Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 9, 3 March 1927 — HE MOOLELO HOONANEA NO KALELEALUAKA AME KEINOHOOMANAWANUI. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO KALELEALUAKA AME KEINOHOOMANAWANUI.

(Hoopnka Hon Ia E J. K. Mokumaia) O ka aina i noho ai o Kaleiea'Oaks ame Keinohoomanawanui, o Lihne e waiho ana maialo hikina iho o ka aauna o Kaala i Oahu nel o ke kahua hale o Oahunui. 0 Kakuhihewa ke aiii o Ewa ame aa aina e pili ana me ia; o Pueonui ko Kona nei, alii nui mai Moanalua ft Makapuu, o noho ana laua me ke paonioni mau ame ke kana mau, kokoke e pau loa o Ewa ia Pueonui. Ua lilo lieia mea i kumu hookaumaha i ka manao o ke Alii Kakuhihewa, ka manao e imi i kanaka ikaika, o ka mea apiki ua hoopohihiia ain ka mana o kona mau kahuna. Aia hol he kanaka koa loa o Kalelealuaka ma ke kaua ame ka hakaka, aole i ikeia keia kanaka ia manawa o ka laua h'ana me KeinohooĀianawanui, o ko kuko. O ko laua hale, ua kupono ka puka i kai o Ewt, o ko laua manawa e kuko ai, o kā Wa pau o ka paiaa ana o k3 ahiahi e pupuhi ana kukui aia a hoi e moe, kau ko poo i ka uluna, huli ke alo iluna nana i kaupoku 0 ka hale. 'lloe o Kalelealuaka ma kona ka»j ]a 7 moe o Keinohoomanawanui, ma kona kala, kahea aku la o Kalelealoaka ia Keinohoomanawanui: '' O ke knko a kana." 1 1 mai o Keinohoomanawanui: "O "ka'u knko, o ka moe o kaua a kani .iiM. moa knakahi, iho a ke kula, huhuki anhuho, & loaa, iho aku a kahakai, a wali, hoo aku i ka mawae o ka ala, make ka puhi, hoi mai. a nei ha 'iha 'i i ka lau maia, aku a'kani ka moa, hua'i lie a hoomaalili ma kapa. "Maalili, ai kaua a maōna, hoi akn a luna o ka hu'a moena paiweho o Mokuleia kau ke poo i ka t:lana T huli- ae ke alo iluna, uana ae 1 kaupoku o ka hale, liilii ka maka o ka iole o ia ka'u kuko la i iohe ■pui oe e kua hoa o ka noho ana o keia kula loa a ka lepo ulaula e hoopapa mau nei i ko kaua papaīina lahilahi, ina paha hoi he wahi kokooloa, ina na pono keia ohumuhumu ana," a hu ae la ko laua akaaka. I aku o Kalelealuaka: "Aole kau he kuko; o.ka'u no ke kuko kau kaōa i ka haoohaweo i lohe oe." .''Pehea kau kukol" wahi a Keinohoomaaawanui. «<0 na ilio hanai lima ia a mowmn| nahu & ke Alii Kakuhihewa na kaua e ai; ka puaa ke'a o 3ea niho, i hanai maiau ia a momona na ia e ai; nana no e kalua; ke awa nui momona o na loko i'a o Eo lana me Kunana, hana no oia a kopi a waiho iloko o ka ipukai a W*' mai no ia kaua, ka uluawa a uS ake alii i malama maiau ai iloko b Wakiawai aana no e mama a ho* ka o ke kanoa, « hoohee aloko o aa na ke alii no e pulehu na aiaia kw" 1 ** 1 * o Waipio, o ko kaua pupa ia o ko kaua awa, nana no e inii j ko kaua apuawa, uana so o fianai mai ia kaua i ko kaua pnpnawa, i pan kahi mulea o ko katia waha a i ka iho ana mai o ka noenoē «na o ka atva, nana no e Uve i na kaikamahine alii ana ; maiau ia ai na kaua auauei ka. loa ame ka laula a hoeanae iho ma ko kaua aoao, i loaa pono ai ka hohonu o ke awa la'i ku o ka i'a hamau o Ewa, o ia ka'u knko la i lohe mai oe e kuu hoa o keia kala kanaka ole.'' "Kahaha, mamamake kaua; ka i no paka aia na mea e ae kaua e ku> ko ai, eia ka o ke alii kau kuko; in* pela kou manao mamake kaua, "pela aku o Keinohooomanawanui. O k**ia mau mea apau a Keinofcōomanatranul e noke nei i ka olelo mēa akaaka waTo no ia na Kalelealoaka, nka pela ko laua hana ,TOan ana a hala ke anahulu o na po ame na j»o helelei, o 'ia hoi he nau po ken, o anahulu, ame helelei. 'AMknle, he nmi ia. helelei, he keu • laawaho o ka umi; o ia ke ano ma ka olelo kahiko o Hawaii nei, o ia ke ano o keia mau iooa. Ko keia a mau o ke kukui i na po apau, o Kakuhihewa a kena * »a kiu e pii e nana i keia kakoi a maa o ke aumoe. Akiki kiu mawaho, e olelo ana o Keinohoomanawanui i kana kuko, dik« me ka mea maamau i Vana kako ana. olelo no hoi o Kalelea- " i-lūna a pau, elike no hoi me k*mr Vuko mau, a i ka lohe ana :© ke k*u i n a me * * kamailioia e keia ma* kanaka, ua nui kona ha 'oka'o i ke ano o ka manao ana o keia mau kanaka i ka a mau o ke knkai i na po apau, eia ka o ka Ifeo la ia o ke kuko. - I ka .maopopo ana i ke kiu ke MO 0 laua hana kukulu iho la oia. i ka pahoa ma ka puka o ka kale, a hōi mai la ahiki oia imua « k» alii ame na ohua ninau aku la ke aI»J v **fhk knkni aka kela e a mau nei N*n*poapau!" WV«; la ke. kiu i ua mea * '-*■ (Aole i pau.)