Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 16, 28 April 1927 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H, POAHA, APERILA 28, 1927
HE MOOLELO
-No-
FOLORA RIKEKONA
A i Ole
KE KOMOLIMA MARE POHIHIHI
Ka Hoowalewaleia Ana — Ka Mare Malu Ana
i ke Kanaka Malihini — Ka Holo Makai-
kai Ana i Europa — Ka Mare Ana
me Kanaka Okoa.
MOKUNA XXVII— Ka Pepa Hahau Hope
"Ahiki no i nei manawa aohe maopopo iki ia'u, ke kumu o
kou hiki ole ana ae ma kela halepule, a pehea la i hiki ai i kela
kanaka malihini ke hana me kona hoopunipuni ana i na mea
apau ma kela ano ana i hana ai, a i ole heaha la kona manao
nui ma ia hana ana me ka hoopunipuni ino loa. He mea pohihi-
hi loa keia i ko'u noonoo ahiki no i nei manawa a kaua e ka-
mailio nei." a hooki iho la kana kamailio ana me he mea la ua
piha Ioa oia i ka ehaeha ma ke ano o kona leo.
"E Folora oia mau no ka kou hoopunipuni ia oe iho, elike no
me kou hoopunipuniia ana ma kela po. Iloko o ka nui o ka
ino ma kela po oiai ka ua e haloku ana a e olapa ana hoi ka
uwila ma ka lawenuu a e hoonakolokolo iho ana ka leo o ka
hekili, he mea kupanaha no nae i kau noonoo iho, kou ike ana
mai ia'u maloko o kela halepule, a'u nae e olelo mai nei he
kanaka malihini Ioa kau o ka ike ana ae ma kona mau maka;
owau nei no hoi ia e ku pu ana ma ko aoao, o kou hoohaohao
iho la no ka ia," pela ke kanaka i pane mai ai me ke alelo maa-
lea a i piha me ka hoopunipuni.
"Ua maopopo ia oe he hana hoopunipuni wale no kela," i
i pane pakike aku ai ke kaikamahine, me kona piha loa i ka
inaina. "Hookahi manawa mamua aku nei ua kamailio mai
no oe elike me kena au i kamailio mai la me kou hoao e koi
mai ia'u he wahine-mare au nau; aka nae, oia hana apuhi au
aohe waiwai, aole au he wahine nau, a e lohe oe i nei mana-
wa, aole loa he manawa ma nei hope aku e koiia mai ai au e
lilo aku i wahine nau."
''E Folora he pupule ia manao ou ke hana aku oe pela, a
no ka mea, e lohe pono aku oe, eia me a'u ka hoike oiaio nana
e hooiaio mai ua mareia kaua a he wahine-mare oe na'u, o
kela mareia ana o kaua he mare oiaio a i ku i ke kanawai,"
pela o Sa Walaka o ka pane ana mai ma ke ano e hooikaika
mai ana i ka pono ma kona aoao.
"Heaha ia hoike au nana e hooiaio mai ua mareia kaua?" i
koi ae ai o Folora me ka ikaika.
''Eia me a'u ka palapala a ke kahunapule i kakau ai a i hoo-
pili ai hoi i kona sila oihana, oia kela kahunapule nana i mare
ia kana, a ina, no kou paakiki loa aia he ekolu mau hoike ma
ko'u aoao na lakou e kakoo mai i ka'u mea e kamailio aku nei
oia mau hoike ekolu, i hoike aku au ia oe, iloko pu lakou o
keia halepule ma kela mauawa i mareia ai kaua," a hooki iho
la o Sa Walaka i kana kamailio ana, oiai nae, aole oia malo
ko o kela halepule, a he lohe hoi kona mai ke kalaiwa aku o
ke kaa nana i lawe ia Folora ame Anna i ka halepule, a i hoi
hoi hou ae hoi ia laua i ka hale.
He manawa pihoihoi loa ia me ka maikai ole o ko Folora
noonoo, no ka mea, ina he oiaio na olelo a Walaka, ana no nae
e ike iho ana aole o Walaka pu kekahi maloko o ka halepule
e ko ana ko Walaka aoao, ke hele aku ka hana imua o kekahi
aha hookolokolo.
Akahi no oia a ike i ke kumu o Anna Folosoma laweia ana
ae e Walaka i ke Towera Woakinekona, i lilo ai oia i hoike ma
ko ua o Walaka aoao, a he lehulehu hoi na mea ana o ka noo
noonoo ana ko Anna hakilo mau ana iaia i na manawa apau ana
e hele a e hana ai.
Ua hoomaopopo pu oia i ke kumu o ko Anna, me kona kahu-
hanai ame kana wahine konoia ana mai e Walaka e holo aku
i ke towera; ua loaa ka manao ia Walaka ina no ka hoea o
Folora iloko o kona hale a ike i ka nani a i ka nui hoi o na aina
ame ka waiwai e lilo ana ia mau mea i mau mea kono ikaika
mai o ko ua o Folora noonoo e mare me ia a e hooko aku hoi
i kona makemake.
"Owai na inoa o kela mau hoike ekolu au i hoike mai nei ?"
i ninau ae ai o ia Walaka.
"O kekahi o ia poe oia no o Alabaki Hedena, ke kanaka opio
kalaiwa kaa nana i lawe ia olua i ka halepule; o na hoike e
ae elua, ua maopopo laua ia oe oia no o Adisona Merila ame
Anna Folasoma e noho nei maanei." wahi a Walaka a ka pane
ana ae me ka hunahuna ole.
"Aha, no Hedena aole au i ike iaia, aka no Merila ame Anna
ua maopopo ia laua aole au i mareia me oe."
"Pela paha, aka nae, me ko'u nana ole aku ia e hoohiki aku
ana laua mamua o ka aha o laua kekahi maloko o kela hale-
pule a ua ike pono laua i kou mareia ana me a'u."
"Ke koho wale aku nei no oe, e Sa Walaka Leikona, a no
ka mea, o Merila ponoi no ka i olelo mai ia'u no kona maopopo
i na mea apau i like me kau mau mea i olelo mai nei," i pane
aku ai o Folora.
He hoka no hoi ia la o ua o Sa Walaka no keia olelo aku
a Folora. "O Merila ponoi no ka i olelo mai ia'u ina no ke
ku aku o keia hana imua o ka aha e hoike aku ana oia i ka
mea oiaio. aole i ka mea hoopunipuni, elike me kau o ka olelo
ana mai nei," wahi hon a Folora.
"O, no Teda he kanaka hoike oia i na mea oiaio wale no
a ma ka aoao o ka pololei mau kona kokua; malia paha ma
kekahi mau ano hana kolohe e paewa ai kana olelo a e hoohiki
aku ai oia me ka oiaio ole, aka no nei, manawa, ua makaukau
oia no ka hoohiki ana aku imua o kekahi aha oia ke kolu o na
hoike i ikemaka i ko kaua mareia ana."
Kaumaha iho la o Folora no kekahi minuke, no nei olelo
aku la a Sa Walaka, aka nae, ke ike iho la no oia ia manawa
a ua paanaau loa no hoi na olelo a Merila iaia o ko laua kaawale
ana o ka i ana mai mai makau oia.
Ua olelo mai la oia penei:
"E hoomanao oe i keia mau olelo a'u: E hana aku ana
au i mea nou e mihi ai i keia la ame ka hora elike me ka loihi
o kou ola ana. Ua maopopo ia'u kau meahuna, oiai nae ua ma-
nao oe ua kiai loa oe me ka makaala Ioa ia meahuna e hiki ole
ai i kekahi mea ke hoohuoi no ia mea.
"Ua aloha oe i kekahi kanaka haakei ia Karola, aka nae, aole
loa e lilo ana oe iaia; no kou konakona ia'u ke hoohiki aku
nei au imua ou e kauo mau aku ana oe i kou ola ana iloko o
ka noho kauwa ana me ka nui o ka ehaeha o kou naau e ma-
kemake ai oe e make koke iho."
Me ko Folora kanalua ole e kokua ana o Hedena ia Sa Wa-
laka, a pela hoi me Anna; no Anna ua kamaaina oia iaia, oia
no kana wahine kauwa mua, a o kona kokoolua hoi i holo pu
ai i ka halepule ma kela po; no Hedena aole oia i kamaaina
o kana wale no o ka noonoo ana iho ke kanaka no oia i like ke
no me ko Walaka ame ka nui aku o lakou.
Eia nae, me kona nana ole aku i ka huli ku-e mai o kela
poe iaia, oia mau no kona koa ame ka makau ole no ka paio
ana aku no kona pono, alaila mili wale ae la no kona lima
i kona lei kaulahao e lewalewa ana ma kona a-i, he lei hoi
ana i hoopaa mau ai ma kona a-i no ka manawa loihi, a ma-
luna hoi o ia lei ke komolima pohihihi ana o ka hoopaa ana,
a me ka leo o ka hauoli i hooho ai oia!
"Aole loa e hiki ia oe e Sa Walaka ke hooia o oe ke kane
i mareia ai me a'u ma kela po. Ina o oe io ke kanaka i mare
ai ia'u ma kela po ma ka halepule Rosedela, auhea ke komo-
lima mare au i haawi mai ai ia'u. E hoakaka mai oe i ke ano
o ia komo o ia hoi, pehea kona hoailona ana."
Akaaka iki iho la ka baroneta a ninau mai la:
"Auhea ko komolima mare, e Folora?" i hoopili mai ai o
Sa Walaka i kana ninau ana.
"Ua maopopo ia makou he komolima kekahi ou, aka nae,
no kau wahi i waiho ai ia komo aole hiki ia makou ke hoike
aku. E hoakaka aku au, ea, i kona mau ano apau ? He hana
pokole loa ia. O ia no hoi kela komolima mare o ka ahahui,
he wahi komo hoomanao no ia kuu makuahine; aia maluna
ona he wahi pa uuku a maluna o ia wahi pa na huaolelo He-
lena, 'Ke aloha me ka manaolana.'
"E ninau mai ana paha oe i ke kumu o ko'u lawe ana ia i
komo mare aole hoi ke komo omolemole mare i maa mau ia
i na paa mare apau. Eia no ke kumu, iloko o ko'u puahulu-
hulu loa me ka pihoihoi o lolohi loa au, ua poina au i ka lawe
pu ana aku ia komo me a'u ia po, aole no hoi au i haupu iki
no ia komo ahiki i ko ke kahunapule manawa i noi mai ai no
ia komo.
"I kinohi ua hoka maoli no au, aka nae, i kona hoomanao ana
ae no kahi komolima, he komolima hooilina mai ko'u mau
kupuni mai e waiho ana no iloko o kuu pakeke, ua lawe ae Ia
au i pani ma kahi o ke komo i poina, me keia manao e hiki
ana no la hoi ia'u ke pani hou iho ma kehi o ke komo a'u i
haawi aku ai mahope iho, ua poina nae hoi au.
"Pehea, ua lawa aku Ia anei kou makemake? Aole anei au
i hooiaio aku Ia i ka manawa hope i ko'u kuleana ia oe?" a hoo-
ki iho la ua o Sa Walaka i kana kamailio me ke ano o ka leo
me he mea la ua lanakila oia.
MOKUNA XXVIII.— Nuhou Maikai.
"O!" i hooho ae ai o Folora me ka leo o ka mea i piha i ka
ehaeha, a hikaka aku la oia me he mea la ua kuiia aku Ia:
He mea oiaio anei?" wahi ana i ninau iho ai iaia, ua ku-
hihewa loa oia, o Sa Walaka io no ke kanaka e ku ana ma kona
aoao aole hoi he kanaka malihini, a ua lilo io no oia he wa-
hine na Walaka ma ke kanawai?
Pehea i loaa ai ka ike ia Walaka no ke ano o ke komolima
ana e paa ana ia manawa, he komo hoi ana i manaoio loa ai
aohe mea hookahi i ike maluna o ka honua oia wale no ame ke
kanaka nana i haawi mai ia komolima iaia. Pehea i maopopo
ai iaia na huapalapala Helene e kau ana maluna o keia komo
'Aloha me ka Manaolana'?
He oiaio anei e lilo ana oia i pio a i kauwa kuapaa hoi na ke
kanaka ana e konakona nei i nei manawa mailoko loa, ae o ka
papaku o kona puuwai?
Iloko o na minuke e hana ana o keia noonoo uluhua iloko ona
ua like oia me kekahi mea i hoopupuleia ka noonoo i kana ike
iho, aneane e nele ka loaa o ka manaolana iaia no kona kaa-
wale mai keia kanaka mai. Alaila hoomanao ae la oia i ka
helehelena o ke kanaka malihini i mare ai me ia ma kela po,
kela mau maka uliuli ona i kaawale loa mai ko Walaka mau
maka ae. Ua maopopo Ioa iaia ia. manawa aole oia he wahine
mare na Walaka, aka nae ke hana mai nei o Walaka ma ke
ano hoopunipuni e punihei aku ai oia iaia.
"E Folora Rikekona, e huikala mai oe ia'u ! Aole o'u ma-
kemake e hookikina aku ia oe," i haahaa mai ai ka Walaka
mau olelo ma ke ano e mihi mai ana no kona lohe mai i ko
Folora kaniuhu me ke kaumaha.
"No keaha no hoi oe e hoi ole mai ai a noho me a'u, a e
hoolilo aku hoi au i kou mau la o ke ola ana ma nei mua aku i
mau la hauoli loa nou, a kekahi wahine e ike ole ai ia mea he
hauoli mamua?"
"No ke kumu no ua lohe mau oe i ka'u mau pane mamua,
aole au he wahine mare nau. A e lohe pono aku oe, aole loa
au e lilo aku ana i wahine nau, me ko'u nana oleaku pehea la
au e lilo aku ana i wahine nau, me ko'u nana ole aku pehea la
inoa hanohano ame ka nui o kou waiwai!" i pane aku ai o Fo-
lora me ka wiwo ole, me kona haaheo pu.
"Ina o kau pane ia, alaila aole au e koi aku ana ia oe ma
ke akea. E hele aku ana au e ike ia Mr. Siva a hoike aku iaia
i ka kaua meahuna i hana ai, a iaia au e koi aku ai a nana e koi
a i ole e kauoha mai ia oe e hooko mai i ka'u koi ma ke ano
he koi ku i ke kanawai."
"He noonoo pakalaki loa ia ou, no ka mea, i hai aku au ia
oe ua oo au i nei manawa e hiki ole ai ia oe ke koi mai ia'u a
e hookoia aku ai o kou manao, aole ona mana e koi mai ai ia'u
e hana aku i kahi mea elike me kona makemake, ina no he
kanaka oia e ae wale mai ana i kou manao a e hana mai oia
ma ke ano hana makau wale.
"Ina no i paa io au i ka beritaia me oe elike me kau e hoo-
iaio mai nei, au no nae e ike nei aohe oiaio iki o kau mau olelo,
he hooweliweli wale mai no i kumu e puni wale aku ai au i
kau, a ina no i paa au malalo o na kaulahao au e hoomau ana
au i ko'u hoowahawaha ia oe, aole loa au e ae iki ana e noho
iho ma ke Towera Woakinekona nei me oe elike me ia i nei
manawa, i hookahi hora, ma ke ano he wahine au nau," i pane
aku ai o Folora me ka paa loa o kona manao ame na olelo
ikaika hoi.
Ua hookahahaia aku ke Sa Walaka no nei mau olelo ikaika
a Folora he mau olelo ana i lohe mua ole ai ia Folora mamua,
a i manao ole hoi pela ana o Folora e pane aku ana iaia, a ia
manawa, akahi no oia a ike i ko Folora piena maoli, eia nae,
uumi wale iho la no i kona hilahila a i mai Ia:
"Ke ike aku nei au ia oe ua piha loa oe i ka huhu, nolaila e
haawi aku ana au i manawa nou e noonoo ai ahiki i ka pau
ana o keia pule, malia, ia manawa oe e ike iho ai i ka hewa o
kau olelo, e Folora, a ina e hoomau ana oe i kou manao paa-
kiki elike me ia i nei manawa, la manawa au e imi aku ai i
manawa kupono n'ou e kamailio pu ai me Mr. Siva, ko kahu-
hanai.
"Aohe waiwai o kou haawi ana mai ia manawa no'u e noo-
noo ai ina no hookahi hora ia," i pane mai ai o Folora me ka
piha ka i ka inaina. "E hoike aku ana au i na mea apau ia
Mr. Siva i keia ahiahi no me ka hoohakalia ole aku a nau e
kamailio aku iaia, a ma ka la apopo e hoi aku ana au i Ladana,
ina no aole e ae mai ana o Mr. Siva ia'u. Aohe o'u makema-
ke e noho hou iho ianei e hoouluhua mau ia mai ai o ko'u noo-
noo e oe."
"Aka e Folora e hoolohe iki mai hoi."
"O, aole loa au e hoolohe hou aku ana i hookahi huaolelo
hou mai ia oe mai, ua lawa loa ko'u lohe ana. E hele aku oe
pela! Hele koke aku!" I kauoha aku ai o Folora i ke kana-
ka hoopunipuni a hookohukohu, me ka huli ana aku e nana
ia Sa Walaka me ka helehelena ame na maka hoi i hiki ole
ia Sa Walaka ke aa e hoole mai i kana kauoha.
No ka piha loa iho la o Sa Walaka i ka hilahila ame ka hoka
pu a ke haalulu la hoi kona mau lehelehe ia manawa hoopuka
mai la i kekahi mau olelo aaka a hooweliweli hope i ka i ana
mai:
"Ke hoohiki aku nei au ia oe i nei manawa e hana a e hoike
aku ana au imua o ke ao o oe, e Miss Rikekona ka'u wahine-
mare, a e puni ana ke ao i ka ike he wahine oe i holo malu a
mare me a'u!"
"Me oe aku ia, hana aku oe ma na ano apau au i makemake
ai me kou manao paha he mea ia no'u e hilahila ai, o oe no ke
hilahila ana," i pane aku ai o Folora, mahope o kona ku ana
noonoo no kekahi manawa, ahiki i kona ike hope ana aku ia
Sa Walaka i ke kaalo ana aku ma kekahi aoao o ke kihi o
ka hale a nalowale aku la.
"O, e na lani! Pehea la e hiki ai ia'u ke hoomakapo ia'u
iho a aloha aku i kekahi ano kanaka elike me kela, he pupule
paha ke ano o ka wahine e ae aku ana i na olelo mali a kela
kanaka hoopunipuni ino? Owai la ka mea makemake e mare
aku me ia, maikai loa o kana mau olelo, oiai, o ke kanaka no
kela i noi mai ai ia'u no ka mare, aole me ka mare imua o ke
akea, aka he malu ka mea i hanaia, a i ka wa nae o ka mare
aole oia i hiki ae i kahi o ka halepule, he kanaka okoa loa i
malihini loa ia'u ka i hiki ae ma kona wahi. O! He nahesa
maopopo kela kanaka! No kona makemake wale no i kuu
waiwai i makemake mai ai oia e mare me a'u! Aole io paha
kuu mare aku iaia!" a hooki iho la kana namunamu ana, oiai
nae, oia wale no malaila ia manawa.
Alila huli aku la oia a hele aku la maluna o ke alanui hele-
wawae aniani, a iaia e manao ana e hele aku e huli ia Mr. Siva,
ia wa ike aku la oia i kekahi kino kanaka e hele mai ana ma
kahi ana e hele aku ana, ma kekahi alahele okoa mai.
O koha manao ia manawa o kona komo koke aku. iloko o
ka hale elike me ka hikiwawe e loaa ana iaia, no ka mea, ina
o ka mea e hele mai ana a e ike aku ana oia o kekahi no. o na
malihini, aohe ona makemake e ku iho a e kamailio aku me ia.
Eia nae, ia manawa ua haohao oia no ka mea e pili ana i
ke kanaka ana e ike aku ana, no ka mea, iloko o kela powehi-
wehi o ka malamalama, me he mea la i kana ike aku i ke kino
o ke kanaka e hookokoke mau mai la iaia me he mea la ua
kamaaina mua no oia iaia.
Ku iki iho la oia i ka wa o ke kanaka i hookokoke loa mai
ai iaia, a ia manawa he leo liilii i kamaaina no iaia, a e kamai-
lio mai ana hoi me ka makaala loa e lohe ole ia mai ai, i ka
i ana mai:
"E kala mai oe ia'u, e ka wahine opio, e oluolu ana anei oe
e hoike mai ia'u ina no Miss Kini he malihini e noho nei ma
keia Towera Woakinekona."
Hoomaopopo koke aku la no o Folora i ka mea nona ka leo,
a i aku la:
"Auwe! Ke ole au e kuhihewa ma kou leo o oe no keia
kela keonimana i hele mai ai e hoopakele ia'u ma kela po o ka
aha hulahula i malamaia ai ma Roma, ke ole au e kuhihewa!
Ke hauoli loa nei au i ka loaa ana o keia manawa maikai o ke
kamailio hou ana me oe."
"O, me ka mahalo nui, ua haawi mai la oe e ka lede opio
i kekahi hanohano nui," i pane mai ai ke kanaka me ke kulou
haahaa ana mai. "Ke manao nei au e kala mai aha no oe ia'u
no keia hoea ana mai Ia me ka hoike mua ole ia mai, aka nae,
ina e ikemaka aku ana au ia Mr. Siva no kekahi mau minuke
pokole, me ka hoike ole ia ae o keia hoea ana mai la o'u maa-
nei, e lilo ana ia i hana kokua nui mai ia'u."
"Manao au e hiki ana no ia ke hanaia me ka holopono me ka
ike ole ia mai, aka nae, mamua o ko'u hoi ana aku iloke ke ma-
kemake nei au e hoike mua aku ia oe ua ike makou i ka hana
malu i hoolalaia ai a i hopuia ai hoi au maloko o ke kahua o
ka halealii ma kela po."
"Pela?" i hooho ae ai o Auguseto ma ke ano hikilele no keia
olelo ana aku la a Folora.
"Ae, ua maopopo ia makou na kekahi wahine i hoolaia kela
hana no ka hoohalua ana mai a no ka hoopoino ana i kuu ola,
he wahine i ikeia maloko o Roma ma kela manawa, he wahine
hoi i ikeia kona hewa a i hoao e hoopoino aku i kekahi kai-
kamahine opiopio. Ua kuhihewa kela wahine ia'u o ke kai-
kamahine ana i manao ai e hoopoino, mamuli o ke kulike o
ko maua mau helehelena, a ma ka mea oiaio no nae ea, o kuu
hoahanau no ia kaikamahine kela wahine i manao ia ai e hoo-
poino."
"Auwe! o kou hoahanau no anei kela o Monika?" i hooho
ae ai ke kanaka Mekiko opio.
"Ae, he hoahanau no'u o Monika Kini," i hooiaio aku ai o
Folora.
"O Monika Kini, o kou hoahanau no anei ia, a ke ola mai
nei no oia! Malia paha ua ike oe iaia, a ina ua ike oe, e olu-
olu hoi ha oe e hoike mai ia'u i kona wahi e loaa aku ai, a no
ka mea ua huli au iaia ma kela ame keia wahi aole nae oia i
loaa iki ia'u," i hoakaka mai ai o Auguseto me ka leo haalulu.
"Ua huli oe iaia ma na wahi apau no keaha? Owai oe la?
He mea oiaio anei o oe no keia e Auguseto Kasetadi?" i ninau
mai ai o Folora me ka leo hoihoi.
"Ae, e Senorita, o ko'u inoa ia, aka, ea, e oluolu oe e hoike
koke mai ihea o Monika e loaa aku ai ia'u ?" i noi ae ai ke ka-
naka opio me ka leo haahaa ame ke kuio loa.
"Ae, eia no o Monika ke ola mai nei me ka maikai o kona
ola kino a ke manaoio nei au ina, no kona hoikeia aku eia oe
ma kahi kokoke maanei, e hauoli piha ana oia," i pane mai ai
o Folora.
"O, e hoomaikaiia na lani!" i hooho ae ai ke kanaka opio
me ka hauoli. "Aia oia mahea i nei manawa? E oluolu oe e
hoike mai i kona wahi e loaa aku ai ia'u," a hooki iho la o
Auguseto me ke ano ha o kona leo.
"Aia oia maloko o ke Towera Woakinekona nei i nei ma-
nawa e noho pu nei me a'u," i pane aku ai o Folora. "No ko'u
piha loa i ka maka'u no kela hoaoia ana o'u e hoopoino ma
kela po ma ka halealii i koi ikaika aku ai au i kuu mau makua
hanai e haalele koke aku makou ia Roma, a o ka mea kamahao
Ioa a'u e hoike aku ia oe, maluna o ke kaaahi a makou e holo
mai ana no nei i halawai ai au me Monika.
"He halawai ana kela i hoohikilele like ia ai maua, a no ka
mea aohe a maua manawa i halawai ai mamua aku, me ka
maopopo ole o maua a elua i kahi i noho ai o kekahi, a ia maua
i halawai ae ai me ka hikiwawe loa, aneane elike me ka ha-
lawai ana o kekahi mea me kona uhane lapu iho."
Alaila hoakaka aku Ia oia ma ke ano pokole i ka moolelo
o ko lakou holo ana mai, ka lakou makaikai ana ia Parisa, ko
Mr. Siva makemake Ioa ia Monika, a pela hoi me ko laua ma-
lama ana iaia me laua ahiki i ka hanaia ana a hoi hou mai
na waiwai apau o Monika i pakahaia ai, me ia.
"Ea, e Miss Rikekona, manao au i hoouna maoli ia mai nei
no paha au ianei i nei po i mea e maopopo ai ia'u kahi o Mo-
nika e noho nei e ke akua o na Akua. Ma ke ano ulia wale
no ka loaa ana ia'u o ka ike no ko ka ohana Siva lilo ana he
mau malihini no ke Towera Woakinekona nei, a no ko'u mao-
popo loa he kanaka Amerika oia elike me a'u, a oiai hoi owau
ka mea i maopopo Ioa no na hana apau e pili ana i ko Monika
waiwai, a pela hoi me kela poe lapuwale pakaha wale i ko
Monika waiwai, pela au i aa ai e hele mai ianei e hui me ia
a e noi aku hoi no kana kokua ana mai ma ka hooponopono
ana i ko Monika waiwai."
"O, me ka mahalo a nui; maikai Ioa kou hiki ana mai la
ianei i keia po, e ike aku ana oe iaia nolaila haele pu ae kaua."
i noi aku ai o Folora i ke kanaka opio.
''Aole; e kala mai oe u'u, no ka mea, aole o'u makemake
e ike ia mai au, o kuu halawai a kamailio pu mo ia ma kahi
malu Ioa oia ka oi aku o ka pono i kuu manao, no keia kumu
no, ua ike a maopopo ke Sa Walaka Leikona ia'u, a he wahi
manao enemi no kona ia'u, pela ko'u koho iho. no ka mea he
makemake loa oia ia Ineka Kini, pela ka'u ike aku ia laua ma-
loko o Roma a pela no maloko o Parisa; ua koho waleia ma
kekahi manawa e mare aku ana ke Sa Walaka ia Ineka, a ina
no ka loaa aku o ka ike ia Sa Walaka eia au maanei i nei po
no ka makemake e halawai me ka loio Amerika no ka loaa
mai o kekahi mau ao mai ka loio mai e loaa koke ana ka noo-
noo iaia a e hoike koke aku ana oia ia Kalo Kini me Ineka,
a he mea kupono ole hoi ia no'u no ka mea, eia no au malalo
o laua i nei manawa, a e ike mai ana laua e huli ku-e aku ana
au ia laua."
I ka lohe ana o Folora mai a Auguseta aku no ko Sa Wala-
ka hui mau me Ineka Kini maloko o Roma, ame ka wawaia ana
ae no ko laua mare, ua piha loa o Foora i ka inaina i pilia
loa o Folora i ka inaina i pahaneriia, oiai ina ua makemake
oia i kekahi wahine elike me Ineka Kini, a no kekahi mau
mahina lehulehu ko laua pili mau ana, no keaha la oia i hoao
mai ai e lilo aku oia nana he hana hoohaahaa a hoonaukiuki
wale no iaia e hiki ole ai ke huikala aku iaia.."^?.^' ^^^ ''^'
Eia nae, no kekahi mau minuke kakaikahi wale no i hoano-e
ia ae ai kona noonoo no Sa Walaka, nolaila i kona noonoo ana
iho he hoakamailio kona ia manawa i mai la:
"Ua pono, e Auguseto Kasetadi, na'u e hooponopono nou
i mea e hiki ai ia oe ke ike aku ia Mr. Siva me ka malu loa.
Aka, pehea, aole anei ou makemake e ike ia Monika? Ke ma -
naoio nei au e hoohoka loa ia aku ana oia ke ike ole aku oe
iaia. Ma kekahi manawa aku nei i hala ua hoike mai oia ia'u
i kona haohao nui no ka loaa ole mai o kau leka iaia mahope
o kona hoouna ana aku i kekahi mau Ieka lehulehu ia oe a
pane ole ia mai a ua kaumaha loa oia.
"Kaumaha oia! He mau leka kana o ka hoouna ana ae! Ao-
he mau Ieka i loaa ae ia'u," wahi a ke kanaka Mekiko opio o
ka pane ana mai me kona kahaha loa.
"Ae he makemake au e ike aku iaia no elima minuke wale
no ina e hiki ana ia ke hanaia," wahi a ke kanaka Mekiko.
"E ike ana oe iaia," i pane aku ai o Folora; "aia kekahi
wahi hale hoomaha ma o ae nei maluna o ke kula mauu he
wahi pokole no au e hele aku ai mai ke alanui aku ahiki ia
hale."
"A'e, ke hoomanao nei au, malaila no au i hele mai nei." i
pane aku ai ke kanaka Mekiko.
"Ua pono; e hele oe aloko o ia wahi hale kakali mai, a na'u
e lawe mai ia Monika ahiki ilaila maloko o umi minuke. Iaia
i hoi ae ai i ka hale, alaila hoouna mai au ia Mr. Siva e hele
mai e hui me oe. Pehea ia?"
"Ua pono kela, me ka mahalo a nui i lio?! ahonui," o ka
huli aku Ia no ia o ke kanaka opio hele no kahi hale i kuhikuhi
ia aku ai me ka mama, a hoi aku la no hoi o Folora noloko
o ka hale, a ma ka puka ma ka aoao o ka hale kona komo
ana aku, a iaia i komo aku ai a au ae la kana h^iim ana ma o
a maanei aohe ona ike aku i Monika.
Aohe ona makemake e komo aku iloko o ka rumi hookipa,
kahi a ka poe o lakou e luana p.n ia wa, nolaila, kena aku la
oia i kekahi o na kauwa e hele e huli ia Monika a e olelo aku
iaia e iho mai a hui me ia, eia nae aohe i liuliu iho hoi hou mai
ana ke kanaka kauwa a olelo mai la aohe o Monika i loaa aku
iaia, aohe no oia i ike aia la oia mahea.
Nolaila, i ko Folora ike ana aole o Monika ma ka hale ma-
lalo, koho koke no oia ua hoi oia i kona rumi a ua hiamoe pa-
ha, nolaila holo aku Ia oia i ka hale maluna a komo aku la
iloko o ko Monika rumi, mahope o kona kikeke malie ana aku
ma ka puka.
"Komo mai, i lohe aku ai oia i ka leo kono he pane hoi no
kana o ke kikeke ana aku ma kahi o ke aniani kilohi nui, a
e hoopili aku ana i kona pepeiao i ka paia o ka hale.
I ko Folora komo ana aku i mai la: "Hamau!" i hawanawa-
na mai ai o Monika, me ke kau ana mai i kona manamanalima
ma kona lehelehe.
Ku iho la o Folora hoolohe, aohe nae ana mea e lohe aku
ana, a no kona lohe ole, luliluli wale aku la no kona poo a
hoomau hou mai la o Monika i kana kamailio ana:
"He leo nahenahe hoi paha ka'u o ka lohe ana iho nei ma
keia paia mai iloko o ka hapalua hora i hala aku la. I kinohi
ua manao au he leo ka'u o ka lohe ana aku e kahea mai ana
me kahi leo nahenahe loa, me he mea la aia ka mea nona ka
leo iloko o kekahi pilikia, a i kekahi manawa e lohe aku ana
au i ke kopekope mai i ka paia me ke kikeke pu mai. Ua pio
loa ka hawanawana a i ole kahea ana mai me ke kikeke pu
i nei manawa, a huli pono mai la oia imua o ka hoahanau
"Heaha kela kikeke a no keaha? i ninau mai ai oia i kona
ike ana mai i ike anoe ae la o ko Folora helehelena.
(Aole i pau.)