Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 8, 24 February 1927 — Page 1

Page PDF (1.64 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii
Hoopukaia i na Ka kahiaka
Poaha Apau
BUKE LXVI—HELU 8 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T . H.POAHA FEBERUARI 24, 1927 NA HELU APAU, 6451
MAKEMAKEIA E KUKULU I ELUA KII NO KALANIANAOLE
Hookomo ka Mea Hanohano Clement Gomes
he Olelo Hooholo Hui e Hookaawale Ana
i Haawina Dala no Kela Hana
PAA KA PILIPINO MAHUKA I KA HOPUIA E NA MAKAIKIU
Kailiia ka Pu Panapana Mai Iaia Mai ma Kona
Manawa i Hopuia ai Malalo ae
Nei o Aala Paka
Pakele na Ola Mai ka Make ae Ma Kekahi Ulia
Hooku'i he Mokokaikala me
Kekahi Kaa Otomobile
ma Kela Ulia
NUI NA POINO I LOAA
I KEKAHI POE EKOLU
Make Nae Hookahi o Lakou
Mahope Mai Maloko o
ka Halema'i
Ma na ulia pomaikai wale no, i hoopakeleia ae ai ke ola o kekahi mau keiki opio elua mai ka make mai, ma ka manawa i hooku'i ai ke kaa mokokaikala a laua e kau ana me kekahi kaa otomobile e hookeleia ana e Le Roy Falk, ma ka po o ke Sabati aku nei i hala, ma kahi e kokoke ana i ke kihi o na alanui Beretania ame Alapai.
O na inoa o kela mau opio i pakele mahunehune mai ko laua ola, aka i loaa nae i na poino kukonukonu, oia o Maxwell Randold ame S. Kimura he mau haumana no ke Kula Kiekie o Hawaii. E holo ana kela mau opio maluna o ke kaa mokokaikala o Randold, nowaho o Kamaki Kuea ma ke alanui Beretania, a e holo mai ana hoi o Folk maluna o kona kaa otomobile no ke taona noi, ma kela alanui hookahi no.
E holo like ana na kaa a elua iwaena o ke alanui, a ma ka manawa i hooku'i ai ka mokokaikala me ke kaa otomobile, ua piha loa na mea apau me na manao pihoihoi, me ka hiki ole ke hoopaa koke I ia ka holo ana o kela mau kaa, aka, ua kaualakoia aku la ke ka mokokiala, no ahi o hookahi haneri a oi kapuai, mamua o ka hiki ana ke hoopaa i ke kaa otomobile.
No na kanaka opio, ua haki ka wawae o kekahi o laua, a ua naha hoi ke poo o kona kokoolua, eia nae, ma na hoike i loaa ae mai ka halema'i mai, ma kela po Sabati, he maikai he kulana o na kanaka poino, a aia na manaolana nui, iloko
HOOPOKOLEIA NA LA O KA HELE
LANAKILA ANA O KA PAAHAO
Paa Hou Mai o Herbert Peters i ka Hopuia o
na Makaikiu ma ka Auwina la o ka
Poalua Iho Nei Mauka o Pauoa
Pepehi Kekahi Pilipino i Ka Wahine a Make
No ka lili Mai ke Kumu i
Kohoia Aku ai no Kela
Karaima
OKI KELA PILIPINO
IAIA I KA PAHI
Make ka Wahine he Manawa
Pokole Mahope o ka Houia
Ana i ka Pahi
Malalo ae nei o Puuloa, ma ka auwina la o ka Poaono aku nei i hala, i pepehi ae ai he Pilipino hana noluna o ka mokukaua Tanager, i kana wahaine a make, ma ka hou ana iaia me ka pahi, a hou ae la no kela Pilipino iaia iho i ka pahi, eia nae, ua kamau mai no kona ola, aole oia i make, ma ka manawa i loaa aku ai i ka poe kokua.
Ma ka oleloia, no ka lili mai ke kumu nui o ka hanaia ana o kela karaima pepehikanaka ku i ka menemene ole. Ua hoihoiia ka Pilipino pepehikanaka no ka halema'i ma Puuloa, me ka uuku loa nae o na manaolana ma ka aoao o na kauka, no ka hiki ke hoopakeleia ke ola o kela Pilipino.
O ka wahine a kela Pilipino i pepehi aku la a make, he kaikamahine Samoa oia, a he eono wale ae nei no mahina ka noho mare ana
o kela Pilipino mo kana. wahine, a
he kaikamahine opiopio wale no hoi
kela nona na makahiki he umi-ku-
mamawalu.
Ma ka huakai a ka mokukaua Tanager no Samoa, he eono mahina ae nei i hala, o keia Pilipino kekahi nona ka inoa o Selix Dandono,
i holo me na kanaka e ae o kela moku, a mare oia i keia kaikamahine Samoa, a i ka Luli hoi ana mai o ka mokukaua Tanager no Honolulu nei, ua noho no kela wahine Samoa ma kona aina, a mahope mai oia o ka holo ana mai maluna o kekahi mokuahi, a halawai pu me kana kane Pilipino maanei nei.
Me ka Lukanele C. Peterson, kela kaikamahine kahi i noho hana ai, malalo ae nei o Puuloa; ma ka auwina la o kela Poaono, i ka manawa aole o Peterson ame kona ohana ma kona hale, ua hoea aku la ke kane Pilipino a ka wahine opio Samoa, a mahope iho o ke ala ana ae he hoopaapaa mawaena o laua, ua unuhi ae la ka Pilipino i kekahi pahi loihi, i hoomakaukau mua ia, a hou aku la i kana wahine no elima manawa, me ka moku ana o ke kania-i ame na lima.
Iloko o ka manawa pokole mahope iho o ka lawelaweia ana o ke karaima pepehikanaka, i make ai kela wahine opio; a no ka ike paha
o ka Pilipino pepehikanaka, ua hookoia kona makemake, ua hou ae la no oia iaia iho i ka pahi aole nae oia i make elike me kana i manao ai.
HOOKUI HE MAU HAUMANA O
KE KULA NUI O HAWAII ME
KE KAA OTO
Ia Maxwell Randolph o ke alanui Magazine ame kona koolua o S. Kimura o ke alanui Kalia e holo ana maluna o ke kaa motokaikala ua hookui aku la ko laua kaa me ke kaa otomobile e holo mai ana a e kalaiwaia ana e Le Roy Folk ma kahi kokoke i ke kihi o na alanui Alapai ame Beretania, a eha loa, a no ia eha i laweia mai ai i ka halema'i o na poino ulia a mahope iho i hohoiia aku ai i ka halema'i Moiwahine.
O ka Makai Frank Silva ka mea nana i ninaninau pono i keia hookui ana; ma kana hoike o ka hoihoi ana ae i ka halewai ma Waikiki mai ko Folk kaa e holo mai ana no ke kaona, a e holo aku ana hoi na opio, he mau haumana no ke kula nui o Hawaii, no ko Kuea Kamaki, a i ka hiki ana ma kahi kokoke i ke kihi o na alanui Alapai ame Beretania, a oiai na opio e holo aku ana mawaenakonu o ke alanuihao ua hookuiia mai la laua e ke kaa otomobile o Folk e holo mai ana me ka ike mai no i na opio e holo aku ana. Ma ka Folk hoakaka imua o ka Makai Silva no ke kupale ana nona iho, no ka hiki ole ana ka iaia ke hoopaa i ka holo o kona kaa ke kumu o ka hookui ana, a no ia kumu i kauoia mai ai na opio a ma kahi 118 kapuai ka mamao mai kahi mai o ka hookui ana a i kahi i paa ai ke kaa. Ma ka po o ka Poaono
i hala aku la kela hookui ana.
He moku hohonu ma ka uha akau ko Kimura o no Randolpho hoi, ke keiki e kia ana i ko laua kaa, me he mea la ua nahaia kona poo, me ka nui pu o kekahi mau eha maloko o kona kino. Aohe i hopuia na kalaiwa a elua.
Ma ka Poaha aku nei i hala, i hoo-komoia ae ai iloko o ka hale o na lunamakaainana, he olelo hooholo hui Helu 1, e ka Mea Hanohano Clement Gomes o Kauai, e koi ana e hookaawaleia i kanalima kaukani dala, mailoko mai o ka waihona puuku o ke teritore, no ke kukulu ana aku i elua mau kii keleawe no ke Keikialii Jonah Kuhio Kalanianaole, a elele lahui hoi no Hawaii nei, i ka ahaolelo ma Amerika, no ka manawa o iwakalua makahiki. Maloko o kela olelo hooholo hui, e koi ana ia o kukuluia i hookahi kii keleawe maloko o ka Paka Hoomanao Kuhio, ma Kualu, Koloa, Kauai, kahi i hanauia ai o ke Keikialii Jonah Kuhio Kalanianaole, a hookahi hoi kii mamua pono mai o ka hale oihana hou o ke teritore, ma ka aoao ma Waikiki aku o ke kii o Kamehameha e ku nei. Mamuli o ke kaa ana na ka Mea Hanohano Clement Gomes o Kauai e hookomo mai i keia olelo hooholo, ua hoopuiwaia aku ka manao o kekahi mau hoa hanohano e ae iloko o ka ahaolelo, o ka oi loa aku, o na Hawaii, no ko lakou noonoo mua ole ana i olelo hooholo o kela ano, a ua loheia na manao mahalo me ke apono iwaena o lakou, no ke kokua ana i kela olelo hooholo; a na loaa pu hoi na manao mahalo, i kekahi mahele nui o na mana koho baloka o keia kulanakauhale. O keia malalo iho nei, ke ano nui o kela olelo hooholo hui, i unuhiia no ka pomaikai o na Hawaii apuni keia teritore: Olelo Hooholo Hale Hui Helu 1 o ka Hale OLELO HOOHOLO HUI. E Noi Ana No Ke Kukuluia i Mau Kii Keleawe No ka Hooomanao Ana i Ke Keikialii Jonah Kuhio Kalanianaole i Make: OIAI, na hanauia ke Keikialii Jonah Kuhio Kalanianaole i make ma Hoai, Kualu, maloko o Koloa, Kauai, Paeaina Hawaii, ma ka la 26 o Maraki, 1871, ke keikikane a David Kahalepouli Piikoi ame ke Kamaliiwahine Kekaulike Kinoiki, ke kaikuaana o Kapiolani, ka Moiwahine a ka Moi Kalakaua, na hooilina o ka lalani pololei o Kaumualii ka Moi o Kauai, a OIAI, ma ka hookamaia ana e kona makuakane hanauna, ka Moi David Kalakaua, ka mea nana i hookumu i ka lalani alii Kalakaua,
e pani ana ma kahi o ka lalani alii kilakila o na Kamehameha, ua lilo oia i hooilina maopopo loa i ka nohoalii o Hawaii nei, a OIAI, i ka lilo ana aku o keia pono hooilina mamuli o ka hoohuiia ana o keia mau Mokupuni i na Mokuaina Huiia o Amerika, ua apono aku oia me ke kaualua ole i keia kulana hou a lawe ae la i kona wahi iwaena o na kanaka e pulama aku ia mea, a OIAI, ma ke ano he Elele i ka Ahaolelo Lahui no iwakalua makahiki, ua hooikaika oia me ke kunukunu ole no Hawaii nei, ke kumu i hooholoia ai o na bila haawina nunui no ku kukulu ana i na hale aupuni, ka hoonuiia ana aku o na awakumoku, iwaena o lakou ke kahua o ka oihana kaua ma eParl Harbor a o ka mea hope loa, aka aole ia he mea uuku, ka hooholoia ana o ke Kanawai Hoopulapula i hookaawaleia no ke kukulu hou ana i ka lahui Hawaii, i kamaaina i ka oleloia "he lahui make," a OIAI o ka pahola ana mai o ke kokua federala i na kula ame na alanui maloko nei o keia Teritore, mamuli mai ia o kana hooikaika pauaho ole me ke kui'o nolaila, a OIAI, i hoomanao pana'i lokomaikai no kana mau hana lahalaha ma ka waiwai nui no ka manawa loihi i lawelawe ai no keia Teritore ma ke ano laula, he mea kupono, e hoikeia kekahi hoomaopopo akea ana ano, E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Ma keia e hookaawaleia ka huina o Kanalima Kaukani Dala ($50,-000) mailoko ae o na dala e loaa ana o ka Waihona Puuku o ke Teritore, e hooliloia no ke kukulu ana i elua (2) mau kii keleawe o ke Keikialii Jonah Kuhio Kalaniana-
ole i make, hookahi maloko o ka Paka Hoomanao Kuhio, ma Hoai, Kualu, maloko o Koloa, Kauai, kona wahi i hanauia ai, a hookahi ma kahi kahua poepoe ma ke alo o ka Hale Oihana Teritore, maloko o Honolulu, i wahi e kau like ai me ke kii o Kamehameha 1, ma ke alo o ka Hale Hookolokolo, i kulike ai me ka maa i aponoia mamua aku nei no ko kukulu aua i elua mau kii, elike me ke kii o Kamehameha 1, i manaoia, ua kupono malalo o ka hana i noonooia.
Mahope o ka hele lanakila ana, no
ka manawa o hookahi mahina me ka paa ole i ka hopui, i paa hou ae ai o Lucas Candido, he Pilipino i ka hopuia e na makai, ma ka auwina la o ke Sabati iho nei, malalo ae nei o Aala Paka, a hoopaaia ae oia maloko o ka halepaaho, me ke kailiia ana o kana pu panapana, ma ke ano eleu loa, e hiki ole ai i kela paahao mahuka ke hoohana i kana pu, no ka hoopakele ana iaia, mai kona a paa ana aku i ka hopuia. Hookahi nae kumu o ka paa ana o kela paahao mahuka i ka hopuia, o ia no kona hoea ana ae ma AalaPaka, ma kela auwina la Sabati, a imua o kekahi puulu, i hoikeike ae ai oia i kana pu panapana, me ka olelo ana, oia ka paahao mahuka a na makai me na kiai oloko o ka halepaahao e noke ana i ka huli me ka loaa ole; a o ka makai mua loa e heao mai ana e hopu iaia, e hoopihaia aku ana kona kino me na poka, oloko o kana pu panapana. I ka loheia ana o kela mau olelo a Lucas Candido, e ka poe e akoakoa ana ma Aala Paka, ua mio malu aku la kekahi mea a nalowale mai ka paahao mahuka aku, alaila hoike mai la oia i ka halewai ma ke kelepona, no ka hoea ana o ka paahao mahuka ma Aala Paka. O na Makaikiu St. John, Clark ame Gonsalves ka i hoounaia no ka hopu ana i ka paahao mahuka; a ia lakou e hookokoke aku ana i Aala Paka, ua ike mua aku la ia Candido, e hilinai ana i kekahi kumulaau, ma kahi kokoke i ka hale puhiohe maloko o ka paka. No ka lohe mua ana -ouo o na kanaka o ke aupuni, he pu panapana ka kela Pilipino, ua hoomakaukau
mua lakou. i ka lakou mau pu panapana, alaila ma kahi o ko lakou hele pololei aku no kahi e noho aua o ka Pilipino mahuka, ua hoolalau wale ae la no ka lakou hele ana, a ia lakou no ke ike, ua nanea ka lakou pio, ua holo mai la lakou me ka hikiwawe loa mahope mai o ke kua, a kuu mai la i ua pu panapana imua ona; he wikiwiki hoi ia o kela paahao i ke kau o na lima iluna, me ka luaa ole iaia he ma-nawa e lalau iho ai i kana pu, a ki aku i ua makai, elike me kana mau olelo kaena mamua aku. Me ka maalahi loa, me ka nui ole o ka hana, i hoopaaia ai na lima o kela Pilipino i ka hao, a laweia mai no ka halepaahao. No kekahi mau karaima lehulehu i lawelaweia e keia Pilipino, i hoopaa mua ia ai oia maloko o ke kula hoopololei o na keikikane malalo ae nei o Waialee, a iaia o ka holo mahuka ana mailoko mai o kela kula, ua lawelawe oia he mau hana powa me ka wawahihale, a no ia mau karaima ana i hana ai, i hookolokoloia ai oia, a hoopa'iia, e noho maloko o ka halepaahao, no ka manawa, aole e oi aku mamua o na makahiki he umi. He mahina ae nei i hala, ua holo mahuka aku la keia Pilipino mailoko aku o ka halepaahao, a no ka nui o na hana aihue i lawelaweia ma na kauhaule mawaena o Waimea ame Kahuku, no kekahi mau la aku nei i hala, i manaoia ai, ua hoea keia Pilipino ma kela mau wahi; akahi nae a hoomamaia na manao o ko na kuaaina poe, ua paa keia paahao i ka hopuia, a ua hoo-nohoia ae ma kahi e hiki hou, ole ai iaia ke lawelawe i na hana aihue, a mau hana powa paha.
Mahope o ka hele lanakila ana no kekahi mau la pokole mailoko aku o ka halepaahao, i paa hou ae ai o Herbert Peters i ka hopuia, e na kanaka ololoko o ka oihana makaikiu, ma ka auwina la o ka Poalua iho nei, a hoiohoi hou ia ae noloko o ka halepaahao. He paahao o Herbert Peters i ahewaia no ka hewa powa me ka aihue, a i kauia aku ka hoopa'i hoopaahao maluna ona, mai ka umi makahiki ka haahaa a i ke kanaha makahiki ke kiekie. Ma ka po o ke Sabati aku nei, kona holo mahuka ana mailoko aku o ka halepaahao, a iloko o ka manawa pokole wale no o kona hele lanakila ana, ahiki wale no i kona paa hou ana i ka hopuia ma ka hora elua o ka uwina la o kela Poalua, he elima mau hale o ke komo aihue ana e Peters. Hookahi kumu o ka paa koke ana o kela paahao i ka hopuia, ^ ia no kona komo aihue ana maloko o ka home o kekahi wahine Pake, ma ke alanui Kuakini ma ka hapalua o ka hora umi-kumamalua o ke awakea o kela Poalua. Aole kela wahine ma kona hale ma ka manawa o ke komo aihue ana o Herbert Peters, ua hele oia i kahi okoa, aka iaia i hoi aku ai i ka hale i loaa ai iaia ka ike no ka hoea ana aku o ka mea aihue, a kuekaa i na ukana apau oloko o kona home. Ua hoike koke mai la kela wahine i ka oihana makai no ka hoea ana o kekahi mea aihue noloko o kona home, a iloko o ka manawa pokole i hoea aku ai na Makaikiu Morse ame ^-oeno- -^ k.-''^alei o kela. wahine, a ma ka ninaninau ana i ka poe e, noho kokoke ana ma kela wahi, i loaa mai ai ka ike i na kanaka o ke aupuni, no ka ikeia ana o kekahi kanaka opio ma kahi kokoke i kela hale ma ia kakahiaka, i kulike loa na ano me ko Herbert Peters, ka paahao mahuka. No ka huli ana hoi i kela paahao, ua holo aku la na Makaikiu Gonsalves, McIntosh ame Noda maluna o ko lakou kaa otomobile no ke awawa o Pauoa, a ia lakou o ka hoea ana aku, no kahi a kekahi puulu kamalii e akoakoa ana, niuau aku la lakou, ina paha ua ike kela poe keiki i kekahi kanaka opio i kulike na ano me ko Herbert Peters, ua hooia mai la kela poe keiki, no ko lakou ike ana iaia, a kuhikuhi mai la no kahi o ke kahawai.
Ua mahelehele na makaikiu i ki ano o ka lakou hele ana e huli i ka paahao mahuka, me ko lakou hele ana ma kela ame keia kapa o ka kahawai e huli ai i ka lakou pio, ao oiaio, aole i loihi ia hele ana aku a lakou e huli, ua loaa aku la A Herbert Peters iluna o ka uwapo o Pauoa, a i kona ike ana mai i K; kanaka o ke aupuni, ua lele aku oia iloko o ka wai. No kona manao e pakele : i mai na makaikiu aku, ua iu-' la o Peters no kekahi aoao kahawai, a iaia i kau aku -luna o ka honua paa, ua kuu, ^ la ka pu panapana imua ona -Makaikiu Gonsalves, a oiai aole .-u pu a Peters i kela manawa ua maalahi loa ka hopu ana aku iaia, me ka hookomoia ana o kona mau lima i ka hao. Hua'i i Kana Mau Hana Aihue I ka hoihoiia ana ae o Herbert Peters no ka halewai, a i ka ma-nawa hoi i nokeia aku ai i ka niele iaia, ina paha nana i komo aihue i kekahi mau hale aole oia i huna iho i na mea i hanaia eia aka ua hoike ae la oia me kona maka'u ole. Wahi ana, iaia ka o ka holo mahuka ana mailoko mai o ka hale-
paahao ma ka po o ke Sabati nei,
ua hele mai la oia no keia kulana-
kauhale, a maloko o kekahi hale no
ke Kepani, ma ke alanui ololoi Papu
ua komo aihue aku la ooia me ka
lilo ana mai iaia o kekahi mau dala
a maloko no hoi olaila i loaa ai he
mau meaai iaia.
Ma ke awakea ae o ka Poakahi
mai, ua komo aku Ia oia maloko 4
'^ i.aiepule o na Kepaa! .;-. i^ -.laa
nei Papu me Kui aa maloko e?
kela hale, i loaa ai iaia he umi dala
ma ke gula, maloko o kahi waiho
dala: a iaia i haalele iho ai i kela
halepule, ua komo aihue hou aku la
oia maloko o ka hale o kekahi Ke-
pani, ma kahi he kanalima kapuai
ke kaawale mai ka halepule aku
a he iwakalua dala i loaa mai iaia
ma kela hale.
He halekuai no kekahi Kepani
mauka ae nei o Kapalama kekahi
i komo aihue ia me ka lilo ana mai-
loko mai o kela halekuai na lole
na meaai ame kekahi mau dala.
Ma ka huliia ana aku o Herbert
Peters i loaa ai maluna o kona kino
he komolima o ka aihueia ana eia
mai ka hale mai o ka wahine Pake
ma ke awakea o kela Poalua, pela
hoi me kekahi mau dala liilii.
Na Hana o ka
Ahaolelo
KA AHA SENATE
La Hana Ekahi— Feb. 16
NA BILA I HOOKOMOIA AE:
B. S. 1 — E hookawale ana i
$45,000 no na hoolilo o ka aha se-
nate no ka 1927.— C. A. Rice B. S. 2— E hookaawale ana i $10,000 no ke kukulu ame ka malamaia o kekahi hale hoahu buka no ka le-hulehu ma Kapaau; Kohala Akau, Hawaii.— Akina. B. S. 3— E hoolako ana i haawina dala ukuhoomau no William B. Nailima ame S. Lazaro ma ke $85 ame ke $90 pakahi no ka mahina, e hoomaka ana ma ka mahina o Iulai, 1927.— Akina. B S. 4— E haawi ana i ka Hui Kaa Otomobile ame ka Hui hana Uwila o Waimea i ka mana e hana a e puunaue aku ma o a maanei i ka uwila no na kukui maloko o na apana o Waimea ame Kekaha, Kauai.— C. R. Rice.
KA HALE O NA
LUNAMAKAAINANA
La Hana Ekahi, Feb. 16 . NA BILA I HOOKOMOIA AE: B. H. 1— E hookaawale ana i $55,-000 no na hoolilo o ka hale no ke kau ahaolelo o ka 1927.— Silva. B. H. 2— E hoakaka ana no kekahi koho baloka kuikawa ma ka Mokupuni o Maui no ka hoopiha ana i ka hakahaka mamuli o ka make ana o Levi L. Joseph.— Clark. NO OLELO HOOHOLO H. C. R. 1— E hoakaka ana no kekahi halawai hui o ka hale ame ke senate ma ka hora 3:30 p. m. o Feberuari 17, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a ke Kiaaina W. K. Farrington.— Vitousetk— Aponoia. H. R. 1— E lilo na rula o ka hale o ka 1925 i mau rula no ka hale no ke kau o ka 1927.— Marcallino— Aponoia. H. R. 2 — Koho ana i kakauolelo
ame na luna e ae o ka hale.— Anderson— Aponoia. H. R. 3— Hoike ana aku i ke sen-ate no ka makaukau o ka hale no ka hoonee ana aku i na hana. — Paschoal— Aponoia. H. R. 4— Koho ana i komite no ka hoike ana aku i ke kiaaina no ka makaukau o ka hale no ka hoonee ana aku i na hana.— Muller— Aponoia. H. R. 5— He mau olelo hooholo e hoakaka ana no ko ka hale manewanewa no ka Lunamakaainana
Joseph i make a e noi ana e hoopanee na hana o ka hale no ka hoomanao aloha ana nona. — Paschoal — Aponoia.
KA AHA SENATE
La Hana Elua, Feb. 17 Na bila i hookomoia ae ma keia la: S. B. 5. — He bila no ka hoo-ponopono ana i ka hana maloko o ke aupuni teritore, a e koi ana i hookahi makahiki a kekahi makaainana e noho ai maloko o ko Teri-
tore o Hawaii ma ke ano he mea i hookuponoia mamua o kona hookohuia ana. — Desha. B. S. 6 — E hoolako ana i ukuhoomau no ka Makainui Samuel K. Pua o ke Kalana o Hawaii o $350 no ka mahina e hoomaka ana ma ka mahina o Iulai, 1927. B. S. 7 — E hoolako ana i mau ukuhoomau no na kanaka e noho ana maloko o ke Kalana o Hawaii, i hiki aku ka huina nui i ka $750 no ka mahina, e hoomaka ana ma ka mahina o Iulai, 1927, a pau ma ke mahine o lulai, 1929.— Desha B. S. 8. — No ka hookaawale ana ae i $3000 ma ke ano he mau dala haawi mua no ka hana ana i alanui e hui pu ana me na apana 30 ame 34. maloko o ka apana aina hookuonoono o Aiea, Ewa.— Mclnerny. B. S. 9. — E hoamana a e kauoha ana i ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale a kalana o Honolulu e hookaawale ae i ka huina o $1188 no ka uku ana ae i ke koi a ka halekupapau o Silva.— Mclnerny. B. S. 10.— No ka hookaawale ana i ka huina o $100,000 no ka hoonui ana ae i ka ponowai no ka poe e noho ana maluna o na aina i kuaiia e ke aupuni ma Waianae, Lualualei ame Nanakuli, ma ka apana o Waianae, Oahu.— Mclnerny. B. S, 11.— He kanawai no ka hoololi ana i ka Pauku 1 o ke Kanawai 145 o na kanawai o ke kau ahaolelo o ka 1925, e pili ana i ka uuku loa o na i'a i laweia ae no ke kalepa ana. — Brown. B. S. 12.— He kanawai no ka hoololi ana i ka Pauku 128 o ka Mokuna 10 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii o ka 1925, e pili ana i ka hoololi ana i na moolelo o ke koho baloka a pela aku. — Brown. B. S. 13. — He kanawai e hoololi ana i ka Pauku 178 o na Kanawai i hooponopono Hou ia o Hawaii o ka 1925, e pili ana i ka ukuhana o na kanaka hana ma na hana au-puni. Mossman. B. S. 14.— No ka hookaawale ana
(E Nana Ma Ka Aoao ELUA)
o na kauka no ka hiki no ke hoopakeleia ko laua mau ola, mamuli o ka ike ame ke akamai o a oihana lapaau.
Hookahi nae o kela mau keiki i make mahope mai, oia o Randold, no ke kukonukonu loa o kona poino.
senate no ka makaukau o ka hale no ka hoonee ana aku i na hana imua. Aponoia. Ua loaa pu mai he hoike i ka hale no ka makaukau ana
o ke senate; o Robert W. Shingle ka Peresidena i kohoia, a o A. K. Akina ka hope peresidena.
Na Muller i hookomo n he olelo hooholo (4) a i aponoia, e hoakaka ana no ka hui ana aku a kekahi komite o ekolu lala me kekahi komite a ke senate no ka hoike ana aku
i ke kiaaina ua makaukau na hale a elua no ka hana, a ua makaukau hoi no ka hookipa ana ma i kekahi mau palapala a ke kiaaina e makemake ana. O na komite a ka hale i koho ai oia o Emil A. Muller, S. A. Sniffen ame John Viveiros, Jr. O ka ke senate komite i koho ai o L. M. Judd, H. C. Mossman ame Chas. Chillingworth.
I ka hoi ana mai a ke komite me ka hoike no ka makaukau o ke kiaaina i na manawa apau o ka la no ka hui ana me na hoa o na hale elua, na ke komite i hoakaka ae ma ka hora 10:30 o ia kakahiaka e hui ai. Ua hooholo ka hale ame ke senate mahope iho ma ka hora 3:30 o ka auwina la e hui ai na hale a elua no ka hoolohe ana i ka haiolelo a ke kiaaina, mamuli o ke aponoia ana o ka olelo hooholo a Vitousek.
Na Silva i hookomo ae i ka bila mua o ka hale e hookaawale ana i $55,000 no na lilo o ke kau. Holo ma ka heluhelu ekahi ana.
Na William A. Clark o Maui i hookomo ae i ka bila hale helu 2, e hoakaka ana no kekahi koho balota kuikawa o malamaia ana ma ke Kalana o Maui. Holo ma ka heluhelu ekahi ana.
Na Paschoal he olelo hooholo helu 5 a i kokuaia ae e Sniffen e hoakaka ana i ka manawa e hoopaneeia ai ka hale mamuli o na hoomanao aloha ana no ka Lunamakaainana Joseph. Ua aponoia keia olelo hooholo ma ke ku ana o na hoa apau iliuna ma ke noi a ka noho.
Ma ke noi a Vitousek i kokuaia e Robinson ua hoopaneeia na hana o ka hale ma ka hora 11 a noho hou mai ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poaha. Hoopaneeia.
O ka la aku la inehinei ka eono o na la hana o ka ahaolelo a he kanalima kumamaha la hana aku i koe mamua o ka pau ana o ke kau.
WEHEIA NA HANA O KA HALE
O NA LUNAMAKAAINANA
ME KA HOLOPONO
Maloko o ka rumi kalaunu mua o ke Kapitala ma ka hora o ke kakahiaka Poakolu o ka pule i hala i weheia ai na hana o ' -. hale o na lunamakaainana, a mai ka manawa o ka wehe ana ma ka hora 10 ahiki i ka hoopaneeia ana ma ka hora 11 o ia kakahiaka o ia ka manawa pokole loa i malamaia e ia hale i ike ole ia ma ka moolelo, no ka hoomanao ana no ka Lunamakaainana Levi L. Joseph i make ai ma ke kakahiaka o ka Poalua mamua iho. O Herbert N. Ahuna o Hilo ka lunamakaainana kikie Ioa o na balota o Hawaii Hikina ka i kohoia i lunahoomalu no ka manawa, a mahope o kona hoomalu ana i ka hale, pule o Rev. Wm. Kapa'i, ke kahunapule kuikawa, a i kohoia hoi i kahunapule no ka hale mahope iho, me ka mau o ke ku ana o na hoa apau iluna. Piha oloko o ka holo i ka poe makaikai, a he mau kiaha pua nani maluna o na pakaukau o ka hapanui o na hoa. Ka John C. Anderson i waiho ae i ke noi a i kokuaia ae e A. Q. Marcallino e kohoia o Joseph Ordenstein i kakauolelo no ka manawa, a aponoia. Na ka noho i koho mai ia George K Kawaha, ko Hawaii: Roy A. Vitousek, ko Oahu, ame John C. Anderson, ko Oahu, i mau komite na lakou e nana i na palapala hookohu elele, a kokuaia mai e Clement Gomes. Mahope o ka nana ana a ke komite i na palapala hookohu noi ae o Thomas Pedro e aponoia ka hoike a
ke komite.
Na ke kakauolelo no ka manawa i
kahea mai i na inoa o na hoa he
29 i pane ae i ko lakou mau inoa a
hookahi i pane ole, ola ke kanakolu
o na hoa, Levi L. Joseph, i make.
Ma ke noi a Emil M. Muller a i
kokuaia e Evan da Silva, ua kohoia
ke komite nana i nana i na palapala
kiekie no ka hele ana mai e hoohiki i na hoa. Ua hookipaia ae ka Lunakanawai Kiekie Antonio Perry me ka hanohano me ka mau no o na hoa o ka hale i ke ku iluna, a hoohikiia na hoa apau o ka hale. Mahope iho o ka hoohikiia ana o na hoa na Marcallino i hookomo ae he olelo hooholo e noi ana e lilo na rula o ka hale o ka 1925 i mau rula no ka hale no ke kau o ka 1927, kokuaia ae e Gomes a ma ka ninau ana ua aponoia. Na Vitousek e nee aku na hana o ka hale imua no ke kukulu paa ana i ka hale, kokuaia ae e Silva, a aponoia mahope o ka ninau ana. Na William A. Clark o Maui i waiho ae i ka inoa o Clarence H. Cooke i lunahoomalu, a kokuaia ae e Silva. Na M. G. Paschoal i noi ae e paniia ka waiho inoa ana a kokua ia ae e Silva. Na ke Kakauolelo Ordenstein i hookomo hookahi balota a kukala mai la ua koho lokahi ia o Cooke i lunahoomalu. Ma ke noi a ka lunahoomalu kuikawa Ahuna na Clark ame Charles H. Holt, ko Demokarata hookahi iloko o ka hale, i ukali aku i ka Lunahoomalu Cooke ahiki i kona noho, a haawi mai la oia i kona mahalo i na hoa o ka hale no kona koho lokahi ia ana. Na John C. Anderson i waiho ae i ka inoa o Emil M. Muller i hope lunahoomalu, a kokuaia ae e Ahuna. Na Gomes i noi ae e paniia ka waiho inoa ana a kokuaia ae e John R. Smith, Jr., a ma ka ninau ana ua aponoia. Na Anderson i waiho ae he olelo hooholo a i aponoia ma ke noi a Gomes i kokuaia ae e Silva, e hoakaka ana no ke koho ana i ke kakauolelo paa mau o ka hale, na luna e ea ame na kanaka hana o ka hale no ke kau o ka 1927. Ua hoohikiia keia mau luna ame na kanaka hana apau e ka lunahoomalu mahope iho o ko lakou hookohuia ana ae. Na Paschoal i hookomo ae he ole-lo hooholo (3) e hoike aku ana i ke
HE KALAIWA KAA OTOMOBILE
KEPANI KE PIO A KEKAHI
KANAKA OPIO POWA
Ma ke aumoe o ka po o ka Poalua o ka pule aku la i hala he kalaiwa kaa otomobile Kepani nona ka inoa o Noguchi ka i powaia me ka waha o ka pu panapana e kauia aku ana imua ona a lilo aku he $24 mai iaia aku ma kahi kokoke i ke kihi o na alanui Campbell ame Monsarratt, ma Kapahulu ae nei. Ma ka hoakaka a Noguchi i ka Maikai Carreira ma kela po Poalua, elua mau kanaka opio i hoea aku imua ona a olelo aku la iaia e hoihoi ia laua i Kapahulu, mamua iki iho keia o ke aumoe. Mamua o kona hoihoi ana i na kanaka aua i manao ole ai e kolohe ana iaia, ua hoohalaia kekahi manawa e lakou ma ka paio ana maluna o ka uku, ua pii loa ka ke kalaiwa kaki i ka manao o na kanaka, a mahope iho o ka holopono ana o na koka ana mawaena o lakou ae aku ia ke Kepani e hoihoi ia laua i Kapahulu no $1.50 ka uku no ka mea hookahi. He keiki Pukiki opio nona na makahiki aneane i ka 19 ka i pii ae a noho ma ka aoao o Noguchi, o ke kanaka opio Hawaii i aneane no e like ko laua mau makahiki, ma ka noho mahope oia kahi i noho 'i. I ka hoea ana o ke kaa otomobile i ke alanui Campbell, elike me ka Noguchi hoakaka imua o ka makai ia wa, ua kau mai la ka ke kanaka opio e noho ana mahope i ka pu panapana i kona maka a kauoha mai la iaia e kau ae na lima iluna. No ka maka'u o ke Kepani ua kan
ae la oia i kona mau lima, o ka ma-
nawa no ia o ke keiki Pukiki e no-
ho ana mamua ma kona aoao, i hoo-
maka mai ae e huli i kona mau pa-
keke a lilo aku na dala he iwaka-
lua-kumamaha.
i ka loaa ana o keia mau dala i
na opio powa o ko laua lele koke
aku la no ka ia ilalo a holo aku la a
nalowale iloko o ka pouli ma kahi e ulu nui ana o na kumulaau kiawe I ka hala ana aku o na kanaka opio ua holo ae la o Noguchi ahiki i ke alanui Kalakaua a malaila i loaa aku ai ka makai Carreira iaia 4 hoike aku la no kona powaia ana a ua hoohalaia e na Makai Carreira ame Barboza kekahi hora okoa ma ka huli ana i na kanaka powa ma ia po aohe nae i loaa, maloko iho o ka apana o Kapahulu. O keia ka hua a na hale kii onioni, kahi na lakou i ao mai i nei mau opio; i ka powa. .
HALAWAI A KA AHAHUI KULA
SABATI AHAHUINA O NA MO-
KUPUNI O MAUI, MOLOKAI
AME LANAI
E noho ana ka halawai a ka Aha-
hui Kula Sabati Ahahuina o na Me
kupuni o Maui, Molokai ame Lanai,
ma ka luakini o Kalanikahuahou
Pauwela, Maui, ma ka auwina la o
ka Poaha, Maraki 17, 1927, ma ka
hora 1.
Nolaila ke kauohaia aku nei no
lale o ua aha la i oleloia. maluna ae
a pela hoi me na Kahu Kula Sabati
Apana ame na elele o na kihapai
Kula Sabati, e hiki mai i ua aha
la i hoakakaia maluna ae.
E wehe pu ia aaa he ahamele no
ua aha la ma ke ahiahi Poaono, : . -
raki 19, 1927, ma ka hora 7:30. -
maloko o ia manawa ahamele o . .
ahiahi, e komo pu mai ai na im ^
himeni hookuku o na Kula Sabati,
no ke alualu ana i na makana i hoo-
makaukauia e ka aha, no ekolu me-
hele makana like ole ma ka hui .
io.
Ma ke kakahiaka ae o ke Sabati,
la 20 o Maraki, 1927, ^4i malamaia
ai ka hoike hui o na Kula Sabati
ame na C. E. ma ka hora 9:30, a
hookuu na hana o ka aha ma ia
la no.
ROBT. J. K. NAWAHINE.
Kakauolelo o ka Ahahui K. S. Mo-
kupuni.