Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 4, 27 January 1927 — EHIKU MAKAHIKI KA HOOPAI O KE ALAKAI O NA KOA [ARTICLE]

EHIKU MAKAHIKI KA HOOPAI O KE ALAKAI O NA KOA

Ma ka noho ana o ka aha hookolokolo koa nia ka Pakoa o Leilehua, e hoolohe i na hihia o ke Kopala Leon R. Turner ame ko na koa Joaeph Franken, Bichard J. McVey ame John J. Dalton, na koa i hoopiiia ae ai no ka powa ana i kekahi poe koa e paani poka ana ma ka Pakoa o Leilihua ma ka po o kat la 3 o lanuari, ua loaa ka ike i ka aha hookolokolo koa no ka pili o ka hewa ia lakou elike me ia i hoopiiia ae ai, ma ka manawa a ia aha o ka noho ana ma ka Poalima aku ia o ka pule i hala. He iwakalua minuke mahope iho 0 ka noonoo alphele hou ana, ua wehe hou ia ka aha a ia manawa 1 hoikeia mai ai ka hoopai o na koa eha. No ke koa Franken i hoike maopopo ae ai ma ka Poalima ma kona manawa o ka ninaninauia ana, oia ke alakai o na koa powa, he ehiku makahiki kona hoopai paatao, me kona hoonele pu ia i ka uku ame na pomaikai e ae e loaa mai ana iaia me kona hoopauia mai ka oihana koa aku o na Mokuaina Huiia o Ataerika me ka loaa ole o na hoomaikai iaia. No na Koa Turner, McVey ame Dalton he elima makahiki paahao pakahi ko lakou mau hoopai, me ka nele pu i ka uku ame na pomaikai e- ae, me ka hoopauia mai ka oihana koa aku o Amenka. Ua hoI emi pu ia mai ko Turner kmana mai ke Kopala mai a i ke kulana koa, a ua hoolohe aku keia mau koa apau eha i ko lakou mau hoopai me na helehelena kaumaha ole maluna o lakou. O na ike apau i loaa i ka aha hookolokolo ma ka ninaninau ana ame na hoopai o na koa ua waihoia ae imua 'o ke kenerala nana e hoomalu ana i ka oihana koa ma Hawaii nei no kona nana ana mamua o ka liookoia ana o na hooupai maluna o keia mau koa.

O na hoakaka a McVey ame Dalton imua o ke Kapena o na Makaikiu Keliett ame ka Lutanela Rosb o ke keena makaikiu Kulanakauliale, ua aeia ae e ka aha hookolokolo koa e lilo i mau oleloike me ke kue loa nae o ka aoao pale, mahope iho o ka hoohikiia ana o na makaikiu. Ua hoole loa na makaikiu Kellett ame Ross i ka oiaio 0 na olelo me ka iimaikaika a hooweliweli laua i hana aku ai i na koa ahiki i ko lakou hoike ana mai 1 ka mea oiaio. Mahope o ka hoomaha ana o ka aoao • hoopii ua kupale ke Kopala Turner ame ke koa. Franken no laua iho. Ua ae laua imua o ka aha o laua kekahi i komo pu iloko o kela powa ana, he hana i hoeueuia ae iloko o laua. ma kela manawa mamuli o kekahi manao i mea e hoi liou ai ai ka iaua mau dala i lilo ai ma kela manawa like o ka paani poka ana. Na Turna i hoakaka ae i ke ano hana i hoolalaia ai i kinohi ame ke kumu no ka powa ana. Mahope iho o ka pau ana o ka Franken oleloike ua hoomaha ka aoao pale a ia manawa i hoomaka ai ka hoonohonoho ana o ka aoao hoopii i na oleloike. Ua noi ae ke kokua ma ka aoao pale e hoemiia ka hoopai no ke kumu o ka poe a pau i ahewaia he mau kanaka opio wale no lakou apau, a o keia iho la no hoi kekahi o na hihia i maa mau ole ka ikeia, a ua ulu mai mamrfli o ko lakou hoao ana e hoi hou mai ka lakou mau dala apau i lilo ai ma ka piii ana; o ka maikai o na kino ame ko lakou mau kulana iloko o ka oihana koa kekahi noi ma ka aoao pale no ka hoemiia mai o ko lakou mau hoopai.

Ma ka hoakaka a ka Lutanele Moffett ma ka aoao hoopii e kue ana i na lioakaka a ka aoao pale na ke kanaka opio o ka aina i hana i kekahi karaima a he hana kupono lda ke kinai ana i ka hana a ka opio hana kolohe a i ole pela he wehe hamama ana aku. no ia i ka ipuka no na hana karaima.