Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 9, 3 March 1927 — HE MOOLELO No KALOKE a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa. [ARTICLE]

HE MOOLELO No KALOKE

a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa.

MOKUNA 11. Ma kahi nae o ka hoi loa ana aku o Kalifoda no kona milil hoolimalima, ua kahea e aku la o Abe Nape iaia, nolaila komO iaku la oia no ka ike ana i kona kahu hanai, a ia laua maloko o ka rumi, e lohe ole ia mai ai na olelo e kamailioia arta mawaena o laua, i hoike piha mai ai o Abe, i na mea apau a Kaloke i hoike aku ar iaia ma kela kakahiaka, me ka hoakaka pu ana mai o kela wahine, no ka nui o kona mahalo me ka makemake no kana malihini. "Ua like aku ka maikai ame ka oluolu o keia kaikamahine opio me kou kaikuahine, a ke hoomaikai aku nei au ia Oe e Kalifoda, i kou hoihoi ana mai iaia ma ko maua home nei, no ka mea ua pomaikai maoli au i ka loaa ana he kokoolua no'u e noho ai ma ka hale nei, a ua hoomamaia ae no hoi au, ina kona lilo ana i mea kokua mai ia'u ma kekahi mau hana lehulehu." "Na ke Akua e lioopomaikai mai ia oe e kuu kahu hanai, jtio kau mau hana ku i ke aloha oiaio; a ina e hiki ana ia oe ke malama iaia ma kou home nei ahiki i ka loaa ana ho> wahi kupono hou aku nona e noho ai, alaila aole no oe e mihi ana no kela hana ku i ka lokomaikai ma kou aoao; aka e ukuia mai ana no oe, ma kekahi ano e ko kakou Makua ma ka lani." "Ke manaeio nei a-u o ke Akua maoli no ka mea nana i hootina mai iaia i kokoolua no'u, no ka mea ma keia la holookoa ahiki i ka po ana, ua like pu keia kaikamahine, me kekahi kukui malamalama, e hoomalamalama ana i ka hale holookoa, a na hoike okoa aku nei au iaia i ko'u manao, e hoolilo oia i keia hale, me he home ponoi la nona, a ua hiki iaia ke noho maanei elike ka loihi. me kana i makemake ai." Haawi mai la o Kalifoda i kona mahalo hope ia Abe, o kona haalele iho la no ia i ka hale, a hoi aku la no kona wahi i hoolimalima ai, oiai ua hele maoli oia a luhi me ke kaea, no ka hana ana i lawelawe ai ma kela la, ma ke keena o kona hakuhana. I ke kanaka opio e hoi la no kona rumi hoolimalima, ua hele kona noonoo a piha no ke kaikamahine opio; a iaia o ka hoea iana aku noloko o kona rumi a haula iho la noho maluna o kekahi ko-ki loihi, liooho ae la oia i keia mau huaolelo: "He keu aku kela a ke kaikamahine u'i maoli, aole i oi aku ko Ane u'i mamua o keia kaikamahine, a ma ke kulana naauao, pela hoi ke kulana lede, ua oi aku no oia mamua o ko'u kaikuahine. "Aole he hana oi aku o ke kupono a'u e lawelawe aku ai no kona pono, o ka huli wale no i kekahi hana maikai nana; me kela hana auanei, e hiki ai ke kokua mai, i na mea e pono ai kona noho ana aku." No kekahi manawa loihi ma kela po, aole e hiki i ke kanaka opio ke hoi koke e hiamoe, ua hiaa wale no kona noonoo, no na mea e pili ana i ke ana o ka hoopakele ana mai ka make mai; a e kokoke aku ana i na hora o ke aumoe, akahi no a lulumi mai ka makehiamoe i kona mau maka, o kona lilo *ku la no ia i ka aina moeuhane. MOKUNA V. Ua loli hikiwwae maoli na ano o Kalifoda Vini, mai kela ano mai ona i kamaaina i kona makuakane ame kona mau hoaloha; no ka mea ua lawelawe aku oia i kana mau hana me ka manao makee maoli, a ua hookahaha nui ia aku ka manao o Mr. Nowuda no keia kanaka opio, me kona i okoa ana iho iloko ona, ua kuhihewa loa ka makuakane, o ka hookau mua ana maī i na ahewa ana maluna o kana keiki, me ka hoao mua ole f kona kupono a kupono ole paha o ka hana. No ka makemake ole nae o Mr. Nowuda, e ala mai kekahi mau manao maikai ole mawaena ona ame ka makuakane o ke kanaka opio, noonoo iho la oia, he mea maikai ma kona aoao, ka hui kukakuka mua ana me kela kanaka, a e hookuu laelae oia Ja Ka!ifoda e noho liana malalo ona, no kekahi manawa loihi, no ka pono o kela kanaka opio. No ka hooko ana i kela manao, ma kekahi kakahiaka, he manawa pokole mahope mai o kela noho hana ana aku o Kalifoda • malalo o Mr. Nowuda, ua hoea kino aku la o Mr. Nowuda noloko 0 ke keena o Hamilakona Vini, a hoakaka piha aku la o Mr. Nowuda i na mea apau ana i ike ai no Kalifoda, me kona ka- ' mailio ole mai nae, i na mea a Kalifoda i hoike aku ai iaia, i kela kuee ana o ka makuakane me kana keiki. Ua hookahaha loa ia aku ka manao o Mr. Vini, i ka lohe ana i ka moolelo e pili ana i ke kulana o kana keiki, a mihi iho la oia iloko ona, no kona pupuahulu loa, o ka hooili ana aku ! na hoahewa ana maluna o kana keiki, me ka haawi ols iaia 1 kekahi hana kupono, maloko o kona keena ponoi, aka nae ma ke ano nui, ua piha loa oia i ka hauoli, no ka loli ano nui loa *o Kalifoda, mai kela kulana molowa ona, a i ke kanaka hooikaika maoli i ka hana. "E hoohana aku oe i kela kanaka opio ma na alahele apau au i ike ai he mea ia e hoopomaikaiia aku ai oia, a aole a'u kanaka e ae e kau aku ai i ko'u noonoo, no ka pono o kela keiki, o oe wale no. Ina ua manao oe he mea kupono, ka hoomahuahua ana aku 1 kona ukuhana, a ua lawa ole paha ke dala i loaa mai ia oe e hiki ai ke hookoia kela manao hoopii i leona uku, alaila e hoike mai oe ia mea ia'u, a na\i ponoi no e haawi aku ia oe i kekahi mau haneri dala, no ka uku ana aku iaia, i kela ame keia mahina. "Ua maa' kela keiki i ka piha mau o kona mau pakeke i ke dala i kela ame keia la, a ua maa no hoi oia i ka hoolilo ana ma ke ano uhauha i ke dala, no kona mau makemake, malia e ike ana oia, i ka puikaika o kona ola ana, me na dala uuku i emi loa mai, i na dala e loaa ana iaia mamua aku; aka pehea leau ike aku iaia?" "No kana mau hana aole a'u mea e hoohalahala ai, ua hooko pono oia i na mea apau me ka maikai; hookahi wale no nae a'u mea ha'oha'o, e hekau mau ana ka nanaina kaumaha maluna ona; he kulana a'u i ike ole ai iaia ma kona manawa o ka hoomaka ana mai e noho hana malalo o'u." "Mlia paha ua pupuahulu loa au, ma ka'u mau mea i hana aku ai no kela keiki, pela i hoikeike mai ai oia ! kona ano kaumaha au e ke la maluna o kona helehelena, he mea makehewa |iae ka mihi ana iho i keia manawa, ua hanini aku la ka waiu;

e hookuu aku iaia elike me ia ana e hana mai nei, inalia e hoea mii aua 110 he la, e ku maoli ai oia maluna o kona mau wawae iho. "E makaala lon oe iaia, a e hoike mai ia'u i kela ame keia manawa, 1 kau mau mea i ike ai nona." "Mai maka'u oe no ia mea, e makaala loa ana au i na hana apau a kela kanaka opio e lawelawe ai, pela hoi kot)a mau ano,'" i hooia aku ai o Mr. Nowuda imuā o Mr. Vini, me kona piha nae i na manao kahaha, no ka hoike ole mai o ka makuakane, i kekahi mau olelo hoolana a hoohōihoi paha nana e hoi aku ai a hoike ia Vini opio. "Eia ihea kela kanaka opio e noho mai nei? Aole oia i kiei hou mai ma ko makou home, mai kela manawa mai ana o ka haalele ana i ka hale, ma ka po ku-ee ai maua," i ninau mai ai haalele ana ka hale, ma ka po i ku-ee ai maua," i ninau mai ai noho ai. "Aole au i ike i kahi o kela kanaka opio e noho nei, a aole no au i ninau aku iaia no ia mea; ma ko'u manao nae, ina e hoikeike ae ana oe i kou makee 110 kona pono, ma kekahi ano, malia he kumu ia 6 komohia aku ai ka manao iloko o Kalifoda, e hoi hou mai oia no kou home, a e noho aku olua iloko o ka oluolu." -Aole i lilo kela mau olelo i kamailioia ae e Mr. Nowuda, ij mea aponoia e Mr. Vini, a o ia kana o ka pane ana mai: "He oi loa aku ka pono, e hookuu i kela keiki e hana nona iho; he haawina a'o kupoo loa ka i loaa iaia i keia manawa, e lilo ai oia i kanaka oi aku o ke kupono ame ka maikai ma keia mua aku. M Aole i kulike ko Mr. Wuda manao me ko ka makuakane o Kalifoda, eia nae aole oia i hoao aku e hoololi i ka manao paa o Mr. Vina; koe wale no kona ike ana iho, i ka waiwai ole o kona hele ana aku e hui pu me kela kanaka, me kona manao la hoi, e loaa mai ana he mau olelo hoolana no ka pono o kana keiki, eia ka aole. Ua hoohalaia kekahi manawa loihi e na kanaka elua, ma ke ana iaia, e hookaawale oia, mai ka puulu mai o ka poe uhauha huli hoi mai 1 a o Mr. Nowuda, no ke keena o kana kakauolelo e noho aku ana e lawelawe i kana mau hana; me ka noonoo nae iloko ona, e haawi aku oia i na kokua apau e hookuponoia ae ai o Kalifoda ma kona ola ana aku; oiai nae oke kumu nui o kona makee i kela kanaka opio, no ka lilo mai i kane na kana kaikamahine, ma ia ano, e hoohuiia ai na waiwai o na ohana a elua, a lilo i waiwai nui loa. Mai kela manawa mai o ka noho hana ana aku o Kalifoda malalo o Mr. Nowuda, i hoi ai oia e noho maloko o kekahi hale hoolimalima kupono; a ua waiho aku oia i kona kulana lala iloko o kona>kalapu; o na kumu o kona hookaawale ana iaia iho mai ka huikau hou ana aku me ka puulu ana e pili ana mamua, o ia no kona ike ana iho, he uuku loa kona loaa, e hiki ole ai iaia ke hui pu aku me ka poe iloko o kela kalapu. O kekahi kumu o kona haalele ana i ke kalapu, no ka loaa ana mai hē leka iaia mai kona kaikuahine mai, e koi ikaika mai ana iaia, oia, mi ka puulu mai o ka poe uhauha ame ka poe kupono ole, ma kona hana ana pela, e komohia ai ka manao makee ame ke aloha iloko o ko laua makuakane nona. 0 ke kumu hope, o kona makemake ana e hookaawale loa iaia iho mai ka puulu mai o ka poe uhauha, o ia no kona hoomaopopo ana i na ano kilakila me ka maemae iloko o Kaloke, ka mea nana i kono mai iaia, e hoohalike oia me na ano o kela kaikamahine, ma. ka hoolilo ana iaia i keonimaa oiaio, t kanaka hoi, e hoomainao ana mai ka puulu mai, o ka poe ino ame ka poe e hiki ole ai ke hilinaiia aku e maikai. Iloko o na pule elua o kona noho hana ana me Mr. Nowuda he mau manawa lehulehu kana o ka hele ana "mai e ike ia Kaloke; a ke haalele aku oia i kela kaikamahine, a huli hoi aku la no kona rumi, e ike maoli iho ana no oia i ka like ole o kona ano me ko Kaloke, a ua ku a hilahila maoli oia no kona mau ano, ka mea nanaJ. hooi loa ae i kona makemake, e hoomamao loa iaia iho mai ka poe mai i lilo he mau hoaloha nona mamua aku. Ma keia halawai mau ana 0 Kalifoda me Kaloke, i loaa maoli ai ka ike i ke kanaka opio, no ka oi kela loa aku o ke kulana 0 kela kaikamahine mamua ona, o ia hoi ua hoonaauaoia kela kaikamahine.ma na ike like ole, aole kekahi kumuhana ana e hoala mai ai, i nele ka hiki ana ia Kaloke ke hoakaka mai i kona mau manao me ka maopopo-loa; 110 kela mau ano o Kaloke ana i ike aku ai; ua konoia mai oia, e hoike ae iaia iho, he kanaka i kupono e hilinaiia mai no kona mau ano maikai. 1 ka manawa i loaa aku ai ka lohe ia Kalifoda, no na hana a Keoni Huba i hookau aku ai maluna o Kaloke, pela hoi ke ano o ka hoomaunauna ana o kela kanaka i na dala a ke kaikamahine opio, ua hoopiha loa ia oia me ka huhu ahiki i .kona olelo okoa ana mai ia Kaloke, e hele oia e hui pu me kekahi loio a waiho aku i ka hana iloko o kona lima, no ke koi ana aku i kela kanaka e hoihoi mai i na dala i koe e waiho ana malalo o kona malu. I kinohi, aole o Kalbka i makemake e waihoia aku na ka loio e koi i kana mau dala ia Keoni Huba, no kona makemake ole e ike wale ia mai e ka lehulehu na mea a kela kanaka i hana mai ai iaia; aka nae mahope iho o ko Kalifoda hoakaka ana aku iaia, aole e hoikeia ana kekahi mea maloko o na nupepa, e kau mai 'ai paha kekahi hohilahila ana maluna ona, akahi no a ae aku o Kaloke, e waiho i ka hana iloko o ka lima o kekahi loio, me kona kanalua loa nae, e loaa ana palia kekahi dala i koe e malamaia ana e kona makuakane hanauna. Mahope o kela kukakuka ana o na opio no ka lilo na kekahi loio e koi aku ia Keoni Huba e -hoihoi mai oia i na dala a Kaloke e paaia ai>a eia, ua hui aku la o Kalifoda me kekahi loio opio, he hoaloha no nona, a waiho aku la i na hana apau iaia, me ka hooia ana mai o kela loio, e hooko koke aku ana oia 1 kela hana, me ka hoohakalia ole. He oiaio, ua hoea kino aku la ka loio opio imua o Keoni Huba, a koi aku la i kela kanaka e haawi mai oia i na dala apau i koe ana e malama ana na ke kaikamahine opio. I kinohi, ua hoole loa mai la kela kanaka, aole he hookahi dala malalo o kona malu, i kuleana ai o Kaloke, aka nae, i ka manawa a ka loio i hoakaka aku ai, i na mea apau, no ka hiki ke laweia aku na hooiaio imua o ka aha hookolokolo, no ke kaa ana aku nialalo o kana malama ana he mau dala mahuahua, akahi no ua kanaka nei a hoike mai i ka mea .oiaio, me ka olelo ana aku i ka loio, he elima hatieri dala wale no i koe ana e paa ana i kela manawa na Kaloke, o ka nui aku o na dala, mailoko mai o ka ewalu kaukani ka nui, ua puehu iloko o ka hana piliwaiwai, a ua hooliloia no hoi ma na aha inu waiona. He hana maalahi loa ka hooiaio ana imua o kekahi aha hookōlokolo no ka hewa o kela kanaka, ma kona ano he kahu malama waiwai no ke kaikamahine opio, aka nae no ka pono o Kaloke, i manao ai ka loio, ma ke ano maikai e hooponoponoia ai me Keoni Huba, ahiki i kona hoihoi ana mai i na dala i koe, a haawiia aku ia Kaloke. , Ua hoao no o Keoni Huba e pakike mai i ka loio, ma ka

hoikeike ana niui he mana kona, ma kotia ano he kahtl malama waiwai, e ike ai i ko Kaloke wahi i noho ai; aka i ka hoakaka ana aku o ka loio, i ka makaukau loa o ka halepaahao e hookipa! aku iaia, oiai ua ku-e oia i kana hoohiki, ma kona malama ole ana ia Kaloke me ka maikai, akahi no ua kanaka nei a ike iho i kōna poino maoli, a o ka hopena o kela kukakuka ana> 0 ia no kona ae ana e haawi mai i ka loio i na dala he elima haneri, pela pu hoi me koha mau pahulole, ame kona mau lole. Ma ka manawa a Mr. Kalifoda Vini i hoihoi aku ai i na hanen dala elima a haawi ia Kaloke, pela hoi me kona mau j pahulole ame na ukana e ae, ua hoopiha loa ia kela kaikama-l hine me ka hauoli, ua ahona ka loaa ana aku o kela mau dala j uuku, mamua o ka nele loa, a o ia kana o ka hoike okoa ana mai i kona manao hoomaikai imua o Kalifoda i ka i ana mai. "Ua aneane e loaa ole ia'u na huaolelo kupono, e kamailio aku ai imua ou e Mr. Vini, no ka hoike ana aku i ka nui o ko'u mahalo me ka hoomaikai ia oe, no kau mau mea apau i hana mai ai no ko'u pono; he keu aku inaoli no kou maikai me ka j piha makee e lawelawe mai i na hana apau e pono ai au, a ua noho aie maoli 110 au i kou lokomaikai. | "Mai manao oe, ua hoounaia oe malalo o kekahi aie no ka'u mau mea i hana aku ai nou, aole loa pela," wahi a Kalifoda me ka. nana pono loa ana ma ma na maka o Kaloke, a lilo kela nana ana mai a ke kanaka opio, i kumu no Kaloke e kulou iho ai kona poo ilalo, me ka pii ana ae hoi o ka ula ma koa mau papalina, a o ia ka Kalifoda o ka hoomau hou ana mai 1 kana kamailio ana: "Aole he mea e ae i loaa ia'u, ma ka lawelawe ana aku i na haua apau e pono ai oe, a e hookaawaleia aku ai na haawina kaumaha apau mai ia oe aku, o ka hauoli wale no." "Ina pela, e hooluhi hou aku ana au ia oe, ke lilo ole nae ia hana hooluhi ma ko'u aoao, i mea hoopilikia aku 1 kou noonoo; o ia hoi ua makemake au i kau mau kokua ana mai no ka holopono o kekahi mea a'u i noonoo nui ai iloko o keia mau la," me ke aea ana ae o ke poo o Kaloke iluna a nana mai la ia Kalifoda me ka minoaka ma kona mau papalina. "E hoike mai i kou makemake a'u e hana aku ai, ua makaukau mau au i na manawa apau," i pane mai ai no hoi o Kalifoda. "Me na mahalo he nui ia oe." wahi a Kaloke me ka hoihoi. "Ke makemake nei au e hoike aku ia oe; o ko'u noho ana ma keia home, aole a'u mea e hoohalahala ai, ua hana mai o Mrs. Nape i na mea apau, e oluolu ai ko'u noho ana me ia ame kana kane, a he keu ko laua oluolu, me ka hamama o ko laua puuwai, me he mea la he pili au ia laua ma ke koko. "Me na mea nae apau e hoopuni ana i ko'u ola ana, 1 hanaia mai e keia mau hoaloha lokomaikai; ua komohia mai ka manao maikai ole iloko o'u, aole he pono iki o ko'u noho ana, ftie ka lawelawe ole i kekahi mau hana e pono ai au, a o ia ka'u e noi aku nei ia oe, ina paha e hiki ana ia oe ke huli aku i hana kupono na'u, a i kekahi kulana paha." "Ua kupono ole maoli kou kapa ana ia oe iho e kuu hoaloha no kou noho wale iho no ma keia home me ka hana ole; no ka mea ua nui ka mahalo o Abe no kau mau hana i lawelawe aku ai no ke kokua ana iaia; o ka oi loa aku o kana mea i mahalo ai nou, oia no ka maikai ame ka maiau loa o kou humuhumu ana i kana mau mea o ka waiho &na mai nau e hana." "He uuku loa kela mau mea a'u i hana ai, no ka pana'i ana aku i na mea he nui a ko'u mau kamaain'a i hana mai ai no'u. Ua hoolako mai laua i home maikdi no'u e noho ai me ka palekana, a ua hoolako pu mai i na meaai e ike ole ai au i ka pololi; a ina paha ua lawa i'o na mea a'u i'hana aku ai no ka panai ana no na mea maikai he nui i hanaia mai no ko'u pono. aole ia he kumu maikai no'u e hoomau aku ai i ka noho ana me ka lawelawe ole i kekahi hana, oiai aole he mau humuhumu i koe a Mrs. Nape e haawi mai ai na'u." Ua loheia mai kela mau olelo e kamailioia la mawaena o Kaloke ame Kalifoda e Mrs. Nape, iaia i kaalo ae ai mawaho "Ua lohe mai nei au i kekahi hapa o ka olua mau mea e kamailio nei, a o ia ka'u e hoike hou ae nei i ka nui o ko'u mahalo, nou e kuu kaikamahine, ua oi loaa aku kou humuhumu ana mamua o ke kupono, ua hele maoli kou mau manamanalima, a pukapuka i ke kui; a o ka mea oi loa aku, he keu 0 ka rumi, a na opio e noho ana a kamailio koke mai la no kela wahine, i ka ana mai: a ka maikai o kau humuhumu ana, a kekahi makuahine e haaheo ai." "He nani hoi ia ea, ua hoea mai la oe e Mrs. Nape, e nonoi aku ana au ia oe, e kokua mai, ma ka hui pu ana aku me ka poe no lakou na lole au e holoi nei, a e aiana nei, ina he raau mea humuhumu kekahi a lakou, alaila e haawi mai ia oe, a e loaa ana ka hana ia Miss Livinakona e molowa ole ai kona noho ana ma ka hale nei." "Ua poo loa kena manao ou, aole o'u wahi noonoo iki, e koi aku i kela poe, e haawi mai i ka lakou mau mea humuhumu ia'u. Eia o Miss Livinakona ke noke mau nei i ka hoopapau 1 ka'u mau mea humuhumu, me kona uku ole ia, aole nae he komo iki mai o kekahi noonoo iloko o'u, he mea maalahi loa ka loaa ana iaia o* na dala mahuahua, ma ka humuhumu ana aku no kekahi poe okoa. E hele i'o aku ana au e hulu i mau mea humuhumu nau e kuu kaikamahine 1" "Mai noonoo iki oe e Mrs. Nape, no ka'u mau mea i hana aku ai nou, oiai owau ka i hoohauoli loa ia mai, ma ko'u lilo ana i mea nana e hoopau pono aku i kau mau mea humuhumu, e noonoo hou ole aku ai oe no kekahi manawa loihi loa e hoea mai ana." "I hoike akū no au ia oe e Miss Kaloke ea, ua hoomama loa ia ae ko'u noonoo, no kau mau mea i hana mai ai no'u. Ina nei na'u ponoi e humuhumu, aole ana e paa kela mau mea, iloko o na mahina eono, a hui pu iho me ka pepeekue o ko'u mau inaamanalima, he keu aku o ka pupuka o ka'u humu; aole elike me ke ano o kau humuhumu ana ua lika ana ka mikini." "E hoihoi aku ana au i kekahi mau lole keokeo a'u i. aiana ai no Mrs. Daimana i keia ahiahi, a e ninau aku ana au i kela wahine, ina he mau mea humuhumu kekahi ana, alaila e haawi mai oia nau e hana," wahi a Abe me ka haalele ana mai ialoko 0 kela rumi, a hele aku la noloko o ka halekuke. "Aole anei e liiki ia oe e Miss Livinakona ke noonoo mai no kekahi ano liana okoa ae, mamua o ka humuhumu ?" i kamailio hou mai ai o Kalifoda, no kona makemake ole, e lilo o Kaloke 1 mea nohopaa loa maloko o ka hale i na hora o ke ao. "Ua kamailio wale aku nei no au ia Abe, elike me ka hikiwawe o ka oili ana ae o ka noonoo. iloko o'u, no ka hana humuhumu, aole nae o kela ka'u hana kupono i manao ai nau, aka i hana okoa loa no, me ka nui o ka manawa hoomaha." "O ka hana kumukula ka'u hana i makemake lōa ai e loaa, no ka mea ua hoouna o mania ia'u e hoonaauaoia maloko o na kula, me kela manao, e lilo au i kumukula mahope aku o ko'u puka ana mailoko mai o na kula. Oiai nae he mea malihini loa au ma Nu loka nei, aole he poe hoaloha, e hiki ai ke kokua mai ma ka hooikaika ana t loaa he oihana kumukula, ke kana-

_ H ! "_g > laa loa nei au no ka loaa he kulana o kela ano ia'w." "He meaoiaio no ia, aka nae, malia he nui loa na wnhl ' haka ma na ku!a aupuni, a malia mloko kekhi o na kul« k«*i* okoa; nolaila aole no he hewa o ka haoa ana e loaa ka kumukula iloko o kekahi kula." "Ina pela, he mau -mahina okoa a'u e kakali ai, ahiki i I;-' komo hou ana mai o na kula, aka no keia manawa» aole 110 au e ku-e aku ana, i ka hoohala ana i ko'u manawa p ma ka humu* humu ana i na lole, o ka poe e hoolako mai ana ia'u me lea hana; a pehea la, aole anei ou manao, he mea maikai ka hookomo ana i kekahi hoolaha maloko o na nupepa no kekahi kulana kumukula?" "He manao maikai no kena ou e Miss Livinakoaa; aka nae o ka oi loa paha o ka pono, o ia kou hoomanawanm ana ahiki £ ka manawa e hoomaha ai na kula, alaila hookomo ako oe i kau palapala noi," wahi a Kalifoda me kona hoihoi loa, no ke kau aku o ka hilinai ana a ke kaikamahine opio maluna ooa no kana mau ao ana mai, i na alahele apau e pono ai konm noho ana aku. "Ua pomaikai maoli au, i ka loaa ana mai o ko*u mau pahil lole, no ka mea aia maloko o kekahi o kela mau pahu lole i waiho ai ko'u palapala hoomaikai mā ke ano he kumukula, a pela hoi ko'u palapala hoomaikai mailoko mai o ke kula piliolelo; ina o ke noi wale aku no me ka waiho ole aku i na hooiaio no ko\i kupono, he kanalua loa ka hiki ana e loaa ia'u he hana kumukula." "He mea oiaio kena au e hoakaka mal nei, a pehea e K!o tM anei 1 mea maikai i kou nianao, ka hoomau ana aku 1 ka noho ana me kuu kahuhanai nei, ahiki i ka pau ana o ka manawa hoomaha o ke kula iloko o keia kau wela? E lilo ana anei kou noho'pu ana me ia i mea molowa ia oe?" Aole e hiki ia Kaloke ke uumi iho i kona akaaka, no ka m«a ke hoomaopopo aku la oia i ka manao o ka Kalifoda mau olelo, no kona kohu ole e noho pu me kekahi luahine, a hookahi kona akaaka pu ana ae, me ka pane ana aku: "Ua maopopo ia'u ka manao o kau mau olelo i kamaillo mai nei; ua ike no oe, aole i loaa ia Mrs. Nape kela pomaikai 0 ka hoonaauaoia ana iloko o kona mau la kamalii; eia nae ma ka oluolu ame ka maikai, aole e hiki ia oe ke hoole mai, ua nele oia me kela mau haawina pookela loa. "He oiaio paha aole oia i kupono ma ke ano he hoa e hookaau olelo ai, elike me ka poe i loaa ia lakou ka hoonaauao kiekie ia; aka nae ua loaa ia'u ka palekana maloko o na kaupoku o kona home, a ua like keia hale me he puuhonua 1a noNl, mahope o ko'u pakele ana mailoko mai o ka home o ka ohana Keoni Huba; nolaila e lilo ana i mea oluolu no ko'u noonoo, ke hoomau aku au i ka noho pu ana me Abe ame kana kine, a e uku aku no hoi au iaia i na hoolilo o ko'u noho ana, ke loaa ka'u mau liana humuhumu, no ko'u ukuia mai e ka poe na lakou na mea humuhumu." "Pehea la kou manao, ina no kuu lawe mai i kuu kaikua* hine," i pane mai o Kalifoda, me kona malu ana iho nae, i ke alahele e hiki ai ke halawai na wahine opio a hookamaaina ia , laua iho. "Aole o'u kanalua, ina no kou halawai pu me kuil kaikuahine, e lilo ana olua i mau hoaloha makai." No kela mau olelo a Kalifoda, leha ae la ka Kaloke nana ana ma kona helehelena, a hoomaka mai la e kamailio: "Auhea oe e Mr, Vini, ua ike no oe i ko'u kulana, he kaikamahine ilihune ait, i nele i ka liome no'u iho, a aole au i ikeia iwaena o na anaina o ka poe maikai ma Nu loka nei. Ma ko'ii aoao, he nui ka makemake iloko o'u, e hookamaaina me koii kaikuahine, a eia no hoi ka iini iloko o'u, e lilo oe i kokoolua no'u e hele ai ma kekahi mau wahi; aka nae aole loa o'u makemake iki, e hana aku i na mea e ku-e mai ai kou mau makua ia oe, a i kou kaikuahine paha." Ua apono loa mai la o Kalifoda i kela mau hoakaka a Kaloke, eia nae pane mai la no oia, i ka ana mai: , "Mai hoohaahaa oe ia oe iho, i kulike ai me kau mea e kamailio mai nei nou. Ina nei 110 kou halawai pu me ko'u leaikuahine, aole loa he wahi kanalua iki iloko o'u, no kona hauoli loa, no ka mea ua kupono maoli no oe \ kokoolua nona e hele pu ai, mamua o kekahi poe kaikamahine opio e ae o keia kulanakauhale. Ma ka'u mau mea i hoomaopopo nou, iloko o keia mau la kakaikahi wale no o ko laua hookamaaina ana, o oe kekahi o na kaikamahine i hoonaauao kiekie ia a he nui na ka* lena maikai i loaa ia oe, ka mea i loaa ole i ka hapanui o na kaikamahine a ka poe waiwai; pela hoi kou wahine u*i. w "Ua oi loa aku kau mau mea e kamailio mai nei no'u, mamua o ka mea hiki ia'u ke apono aku," wahi a Kaloke me kona ku pololei ana ae iluna, ka mea hoi nana i haawi aku ? ka tke ia Kalifoda, aole i makeniake ke kaikamahine opio i kana mau jolelo, a o ia kana o ka pane hou ana mai: | "Ina ua hoopilikiaia aku l ou noonoo, no na olelo a'u i kamailio mua aku nei ia oe, aln "i e noi aku ana au i kau mau huikala ana mai, no ka mea, i hoike wale aku nei no au i na mea oiaio loa, elike me ia a'n ike ai i ka pololei maoli no, aole he t mau olelo haanui-wale. kaena paha." Pahola ae la ka min a ma na papalina o Kaloke, no kona ike maoli ana aku no :e kui'o o kela nonoi ana mai o KalU foda e huikala aku oir i kela kanaka opio, a o ia ka Kaloke o ka pane ana aku: j "He hana kohu ol paha nau e Mr. Vini, ka hoopuka ana 1 mai i kou manao p< >i, alaila nonoi hou mai oe ia'u e b«i- . kala aku ia oe." ! "Pehea ua huikal : a mai anei au no kela mau mea a'ii i kamailio mua aku nc : imua ou?" i ninau mai ai o Kalifoda me kona kulou ana mai imua, no ka nana pono loa ana i ka helehelena o ke kaikama'nne opio. "Ina aole oe e knnailio hou mai ana, i na mea au i hoike mai nei i keia la e pili ana no'u ame ko'u mau ano, alaila ke huikala aku nei au ia oe me ko'u naau apau. No'u iho, aole a* i maa i na olelo hookaau a hoomakeaka paha elike me kau i kamailio mai nei." "Ina o ka mea oiaio kena, alaila ua pili ia'u ka hewa, o )t ka malama ole i na rula maikai; aka i hoike hou aku no .ao i ko'u manao maoli ea, ua hoopuka aku au i na olelo mamna aku nei me ke kui'o loa, aole ia ma ke ano hoomakeaka, aka no ka hoike ana aku i ka'u mau inea i ike ai nou." "No keia mua aku, he mea pono ia oe ke noonoo i kau mea i manao ai e kamailio mai no elua manawa, mamua o ka puka ana mai o na huaolelo iwaho," wahi a Kaloke me ka hele a pii ka ula ma kona mau papalina. "Ma ka'u nana aku. aole oe i hoihoi no na mea a'u i kamailio mua aku nei, ina pela, e noonoo iho oe, aole he wahi manao maikai ole iloko o'u nou, o ka mahalo wale no a ua konoia mai au, aole e kamailio aku 1 na mea e hoehaehaia al | kou noonoo ma kekahi mau ano; nolaila e noi hou aku ana a« | no kau mau huikala ana mai ia'u," alaila pahola mai la o Kalifoda i kona lima imua o ke aloha ana. - Me ka hoohakalia ole iho no hoi, i lalau aku ai o Kaloke i ka lima o Kalifoda, no ka mea ua ike maoli aku no oia, i ke

|rai y o loa o kela kamailio ana mai a ke kanaka opio, a i ka paa iho o Ka!ifoda i ka lima o Kaloke, hoopili ae la oia i kona mau iehelehe, me ka pane ana mai: "O ke aloha poeleele no kou, a hui hou aku kaua i ka wa p0r 4 0," wahi a ke kanaka opio me ka leo kuoo, ka mea nana | hoopii hou mai i ka ula ma na papalina o Kaloke, me kona f*aawi ana aku no hoi i ke aloha poeleele, a i hakalia no ia |Cali{oda a haaleie mai i ka hale r o ka hoi koke aku la no ia o Kaloke noloko o kona rumi moe, me ke pani ana mai i ka puka Jl paa, niamuli o kona makemake, oia hookahi wale no ke noho |r.aloko olaila, me ka hoopilikia ole ia mai e kekahi mea. O ka mea oiaio maoli nae, ke ike la o Kaloke i kona ano e fcaoli, ke pana la kona puuwai me ke kapalili, a ke naka pu la tiO hoi kona kino me ka haalulu, a ke ike maoli iho la no oia feia, i kona loli ano e loa; no ka mea iloko o kela manawa pokoie loa o kona hookamaaina ana ia Kalifoda Vini, me he Imea la, e ka maa mai ana kana mau hoomanao ana no kela ka mea ana i ike ole ai i kekahi haawina o kela ano tnamua. MOKUNA VI. Eiike me ke koi ikaika a Kalifoda Vini imua o Abe, ka frthine kamaaina e noho pu la o Kaloke me ia; ua hele aku la tzz wahine nei, e noi i mau mea humuhumu na Kaloke, iwaena o ka poe no lakou na lole ana e holoi ana a e aiana aname ka j hoikeike ana aku imua o kela poe, i ke ano o ka humuhumu ana a ke kaikamahine opio, he oiaio, ma kela ano iho la, ua loaa nni mai la na mea humuhumu, e paa mau ai ko Kaloke'manawa i ka hana i na wa apau. No ka maikai o ka Kaloke humuhumu ana, me ka mahalo nui o ka poe na lakou na hana i haawi mai ia Kaloke, ua koi okoa mai la lakou iaia, e hele aku no ko lakou mau home e humuhumu ai, aka ua hoole aku la o Kaloke, no ke kumu, ua oi aku ka hiki pono iaia ke lawelawe i kana mau hana humuhumu ma koiia haie iho, mumua o ka hele ana aku no na wahi okoa. o kekahi kumu no hoi o kona makemake e noho ma ka hale e humahumu ai, i hiki ai iaia ke kokua aku ia Abe, ma ka lawe-. lawe ana i na hana o ka hale, he mea maikai kela no kona ola kiao, ka laweiawe i kekahi mau hana, oiai hoi ina no kona hele iwaho e hana ai, alaila e konoia ana oia, e noho paa loa maloko o ke keena humuhumu, no kekahi mau hora, ua like leeia me kona hooliloia i paahao. Ma na kakahiaka apau, e ala ae ana o Kaloke, ma ka manawa hookahi no a Abe e ala mai ai, nolaila ua konio pu aku o Kaloke, ma ka lawelawe aua i na hana o ka hale, ma keia ano iho la, ua hikiwawe loa ka pau ana o na hana a Abe i na hoi'a kakahiaka wale no, aole elike me mamua, i kona manawa e. hana hookahi ana, aia no ka pau i na hora o ke awakea, a ke laweiawe aku i na hana e ae, e laa ka holoi, ka aiana paha, o ka lsaule no ia i na hora o ka auwina la. *"Ua mii maoli ko'u mahalo me ka hoomaikai ia oe e Kaloke, 40 kou kokua ana mai ia'u, ma na hana o ka hale nei," i ka«7ail:o mai-ai o Abe i ke kaikamahine opio ma kekahi la. "Ma-s-.ua aku nei, me he mea la, o na kainawawae apau a'u e ka'i a-. mai kekahi wahi a i kekahi, he mau mea hoomahuahua wale siai no ia i ka eha ame ka hu'i o ko'u mau wawae; i keia maaawa nae, no kou kokua ana mai ia'u, ma na hana lehulehu, ta auhee aku ka luhi, ka eha ame ke kaea mai ia'u aku„ a ua ike oe me kekahi kukui e hoomalamalama ana ialoko nei o ka kale/' Xo kela pau ole no o ka manao mahalo iloko ona no ke kaikamahine opio, i ka wa i hoea hou aku ai o Kalifoda i ka hale, ta hoike mai la no o Abe imua ona, no ko Kaloke mau ano, a o ia kana o ka i ana mai, na mea a'u i ike no Kaloke, ua like loa no oia me kou kaikuahine. aka nae maluna ou, ka'u mahalo nui, no kou hoihoi ana ma: ia Kaloke maloko o kuu home e noho ai; ina nei no kona haalele mai i ko'u home, e lilo ana ia i mea hookaumaha loa mai i ko'u noonoo, me ka maopopo ole o ka'u mea e hana aku ai; a eia mau ka manao hopohopo iloko o'u, he nianawa wale no e hele ai oia a noho no kekahi wahi oi ae » ke kupono, oiai aole keia o ka home no kekahi lede e noho ai elike me Kaloke." Aia pu iloko o Kalifoda ka manao maikai ole, ina nei 110 ka haaleie mai o Kaioke i kona noho ana me Abe, aole nae oia i hoike ae ia mea, ke huna la no oia iloko ona, he meahuna ia nana. No kela manao nae iloko ona, e lawe mai i kona kaikuahine e hookamaaina me Kaloke, ua hiki ole ke hookoia, no ke kumu, ua loohia o Ane i ka ma'i mahope mai, me ke kaa ana aku maialo o ka malu o ke kauka ohana, a i ka wa i loaa mai ai ka ohiolu ia Ane, ua kauohaia oia e ke kauka e hoi no ka home kaaaiaa o ka ohana Vini. » Ke lawelawe mau Ia no o Kalifoda i kana mau hana me ke kai'o. a e holo mau ana no hoi oia e ike i kona kaikuahine, a no kona piha loa i ka inaina i kona makuakane, aole i lilo na mea a kona kaikuahie e kamailio mai ana iaia, no ka hookuikahi hou ana i kona manao me ko ka makuakane, i mea maliu:a aku e Kalifoda. Xo kela hoopapau loa o Kalifoda i ka hana, noonoo iho la 0 Nowuda kona haku, he mea maikai ka haawi ana i manawa hoomaha iaia, i loaa ai ka ikaika maikai i kona kino; aka i kora manawa nae i hoike aku ai ia mea imua 6 Kalifoda aole he ae iki o kela kanaka opio, no ke kumu, aia kona noonoo nui 1 kela manawa maluna o Kaloke, e hiki ole ai iaia ke kaawale no kekahi mau wahi mamao mai Nu loka aku. Haawi aleu ia nae ofa f kona nlahalo imua o kona haku, rio kela manao maikai iloko ona, me kona hoike pu ana aku, i ka aui o na hoolilo, no ka hele ana ma kekahi wahi mamao, nie kona kamailio pu ana aku no hoi kekahi, i ke poho wale o kā manawa i ka hoomaunaunaia. "Ina nei no kou ae e liele e hoomaha, elike me ka'u i hooiala ai, alaila e loaa mau aku no ia oe kou uku, me he mea la, eia no oe maanei nei kahi i noho hana ai malalo o'u," wahi a Mr. Nowuda, me ka nana ana mai maluna o kana kakauolelo; opio rae na manao mahalo iloko ona, no ka mea o keia ke kanaka opio mua loa ana i ike ai, i kona pupuahulu ole ma ka haawi ana mai i kona ae e hele hoomaha, ina he poe kanaka opio okoa aku, aole ona wahi kanalua iki no ka hauoli loa kela poe e heie hoomaha no na wahi a lakou i kamaaina mua| ole ai. "Ke haawi bou aku,nei au i ko'u mahalo nui ia oe; a elike no me ia a'u i kamailio mua aku nei i ko'u manao, pela no au e hoike hou aku nei, ua oi loa aku ko'u makemake e noho hana; no ke kumu, he mana,wa.pokole wale no ko'u o ka noho hana j ana me oe, aoie au i luhi a ui-ha paha e pono ai ia'u ke hele hoo- 1 maha, na ka poe i loihi ko lakou noho hana ana, na lakou e 2tQoaog no ka hoomaha ana; e ae mai no oe e hoomau aku au,

i ka lawelawe ana i ka'u mau hana elike me ia a u e hana nei i kela ame keia la." No kela paakiki loa o ke kanaka opio, aole e hele hoomaha ma kekahi wahi mamao, komo iho la ka manao hoohuoi iloko / ona, aia kekahi mea nana i kaohi i kela kanaka opio e noho i ke kulanakauhale; aka e lilo ana nae i hana ma kona aoao ka hakilo ana aku iaia, ahiki i kona ike pono ana, i ke kumu nui o ka makemake ole ana o kana kakauolelo e hele hoomaha. No kekahi manawa mahope mai, aole he mau mea i kaniailio hou ia mawaena o Kalifoda ame kona haku, no ka hele hoomaha; e hoea mau aku ana no-o Kalifoda no kona keena hana i na la apau, a e hele mau ana no hoi oia no ka home o Abe, ma na ahiahi apau, no ka hoonanea ana, a no ka ike mau ana aku ia Kaloke. Mai ko laua ano mai he mau hoailoha wale no kekahi no kekahi, ahiki i ka pipili loa ana o ko laua mau noonoo; nolaila ma na manawa a Kaloke e hoihoi' ai i kana mau mea humuhumu i na honie, na lakou i haawi mai iaia i na meahana e kakali ana o Kalifoda i ka wahine opio, a he hookahi ko laua huli hoi like ana no ka home o Abe; a i kekahi manawa, e hele holoholo aku ana laua maloko o ka paka, 110 ka hoohala ana i kekahi manawa malaila, mamua o ka huli hoi pololei ana aku no ka hale. (Aole i £au.)