Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 28, 14 July 1927 — MA KE KAUOHA [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

KANAWAI 54 (B. S. Helu 21) i!E e Hoololi. ana i ka Pauku 582, Mahf.le4, «u »i u 70 KA Pauku 586 ' 598, 599, 600, 603 ame ?c i-* - AKA i KA Maiiele 14 o ka Pauku 586, Mokuna 47, o na Kanawai i Hoololiia o Hawaii 1925, e Laau NA 1 ANA Mahiai > Malama ame-Hooulu L līooholoia c ka Ahaolelo Kaukanawai o ke Teritorc o Hawaii: Pauku 1. Mit keia, ke hoololiia nei ka Pauku 582 ona Kanawai i Hoojxmoponoia o Hawlii 1925, a e heluheluia aku penei: Paukii :>B_. Ka. Mana Hooko oka Papa. Oka mana ame lana i wailioia, nianiua aku o ka la 25 o Apelila, 1903, iloko o C-k -L " 511 . Oihana Mahiai, Malama anie Hooulu Laau, a, ī hoihoiia hoi i ke Poo o na Hana o ka Lehulehu, ke hoihoi a ke' waihoia nei m£ ka Percsiclena oka Papa. Me ke apono ana ntaj a ke Rtaajna, ua liiki no i ka Papa ke wae a'e i Kakauolelo Hooko Oihana. naha e kokua i ka Peresidena ka mea iaia ka mana hooko, a nana e hooponopono na hana a pau o ke keena ō ka Papa, a e ukuia nohoi oia e like nie ka mea e hooholoia ai i kela ame keia mana\ya eka Ahaolelo Kaukanawai. Ua hiki no i ka Papa ke wae a e. ke hoopau aku, a ke liooholo e uku aku i kekalii lunaiiui aine liruabana e waeia ana paha no ka liooko ana aku i na liana i kauia nialuna o ka Papa e ke kanawai." PaŪku 2. Ma keia, ke hoololiia nei ka Mahele 4o ka Pauku 586 o na Kanawai i Hoololiia o Hawaii 1925, a e heluheluia penei: "(4) ]S?a Lula ame na Hooponopono ana. E hana i na lula anie na hooponopono ana i ktftike ai me keia mokuna, a me ke apono aoa a ke Kiaaina, e hoololi nohoi e like me ka mea i ikeia he ■ pono no kela ame keia hana, a no ka hookipa ana mai, ka hoouna arm ame ka hoolaha ana i na laau, na mea ulupu, na lau-nahele, a:ne na mea kanu e a'e, ame ka malama ana, hoopakele ana, hoonui ame ka hoohana ana i na aina hooulu laau, na aina i paa mua ame r.a aina i hooponopono maoliia; a no ka hoonialu ana, nana ana, hoomaemae ana, hoomake ame ka hookaawale loa ana aku paha, i ka wa e hoopaeia mai ai i keia Teritore aiole ma na wahi like ole i lok» o keia Teritore, o na niea ola like ole e hoopulapulaia ana, ka laau, na mea uhipu. ka lau nahele, mea liihi, pua i akoia, maka mea kanu, maka mea hoopili, maka mea hoolaha, opuu, hua, lau laau, a-a aiole a-a ulu: na hua liilii iwi o waho, na hua ai aiole ka lau naliele aiia; na liua e like me ke kulina, huika, laiki, a pela wale aku, iia hua i wiliia i ai aiole na hua e like me ka papapa i kona wa maloo paha aiole i kona wa maka paha; ka limu, ka irauu he,-ka lau mauu, ka mauu maloo aiole ka niauu ai a ka holoholona: ka laau i kalai oleia, lala laau palia aiole kino maoii palia o ka laau; aiole o kela ame keia inea kanu, mea ulu aiole V:ckahi mea paha niai kekahi niea kanu mai i liooponoponoia aiole i like jxilia nie kona ano mua'no; ke one, ka lepo; ka manu ola, ka iia'mea ola liilii aiole holoholona paha iloko o kela ame kei.i kulana o kt>na ola ana, a mawaho a'e hoi keia o na holoholona i a i .hoopouoponoia hoi iloko o ka Pauku 608 o na Kanawai i liooponoponoia o Hawaii; ame na paliu, paliu apo, pahu hoopiha. aiolie na mea hoopiha e a'e i hoohanaia no na mea i olelnia aela. ame na mea hoopihapiha i hoohanaia me ia mau mea, n i paha mamuli o kekahi ma'i aiole ipiha paha me na moo aiole. e kokua ana paha i ka hoonee ana ame ka hoolaha ana i kekahi moo hoopilikia aiole ma'i ino paha e hoopilikia a e hooiuia ana palia i ka oihaiia mahiai aiole i ka oihana hooulu hua ai, aiole i na ulu laau paha o ke Teritore o Hawaii, aiole, i lilo paha ī inen hoopilikia, hana ino aiofc hookuia paha ia mea hookahi no (a e h -okomo puia hoi na lula ame na hooponopono ana e pono ai ka i»»r»ima ana ma ka moku o na niea a pau i hoikeia aela maluna i loko o kela ame keia wahi aiole i kela ame keia moku aina iloko o keia Teritorc) ; ame ka hookapu ana i ka hookomo ana mai iloko o keia Tcritorc, mai na aina e mai aiole mai na wahi mai a pau 0 Amelika Huipuia. aiule ka hoouna ana mai kahi moku aina a kaln nK»ku aina aku iloko o keia Teritore, aiole, ka hoouna ana mai kahi v. ahi a kalii wahi aku iloko o ka moku aina hookahi, o kekahi nkana, mea i-o, aiole mea paa paha, aiole kekahi mau mea paha i v. aeia, na mea i-o aiole nā mea paa iloko o na mea i hoikeia iloko «» keia Pauku, i loaa i ka ma-i, aiole i piha me na moo liilii, aiole, f kokua aleu ana palia i ka hoolaha ana aku ame ka hoonee ana aku i na moo aiole i na ma-i mea kanu e lioopoino, hoopilikia a e 1 ookuia ana hoi'i ka ōiliana niahiai ame ka oihana hooulu hua ai, -•»ole i na ulu laau o ke Teritore o Hawaii, aiole, e hoopoino ana, e hoopiiikia ana aiole e liookuia ana no ia mau mea iho no. -(; na lula ame na hooponopono ana e like me ia i oleloia aela, mana no ia e like me ke kanawai j kona wa e aponoia ai e ke kiaaina." Pauku 3. ' Ma keiā, ke hoololiia nei ka Mahele 5 o ka Pauku 0 Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, a e heluheluia ikniaiwnei: \ b Ka Mahele oka Oihana Hooulu Laau oke Tentore. No * a \vac ana i poo no ka Oihana Hooulu Laau, a e ikeia hoi oia ma a inoa ka Mea Hooulu Laan o ke Teritore, iaia ka malama ana, ka : ;.x»kde ana anie ke kiai ana (malalo no na'e o ke kauoha ame ka v,malu ana a ka Papa) i na mea a pau i pili aku i ka Oihana HooLaau! i hoikeia aiole e komo mai ana iloko o ke apo o keia mo- • a a i>eia nohoi kekahi mau mea e a'e a ka Papa e kauoha mai ai eia ame keia manawa. O keia poo hooulu laau, e pono oia e aoia i kana hana. i hoolilo hoi i keia ike hooulu laau ī hana kahi nana a. ina e loaa keia mea. e nui hoi kona akamai ma ka - n a ma ia ike hookahi hoi e pili ana i ka hooulu laau ma na : meiiana." ■, rn . 4 \£ a keia ke hoololiia nei ka Mahele 10 oka Pauku " na liiianrai i Hoololiia o Hawaii 1925, a e heluheluia aku Xa Bipi ame na Lio e loaa aku ana Uoko o na aina i in-ileia no ka hooulu laau ame ka Hookaawale ana aku la • L a 110 ina akena oka Papa, inawa a pau, me ka i' oie akui na poe no lakou na holoholona, ke hoonee la mau r,a Va aoao ka aiole, fka poe paha no lakou i i i ir\n*i 'la -i e naaia keia mau holoholona no na kaki ,ne Uiookui>onoia nmnei E uku ka ,nea , ~ , , • p-,« ika huina o eluna dala ($5.00) no ::tSokel a ame keia holoholona i mal ,na ,aau na tz i!na ana īa lakou, a e . pihaia ana o ia mau i:;au l,ipi aiole mau-lio P® '^] e j^ 0 pah a e hooneeia ai a - 1 l:a «-a o keia '» au . ° £ nei a l a ila, e hoike :,iaia e hke nie ka mra ' oe . ina | a kou e loaa, a a aku ka poe »o lakou 'a '«« e mamua 0 ka ike ]>u īa aku na hlo ame na kaK 1 ka r; a awTS r — !,Ka . ' 1 1 ° 1 ? 0 ° k tf^rSauhale a ame Kalana kahi oia mau „ ame ke kuni a o » a£ |iei , ■ a i hoopaaia e hke me ka no ]a |- ou na \c aku hoi ika me»nona, aiol P, - kak j ame na • --a ame ka lehulehu a pau. ma aole e na kaki t : a oia manawa aole noi e enn i na j, 0 ;ua mai i hoopukaia ai ka hooa a, h kiekie loa ■ . e kukalaia aku no ia a hoohloia aku i ke kono k : ■ tv.au anaa'e ina aie maluna oa - . ] 100pu kaia •-i i hoikda iloko oka hooaha i k^iUke V e lima • 'aiia hookahi manawa oka pule n jjl 0 j loU Ina e uku oleia mua mai mahope iho °ka p al aila, oia mau >• O ka la i hoikeia īloko 0 k . j lo j^ tia ' . : . '10 paha, e kuaiia aku no ».«M*me K1 - mea -

ae nei, a mai loko mai o na loaa e hoopauia aku ai na kaki ame na hoolilo a pau, a o ke koena, e ukuia aku no ia i ka mea nona, aiole, i ka poe no lakou ia mau bipi aiole lio paha. Ina aole he koi 110 ia koena iloko -o kanaono la mahope o ka la i kukaiaia ai na holoholona, alaila, e hoihoiia aku no ia koēnā iloko o ka waihona ma ke ano he loaa no ke aupuni a o na kuleana pilikahi jloko a maluna o ia dala e pau loa no ia no ka wa pau ole." Pauku 5. Ma keia, lse hoololiia nei ka Mahele 13 o ka Pauku 586 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, a e heluheluia aku penei: "13. Ka Mahele o ka Oihana Noii Mooliilii. E wae i mea ike i ka noii ana i na mooliilii (a e lilo oia i hoa lunanui kiai i na mea ulu) a nana, ē malama, e hoomalu, a e hookele, malalo no na'e o ke alakai ame ka hoomalu ana a ka Papa, i na mea a pau e pili ana i ka hoomalu ana, i ka nana ana, i ka hoomaemae ana, hoomake ana i na moo hoopilikia, i ke kinai ana aku anie ka hoomake ana paha i na mea kanu a pau aiole i na mea like ole paha mai na mea kanu mai, aiole, i kekahi mau mea e a'e paha, oia hoi, na hunahuna liilii paha, aiole na mea paa paha, a, mamuli o ko lakou piha aiole hoopilikiaia paha.e ni mooliilii, ko-e ame na mu, aiole, ponalo pajia. aiole, maniuli paha o ko lakou ano, e hoopilikiaia ana na laau, na mea kanu, aiole na mea ulu waiwai nui e a'e i hoikeia paha aiole e komo mai ana iloko o keia mokuna; a maluna nohoi o na mea a pau e lioopau loa ana i na mooliilii, na ko'.e, na mu ame na ponalo e hoopilikia ana paha aiole i hoopilikia paha i na laau, i na mea ulu ame na mea kanu waiwai nui e a'e; a maluna o na mea a pau i pili aku i ka hookomo ana mai, i ka hoolaha ana aku, i ka puunaue ana a'e, ame ka hookupono ana i na mooliilii hoopomaikai mea kanu me ke ano o ke ola ana ma keia aina, ame kekahi mau mea e a'e a ka Papa e kuhikuhi mai ai i kela ailie keia manawa. O keia mea noii mooliilii, e hoonaauaoia oia a e akamai hoi ma* keia hana a e hoolilo hoi i keia hana o ka noii ana i na mea pili i na niooliilii no ka pomaikai o ka oihana mahiai, i ike pookela nona; a ina e loaa kekahi mea o keia ano i maa i ka lawelawe hana ana iloko 0 kekahi wahi e like me Hawaii nei. alaila, oia ka mea mua loa e kiiia aku aole hoi o kekahi mea e a'e i ike ole i ke ano o ka wahi mehana.^ "E wae a e koinikina aku i hookahi, aiole, ielua a oi aku paha mau kokua ike i ka huli ana i na mea pili i na niooliilii ame kekahi poe limahana e a'e i ikeia he pono no ka hooko ana aku i na mea i kuhikuhiia iloko o keia mokuna, a ua hiki nohoi ke hoopauia aku ua mea noii mooliilii nei ame na limahana, peia nohoi ka hooholo ana i na mea pili i ko lakou uku. Pauku 6. Ma keia, ke hoololiia nei ka Mahele 17 o ka Pauku 586 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, a e heluheluia aku penei: "17. Ka Malama ana i na Hoolilo ame ka Moolelo. E malama a e hookele aku i na lunanui ame na limahana i aponoia e keia mokuna ame ka hoolilo ana i na elala i hookaawaleia ncfha liana e like me ia i hoikeia iloko o keia niokuna. ame ka waihona kuikawa i hookaawaleia iloko o keia mokuna. O na loaa, na hoolilo aine na hana a pau o ka Papa, e hoopaaia ia iloko o na buke kupono o ka moolelo ame hoike, a e uku ia na dala a pau maluna wale no o na bila kikoo i kulike me ke kanawai ame ke apono ana mai a ka Peresidena o ka Papa." Pauku 7. Ma keia, ke hoololiia nei ka Pauku 598 o na Kanawai o Hawaii i Hooponopouoia 1925, a e heluheluia aku penei: "Pauku 598. Ke Poo o ka Oihana Kinai Ahi. O ke Poo Malama ame Hooulu Laau o ka Teritore, oia no ka hoa luna o ka oihana kinai ahi. Na ke poo o ka oihana kinai ahi e hoomalu i na oihana kinai ahi a pau o ke Teritore, a nana no e kokua a e hookele ia lakou iloko o ka lakou mau hana." Pauku S. Ma keia, ke hoololiia uei ka Pauku 599 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, a e heluheluia aku penei: "Pauku 599. Na Oihana Kinai Ahi o na Apana. Oihana Kinai Ahi Apana. E wae no ka Papa o na Komikina o ka Oihana Mahiai, Malama ame Hooulu Laau i kekahi heluna o na poe ame na apana ana i ike ai he kupono no ka malama ana i ka oihana kinai ahi. E hoike koke mai lakou i ke poo o ka oihana kinai ahi 1 na ahi a pau loa e puka ana iloko o ko lakou mau apana a e kinai koke hoi ia ua ahi 'la, a, e imi koke hoi i na poe a pau i ho-a i ua ahi la a i ku'e hoi i t ka Pauku 601 aiole 602. a e haawi hoi! i na kokua ana a.pau i ke poo o ka oihana kinai ahi." * Pauku 9. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 600 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, a e heluheluia aku penei: "Pauku 600. Ka Mana o na Kinai Ahi. E loaa no i na Kinai Ahi a pau ka mana piha e kauoha i na kane kino ikaika a pau iloko o ko lakou mau apana, no lakou na makahiki mawaena o umikumamaono ame kanalima, e hiki mai a e kokua i ke kinai ana i ke ahi o na ulu laau. E loaa no ia lakou ka mana piha e kii a e hoohana i na lio, kaa, otomobila aiole i kekahi mau mea hana e a'e a kekahi mea paha aiole a kekahi hui palia iloko o ko lakou apana a lakou hoi ī ike ai he pono no ke kinai ahi ana. "O ia mea i kauohaia a i hoole hoi aiole i hiki ole mai palia e kokua i ke kinai ana i ke ahi o ka ulu laau, a oia mea hoi aiole oia hui paha i hoole a i haawi ole mai hoi i na mea hana e like me ia i hoikeia aela maluna, e hoahewaia no oia, a, i kona hoahewaia ana, e hoopaiia no oia ma ka uku ana i ka huina aole e emi nialalo iho o umi dala a aole hoi e oi aku maluna o hookahi haneri dala. "E loaa no ka mana i na kinai ahi a pau loa e hana i kekahi mau hoolilo i ka wa o ke ahi no ka lawe ana mai ame ka. malama ana i na poe kinai ahi. E waiho mai no lakou i hoike no ia mau hoolilo me na hooia ana i ka Papa, niao ke poo 'la o ka oihana kinai ahi, a ina e aponoia ia mau hoolilo, alaila, e hoounaia aku no ia i ka Lunahooia o ke Teritore 110 ka uku ia ana." Pauku 10. Ma keia, ke hoololiia nei ka Pauku 603 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1925, ~ā e heluheluia aku ia penei: "Pauku 603. Ke Ano o ka Hookomo ana mai. O ka hookomo ana mai i na mea like ole i hoikeia malalo iho, oia hoi, na mea hunahuna, na mea e like me keia: —hehu mea kanu, kumu laau, na mea ulupu, launaele, mea hihi, pua i okiia, kiwi mea kanu, lala mea hoopili aku i kahi laau aku, maka ulu hou, opuu, anoano, lau, a-a, aiole a-a ulu; na hua iwi o waho, l\a hua ai aiole na mea ulu aiia; na anoano liilii like ole, na anoano i wiliia i ai, aiole na hua pine maka o kona ano mau; na'limu kuahiwi, mauu maloo ai a ka lio, mauu maloo, ame kekahi mau lau nahele e a'e; laau i kua oleia, lala aiole kino o ka laau, ame kekalii mau ano laau ulu e a'e aiole o kekahi mau mea palia mai i loaa mai ka laau mai a i hooponopono oleia aiole e ku ana no e like me kona ano mau; kela ame keia ano one, lepo aiole mea honua paha: ka manu ola nahesa, mooliilii aiole o kekāhi mau holoholona e a'e iloko o na kulana like ole o ka ulu ana (maluna iho keia o na holoholona laka no lakou na hoomaluia ana i hoakakaia ma kekahi mau pauku e a'e) ; na pahu like ole, balela aiole pahu hoohikihiki mea ai aiole na pahu e a'e na lakou i lawe mai na mea like ole i oleloia aiole na mea hoopihapiha paha i hoohanaia mea ia mau mea, iloko o ke Teritore o Hawaii, e hanaia a e hooponoponoia malalo o na loina hana i hoikeia malalo iho, penei: (1) Ka hoike ana. O na poe a pau, peia hoi na lnli aiole na ahahui kalepa, i loaa kekahi mea no ka hoouna ana, aiole no ka lawe ana mai paha aiole no ka hookomo ana mai paha iloko o ke Teritore o Hawaii, ma ke ano lie ukana o ke ano mau, aiole, ukana hoouna hikiwaweia mai paha, aiole he opeope paha aiole he mea e a'e paha, nO ka hoouna ana aiole no ka hookomo ana mai. aiole ma ke ano he mau ukana moku paha o na mea like ole, oia hoi, na mea hunahuna aiole na mea nunui like ole elike me ia i hoikeia maluna a'e, e hoike koke mai, ma ke kakaū, i 4ce Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu aiole i kona hope, i ka manawa e hoea mai ai, ka lielu o ka palapala hoopaa ukana, ka inoa ame ka wahi o ka mea nana i hoouna mai, ka inoa ame ka wahi o ka mea i lawe mai aiole o kona akena paha aioie o kona loio paha. na ma-ka, ka helu 0 na puolo, ke ano o na mea iloko o kēla ame keia puolo, ka wahi 1 hooiliia ai ame kekahi mau ike e a'e e kokua ana i ka hoike ana ia mea, a, e paaia ua mau mea 'la, ua mau jnea hunahuna ala paha aiole mau mea nunui ala paha, ma ka wahi ku moku, ka wahi hooili, ka uwapo aiole ma kekahi mau wahi e a'e paha i hooili muaia ai ua mau ukana 'la, a e malamaia hoi keia mau mea ma ke ano i liiki ole ke hoolaha aku i ka pilikia mamuli paha o na muliilii aiole na ma'i paha i loaa iloko o ia mau ukana, .a hiki i ka nana ponoia ana e ke Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu, aiole e kona hope paha, a e ikeia hoi ka loaa ame ka loaa ole iloko o ua inau ukana nei, mau

mea hunahuna paha aiol» mau mea nunui paha, aiole kekahi mau wahi paha o ua mau ukana nei, o na muliilii aiole o na ma'i mea kanu paha iloko o na kulana like ole o ka ulu ana a lilo mai paha i niea hoopilikia, hoopoino aiole i mea hookuia i na hana mahiai ame malama hua ai. aiole, i na ulu laau o ke Teritore o Hawaii. (2) Na Pepa Ma-ka. O kela ame keia pahu, wahi waiho ukana,' puolo, pahu hoopiha niea ai, owili, aiole puolo paha me na mea kanu hou, na laau kanu, na mea ulupu, na launahele, na mea kolo, na pua i -okiia, na lala i okiia, na lala i okiia no ka hoopili ana aku me kahi mea kanu hou aku, na niaka ulu hou, na opuu, na anoano, na lau, na a-a aiole a-a ulu; na hua iwi o waho, aiole na mea ulu aiia, na hua ai; na anoano liilii, na anoano i wiliia i ai, aiole na hua pine maka o kona ano mau; ka limu kuahiwi, ka mauu nialoo ai a ka lio, mauamaloo ame kekahi mau lau naliele e a'e; aiole o kekahi mau mea ulu e a'e aiole mau mea paha i ioaa mai ha mea ulu mai; ka manu ame kekahi holoholona e a'e; aiole, ke kumu laau paha, aiole ka lepo paha, aiole o kekahi mau hunahuna ame kekahi niau j mea e a'e i hoikeia maluna a'e, a i hoounaia mai i ke Teritore o | Hawaii, e ma-k'a ponoia me ka moakaka ma kekahi wahi kupono, I ka inoa ame ka wahi noho o ka mea nana i hoouna mai, ka mea kuleana, ka hui ame ka ahaliui kalepa paha e hoouna ana ia mea. ka iiioa ame ka ma-ka o kekahi mea, hui aiole ahahui kalepa paha j iaia i hoounaia aku ai ia mea, aiole o kona ageua aiole loio paha, ka ino ka aina, mahele aina, teritore ame ka wahi i hoouluia ai a i loaa ai ua mau mea la ame ka hoike pu ana i na mea like iloko o ka puolo. Ina e hooko oleia na koina g keia pauku, alaila, ua ku ia i ka hoole kanawai a o ka mea nana i hookomo niai a i lawe mai. e hoopaiia no ia no ke ku'e ana i keia Pauku. (3) Ka Mana Huli ame Nana. O ke Poo o ka Oil)ana Huli ame Nana, aiole o kona hope paha, ke hoamanaia nei (1) e komo aku iloko o kela ame keia moku, waa aiole mea 4awe paha, i ha wa a pau mahope o kona komo ana mai iloko o na palena o ke Teritore o Hawaii, mawaho paha o ke awa, iloko paha, aiole ma kahi ku moku aiole ma ka uwapo paha; (2) e komo iloko o kela ame i keia uwapo, aiole wahi hoolele ukana paha, aiole iloko o ka hale waiho ukana aiole walii hoolulu paha ame kekahi mau w;ahi e a'e 0 ke Teritore o Hawaii, kahi hoi o na mea i hoikeia maiuna a'e i waihoia ai aiole i laweia ai, no ka hoomaopopo jx>no ana mao ka huli ana ame ka noii ana, ina paha o ua mau mea 'la i makemakeia e hookomo mai, aiole o kekahi hapa paha o ia mau mea, ua piha aiole ua komoia e ka muliilii aiole e na ma'i paha iloko o na kulana like ole o ka ulu ana e lilo ai i mea hoopoino i na hana mahiai ame hooulu ame malama hua ai o ka Teritore o Hawaii. (4) Noi no ka Huli ame Nanaia. Maluna iho o na mea i makemakeia e na Lunanui o ka Oihana Kiai i na Mea komo Mai, na bila ukana ame kekahi mau mea e a'e i pili aku i ka hookomo ana mai iloko o ke Teritore, e kauohaia no ka mea hookomo mai, e waiho a'e me ka Papa i palapala i kakauinoaia hoi e ia aiole e kona akena paha aiole e kona loio paha, e hoike ana hoi i kona makemake e hookomo mai iloko o ke Teritore i kekahi mau mea, mau mea hunahuna paha aiole mau mea kino paha a, i hoikeia no hoi maluna a'e, a e hoopiha mai hoi i na ike hou a'e e like me na mea i hoikeia malalo iho, ])enei: Ke ano, ka nui ame na hoakaka ana nona. Ka wahi i hoouluia ai ia mea aiole i loaa ai paha ia mea. Ke awa kahi i hoouna hojpe loaia mai ai ia mea. Ka inoa o ka mea hoouna; ame <* Ka inoa o ka mea iaia i hoounaia aku ai ia mea. j Iloko o keia palapala, e hookomo puia ke noi i ka papa, mao kona akena 'la i hoamanaia, lunanui pahā aiole mea huli paha. e i nana i na mea i loaa mai, na mea hunahuna paha aiole na mea kino paha me ia i hoikeia mamua a'e nei. me ka aelike e lawe i na | hoolilo a pau, na kaki ame na lilo e a'e a he kupale hoi no na j poino a pau e kau mai ana mamuli o ka huli ame ka nana ana, aiole mamuli o ka hoomaemaeia ana, hoomake ana i na mea ino, hoomalu ana aiole o ka hoopau loa ana i ua mau mea nei. ua mau mea hunahuna nei aiole i ua mau mea kino nei, aiole i kekahi paha o ua mau mea nei e like me ia i hoikeia malalo iho ina ia he hana i ikeia he pono. O ka hooko ole ana i keia hana o ka waiho ana aku i keia palapala aelike ame na manao hoopakele i ka papa i koha wa e makemakeia ai. e ikeia no ia ma ke ano kue i keia kanawai; a, ma keia, a e like hoi me ka manao o ke Poo nana i na mea kanu, e hoikeia aktt ke kumu o ka hiki ole ke hoooae nmi ia mau mea, —na mea aiole na mea kino paha, iloko o ke Teritore. i ka wa no lia'e e ikeia ai ko lakou piha ana i na muliilii aiole me tia ma'i ])aha e hoopilikia ana a e hoopoino ana aiole e hookuuia ana 1 na liana niahiai ame hooulu ame malama hua ai> aiole i na ulu laau paha o ke Teritore o Hawaii. (5) Ka Wahi e Huliia ai. Ina, i ka noonoo kupono ana o ke Poo o ka oihana nana mea kanu aiole o kona hope paha, he mea pono ka hoonee ana i kekahi o na mea hunahuna ame na mea kino i hoikeia maluna a'e aiole o kekahi paha o ia mau mea ma kekahi wahi i oi aku ke kupono no ka huli ame ka nana ana mamua o ka uwapo, ka wahi ku,moku, aiole kekahi wahi e a'e paha o ia mau mea i. hoopaeia mai ai aiole i waihoia ai, a ma keia hoonee ana e hoopakeleia na oihaiia mahiai ame malama ame hooj ulu hua ai, aiole na ulu laau. palia o ke Teritore o Hwaii mai ka | piha ana i na muliilii ame na ma'i hoopilikia paha i pae mai a e j ku ana hoi iloko o na kulana like ole o ko lakou lioonui ana a'e, ke haawiia nei ka mana e hooko aku pela, a o na kaki ame na hoolilo i pili aku me ia hoonee ana ame ia lawe ana o ia mau mea aiole o kekahi paha o ia maii mea ma ia wahi, e Ukuia no ia e ka meā nona ia mau ukana, aiole, e ka hui, aiole e ka hui kalepa paha, aiole e kona akena aiole loio paha e hooponopono ana ia mau mea; koe na'e keia, na ka papa e noonoo mai ka walii e laweia aku ai keia mau ukana, a, ina aole i hoomakaukauia ua wahi la, e loaa mua mai ke apono ana a ka papa no kekahi wahi mamua o ka hooneeia ana aku ua mau ukana 'la, oia hoi, na mea i hoounaia mai, na mea hunahuna aiole na mea kino palia. (6) Hoomaemae ana ame ka Hoomalu ana. Ina i ka wa e nanaia ai, e like me na mea i kuhikuhiia iloko o na pauku maluna a'e, ua loaa aku iloko o na ukana i loaa mai aiole i laweia mai iloko o ke Teritore no ka waiho ana ianei, aiole iloko paha tia hunahuna liilii paha aiole o na mea paa paha, na muliilii aiole na ma'i paha iloko o na kulana like ole o ko lakou hoonui ana a'e, aiole, ina paha he mau kumu kupono kekahi i noonooia ua piha ia mau mea me na muliilii aiole ma'i paha, a e hoopilikia aku ana, aiole, ua manaoia e hoopoino aku ana paha, aiole. e hookuia ana paha i na oihana mahiai ame malama ame hooulu hua ai, a o keia pilikia ua manaoia e ke Poo o ka oihana kiai mea kanu aiole o kona hope paha, ua hiki no ke hoopauloaia, alaila, e lapaauia no ka ukana i hoopilikiaia. na mea hunahuna paha aiole na ,mea paa paha, aiole na wahi like ole paha i piha i ka mu ame ka ma'i, a o keia mau hoolilo, maluna aku no ia o ka mea nana ka ukana, aiole 0 kona akena, aiole o kona loio a o ka lapaau afta, e like no ia mea ka mea a ke Poo o ka oihana kiai niea kanu aiole a kona hope paha i ike ai he pono no ka hoopau loa ana i'na mea lioopilikia i ikeia, aiole, i manaoia aia malaila, a o ia mau ukana, hunahuna liilii paha aiole, oia mau mea paa paha, e paaia ia malalo o ka hoomalu ana a ke Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu, aiole e kona hope paha, ma kekahi wahi kupono i aponoia e ka papa, a no ka manawa e like ka loihi me ka mea i manaoia ua lawa no ka hooiaio ana mai ua pau loa na mea poopilikia i ke kinaiia; koe na'e keia, ina o ka pilikia i hoaoia e hoopau, ua oi loa aku mamua o ke kupono a ua hiki ole ke hoopau loaia e like me na mea i hoikeia aela maluna, aiole, ina paha he mea hoU kai oili mai a i laha ole hoi. aiole 1 nui mua paha iloko o ke Teritore, aiole, mahope o ka lapaauia ana e like me na kuhikuhi ana maluna a'e, ua ikeia ka hiki ole ke hoopau loa aku i na pilikia ame na mea hoopoino, alaila, oia ukana. liunahuna aiole inea paa paha i oleloia, aiole o kekahi walii paha o ia mau mea, i huiia me kona wa-hi o \vaho.aiole pahu paha aiōle mea lawe ukana paha, e hoopau loaia aiole e hookukeia aku mai ke Teritore aku e like me ka manao o ke Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu aiole o kona hope, a o na hoolilo, me ka mea no ia nana ka ukana, aiolp me kona akena aiole me kona loio; a, eia hou: o keia hoopau loa ana, ame keia hookuke ana, aole ia e lilo i mea e koi pohoia mai ai ka Papa, aiole kona akena paha, aiole lunanui a mea kiai paha, no na poino paha i hiki mai mamuli o ia hana ana. (7) Ka Hoopau loa ana. Ina, i ka nianawa e hoea mai ai, aiole, i na manawa paha a pau mahope mai o ia'wa, ua ike ke Poo 0 ka Oihana Kiai Mea Kanu aiole konā hope paha, ua pono ka ukana i hoounaia mai, na mea hunahuna ame na niea paa pāha, a maliope o ka paaia ana ame ka lapaauia ana, a peia hoi ka noomaluia ana o ua ukana'la, aiole o kekahi liapa paha o ua ukana 'la, ua ikeia kona hemolele-mai na muliilii mai aiole maina ma'f mai e hoopoino ana paha aiole e hoopilikia ana-paha aiole e hookuia ana paha i na oihana mahiai, malama ame hooulu hua ai, aiole i na

ulu laau o kc Teritore o Hawaii, alaila, e hoopaa oia nialuna o ua ukana 'la, aiole ua mea hunahuna 'la, aiole ua mea paa la, aiote maluna paha o ka wa-hi, aiole maluna o ka pepa lawe ma kahi hiki ke ike kokeia, i pepa hoike e kukala aku ana ua nanaia ua ukana 'la, aiole «ua mea hunahuna 'la, aiole ua mea paa'la aua aponoia, a, e hoikeia ka la i nanaia ai ua ukana 'la, ka itioa o ka meanana i nana, malalo no nae okamanaokapapa, a okeia t>epa, ua like no ia me ka aeia ana e hookomo mai ua ukana aiole ua mea hunahuna 'la aiole ua mea paa 'la iloko o ke Teritore. (8) Ka Hoopae ana. Oka hoopae ana niai ina mea i oleloia, na mea hunahuna ame na mea paa no ka nanaia ana aiole noka hoomaluia ana paha, aole loa ia e manaoia ua aeia aku ia mau tnea e komo mai, a, aole nohoi e mnaoia ua kuleana aku ka mea nona ua mau mea 'la i ua mau inea 'la i hookomoia mai iloko o ke Teritore; aka, ma ka manao o ke kanawai, o ua mau mea la, pa tnea hunahuna ame na mea paa paha i hoopaeia mai no ka nanaia ana, e manaoia no aia no ia mau mea mawaho o ke Teritore kahi i hooponopohoia ai no ka hoopaē ana mai, a, aole loa hoi ia miu mta, ma ke ano holookoa paha aiole ma ke ano hapa paha, e manaoia ua kupono no ka hōopae ana mai iloko o ke Teritore aia wale no a. hoopukaia ka pepa hoailona, ka pepa i hoopiliia & paa aiole ke kuni oihana paha, e ke Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu aiole kona hop6 paha e like me ia i hoakakaii mamua a'e nei, aiole, a hiki i ka hoopaaia ana e like me ke kauoha i hoopukaia ae nei. (9) Na Loli ana oka Mana Hoopae. Aole hookahi mea iloko 0 keia mokuna e ae aku ana i ka hoopaeia at\a mai o kekahi mea, mea hunahuna aiole mea paa paha, aiole kekahi mau mea paha, īiiau mea hunahuna aiole mau mea paa palia, mai kekahi wahl mai, ina oia niau niea, aiole o kekahi paha oia mau mea, ua papaia e ka papa ma kekahi kanawai kuikawa paha no ka hoopaeia ana mai iloko o keia Teritore e like me ia i hoakakaia mamua a'e nei. (10) Na Awa e Hoopae ai. Aole hookahi ona mea i hoikek ae nei maluna a iloko hoi o keia Pauku, peia hoi na mea hunahuna anie na mea paa (koe ka anoa.no kanu, pua, mea ulu ai ame ka anoano o na mea ulu ai e a'e, na hua iwi o waho, na hua ai, na lunahele ai, na anoāno aiia, na anoano i wiliia i ai, aiole na hua pine iioko o kona ano niau aiole mc ia maka 110 no ka hoohana kokeia no, ka limu kuahiwi, ka mauu maloo ai a ka holoholona, ka mauu maloo, ka laau i hoohana oleia, ka lala aiole o ke kumulaau no) e aeia aku e koj\io mai iloko o ke Teritore koe ke awa o Honolulu. (11) Ka Hoopai. Ona poe a pau, hui aiole hui kalepa paha, e hooko ole ana i na hooponopono ana o keia pauku, e hoahewaia no lakou, a i ka wa e puka ai ka olelo hooholo no ka hoahewa ana, e hoopaiia no ka mea hfewa me ka huina aole e emi iho malalo o iwa-kalua-kumamalima dala ($25.00) a, aole hoi e oi aku mamua o hookahi haneri dala ($100.00), aiole e hoopaahaoia no ka manawa aole e oi aku maluna o eono mahina, aiole, e uku dala ame ka hoopaahao pu e like no na'e me ka mea a ka aha e hooholo ai." Pauki; 11. Ma keia, ke hoololiia nei ka Pauku 604 ona Kanawai o Hawaii i Hooponoponoia 1925, a e heluheluia aku penei: "Pauku 604. Ke Oiie, ka Lepo, na Naheka, na MooHoo|»H--kia, etc. Ke papaia nei na poe a pau loa, na hui aiole na hui kalepa mai ka lawe ana mai no ka hoouna ana, aiole no ka hoopae ana mai paha, aiole, no ka hana ana paha i wahi e hiki mai ai iloko o ke Tēritore o Hawaii. no ka hoopae ana e komo mai iloko o ka aina, na mea i hoikeia malalo iho, na mea hunahuna ame na mea paa: (1) Kē One, ka Lepo. (2) Na pohaku, me ke one, ka lepo aiole ke one i pili pu aku ma ke ano paha i wawahiia aiole me ia liolookoa no aiole ma kekahi mau ano e a e, koe ke ano i kupono paha, aiole, i manaoia e hoohana i mea hoomomona lepo, aiole no ke kukulu hale aiola no na kia hoomanao aiole no na hana kukulu e a'e. (3) Na mea kanu me ke one, ka lepo e hoopuni ana ina a-a; a (4) Na mea iike ole ona mea kanu me ke one, me ka lepo e puni a»a aiole e pili aku ana paha, koe na mea no na hana hoao ame imi no ka pono hoonaauao malalo o ka hooponopono ana a ka Papa o ka Oihana Mahiai ame Malama anie Hooulu Laau. 0 na one a pau, ka lepo, aiole na pohaku me ke one, ka lepo e pili aku ana, aiole ke one, aiole ka lepo e apo puni ana i na a-a o na mea kanu, aiole ke one, ka lepo e apo puni ana aiole e pili aku ana paha i na mea o ka mea kanu, e laweia mai ana paha iloko o ke Teritore a i ku'e hoi i na hooponopono ana o keia pauku, e hoole loa ia aku kona konio ana mai, a oia mea, ua hiki no i ka papa oile i kona akēna i hoanianaia, aiole i kekahi luna aiole mea nana paha o ka papa ke lawe mai a lapaau aku no ka hoomake ana 1 na mea hoopilikia, aiole hoohana aku i ka laau hoomake aiole hoopau loa aku aiole pale loa aku mai ke komo ana, a o keia mau lilo a pau, me ka niea no ia nona keia mau kuleana aiole kona akena paha aiole kona loio paha. (5) Ka nahesa ola, ka moo lele, ka moo ai hua ai. aiole ka moo hoopilikia iloko O kela ame keia kulana o ke ola ana. aiole o kela ame keia lioloholona a mau holoholona palia e hoopilikia ana aiolē e lilo ana paha i mea hoopoino i ka oihana mahiai aiole i ka oihana hooulu hua ai aiole i na ulu laau paha o ke Teritore o Hawaii; a o kela anie keia niea ola, aiole, o na mea ola a pau loa i hoopaeia mai iloko o keia Teritore. e hopu kokeia niai lakou i ko lakou manawa e ikeia ai a e hoomakeia aiole e hookukeia aku mai ke Teritore aku e like me ka manao o ke Poo o ka Oihana Kiai Mea Kanu aiole o kona liope; a, o na lilo ame na poho paha e loaa ana mamuli o keia hana, e kau aku no ia maluna o ka mea noni ia mau waiwai, kona akena paha aiole kona loio. Pauku 12. Ma keia, ke lioopau 'loaia nei ka Mahele 14 oka Pauku 586 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1925. Pauku 13. E mana keia kanawai mai ka la 1 aku o lulai, 1927. Aponoia i keia la 14 o Apelila, A. D. 1927. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritpre o HiwaiL KANAWAI 55 ;(B. H. Helu 104); HE KANAWAI e HoamAna a e KAuoha ana ir *a L'trXAKIAI AME KA LUNA HOOIA O KE KULANAKAUHALE AWI Kalana o Honolulu e Uku a'e I KE Koina a ka Halekuai a Tong Leong ame Robert K. Aquin. E Hooholoia e ha 'Ahaolelo Kaukanawai o he Teriiofē o Hawau: Pauku 1. Ma keia, ke hoamana ake kauohaia nei lea Papa Lunakiai o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu e hookaawale a'e mai ka waihona laula mai o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu i oleloia a e uku a'e i na huina i kauia me' inoa o na mea koi, penei: Tong Leong, Halekuai $45.92 Robert K. Aquin 99,88 1 ka hookaawaleia ana o keia mau huina, ke hoamanaia nei ka Luna Hooia o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu a ke kauohaia nei e hoopuka aku i na bila kikoo dala i ka Puuku o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu no na huina i hoikeia ae la no na mea koi i oleloia. Pauku 2. Ikawa e ukuia ai, e kauohaia ka Halekuai o Tonjf ' Leong ame Robert K. Aquin e hookuu loa mai i ke Kulanakauhale anie Kalana o Honolulu niai na koina a pau loa i pili aku ia laua. Pauku 3. E mana keia kanawai mai ka la aku, a mahope iho o ka manawa, e aponoia ai oia. Aponoia i keia la 14 o Apelila, A. D. 1927. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o HawaH.