| | HE MOOLELO — No — POLOKA RIKEKONA A i Ole
KE KOMOLIMA MARE POHIHIHI Ka Hoowalewaleia Ana— Ka Mare Malu Ana i ke Kanaka Malihini— Ka Holo Makaikai Ana i Europa — Ka Mare Ana me Kanaka Okoa. "A owai keia!" wahi a ka pane a kekahi me ke kuemi hope
ana aku o ka mea nona kela leo me ka hoohikilele pu ia ana
i kona wa i ike mai ai i ka helehelena o Folora e ku aku ana
imua ona.
He mea oiaio, ua hoohikilele io ia no keia mau wahine opio
i ka wa i haule ai ka ike lena a ko laua mau maka maluna o
ka helehelena o kekahi, a no ka mea, aole i anoe ka helehelena
o Folora Rikekona mai ko Monika Kini mai. a ma ka nana
aku me he mea la he mau mahoe laua.
Mahope iho o ka hala ana o kekahi wa o ke kunana ana o
kekahi i kekahi, aia hoi, ua kaa mua mai la na Forola ke ka-
mailio mua ana.
"E kala mai ia'u," wahi a Folora i hoomaka mai aai me
ka hoomau ana mai, "ua lilo keia halawai ana o kaua i mea
hoohikilele mai i ko'u noonoo, me ke komo ana mai o na ma-
nao kanalua iloko o'u ina paha owau no keia !"
"He mea kupaianaha maoli no keia i ko'u noonoo, no ka like
loa o ko kaua mau helehelena, oiai kaua he mau malihini loa
kekahi a i kekahi," i pane mai ai o Monika me ka nana pono
loa ana mai maluna o ka helehelena o Folora.
"Ke manao nei au he Amerika oe elike me a'u nei," wahi a
Folora i pane mai ai.
"Ae— he Amelika ko'u mau makua, eia nae ua hanauia au
ma Mekiko," wahi a Monika i pane mai ai.
"Pehea, e huli hoi koke aku ana anei oe no Amerika?" i
ninau mai ai o Folora.
"Aole e hiki ia'u ke hoike maopopo loa aku ia oe i keia wa,
koe wale no eia au ma ko'u alahele no Enelani.
''Aole oe e holo ana no Parisa?" wahi hou a ka ninau a Fo-
lora.
"Ae, malaila ana ko makou alahele.''
"O ina pela e ike mau aku ana kaua ia kaua iho," wahi a
Folora i pane mai ai me na minoaka ma kona mau papalina,
me ka hoomau ana mai; "a ina he mea oluolu i kou manao
e loaa ana ia kaua he manawa kupono no kaua e kamailio ai
maluna o ka like loa o ko kaua mu helehelena, kekahi me ke-
kahi.''
"Ae, ke hauoli loa nei au no ka loaa io ia kaua he wa ku-
honu e kamailio ai maluna o ia mea. Me he mea la, aia no
he mau kumu kupono maluna o ia mea — o ia hoi, malia paha,
ua puka mai kaua i keia ao mai ka laina koko hookahi
mai." wahi a Monika i pane mai ai me ka haka ana mai o kona
mau maka maluna o kona hoa me ka helehelena oluolu, me na
minoaka pu hoi.
"Ina pela, e kala mai oe ia'u i keia wa, a hui koke hou aku
no kaua," i pane mai ai o Folora me ka hoomau ana mai i
kana kamailio ana ; "he mea pono e hele aku au e komo i ko'u
mau wahi aahu i keia wa, a no ka mea eia hou aku no ia mea
e makemake mai ana e hele mai e komo i ko lakou mau aahu
maloko o keia rumi," nolaila, me na minoaka ma kona mau
papalina. alaila. o kona komo aku Ia no ia maloko o ka rumi
komo lole me ke kunou ana mai o kona poo imua o Monika,
a pani mai la i ka puka a paa.
He hapalua hora mahope mai o keia a mahope koke iho
hoi o ka paa ana o kona lole, aia hoi ua hele huli aku la o
Folora i kona hoaloha o na minuke helu mamua iho, a loaa
aku Ia iaia maloko o kona rumi e kukakuka ana kekahi wahi-
ne a ma ka ia nei hoomaopopo aku he wahine lawelawe ia.
"E komo mai, a e hele mai oe a noho iho ma kuu aoao nei,"
i pa koke mai ai no kahea a Monika ia Folora me ka lamalama
ana ae o kona helehelena me ka hoomau ana mai i kana ka-
mailio ana : "mai hoomaka'uka'u oe, no ka mea aohe poe e ko-
mo mai maloko nei o ko'u mau keena, a ua hiki loa ia kaua
ke hoike ae i na mea i pili loa ia kaua iho me ka hopohopo
ole.''
O Folora Rikekona ko'u inoa,'' wahi a Folora o ka hoomaka
ana aka oiai oia i haule pono iho iluna o ka punee ma ka aoao
o Monika, me ka hoomau ana mai i kana kamailio ana. "Aia
ko'u home ma ke kulanakauhale o Nu Ioka me ko'u kahuha-
nai me Mr. Robata Siva, he mea hoi i like loa me he makua-
kane ponoi la no'u ; a ua haalele aku makou i ko makou home
me ke kaahele ana e hoomaka ana mai ka mahina mai o Iulai."
''O Monika Kini no hoi ko'u inoa." wahi a Monika i pane
mai ai, a ia wa pu i huli ino ae ai o Folora a nana pono ma-
luna o ka helehelena o Monika me ka hikilele i kona lohe ana
i kela inoa "Monika Kini."
"Kini!" wahi a Folora i hooho ae ai me ka leo hikilele.
"Auwe, he pokii kaikaina kekahi o mama i holo malu a mare
me kekahi kanaka nona ka inoa o Kini."
"Alaila, mamua o ka mare ana o kou makuahine, o Poka
anei ka inoa o kona makuakane?" wahi o ka ninau a Monika
pane mai ai.
"Ae, o Folora Poka kona inoa — a ua kahea ia ko'u inoa o Fo-
lora ma ona Ia, a o Helena hoi ka inoa o ko'u makuahine."
"O ka inoa ponoi ia o ko'u makuahine au i hoike mai la.
Ina pela he — ."
"O he mau hoahanau ponoi kaua!" wahi a Folora i pane
koke ae ai, me ka hopu ana aku i na lima o Monika a puili iho
Ia. "Aole anei, o keia kekahi o na mea kamahao hauoli iloko
o keia ao?" i hoomau mai ai oia i kana kamailio ana. "Auwe,
he nui na manawa a'u i upu ai e loaa ia'u kekahi o ko'u ohana
ponoi e hiki ai ia'u ke aloha aku. O, he mau mea kupanaha
maoli no keia: I ko'u wa mua o ka ike ana aku nei ia oe, ua
komo ae no ka manao iloko o'u he ohana pili oe ia'u ma ke
koko. He mea kamahao maoli no ko kaua halawai ana malu-
na o kekahi kaaahi a ma ka aina malihini! Ke makemake
Ioa nei au e lohe i na mea apau e pili ana ia oe iho, o ia hoi
ina nae oe e Iawe aku ana ia'u ma ke ano he hoahanau au nou
elike me ka mea a kaua i ike iho nei," wahi a Folora o ka pane | ana aku me ka hooki ana iho i kana kamailio ana alaila, kau
aku la kana nana ana maluna o Monika.
I kela wa i ikeia aku ai ka haalulu ana ae b na lima o Mo-
nika, a i ka hala ana o kekahi manawa pokole, aia hoi ua pane
mai la oia imua o Folora me keia mau olelo.
"O! ke hauoli loa nei kuu uhane no na mea i ikeia ae la i
keia la,'' i pane mai ai oia me ka haalulu ana ae o kona mau
lehelehe. "Ua hele maoli au a pilia me na manao pilihua ma
keia kakahiaka, a oiai hoi ua lilo iho la keia hui malihini ana
o kaua i mea maikai i ko'u noonoo, hookahi wale. no hana pono
ma ko'u aoao, o ia ka nana ana aku ia oe he ohana pili loa
ia'u, a pela hoi au ia oe.
''Ua maopopo no ia'u ua holo ma-lu ko'u makuahine mai
kona home aku no ka mare ana me ko'u makuakane; ua ku-e
aku kona mau hoaloha iaia, no ka mare ana i kuu makuakane,
no ke kumu he kanaka ilihune oia, me ka noho bana ana ma
na lua eli lanahu I loaa ai kona waiwai ; a o kona kulana iwa-
ena o ka poe hanohano a lalawai o ka aina, ua kaokoa loa ae
ia mai ke kulana mai o kuu makuahine.
"Ua aloha aku kuu makuakane i kuu makuahine me ka oiaio
loa, a he keonimana oia ma na ano apau; oiai no nae aole no
oia he kanaka waiwai, a nui paha o kana mau loaa.
"Ua ku-e loa na hoaloha o kuu makuahine i kela kanaka,
nolaila i ko papa manawa e hele ana mai kekahi wahi a i ke-
kahi, no ka imi ana i na pomaikai o keia ola honua ana, aole
i hoike mai kuu makuahine i ko laua wahi e noho ana imua
o kona mau makua, no ka paakiki loa o kela mau makua, aole
e huikala aku no kona mare ana i ke kanaka a laua i hoihoi
ole ai.
"Ma ka papa olelo, aole loa i loaa na manao kaumaha iloko
o kuu makuahine ma ka mare ana aku iaia, iloko no o na ku-e
ana mai a kona ohana ame na hoaloha, aka hookahi wale no
ana mea kaumaha o kona hoahanau, ka mea ana i aloha loa ai."
"Ae, ua lohe no au i ke kamailio o kuu makuahine, o kela kaa-
wale ana ona mai kona hoahanau mai o Helena, a hui pu iho
me ka maopopo ole o kona hopena, o kekahi mea ano nui
loa aia iloko o kaua ola ana," i hoakaka ae ai o Folora i ka
wa i hooki iho ai o ka Monika kamailio ana mai.
"Iloko o ka makahiki mua o ka noho mare ana o mama ame
papa, ua hoomanawanui maoli no ke ano o ko laua ola ana,"
i hoomau hou aku ai no o Monika i kana kamailio ana. "Me
he mea la aia ke kulana pakalaki ke hahai mau la ia laua i
na manawa apau. E kaahele ana laua mai kekahi wahi a
i kekahi wahi ma ke Komohana loa, ahiki i ko laua hoea ana
i Mekiko, a ilaila i loaa ai ka pomaikai ia papa, me ka pii hiki-
wawe ana mai o kona waiwai; aka no mama nae he elima wale
no ona makahiki i ola ai mahope mai.
"Aole anei ou mau kaikaina, a mau kaikunane paha?'' i ni-
nau aku ai o Folora.
"Aole, owau hookahi wale no ka laua keiki, aka nae," me
ka pau pono ole aku o na mea a Monika i makemake ai e
kamailio mai, no ka mea ua ku ino ae la o Folora iluna, no
kona ike ana aku ia Mr ame Mrs. Siva e hele pololei mai
ana no ka laua wahi e noho ana, me ka eleu koke ana aku o
Monika ma ke kamailio ana:
"Auhea olua e anakala ame anate," wahi ana me ka paluhi
okoa ana mai i kona mau lima imua o laua, a hoomau hou
mai la: "He nuhou ano nui loa ka'u e hoike aku ana imua o
olua, o ia no ka loaa ana iho nei o kuu hoahanau ia'u," alaila
huli ae la oia imua o Folora a i ae la:
"O Mr. Siva keia ko'u kahuhanai, a o kana wahine no keia.
E anakala ame anate, e ae mai olua e hoolauna aku au ia
Miss Monika Kini ia olua."
Me na maka i piha me ke kahaha i nana mai ai o Mr. ame
Mrs. Siva, maluna o ke kaikamahine malihini, me ko laua haa-
wi ana mai no nae i ko laua aloha, o ke kumu o ko laua kahaha,
o ia no ke kulike loa o ka helehelena o Monika me ko Folora;
aole nae he manawa no ka hooloihi ana i na kamailio mawaena
o lakou, no ka mea ke hookokoke loa aku la ke kaaahi e hoea
no ka hale hoolulu ma Genoa, kahi a lakou e lele aku ai no
ka ai ana i ko lakou aiha kakahiaka ma kela wahi, a no ke ka-
kali ana no hoi he mau hora ahiki i ka hoea ana mai he kaaahi
hou, alaila kau aku lakou maluna o kela kaa no Nice.
Aia o Mr. Siva ke liuliu hoomakaukau la i ko lakou mau
ukana, no ke ku aku no o ke kaaahi i ka hale hoolulu. o ko
lakou lele no ia ilalo, me ka nui ole o ka hana; a no Folora
nae huli ae la oia imua o Monika kona hoahanau, a i aku la:
"E pono oe e hele pu mai me makou e Monika, aka owai kou
kokoolua a'u i ike aku ai e noho pu ana me oe ma kahi hoo-
kahi?"
"Me kaikamahine lawelawe oia na kekahi lede oluolu a loko-
maikai, ia'u, ua make nae kela wahine ma ka la mua o keia pule
ma Koma, a ke huli hoi nei kela kaikamahine no Ladana, kahi
o kona mau hoaloha e noho mai la, i hoakaka aku ai o Mo-
nika.
"Ina hoi ha pela, aole he hewa o ko kakou hui pu mai, i hoo-
kahi o kakou puulu," i hoakaka mai ai no hoi o Folora i kona
manao, me ka maikai no hoi o kela manao i ko Mr. Siva noo-
noo; nolaila i ka hoea ana aku o ke kaaahi no ka hale hoo-
lulu, ua holo aku la lakou no kekahi hokele kokoke loa no ka
ai ana i ko lakou aina kakahiaka.
Mahope iho o ka paina kakahiaka, ua alakai aku la o Siva
i kona poe maloko o kekahi keena hookipa kaokoa o kela ho-
kele, a maloko olaila, i hoomau hou aku ai o Monika i ka hoike
ana i kona moolelo imua o Folora kona hoahanau.
I ka lohe pono ana o Mr. Siva no na hana hoopilikia i hoo-
kauia aku maluna o Monika e Kala Kini ame kana kaikama-
hine, ua hele maoli oia a piha me ka inaina, a o ia kana o ka
hoopuka okoa ana ae i kona manao:
"Aole he inoa kupono e ae e kapaia aku no kela mau mea, ua
pili loa ka inoa powa ia laua, a i ole he mau mea pepehikana-
ka; a he pono e kau aku na ko'iko'i a ke kanawai i hookaawale
ae no ka poe apuhi ame ka poe hana karaima. He keu aku
maoli ka lokoino maoli o kela kanaka, me he mea la ua kao-
koa loa oia mai kou makuakane mai, pela ko'u manao."
"Ae, o kela kekahi kanaka ino lokoino loa," i pane
ae ai o Monika me ka halo'ilo'i ana mai o kona mau waimaka,
mamuli o ka hoalaia ana mai o na hoomanao ana iloko ona,
no na ano oluolu me ka piha aloha o kona makuakane iaia.
a o ia kana o ka pane ana aku:
"He hoahanau ponoi loa oia no papa, eia nae he keu aku
ka lili o keia kanaka ia papa, mai ka manawa mai no o ko
laua holoholo pu ana iloko o na la kamalii, a ua hooi loa ia ae
nae kela manao lili, iaia i pii ae ai a lilo i kanaka makua; no
ka mea he makemake loa o papa e heluhelu i na buke hoona-
auao, a aole ona komo pu aku e huikau iwaena o ka puulu o
ka poe maikai ole, kela poe a kona hoahanau e huikau like ana.
"Ma kela manawa nae a ua hoahanau nei o papa i ukali aku
ai a loaa o papa ma Mekiko, me ke noi ana aku e haawi mai i
hana nana maloko o ka lua eli lanahu, me he mea la, ua hoau-
hee loa ia aku kela manao lili iloko ona no kuu papa, no ka | mea ua hooikaika maoli oia i ka hana no ko papa pono, a ma-
halo iho la o kela ano, i hoolilo aku ai o papa iaia iluna maluna
o na kanaka hana.
"Ua hoihoi mai la o papa ia Ineka, a noho pu me makou,
me ko papa hoonaauao like ana iaia ame a'u, a ua nana aku
au me he mea la he, ohana hookahi makou e ola ana me ka
maikai.
"Mahope nae o ka make ana aku o papa, ua koi ikaika mai
la o Kala Kini e lilo oia i kahu no'u."
"Alaila o kela kanaka anei ka mea e hooponopono nei i kou
mau waiwai?" wahi a Mr. Siva me ka luliluli ana ae o kona poo.
"Ae, aia ka hooponopono ana i na mea apau malalo o keia
kanaka, a ua hooneleia mai au i na pono. ame na pomaikai,
i kuleana ai au malalo o ke kanawai; no ko'u mau waiwai po-
noi."
"Aole anei he mea kupono hou ae, mawaho o keia kanaka
e hiki ai ia oe ke hooili aku i na hooponopono ana i kou mau
waiwai maluna ona?" i hinau. mai ai o Mr. Siva.
. "Ina e noho ana no o Apela, ka loio o papa, ina aole he pili-
kia iki, ua lawelaweia na hana apau me ka pololei ame ka mai-
kai, ua hala aku nae oia no na aina manao ma kela manawa,
a aole no paha oia i huli hoi mai nei, pela iho la i lanakila ai
na hana apuhi me ke kolohe a keia kanaka.
"Oiai nae, he oluolu loa o Kala Kini ia'u, a ua piha no hoi
au me ke kaumaha no kela make ana aku o kuu makuakane,
aole a'u mea e ae e noonoo ai iloko o ka wa o ka pilikia, o ke
kauka'i wale aku no maluna o keia kanaka, no ko'u ike iho
no hoi kekahi, he makuakane hanauna bia no'u, aole loa he
wahi noonoo iki iloko o'u, aia he manao kolohe iloko ona.
"O ka manawa mua loa i loaa ai ia'u na hoomaopopo ana no
na hana epa me ke kolohe a kela kanaka i ko'u mau waiwai,
o ia no kela manawa a'u e noho ana maloko o ka halema'i a
Kauka Pilina. Oiai au e noho ana malaila a ua hoomaka mai
ko'u oluolu mai kela ma'i fiva mai, ua lohe lihi aku la au i ke-
kahi mau olelo e kamailioia ana mawaena o Kala Kini ame
ka wahine malama ma'i o ka halema'i akahi no a hookaakaaia
a.e ko'u mau maka. no ka mea e hanaia ana."
"Ma na mea au i kamailio mai nei, aia kou hoahanau ma
Roma i keia manawa, pela anei ka mea oiaio?"
"Ua maopopo loa ia'u, aia o Ineka kuu hoahanau ma Roma,
no ka mea ua halawai au he alo a he alo me ia, maloko o ke-
kahi halekuai, he manawa loihi ae nei i hala, a no kona makua-
kane aole au i maopopo i kona wahi e noho mai nei, oiai aole
au i ike hou iaia no kekahi manawa loihi, loa. Mahope o kela
halawai ana o'u me Ineka, ua piha loa au me ka maka'u, a
he kakaikahi loa ko'u manawa e haalele ai i ka hale."
"Auhea oe e Anakala Siva," i kaa aku ai ke kamailio ana
ma ko Folora aoao, "ke hoomanao nei no anei oe i kela kai-
kamahine huapala, i kapaia ke Akuawahine o ka Po, ma kela
aha hulahula a kakou i hele ai?"
"Ae ke hoomanao nei au no kela kaikamahine me kekahi
lei daimana o eono i-a ka loihi. e paaia ana e kekahi mau kau-
wa lawelawe, aole au i ike mua i kekahi lei daimana elike me
kela iloko o ko'u ola ana," i pane ae ai no hoi o Siva.
"O Ineka Kini ua kaikamahine la!" wahi a Folora.
"Pela i'o ka hoi!" i hooho ae ai o Mr Siva, me ke pa'i ana
iho i kona mau lima maluna o na kuli, a i hon mai la:
"Ke manaoio loa nei au ua kuhihewa kela kaikamahine ia
oe, o Monika kona hoahanau. o kela ke kumu o kona hoolaia
ana e hoopoino mai ia oe, ma kela po."
"Ke manao nei au, ua pololei kena mea au e hoakaka mai
nei," i pane aku ai no hoi o Folora me kona naka ana ae me
ka haalulu, mamuli o ka hoomaopopo ana no kela hana i hoo-
lalaia no kona poino, a o ia kana o ka pane ana ae:
"Ke hoomanao nei au no kela kihei veleveka maluna o ka-
poohiwi o Ineka Kini, maloko o ke keena hulahula, a ua ike
hou aku au i ua kihei nei maluna o ka lima o ke kanaka opio
nana i hoopakele ia'u. Manao anei oe, o kela poe kauwa lawe-
lawe e noho hana ana no Ineka Kini, o na kanaka kela na la-
kou i hoolei mai i ke kihei veleveka maluna o'u, me ka ma-
nao e lawe aku ia'u no kekahi wahi kaawale?"
"Aohe a'u mea i noonoo mamua no keia mea au e kamailio mai nei, aka nae no keia manawa, ua hiki loa ia'u ke olelo ae.
o kela poe kauwa i'o a Ineka Kini, na kanaka i hoolimalimaia,
uo ka hooko ana aku i kona mau manao lapuwale," Wahi a
Mr Siva me ka aaki ana iho o kona mau niho ma kona lehe-
lehe. i kau a mea o ka piha i ka inaina.
"O Ineka Kini i'o ka mea nana kela hana, aole o'u kana-
lua iki i koe; a ke hauoli loa nei au, i ko kakou haalele koke
ana aku ia Koma," i hooho ae ai o Folora me ka nui ana iho
no hoi o kona hanu, e hoike mai ana i ka maha o kona noo-
noo, oiai ua kaawale loa lakou mai kela kaikamahine ino mai.
"Ina i loaa mua ia'u ka ike, no ua mea a'u e lohe nei i keia
manawa, aole kakou e haalele ia Roma, aka ua noho aku au
ma kela wahi, a ku aku e paio me kela wahine ame kona ma-
kuakane, ahiki i ka hua'iia ana ae o ka laua mau hana lapu-
wale imua o ke akea," i hoakaka mai ai o Mr. Siva i kona ma-
nao, aka iaia nae i nana mai ai maluna o Monika ua piha kela
kaikamahine me na manao pohihihi, kamailio hou ae la oia
imua o Folora:
"E kamailio aku oe i ko lakou moolelo imua o kou hoa-
hanau, a e hookuu mai oukou e hele aku au e puhipaka."
Nana wale aku la no o Monika maluha o kela kanaka ma-
lihini, me na manao mahalo iloko ona no ka oluolu ame ka
lokomaikai o keia kanaka, ma ke ano o kana mau olelo i ka-
mailio mai ai. MOKUNA XXXIII— Ka Hooweliweli Kohu Ole a ka Ipo. Ma kekahi manawa o kela la, ua hoohalaia he manawa loihi
e Folora ma ke kamailio pu ana me kona kahuhanai, me kona
hoakaka ana aku no kana mau mea i noonoo ai no kona hoa-
hanau, me ke apono koke ana mai o Siva i kela manao, me ka
hooia pu ana mai, e hooikaika aku ana oia ma na ano apau,
i wahi e hoihoi hou ia mai ai na waiwai o ke kaikamahine i
apuhiia, pela hoi kona lawe ana mai i na kumu hoopii e ku-e
ana i ka poe na lakou i hoopilikia mai iaia.
I ko lakou hoea ana aku i ke kulanakauhale o Parisa; ua
hoolimalima aku la o Siva i kekahi mau rumi no lakou ma ke
Alanui Pela, a mahope iho o kona hookuu ana aku i ka wa-
hine lawelawe o Monika no ka holo loa ana no Enelani, ua
hoohala ia e Folora ame Monika ka hapanui o kela la wa ka
nana ana i na mea nani ma kekahi mau wahi o ke kulanakau-
hale.
Oiai o Siva ma i hoea aku ai no ke kulanakauhale o Parisa,
aia hoi o Sir Walaka Leikona ke hoohala la i kona manawa
ma ka hele mau ana e ike ia Ineka Kini, oiai, ua kaawale aku | ka wahine ana i aloha ai no kekahi kulanakauhale mamao mai
laila aku, nolaila, ua komo a'e ka noonoo iloko ona aole no he
mea hewa ina oia e hoohala nui i kona manawa me ka wahine
opio onamiliona.
He mau la mahope iho o ka haalele ana mai o Siva ma i kela
wahi, aia hoi ua halawai iho la oia me kekahi o kona ho-
aloha kahiko, Tede Merila ma Koso.
Lululima iho la ua mau kanaka opio nei me ka piha hauoli,
eia nae, iloko o ia wa hookahi aia uo he mau manao pono ole
ke hoopue la iloko o laua pakahi no kekahi ame kekahi.
Ua hookomoia aku na manao nonohua iloko o Sa Walaka no
kona hoaloha mamuli o ka loaa ana iaia o ka ike he mau ma-
nawa loihi i hala aku eia kona hoaloha ke hoao nei e kaili
aku i ke aloha o Folora a lilo iaia, oiai hoi ia wa hookahi aia
iloko o Merila mamuli o kona ike ana iho i ka hewa ana i hana
ai ma o kona hoao ana e lilo o Folora iaia.
"Auwe! e Merila aole au i moeuhane mua e halawai ana
kaua i. Koma nei! Heaha kau hana iloko o keia mau mahina
ewalu i hala ae nei?" wahi a Sa Walaka i ninau mai ai i kona
hoaloha.
"O, ua hoohalaia e a'u ia mau mahina ma ke kaahele ana
ma ka hapanui o Europa nei me kekahi poe makaikai; a iwa
ena oia poe, e Walaka, o Siva ma kekahi me ka laua hanai u'i"
wahi a Merila i pane mai ai me na manao he mea pono iaia ke
hoike ae i na mea oiaio.
"O — o ka'u no ia i lohe ai,'' wahi a Sa Walaka i pane mai
ai me ka leo ano kaka-na.
I kela wa i pii ae ai ka ula ohelohelo ma na papalina o Me-
rila mamuli o ke ano o ka leo o Sa Walaka o ka pane ana mai
iaia, a i ka hala ana o kekahi wa pokole. ua pane mai la oia i
keia mau olelo.
"O,— malia no nae paha ua halawai no oe me lakou?"
"Ae," wahi a kona hoa i pane mai ai me ka leo puanuanu.
"Eia no anei lakou i Roma nei?''
"Aole, ua haalele mai la lakou ia Roma nei he elua la ae
nei i hala no ke kulanakauhale o Parisa ma ko lakou alahele
huli hoi no ko lakou home."
"Auwe,— ke kaumaha loa nei au no ka lohe ana i kena mea,
Ua manao loa au e halawai ana au me lakou ma Koma nei,"
i pane mai ai. o Merila me ka leo kaumaha.
I kela wa no i ikeia aku ai ka haikea ana ae o Sa Walaka
no ka piha huhu i kona hoaloha kahiko.
"Pela anei ka mea pololei?" wahi a Sa Walaka i ninau mai
ai mahope iho o ka hala ana o kekahi manawa o kona noho
hamau ana me ka hoomau hou ana mai no ? kana kamailio
ana me ka leo oolea. "Aole ou manao ua hana mai oe i kekahi
hana hooliaahaa loa ma o kou hoao ana e hoolilo ia oe iho i
ku-ia no'u no keia mau mahina loihi i hala ae nei?"
"Ku-ia!" wahi a Merila i pane mai ai me na manao kahaha.
"O ia maoli no ka mea oiaio i lohe mai oe. Ua Iike maoli
no kela wahine opio me he wahine ponoi la na'u, a ua ike
oe ia mea me ka hoohewahewa ole, oiai nae aole i holo pono
na mea i manaoia no ko maua mareia ma kela kau mehana
aku nei. Ke manao nei au, o kou kau like ana mai me ia ma-
luna o ka moku hookahi he inau hana ino lapuwale loa ia au
i hana mai ai ia'u nei."
"Ke ike nei au ua maopopo ia oe na mea apau e Walaka,
nolaila, he mea pono ia'u ka hoike ana aku ia oe i na mea apau.
o ia hoi. ua haulehia ia au i ke aloha me kela wahine opio,"
wahi a Merila i hoike mai ai.
"O ia anei ka mea oiaio?"
"Ae. o ia maoli no ka mea oiaio, i lohe mai oe. Aole e hiki
ia'u ke alo ae ia mea a aole no hoi mea kaulike ole iloko o ke
aloha, nolaila, ina aia he mau hoomanao a aloha ana iloko o
Folora no'u nei, e mare koke no au iaia me ka hoohakalia ole,"
wahi ana i pane mai ai.
A e lilo pu hoi kona mau waiwai apau malalo o kau mau
hooponopono ana." i pane mai ai o Sa Walaka.
"O, ke hooia aku nei au imua ou aole o'u ku-e ana aku i
kona mau waiwai apau," wahi a Merila i pane mai ai me ka
hene iki ana iho o kana aka, me ka hoomau ana mai i kana ka-
mailio ana," a no ka mea ua hele maoli no a pilikia mamuli
o ka pau ana o ka malama ana mai o ko'u makuakane hanau-
na. E pau loa ana ka'u mau dala ma keia huakai kaahele a'u,
koe wale no a lilo mai ke aloha o kekahi wahine waiwai ia'u."
"E Tede ke hoike aku nei au ia oe i ka mea oiaio, eia oe
maluna o ka aina lewa me na poino he nui i ike ole ia kona
mau hopena," wahi a Leikona i pane mai ai me ka helehele-
na haikea. "A ke hoike pu aku nei au ia oe. aole loa e lilo o
Folora Rikekona ia oe elike me kau i upu ai."
Ma na mea apau au o ka hoike ana mai la, aia na manao
hilinai apau iloko ou no ka hookoia o kau mau mea apau i
upu ai." wahi a kona hoa o ka pane ana mai.
"O ia maoli no ka mea oiaio," wahi a Sa Walaka o ka pane
ana aku, me ka hoomau ana aku i kana kamailio ana," a, ma-
mua o ka hala ana o ke kau wela e lilo ana oia i wahine mare
na'u."
I kela wa no i ikeia aku ai ka pii ana ae o ka ula ma na pa-
palina o Tede Merila, me kona noho hamau ana no kekahi
wa, a i ka hala ana o kekahi wa pokole ua pane mai la oia.
"O, aole o'u hilinai i kau mau mea apau i hoike mai la ia'u—
aole oia e lilo ana ia oe," wahi ana i hooho mai ai me ka hoo-
mau ana mai. "E, Walaka, he mau hoaloha kaua no kekahi
wa loihi i hala ; ina i holopono kela mare o olua ina ua mau
no ko kaua lilo ana i mau hoaloha elike me kinohi. Aka, ke
hoike aku nei au ia oe, o na mea apau a'u i hoike aku nei ia oe,
he mau mea oiaio wale no ia. Mahope iho o ko'u hoohala
ana i ka hapanui o ko'u manawa me ia ma keia huakai a'u
no kekahi mau mahina loihi, ua ike iho au ua haule au i ke
aloha nona. a no ia kumu. i hoopaa iho ai au ia'u iho e uhai
mahope ona ahiki i kona lilo ana mai ia'u."
"Alaila, e lilo ana keia i mea nana e wehe ka pili hoaloha
o kaua," wahi a Walaka i pane mai ai me ka pupuku ana iho
o kona mau ku'maka.
"Pela maoli no ke nana aku; koe wale no a hoopau ka mea
o kaua e pio ana i kona mau manao huhu," wahi a Merila i
pane mai ai.
"Aole! Aole!" i pane mai ai o Sa Walaka Leikona me ka
piha huhu me ka hulili ana ae o kona mau maka. "He ku-
makaia oe i ka'u ike! A ke kukala e aku nei no au ia oe,
e makaala oe ia oe iho ina e mau kou hokai wale ana mai no
ka'u papahana."
"Ina pela maanei au pau," wahi a Merila i pane mai ia me
ka leo oolea, a huli ae la oia a haalele mai la i kona hoa.
"Ua lilo maoli no au i kanaka hupo loa, ma o ko'u hoike
ana aku nei iaia i kahi a Folora ma o ka holo ana aku nei "
wahi a Sa Walaka i pane iho ai iaia iho, "aka, e uhai aku ana
mahope o ko lakou meheu mahope koke iho o ka pau ana o na
hana hoikeike maanei. Aole au i ike mua pela iho la o Merila
e hana inai ai ia'u, aka, na mua aku nae e ike.''
( Aole i pau.) | |