamaku o ka malamalama, ke Kuokoa, ka ahailono mama nana e hoike aku i na moku, o David Ka-li, ko makou papa aloha, ua pauaho mai oia i keia ola honua ana, a o kona uhane ua niau palanehe loa aku la ka hele ana ma ke ala koi - kua a Kane a nona makou e u ae nei no ke aloha ame ka minamina pau ole, no kona haalele koke ana mai ia makou kana mau keiki a pela hoi i ka nui ame ka lehulehu o na hoaloha ame na makamaka. Kumakena wale hoi a ! Mahope o kona kaamai ana no kekahi manawa me ka hooikaikaia e hoopakele ae i kona olu, a oiai na oi aku no ka ikaika o ka ma'i ma-mua o ka ike o na kanaka i iko i ka lapaau ana me ka ikaika o ka laau ua lalau mai la nae na lima menemene ole o kaanela o ka make a lawe aku la i kona ola ma ka la 11 o Ianuari maloko o kona home ma ke alanui Chung Hoon. Ua hanauia oia ma Kunawai Lane ma ka la 16 o Iune, o ka 1866, a ina no kona ola aku ahiki i ka mahina o Iune o keia makahiki e piha ana iaia na makahiki he 61, make e aku la nae hoi. Ua hoopukaia mai oia i keia ao mai ka puhaka mai o Koae kona luaui makuahine a o Ka-li kona luaui makuakane. I kona manawa o bebe ana ua laweia aku oia i Kona a malaila oia i hanaiia ai a nui, a malaila no hoi i hoonaauaoia ai maloko o na Kula Hawaii, a malaila no oia i mare ai me kana wahine mua o Koae, ko makou makuahine, a mailoko ai o laua he ehiku mau keiki, ua make aku ekolu, a he eha makou e ola nei, hookahi keikikane a he ekolu muu kaikamahine. I ka make ana aku o ko makou makuahine ua mare hou oia i ka wahine, oia o Sera Ka-li e ola nei, mahope o ka nee ana mai a noho ma Honolulu nei. He lehulehu kana mau hana i lawelawe ai i kona mau la e ola ana. He makai kukuina oia no kokahi mau makahiki he limahana ma na uwapo, a he makai no ka halepaahao o Kawa ma Kalihi-kai kana hana hope loa ahiki i kona moe ana aku la. He hoahanau kahiko oia no ka ekalesia o Mokuaikaua Kailua, ma Kona Akau. He lala no ka Ahahui Kamehameha, ka ahahui nana i hoohanohano i kona kino a i hoihoi aku hoi i Kailua maluna o ka mokuahi Kelaudina, a hoo-i.n i aku me ka maikai i kona kino maloko o ka ilina o Mokuaikaua. He lala pu oia no ka hui Insurance o na makai. He kanaka oia i ike nui ia ma na manawa hoike o na Kula Sabati o keia mokupuni, a he kanaka hoi i ikeia ka pipili loa o kona noonoo ma na hana e pili ana i ka ekalesia o Kaumakapili ame Kawaiahao. He lokomaikai, oluolu a heahea, aole no hoi i ikeia he mau enemi kona a moe wale aku. Aloha no ka makua ka mea hiki ole ke huli aku; mehameha ka noho ana o ka home na hala oia, aka nae, he hope loaa kona i ka ukali aku, a e hoomaikaiia kee Mea Mana Loa, ka mea i kuleana i ke kino ame ka uhane, aka, o ke aloha nona, aole hiki e hoopoinaia. HOOMAIKAI Ke haawi aku nei makou ka ohana apau o David Ka-li i ka ma-kou mau hoomaikai kuio i na hoaloha ame na makamaka apau i haawi mai i ka lakou mau makana pua a i ku kiai pu hoi me makou iloko o na h'u.i e kau ana kona kino, a i nkn'i pu aku ma kana huakai hope loa ahiki i ka mokuahi Kelaudina, ka moku nana i hii aku i kona kino lepo ahiki i ke awa o Kailua, Kona, a pela hoi i ka poe na lakou i manele aku i kona kino ahiki i ke komo ana iloko o ka halepule o Mokuaikaua. Ke haawi pu aku nei i ka hoomaikai nui i ke kapena John Lanakila Pa o ka mokuahi Kelaudina no kona malama maikai ana i ke kino o ko makou makuakane aloha ahiki i Kailua ame kana mau hooponopono ana ahiki i ka lele ana aku iuka. Ke haawi pu aku nei i na hoomaikai kiekie ia Francis Akana, a pela hoi me Rev. Upchurch no ka laua mau hana kekua no ke kino wailua o ka makou mea aloha ahiki i ka nalo ana, a pela hoi me John Heen, ka mea nona ka puuwai lokomaikai a hamama no kana mau pulama ana mai ia makou iloko o na la a makou e noho ana ma kona home ma Kailua. Na ka Mea i piha i ke ahonui, ka lokomaikai ame ke aloha e hoomaikai mai ia oukou apau, a Nana no hoi me ka mana e hoomalu mai ia kakou apau, a e oluolu e lawe aku i ka makou mau hoomaikai kaio. Ke haawi pu aku nei i ka lunahooponopono o ke Kuokoa no ka ae ana mai i kowa no keia kanaenae, a pela hoi i na limahana o ka papa pa'i i ka mahalo a nui. Na makou no me na naau luuluu David Ka-Li, me ka ohana.

KE KAPENA MAKAIKIU KELLETT.

O kekahi o na ninau nui a ko'iko'i i lilo ai i hana ma ka aoao o ka Loio Kulanakauhale Davis, ka Makai Nui Desha, ka Meia Arnold ame na hoa o ka papa o na lunakiai o ke aupuni kulanakauhale, e noonoo ai ma na halawai kukakuka i malamaia no na manawa lehulehu, o ia no na mea e pili ana i ke kupono ame ke kupono ole e hoomauia aku ke Kapena Makaikiu Kellett ame ke Kakiana Makaikiu Ross ma ko laua mau kulana oihana pakahi iloko o ka oihana makai.

Ma ka hoomaopopo ana i ka manao ano nui i hoakakaia ae ma kela mau halawai. e kekahi mau luna oihana hou, aia ka makemake iloko o lakou. e hoopauia aku kela mau kanaka mai ko laua noho hou ana iho iloko o ke keena makaikiu; a e hooponopono hou ia ke ano o ka lawelawe ana aku i na hana o kela keena.

Ma ka mea oiaio i ka nana aku. o ka Makai Nui, ka mea kuleana e hoopau ai i kela mau kanaka, a e hoomau aku ai paha ia laua ma ko laua mau kulana pakahi, ina aole laua i kaa malalo o na rula hooponopono o ke komisina makai ka mea i kuleana e hoopau ia laua, alaila me na kumu kupono wale no, ame na hoike oiaio loa hoi, e ku-e ana ia laua, e kaawale aku ai keia mau kanaka mai ka oihana makai aku.

O kela manao e hoopau aku i keia mau poo o ka oihana makaikiu, ina ia ua hookahuaia, mamuli o kekahi mau kumu kupono, alaila ke manao nei keia pepa, he mea maikai, e hoikeia ae ia mau kumu i ke akea, a i ole e waihoia aku paha imua o ke kiure kiekie, no ka huli ame ka noii pono ana mai i na mea oiaio, i hanaia e keia mau kanaka o ke aupuni; a ina ua hiki ole e loaa na kumu ku-e, alaila e hoomauia aku laua iloko o ka oihana makai, koe wale no paha malalo o ka aoao kalaiaina.

He mea maikai e loaa i ka Makai Nui Desha, ka mana hoohana holookoa i ka oihana makai, ma ka hoonoho ana ae i kana poe i manao ai pela e hooiia ae ai ke kupono ame ka maikai iloko o ka oihana; no ka mea ua hoonoho aku ka hapanui o na mana koho baloka iaia ma kela kulana, me ko lakou manaoio, e hooiia ae ke kulana maikai a maluhia o keia kulanakaahale, a e holoiia ae hoi, kekahi mau hana hakihaki kanawai, e pahola nei ma kekahi mau wahi o Honolulu nei

No ke Kapena Makaikiu Kellett, ma ka huli ana i na hihia karaima pohihihi loa, elike me ia a ko Honolulu nei poe i ike ai, i na makahiki o kona paa ana i kela kulana oihana, aole a lakoa mea e ae e kamailio ai nona, o ka mahalo wale no, no ka nui o kona ike ame ke akamai, i ka hookolo ana mahope

o ka meheu o ka poe hakihaki kanawai; ke ku mai nei kana
mau hana i lawelawe ai, he kiahoomanao nona, a he mea hoi
no na Hawaii e mahaloia ai ma ona la.

He kokua nui ke Kapena Makaikiu Kellett no ka oihana makai o Honolulu nei, ma ka hookolo ana mahope o ka poe hana karaima; a ina aia he mau kumu ku-e a he mau hoohalahala ana paha no kona hoomau hou ia aku ma ke poo o ke keena makaikiu, alaila e hoikeia ae ia mau kumu imua o ke akea e pono ai, a aole e hookau mua ia aku na hoahewa ana maluna ona, ahiki i ka hooiaio maoli ia ana, no kona kupono ole e hoomau hou ia aku ka noho makaikiu ana.

He mea liilii loa i keia pepa, ka ninau e pili ana i ka mea e lawe ana i ke kulana kapena no na makaikiu, hookahi nae mea a keia pepa e minamina nui nei, he hana pohihihi, ka hoopiha ana ae i ka makalua o ke Kapena Makaikiu Kellett koe wale no, a he kanaka i kamaaina i na hana o ka oihana hooko; a i noho makaikiu no na makahiki lehulehu ma ia ano paha e loaa ai kekahi mea kupono.

E HANA I NA HOIKE WAIWAI

Ma ka la hope o ka mahina o Ianuari nei, e pau ai ka waiho ana ae i na pepa hoike no na waiwaipaa imua o na keena o na luna auhau, elike me ke kauoha a ke kanawai; kaa aku mahope o kela manawa, e nele ana ka poe i hana ole i kekahi mau hoike, i ka pono hookuu auhau; a pela no hoi i kauoha pu ia ai e hana i na hoike, no na loaa makahiki; no ka poe keia i loaa ia lakou he hookahi kaukani dala no ka makahiki.

He mau la kakaikahi wale no koe, alaila pau ka manawa e waiho ae ai i keia mau hoike a elua; nolaila ina ua maopopo ole i kekahi poe Hawaii keia mea, aole keia i lohi loa, no ke kii ana ae i na pepa pa'ihakahaka ma na keena o na luna auhau; a ina no ua pohihihi lakou i ke ano o ka hoopihapiha ana, alaila e noi ae i kela mau keena, e kuhikuhi maopopo aku

i na mea e hana ai.

Ma ka waiho ana aku i na hoike e pili ana i na waiwai paa ame na waiwai lewa; pela hoi ka hoike no ka loaa makahiki; e loaa ana i ka poe na lakou kela mau hoike, ka pono, a ke kanawai i hoakaka ai, o ia ka laweia ana ae o kekahi mau huina dala, ma ke ano hookuu mai ka auhau ae, a o ke koena dala aku i koe, maluna olaila e kauia mai ai ka auhau; a ina hoi aole i loaa he koena dala, mahope o ka lawe ana ae i ka huina i hookuuia ma ke kanawai, alaila aole he auhau e kauia mai ana maluna o ka poe he mau hoike waiwai ka lakou o

kela ano.

O ke keehi ana i ka mea oioi, he mea ia e eha ai; pela no ka oiaio loa ma na mea e pili ana i ka hoopau ana aku i ke Kapena Kellett ame ka Lukanela Makaikiu Ross, mailoko aku o ka oihana makai o Honolulu nei.

O kekahi o na olelo noeau kahiko i kamaaina loa ia kakou, o ia keia: "Pu-a no ka uwahi, he ahi kolalo," pela paha keia nune nui iwaena o na luna oihana hou i kohoia o ke aupuni kulanakauhale, e hoopau aku ia Kellett ame Ross mai ko laua noho hana ana ma ke poo o ke keena makaikiu, malalo o ka Makai Nui Desha.

He mea pono i na hoa o ka ahaolelo e noho mai ana ke hoomaopopo e i keia manawa, no ke kikina kapu o ka amaama, Oiai ua kapu ka lawai'a ana ame ke kuai ana i na amaama kai i keia manawa, no ke kumu, he mau mahina hanau hua keia o ka amaama, ke kuaiia mai nei no nae na amaama o na loko, me ka nana ole ia ae o ka hua i hele a piha ka opu o kela mau amaama. O ke kaulike o ka hookapu e pono ai, o ia no ke kapu pu o ke kuaiia o na amaama loko iloko o ke kikina kapu, no ka mea he hua no ko kela mau amaama, elike me na amaama kai.