Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 16, 28 April 1927 — HE MOOLELO No KALOKE a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa. [ARTICLE]

HE MOOLELO No KALOKE

a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa.

MOKUNA XII. O keia umii a Mr. HamilakoĀa Vin?o ka hooho ana ae, e vrai ia a *u ana imua o ke kanaka opio, e ike aku ana no kakou, ma keia nee ana aku o ka moolelo. Ma ka aoao hoi o Kalifoda, aia ka hoihoi ame ka nanaina uoii ma kona helehelena, o ke kumu o keia hauoli, ua loaa mai iaia he leka mai ia Kaloke mai. Ke noho la o Mr. Nowuda mamua pono o kona pakaukau, a»a hoi ke ahua o na leka e ahu ana maluna o ke pakaukau, me ka w*hc ana o ua kanaka nei e.nana i kela ame keia leka, a ke ha oha o la hoi o Kalifoda i ka pane ole aku o kona iiaku laia, oiai he mea maa i kela kanaka ke kamailio ana i na olelo noomakeaka laia, i ka wa e nana ana i kana mau leka. 0 ka heluhelu hoi ia o Mr. Nowuda i kana mau leka ahiki i ka pau ana, pa-hu aku la oia mai kona alo aku, me ka hiImai ana mai ihope o kona noho, me ka nui pu ana iho no hoi o Jl a ,!l an f u » me hooho ana ae me ka leo nui e loheia aku ai e Kalifoda. Ua hele maoli a ku ka paila o na leka i keia kakahiaka, me he mea la, e nui mau ae ana na leka i kela ame keia manawa, me ka waiwai ole o kekahi mau leka aka hookahi mea *iana i hoopilikia loa mai i ko'u noonoo, o ia no kekahi hana nui a ko iko i, i ka kakauia mai nei ia'u, e komo mai ana e holo kino aku au no na aina mamao. "Ua nui ko'u noonoo ana iho nei, no kekahi alahele e hiki ai kela hana ke hookoia me ka maalahi aole nae he loaa iki o kekahi alahele, koe wale no ko'u holo kino maoli ana aku, e hooponopono i kela hana." "He mea maikai ole i'o ka kena!" i pane mai ai no hoi o Kalifoda me kona hoihoi ole no na mea i kamailioia ae e kona haleu hana. "Ma keiā liuaka'i a'u no na aina mamao, o oe pu kekahi au i makemake ai e hele pu me a'ul" me ka nana pono loa ana aku o Mr. Nowuda ma na maka o ke kanaka opio, ina paha aia ka hoihoi ole ilok6 o ua kanāka opio nei, no kela n.anao i hoikeia aku imua ona. 1 ka lohe ana o Kalifoda i ka nianao o kona haku, o ka> fnea mua loa o ka oili ana ae jloko ona, o ia no ka hooiia aku 0 kona mamao mai ia Kaloke māi, a ina nei no ka loaa o Jcana aloha i kekahi pilikia, e hala okoa ana ka pule hookahi, alaila hoea oia imua o Kaloke, no ka mamao loa o ko laua wahi e noho aku ai. "Malia paha ua hookahahaia aku la kou noonoo, no keia mea, aka o keia wale no ka manawa maikai nou, e ike aku ai i na aina mamao; a o kekahi no hoi aia maluna ou ke kau ana aku o ko'ii mdii maka, no kou lilo i mea kokua nui mai ma ka'u mau hana apau e lawelawe aku ana." "Pehea, aole anei e loaa kekahi mea kupono, no ke pani ana ae ma ko'u makalua?" i pane mai ai o Kalifoda ma ke ano hoopohala. "Aole au i ike i kekahi mea oi loa aku o ke kupono mainua ou, no k» mea o oe hookahi wale no ka i ike, i na meahuna apau i pili i ka'u oihana. Ua kamaaina oe ma ke kakau ana 1 na leka pili oihan; nolaila o ke a'o ana aku i kekahi kanaka okoa, he hana paakiki no kela, me ka nui o tia manawa e poho wale ana, ma ke a o ana iaia ahiki i kona makaukau ana. Pehea ua lilo anei ka holo ana no na aina mamao i mea hoopilikia loa aku i kou noonoo?" "Aole e hiki ia'u ke olelo ae, aole he makemake maoli il«jko o'u e holo no na aina mamao, aka ua hookahaha. loa ia mai ko'u noonoo i kou wa i kamailio mai nei i keia manao hou, a oiai aole a'u mea i noonoo mua ai, nolaila, aole maopopo. ka pane kupono ma ko'u aoao, e haawi aku ai ia oe u keia manawa." # ''Ina aole i maopopo ia oe kau pane ea, alaila ke haawi aku nei au i manawa nou e noonoo ai, a e kukakuka ai palia me kou ohana no ka pono ame ka pono ole o kou hele. pu ana me a'u ma keia huakai no na aina mamao," me ka pahola ana ae o ka minoaka ma na papalina o ua kanaka.nei, mamuli o kona ike ana iho. ina nei no ka manao o Kalifoda e ike i kona makuakane, alaila e 'kokua nui mai ana kela kanaka, no ka holopono o na manao a laua e kukakuka pu ai, ma ke ano ohumuhumu, i wahi e hooko ole ia ai ka mare mawaena o Kalifoda ame Kaloke, aka e hookoia kela mare mawaena o Kalifoda ame Miss Nowuda. "Ua paa maoli ko'u manao, o oe pu ke hele me a'u, a ina ua kanalua oe no keia huakai, alaila e papalua ae ana au i kou ukuhana mai kou uku e loaa nei i keia manawa, a na'u e uku i kou mau lilo kaahele apau. me ka loaa pu ia oe, he manawa maikai loa e ike aku ai i na wahi kaulana o na aina mamao." Ua hoopiha loa ia aku o Kalifoda me ka olioli, i kona wa 1 lohe aku ai ina nei no kona ae e holo ma kela huakai, alaila e papaluaia ae ana kona uku me ka laweia o na hoolilo apau ma ka aoao o Nowuda, a iloko o lsela mau minuke, me he mea 3a t ua hiki loa ia Kalifoda ke noonoo iho, ina e hala ana he manawa loihi ma keia huakai no na aina mamao, alaila e liikiwawe ana ka loaa iaia o kekahi huina dala mahuahua, e hiki ai iaia ke kuai i home no ka hookipa ana mai ia Kaloke. No kekahi manawa pokole, aole o Kalifoda i pane koke aku, aka iaia no paha ka maopopo i kna mea e noonoo lan'mau aku la oia ia Mr. Nowuda i ka i ana aku: -*'Pehea ka loihi e hala ai ia oe ma keia huakai no na aina mamao?" . Mamuli o kela ninau a ke kanaka opio, lamalama ae la ka helehelena o Mr. Nowuda, no kona manao ana iho e ae ana o Kalifoda, e hopu aku i ka maunu ana i pahele mai ai imua o kela kan'aka opio, a o ia kana o ka pane ana mai; "Aole i maopopo ia'u ka loihi o ka manawa e hoohala ai ma na aina mamao koe wale no ke kauka'i ana aku, no ka holomua a no ka ulolohi paha o na hana i manaoia. Ma ke ano nui nae ke olelo ae, malia paha e hala ana'he eono mahina a i ole malalo mai no paha o kela manawa, aole e hiki ia'u ke hoike aku ia oe i ka loihi o ka manawa oiaio loa e kaawale aku ai i kahi mamao." • Aole ho o Kalifoda i pane koke aku, ke kulou la nae kona poo ilalo, afa nae iloko o kona noonoo, ke ike la oia ina nei no kona hel'e pu ma kela huakai alaila i ka piha ana o na mahina eono, e papalua ae ana a i ole e papakolu ae ana ka nui o kana mau dala e loaa, mamua o ka huina e loaa ana iaia, ina no ma Nu loka oia e noho ai e hooikaika ma kana māu hana, a ao kela pomaikai nui e loaa mai ana iaia, hooholo iho la oia iloko o kona manao. he oi ak» ke kupono e haawi aku o:a.i kona ae e hele ma kela huakai me kona haku hana, ma ke ano i kakauolelo nana. i # "Ea, ke kauka'i aku nei au e lohe 1 kau pane e Kahloaa, 1 kamailio okoa mai ai o Mr. Nowuda. "Ina nei.no kou haawi

mai i kou ae e hele ma keia huakai, alaila ua hoorrtama loa mai oe i ko'u manao, a oiai oe ma na aina mamao, e hoao no au e hoohauoli aku i kou manao, ma ka haawi ana i manawa hoomaha nili nou e hoohauoli ai ia oe iho, a ma ka mea oiaio rio ea, o oe maoli no ka'u i makemake ai e noho kakau.oleio na'u, aole" o kekahi kanaka i malihini loa i ka'u mau hana, e Khi ai au ma ke kuhikuhi ana aku iaia, ahiki i kona makaukau ana." O keia mau olelo apau e kamailioia mai la e Mr. Nowuda ke noho malie wale aku la no o Kālifoda hoolohe; oiai nae 0 ka mea oiaio loa, aia ka hauoli iloko o ke opio kahi i nohoalii ai, ina nei no ka'maopopo aku ia Mr. Nowuda na mea a Kalifoda e noonoo la; e loaa ana iaia ka mihi walania loa, no o keia mau mea ana e waiho aku la-imua o Kalifoda 1 mau mea hoohikiwawe loa aku i ka hookoia ana o kona mau makemake. "No kou paakiki loa mai hoi i ke koi ia'u e hele pu me oe ma kau huakai, ke amnao nei au, aole he hana pono e ae ma ko'u aoao, o ka ae "wale aku no i kela manao." "Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo kiekie loa ia oe e Kalifoda, no keia pane au, a ua hoomama loa mai oe i kuu noonoo, "me ka huli ana aku o Mr. Nowuda nana i kahi e, i ole ai e ike mai o Kalifoda i ka olioli e halii la maluna o kona helehelena, no ka holopono loa, o na mea a laua o Mr. Vini i ohumuhumu ai no ka lawe ana ia Kalifoda i ka aina mamao, i ole ai e loaa i kela kanaka opio, he manawa e ike hou ai ia Kaloke, a i ole kakau leka paha i kela kaikamahine. MOKUNA XIII. Ma ke ahiahi ana iho o kela la, ua kakau iho la o Kalifoda he leka na Kaloke kana aloha, e hoakaka aku ana oia. maloko o kana leka, no kona hooholo ana i kona manao, e ae aku i ke koi a kona haku hana, e holo na na aina mamao, me ka hoakaka pu ana aku ai i ka hookoia ana o ko laua mau iini, e loaa he home kuokoa no laua e noho ai, Ma keia manawa a ke kanaka opio e kakau nei i kana leka, ua haalele iho la o Mr. Nowuda i kona home, a hele 'aku la e ike ia Mr. Vini, no ka hoakaka ana aku imua o kela hoaloha ona, no ka holoponeloa o na mea a laua o ka hoolala ana. No kekahi mau hora loihi ma kela po i hoohala ai na kanaka a elua maloko o ke keena waiho buke o ka home nani o o Mr. Vini, a ma na ano apau ke nana aku i ua.kanaka nei, ua hele maoli oia a piha i ka hauoli loa, no ka holopono o na mea i hoolalaia e laua, no ka hoohoko. ana aku i ka makemake o Kalifoda e mare aku ia Kaloke i wahine nana. "Ua hoopiha loa mai oe ia'u i ka manao hauoli, no ka holopono loa o kau mau hooikaika ana, e haalele iho kuu keiki ia Nu loka nei, no na aina mamao, ka mea a'u i noonoo ai, aole e ae mai ana kela keiki paakiki, eia ka ua kuhihewa kela noonoo ana o'u pela. "Ke waiho aku nei au i na hana apau iloko o kou mau lima, ma ka imi ana i na alahele e hoohaahaaia mai. ai na manao uahoa o kela keiki. E makaala loa oe iaia, ina no aia mau«na manao'hoohihililoko ona rio Kaloke, alaila mai huli hoi koke mai oe no Nu loka nei, aka e hookomo aku oe ia Kalifoda iloko 0 na hana hoopihoihoi noonoo apau, malia pela. e hoopoina ai oia i kona mau noonoo lauwili me ka paākiki pu." "Auhea oe e Mr. Vini kuu hoaloha, owau pu' no kekahi i ake e ike aku i ka loli. ae o ka noonoo o kela kanaka opio. no ka rriea elike me ia a kaua i hoolala mua ai, pela no auanei au e hooikaika aku ai, ahiki i ka haulehia like ana o na keiki a kaua iloko o ka makemake o kekahi no kekalii; a ina hoi no ko laua haulehia nei i ke aloha, aole he olelo ana, na ke aloha aku ka hana, he maalahi wale no.ko na mea apau." "Ua kulike 110 ko kaua .manao," ma ia mea, a e hoohauoli like ia ana ko kaua manao, ma ia mea, a e hoohauoli like ia ana ko kaua manao, ke hoea mai he la e hooliloia ai na keiki a kaua i hookahi iloko o ka berita o ka mare. "I hoike aku nae au ia oe e Mr. Nowuda, ma ka la a kuu keiki e mare aku ai ia Palani Nowuda, a lawe mai iaia i'wahine nana, e haawi no au i hookahi haneri kaukani dala iaia, s ma ke ano he makana na'u na kona makuakane nei, a he iwa-kalua-kumamalima hoi kaukani dala, ma ke ano he makana i kana wahine." "0 oe kekahi kanaka lokomaikai maoli," i pane ae ai o Mr. Nowuda iaia o ka lohe ana mai i ka makana a Mr. Vini i kana mau keiki, ke hookōia ka mare mawaena o laua; lanialānia ae la hoi kona mau maka, me ka olioli, me ka hoohiki ana iho iloko ona, ina he mea hiki kekahi i ke kanaka ke hana aku, alaila, e hooikaika aku ana oia ma na ano apau e lilo o Kalifoda i kane na kana kaikamahine, mamua o'ko lakou huli hoi ana mai no Nu loka. "O ka'u wale no e hoike aku nei ia oe e Nowuda kuu hoaloha, e lilo ana ka hana au e % manao nei he mea maalahi wale no, i hana paakiki loa. no ka mea ina ua haulehia i'o o Kalifoda ■ 1 ke aloha no kela kaikamahine opio, alaila aole loa oia e hoopau ana i kela ona, ahiki i ka hookoia ana o kona mau makemake, ua loaa i kela keiki na ano o kona makuakane nei, aole oia e ae'ana e haawipio ma kekahi hana, koe wale no, ina ua ike oia i kona pilikia maoli." "Ua maopopo no ia'u ka manao o kena mau olelō au e kamailio mai nei, nolaila ua ili iho maluna o'u ke ko'iko'i o ka imi ana aku i na alahele apau e hoohuiia ai na keiki a kaua iloko o ka marc; a ma ka manawa auanei o ka'u kaikamahine e kaa aku ai malalo o iea malu o kana kane aole oia e hoea aku ana imua ona, me na lima nele, no ka mēa owau pu no kekahi e haawi aku ana i makana no kona la' e mareia ai." « "Ina pela, o kela kekahi paamare waiwai loa, me k'a nui ole o ka luhi e hooikaika aku ai ma ka hele ana e hana i wahi e loaa mai ai ke dala, ua lako mua ia kaua na makua; aka nou e Mr. Nowuda, ka'u mahalo kiekie ana, no ka holopono loa o kau mau mea apau i hoolala ai i' keia wa. Pehea i loaa ai ka manao la oe e hoouna i kela kaikamahine opio, me kela wahine huhu, no Kanada?" „ He leka ka i loaa mai ia'u mai lea Madame Felika Mokana mai, mamua aku o ko kaua kamailio ana no Kalifoda, e hoakaka mai ana no kona makemake e loaa he kaikamahine lawelawe nana, nolaila i ko ka!ua kamakamaHio ana, no ka hookaawale ana aku ia Kalifoda no na aina mamao, akahi no a komo mai ka noonoo iloko o kuu poo, he mea maikai i'p, ke kaa,wale. pu o kela kaikamahine no, kahi mamao, o kekahi hana kela e holopono loa ai na mea a kaua i lwolala ai." "Ke ike nei au i ka naauao ame ka maikai maoli o kau mau mea i hana aku ai, 110 ka mea 'ina eia no kela kaikamahine ma Nu loka nei kahi i noho ai aole loa o Kalifoda e ae ana e haalele iho i keia kulanakauhale." "O keia no ka'u mea l hoike mua aku ai ia oe, liiamuli o ko'u ike, ina e mau ana no ka noho o kela kaikamahine ma Nu loka nei, aole loa e hiki i kekahi mea ke hookikina aku ia Kalifoda e hele no kahi okoa; a o ke kumu wale no o kona ae ana i ko'u koi paakiki aku iaia e hele pu ma ka'u hua-

Hai no Europa no kona ike, aia o Kaloke ma Ktnada. Pehea ua ike inua no nae paha oe i kela kaikamahine ea?" "Ae, ua ike mua no au iaia." "Pehea kela kaikamahine ma kau koho aku?" "Oia kekahi kaikamahine huapala, ua piha oia i ka ike ame ke akamai, a he piha oia ma na ano apau," alaila hoakaka piha mai la o Mr. Vini i kana mau mea i ike ai no Kaloke, ma kela manawa o ka unuhi ana i ka puīa mai kona maka ae. . "Ina o ke ano kela o ke kaikamahine opio au e hoakaka mai nei. alaila ke kaumaha loa nei au no kona noho hana ana aku malalo o kekahi wahine pikanana elike me ka Madame Mokana," i pane ae ai o Mr. Nowuda me ka noke okoa ana ae i ka akaaka. "Alaila he wahine huhu anei ka Madame Mokana?" "Aole palia o ka huhu wale no ke ano o kela wahine, aka ua like pu oia me kekahi popoki, i ke keke mau o na niho ke ike aku i ka Uio." "Ea, ina o kena iho la ke ano o kou makuahine hanauna, alaila e ike ana kela kaikamahine, aole loa e hiki iaia ke hoomai ka noho pu ana me kQna haku no na mahine eono, a aole ana e hiki iaia ae i kona mau ano kilakila he nui, elike me kela a maua o ka halawai pu ana maluna o ke kaaahi." "Aole q kela wale ae la nd ka pilikia, aka e ike ana oia, i ka inanawa e loaa mau ole aku ai ka Kalifoda leka i kela ame keia mokuahi, e lilo ana ia i kumu hookaumaha loa aku i kona noonoo." Hoomaku'e ae la na maka o Mr. Vini no kela mau olelo a kona kokoolua, no kona apono ole, i na hana kolohe e lawelaweia ana no na leka a na opio e kakau ana kekahi i kekahi. "O kekahi kaikamahine o ke kulana elike me ko Kaloke, e hooikaika ana e kau pu aku ma na anuu o ka poe nialuna ae ona, o kekahi kela o na hana paikiki ana e hoao ai," i hoike okoa mai ai o Mr. Vini i kona ano huhu. "Ma na mea. e pili ana i keia mau opio, ke manao nei au, ua hiki ke lawelaweia na hana apau, i wahi e hooko ole ia ai ka mare mawaena o laua," i pane ae ai o Mr. Nowuda, iaia i ike aku ai i ke apono ole mai o Vini, i kona manao i hoolala ai no ke kolohe ana i na leka a na opio. "Aole e hiki ia'u ke olelo ae,.ua pololei paha kena manao ou, aolē paha, aka o ka iini ,nui wale no iloko o'u o ia kona ohana ma ka lakou huakai no Europa, me ka hoao ana o ko'u ike aku, e hookoia ana ka mare mawaelia o ka'u keiki ame kau kaikamahine, a ua hoōhauoli pu ia mai no hoi ko'u noonoo, no ka haawi ana mai nei o Kalifoda i kona ae, e hele pu me oe ma kau huakai no na aina mamao." Ua piha like na keo'nimana a elua me na manao hauoli, no na mea a laua i hoolala ai no ka hoohoka ana i ka makemake o K'alifoda e lawe mai ia Kaloke i wahine mare nana i kekahi la, aka hookahi nae mea nana i hookaumaha mai i ko laua manao, o ia no ko 4aua hoohaahaa.ana- ia laua iho, ma ka imi ana aku i na alahele ma ke ano kolohe, i wahi e hookaawale loa ia ai na opio kckal)i mai kekahi mai. Aohe he mea i kamailio hou ia no kela huakai i na aina mamao, ahiki i ka hala a!na he elua la mahope mai; akahi no o Mr. Nowuda a lioike aku la ia Kalifoda, no ka. makemake 0 Mrs. Nowiida ame Palani Nowuda, o laua'pu kekahi e holo ma kela huakai no na aina mamao. Ua hookahaha loa ia ko Kalifoda manao, iaia i lohe mai ai 1 kela hoakaka mai ia Mr. Nowuda aku, a o ia kana o ka pane ana mai: €, E kuhihewa ana ka hoi au la, o kaua wale no ke holo ma keia huakai ma ke ano pili oihana, me ka ukali pu ole o kou ohana," wahi ana me ka luliluli ana ae o kona poo. Ua maopopo loa i ua o Kalifoda, ina nei no ka holo pu o Miss Nowuda ma kela huaj?ai, alaila e hoao mai ana kela kiikamahine e hoopipili iaia, ana no e hoihoi ole la; aole no ko Kaloke hoike ana aku iaia, no na hana a kela kaikamahine ma ka manawa a Kaloke o ka hoihoi ana mgri, i kana mau mea humuhumu 110 ka home o Mr. Nowuda, aka no kona hoihoii ole no i kela kaikamahine, ua kaokoa loa ae kona mau ano mai ko Kal'oke mai. Nana pono loa mai la o Mr. Nowuda ma na maka o kana kakauolelo, no ,kona ike ana mai, aia ka hoihoi ole iloko o Kalifoda no ka ukali pu o Mrs. Nowuda ame ka laua kaikamahine ma keia huakai, a o ia ka ua kana4ta nei o ka pane hou ana mai: "Aole no'u maoli ka makemake e sele pu ka'u wahine ame ka maua kaikamahine ma keia huakai, aka no laua ponoi no keia makemake, ua noke aku au i ka hoole, aohe nae wahi mea a hooloheia mai, a ua, uluhua maoli au i ko laua noke mau mai i ke koi, o keia wale no ka manawa. kupono loa a laua e ike ai ia Europa, nie ka hoopanee ole a no kekahi manawa okoa aku." Aole a Kalifoda pane no kela mau olelo a kona haku hana, aka iloko iho nae ona, ke ike la oia, ina i maopopo mua iaia, o kela mau -wahine kekahi e hele ana ma kela huakai, ina aole loa oia e haawi i kona ae, e holo no Europa, a oiai hoi, ua ho r ike mua aku oia no kona holo me ko»a |jiaku, aohe ana mea hou aku e h.ana ai, o ka hooko wale no i na mea apau i hooholoia mawaena o laua. Ma kekahi pule mai, haalele iho la o Mr. Nowunda ame kona ohana ma ka lakou huakai no Europa, me ka aoao ana o Kalifoda e hoomama i kona mau manao kaumaha ma ka hana ana aku i na mea apau e hoohauoliia ia kona manao, oiai maluna o ka mokuahi aia nae iloko ona ka manao paa, ina nei no ko lakou hoea no Europa, e hoopapau loa ana oia i kona manawa ma kana mau hana, e loaa ole ai iaia *he wa kaawale e huikau pu aku ai me Palani Nomida. Aia ka huhu me ka hoonaukiuki iloko o ke kanaka opio no Mr. Nowuda, no keia hoolala ana i ka huakai makaikai no Europa, oiai ua maopopo loa iaia, mamuli o kona noonoo ana, he pahele niaoli no keia huakai, no ka hookamaaina pono ana aku i ua o Kalifoda me Palani Nowuda, no ke kumu, aole no oia e kala kahiko i maopopo ai i ka manao o kona niau makua, o ia no 'ka hoomare ana aku iaia ia Palani Nowuda, a o ka iini hookahi no hoi ia o na makua o kela kaikamahine. No kela mau la pokole o ko lakou noho ana aku ma Ladana, ua hiki loa ia Kalifoda ke ike, no ka maopopo'ia Palani ka makemake o kona mau makua, no ka mea e hoopilipili mau mai ana kela kaikamahine iaia, i ka hapanui o kā manawa. No ka pule hookahi ko lakou noho ana ma Ladana, ua kaa mau ia Mr. Nowuda, ka puunauwe ana i na leka, i ka manawa e hoea mai ai, aka ma la, oiai e akoakoa ana na mea apau ma ke pakaukau, no ko lakou paina kakahiaka, ua laweia mai la na leka, e ke kauwa lawelawe, a olelo mai la o Palani, oia ka mea nana e puunauwe i na leka a lakou, ua lilo no hoi kela i mea maikai i ka manao, o kona makuakane. Me na lima palanehe' loa ua lalau ihō la o Palani i ka pu-a o na leka-e waiho ana, a hoomaka ae la e hookaawale. i na 'leka

i kakauia ma ka inoa o kona makukane, me kona hooho pu ana ae: "He umi leka keia nau e papa, he keu aku maoli a ka inea uluhua i ka heluhelu i na leka pili oihana penei iho la ka nui, a o ka pane ana aku i keia mau leka, o kekahi hana nui olaoa aku ia," me ka awihi ana mai o ka nana ana a Palani no kahi ā Kalifoda e noho aku ana. "E noonoo iho hoi paha oe e Palani, o kena mau leka oihana, na mea na lakou i lawe mai i na dala he nui, no ka nku ana i kou mau papale hulu ame kou mau lole nani, aole malaila wale ac la no pau, aka no ka hoolako ana aku i kou ma» makemake he hookahi kaukani," i pane mai ai o Mr. Nqwuda me kona noke pu ana ae i ka akaaka, me he mea la, aia iloko ona ka olioli, no ka hooko ana aku i na makemake apia o kana kaikamahine. "Ke kamailio mai nei oe ma na mea pili-kino, e hoololi kakou i ke kamailio ana ma kekahi kumuhana okoa aku," wahi<% a Palani, me ka lalau ana iho i kekahi leka hou, a hooho ae la: • Na mama keia leka na Anate Kere mai nei, a na Mrs. Kai linakona mai nei kekahi. Ua hiki ia'u ke pili me oe e mama, eia maloko nei o keia leka he papainoa lojhi o na waiwai i makeihakeia ai e kuai ke hoea oe no Parisa." "Aole no o'u noonoo nui loa, no ke kuai ana aku i kekahi mau waiwai, e hoohauoliia aku ai ka manao o ko*u mau hoaloha; aka nae ke nana ae ma kekahi aoao, i ka nui o na auhau dute e kauia mai ana, no na mea *u t kuai ai nou ponoi iho, na auhau dute au i makemake ole āi e uku i na kanaka o ke aupuni, e hooi loa ia ae ana kou makemake ole, e auamo i na hoolilo nui hewahewa, no na mek a ko kakou mau makamaka mai ai e loaa aku ia lakou." Welie ae la o Mr. ONowuda, i ka leka a Palani o ka olelo ai]a aku, aia maloko olaila he papainoa o na waiwai i makemakeia e kuai, a i ka haule ana aku o kekahi apana pepa iluna o ka papahele, noke ae la o Palani i ka pa'ipa'i i kona mau Hma me ka hooho pu ana ae: "Ke nauki loa mai -nei oe e Mr. Vini, no ka loa» ole aku o kau leka e hoomanawanui iki mai oe peia," alaila lolelole iho la ua o Palani ahiki i ka loaa ana o kekahi leka, me ka pane ana ae: x "Eia he mau leka lehulehu nau; ma ko'u manao, o keia mau leka elua, hookahi na Ane mai nei, a hookahi na kou makuahine, a eia hou keia leka, me ka hele a paku'i i ka pua vaioleka, me he mea la o ka hemo ana mai nei no ia mailoko mai 0 nei o ka waonahele," me ka nana pono loa ana iho o ua kaikamahine nei, i ke kuni mawaho o ka wa-hi, a i kona ike ana 1 ke kau o ke kuni o Kanada, ua hiki ole iaia ke huna aku, i ka hele a pii ka ula ma kona mau papalina, e hoike mai ana kela hiona, i kona piha me ka lili. No ka manawa mua lōa, akahi no komo aku ka manao hoo- | huoi iloko o Palani, ke hooholo leka mau la no o Kalifoda me Kaloke, ka mea ana i noonoo ole ai mamua, no ka mea aole no ; i hoike aku o Mr. Nowuda, i kana mea i hoolala ai, no ka huna j ana i na leka e hoounaia mat ana e Kalifoda. | Ua nfoopopo no ia Palani, o Kalifoda ka mea nana i waiho j aku i ka inoa o Kaloke, i kokoolua no ka M adame Mokana; aole nae he wahi nianao hoohuoi iki iloko ona, aia kekahi hana i hoolalaia e kela mau opio, a i ole, ua komohia paha ka manao hoohihi iloko o laua pakahi kekahi no kekahi, ahiki i kona ike ana i kela leka. Ma ka u'i ame ka huapala, aole mea a ua o Palani e hoole ae ai no Kaloke, oia kekahi o na kaikamahine e hiki ole ai i nfa kanaka opio ke kupaa; a ina ua konoia aku o Kalifoda e kakau i leka i kela kaikamahine, alaila aole ia malalo o kekahi kumu okoa ae, aka ua haulehia moii no kela kanaka i ke aloha no Kaloke. Mai kela manawa mai i loaa aku ai ia Palani, ua kakau mai 0 Kaloke i leka na Kaiifoda, ua hooi loa ia aku kona hoowahjawaha me ka lili i kela kaikamahine, no kona lilo i mea ake'ake'a mai i ka hookoia a kona puuwai. • Ke heluhelu loa hoi o Mr. Nowuda i kana mau leka pili hana a no ka maikai ole o kona noonoo, hooho okoa ae la oia, 1 ka i ana ae iaia wale iho no: "He kau aku maoli no a ko'u 1010 o ka ae ana aku nei na Palani e puunauwe i na leka. O ka loaa koke ana mai no ia he leka ia Kalifoda ma kela mokuahi aku nei i hala, a eia hou no ua leka, aole au i moeuhane mua, e loaa koke mai ana he leka nana i keia pule. "Ua hiki nae hoi, ma keia mua aku, aole au e haawi aku ana na ha'i e puunauwe i na leka, aka na'u ponoi no e hookaawale aku i na leka na kela ame keia mea." Aole i wehe koke o Kalifoda e heluhelu i kana leka a Kailoke mai ahiki i kona noho hookahi ana oia wale no, a iaia i nana io ai, e hoakaka piha mai ana o Kaloke, i ka moolelo o kona noho ana me kona haku hana, me kona kamailio o!e mai, ma ke ano hoinoino no ka Madame Mokana. Ma ke ano nui, e hoakaka mai ana o Kaloke, no ka maikai o kona oJa kino a ua lilo hoi kela i mea hoohauoli loa mai i ka manao o ke kanaka opio. 1 z z t Ua ahuwale kela ano hauoli o Kalifoda imua o Nowuda ame Palani kana kaikamahine, me ko laua ike koke ana iho, aole he kumu okoa o kela hauoli o ke kanaka opio, aka mamuli 0 ka leka o ka loaa ana mai iaia mai ia Kaloke mai. Hakalia no a pau ka paina kakahiaka, ua hoi pololei loa aku la o Palani noloko o kona rumi, a oiai ua hele oia a piha 1 ka hoonaukiuki me ka lili no ke komo hokai ana ae o Kaloke mawaena ona ame ke kanaka opio ana i aloha ai, ua hookahe okoa aku la oia i kona mau waimaka, a i ka maalili ana o kona mau manao ulu-ku, hooho okoa ae la oia i ka pane ana ae iaia wale iho no: "Ua komo mua no ka manao hoohuoi iloko o'u, e alai ae ana keia kaikamahine mamua o ko'u alahele; aole loa nae au i moeuhane mua, o keia hookahi no ke. kaikamahine nana e omilo ae ana i ko'u ola ana aku. Ina ua haulehia au *ke aloha no Kalifoda Vini, mai ko maua mau la mai e holoholo like ana me ko'u ike aku iloko o keia manawa, i ke kailiia ana aku o Kalifoda mai ia'u aku, alaila ua hiki loa ia'u ke olelo ae, ua makehewa maoli keia ola ana aku. "Heaha la ka'u me e olelo e ai, o ko'u hoohokaia ana e kekahi kaikamahine o ke kulana haahaa, aneane hiki hou ole iho ia'u ke hoomanawanui. Ua manao hoi au la, ma keia huakai no Ēuropa nei, e hoea mai ai i ka hookoia ana o ka iini a ko'u puuwai, eia ka aole ana ia he hana maalahi. "Ina e hoomau o Kalifoda i ke kakau leka ana na keia kai* kamahine, ua maopopo loa, aole o'u manaolana iki no ka hookoia o ko'u mau makemake. He keu aku a ka maikai o ka limakakau o kela kaikamahine, a no kōna hookomo ana i ka waiala o ka pua vaioleka maloko o kana leka, aole loa au « hoohana aku ana i kela waiala ma keia mua aku. Heaha la na manao o kela leka?" (Aole i pau.)