Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 35, 8 September 1927 — Page 1

Page PDF (1.57 MB)

View this newspaper issue

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAll

Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii

Hoopukaia i na Ka kahiaka
Poaha Apau

BUKE LXVI—HELU 35 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H. POAHA, SEPATEMABA, 8, 1927 NA HELU APAU, 6478

NUI NA KANAKA i IKE I KA

HOIKEIKE FEA TERITORE

Ma Kahi o ke Kanahiku-kumamalua Kaukani

ka Nui o na Kanaka i Komo iloko

o ka Paka Hoikeike

Imi Ka Papa i
Kekahi Alahele
e Maalahi ai

Makemake na Lunakiai e ike

i ke Ano o ka Hoopau

Ana i na Opala

KU-E O PACHECO I NA
HANA HOONUI LILO

MAOPOPO KE KOHO HOU IA O SPENCER I LUNAHOOMALU

Ikeia Kona Kulana ikaika ma na Apana Like

Ole o Hawaii iloko o Keia Mau La—
Nui ka Poe Kakoo Iaia

HOOPAKELEIA MAI KE OLA
O KEKAHI KAIKAMAHINE

Lawelaweia Kela Hana Hoopakele e na Kana-
ka o ke Kaaahi Oiai ke Kamaiki e Hele
ana Maluna o ke Alahao

E Hoea Mai ana
ka Hui Ma-lu o
ka Ipuka Gula

Kipa Mua ae Kela Mau Malihini no Hilo Mahope o Honolulu Nei

MAKAUKAU KOONEI
POE E HOOKIPA MAI

E Hala Ana he Mau la ia La-
kou ma ka Paredaiso o
ka Pakipika

Mahope o ka hoohala ana i kekahi mau la ma Hilo, no ke kilohi ana i na luhiehu o kela mokupuni nui e hoea mai ai na lala o lia hui ma-lu o Kapalakiko, me ko lakou mau ohana. no keia kulanakauhale, ma keia kakahiaka Poaha maluna mai o ka mokuahi Matsonia.

No ka hookipa ana mai i kela mau malihini, e holo aku ana ke komite hookipa o ka ahahui ma-lu o Honolulu nei, pela me ka bana puhiohe, no ke apo ana aku i na malihini, a hookipa mai ma keia kulanakauhale.

i ka hoea ana o na malihini. ma ka uwapo. malaila e hookuene pono ai na lala o ka hui ma-lu o Kapalakiko, me na lala o ka uui ma-lu o Honolulu nei, alaila hoomaka ke ka'i ana, ma ke alanui Moi, noloko

o ke kahua o ka pa'lii malalo o ke
alakai ana a ka bana o ka ahahui
ma-lu.

i ka hoea ana maloko o ka pa'lii malaila e apo mai ai o Kiaaina Wal-lace R. Farrington, a hookipa aku

i na malihini, ma ke ano pili oihana,
a mahope o ka haalele ana ialoko
o ka pa'lii, e huli hoi aku ai na
malihini no na hokele i hookaawa-
leia no lakou.

Ma ka po hoi o keia Poaha no, e hoohanohanoia ai kela mau malihini, ma ka hoea ana aku o ka Bana Hawaii, e paani i kekahi mau mele hoonanea ma ka Hokele Royal Hawaiian.

Ma keia Poalima. e lawe hoomakaikai ia ana na malihini no ka huu koolau aku nei o ka aina no Waialua, me ka paina ma ka hokele o Haleiwa, a huli hoi mai uo ke kulanakauhale nei ma kela ahiahi no, a maloko o ka hokele Royal Hawaii-an, e malamaia ai he aha ike.

Ma ka Poaono ae, e malama ai ka hui ma-lu o Honolulu nei i ka halawai makahiki, me ke komo pu o na malihini ma kela halawai, a ma ka hoia ekahi o ka auwina la, e malamaia ai he kaihuakai hookahakaha ma na alanui o ke taona nei.

Ma ke Sabati ae, e hoohala ana na malihini ame na kamaaina pu, malalo ae nei o Waimanalo, ma ka lawai'a hukilau.

No keia po Sabati, pela me ka Poakahi ae ame ka po ana iho, ua hookuuia kela mau manawa, no na kamaaina e hookipa a'i i na malihini ma ko lakou mau home iho, a ma ka po o ka Poalua, he aha hulahula ke haawiia ana no ka hauoli o na mea apau a ma ka Poakolu ana ae, e kau ai na malihini maluna o ka mokuahi, a huli hoi aku no Kapalakiko.

O IA MAU KO HARRIS HOLO ANA
MA KE KAA OTO NASH;

Oiai o Harris e imi ana e loaa iaia i manawa loihi hou no ke ao me ka hoomau i ke kalaiwa ana i ke kaa otomobile Nash me ka hiamoe a hoomaha ole, he hookahi ha-neri ame iwakalua-kumamawalu hoia kona hoomau ana i ka holo ma ka hora 8.35 o ka po Poakahi nei, a e hoomau ana no nae i ke kalaiwa ana i ke kaa Nash.

Mai ke awakea mal o ka Poalua o ka pule i hala aku kona hoomau ana i ka holo maluna o na alanui

o keia mokupuni me ka hoomaha
ole.

Ma ka makahiki aku la i hala ua holoia eia 100 mau honi me ka hoomaha ole, o ia ka manawa loihi loa i ikeia a i holoia no ela, ela nae, ua haule ia manawa i keia wa i manaoia hookahi haneri ame kanaha-kumamaha hora me ka hiamoe ole.

Ma k ahora 1:30 o ka auwina la Poalua iho nei i hoopau ai o Harris

i kana holo ana. a kukulu iho la i
kona kaa Nash ma ke alo iho o ka
Hokele iana. a hoi aku ola e hiamoe
he hana ana i akaaka ai no na la
i hala aku.


	Elike me ka hookokoke mau aku, i ka manawa e malamala ai ke kono baloka o na luna oihana kalana, ma ka Poaono, ka la 8 o ka mahina o Okatoba e hoea mai ana, pela ka maopopo loa, o ka aha'i o ka Luna- hoomalu Samuel. M. Spencer o ke kalana o Hawaii, i lanakila, maluna o kona mau hoa mokomoko apau, i kulike ai me na meahou kalalaina, o ka loaa ana mai i keia, kulana- kauhale mai Hilo mai, iloko o keia mau la e nee nei. Ma kela meahou, e hoakaka ana ia. aole loa he wahi kanalua iki, no ke koho maoli ia o S. M. Spencer:, a puka i lunahoomalu no ka papa, ma ke koho baloka wae moho; a no na hoa hoi o ka papa lunakiai, he eha ka poe i maopopo loa, ko lakou koho maoli ia a puka, me ka holo baloka hou ole no ka elua o ka ma- nawa. Ma keia manawa o ka hoounaia ana mai o a meahou pili kalalaina, no ke kulana oiaio o ka Lunahoo- malu S. M. Spencer, he ekolu ka haneri mau makaainana koho balo ka hou, i kakau aku i ko mau inoa, ma ka palapala noi holo moho o Spencer, a ke huiia me ka poe mua i kakau i ko lakou mau inoa, ua hiki aku ka nui ma kahi o hookahi kaukani. Mamuli o ka nui maoli o kela poe i kakau i ko lakou mau inoa, ma- muli o ko lakou manao ponoi iho. a olai no hoi aia iloko o kela papa- inoa, na kanaka ko'iko'i a ano nui o ka aina, aole loa he wahi lihi ka- nalua iki no ke koho hou ia o Spen- cer a puka, i lunahoomalu no ka papa, ma ke koho baloka wae moho e hoea mai ana. ikaika na Sam Ekolu Ma ka haha ana ka i ke kulana o ka ninau kalalaina ma Hawaii Ko- mohana, i kulike ai me kela meahou, ua ikeia, ka paa o ka noonoo o na mana koho, e haawi i ko lakou ika- ika i na Sam ekolu, oia o Sam Woods. Sam Spencer ame Sam Pua, a ina no e loaa like ana i kela mau inoa a ekolu ka ikaika, alaila e koho ma- oli ia ana lakou a puka ma ke koho baloka wae moho. O na inoa o Yates ame Greenwell kekahi mau inoa ikaika loa no ke kulana lunakiai, o laua ame Woods ka Kohala i makemake ai e hoouna nou i mau hoa no ka papa lunakiai. Ma na apana ka o na Kona, ua Uke pu no ka ikaika o kela mau mo- ho ekolu pela no ma Kau, a o Spen- cer, no ka lunahoomalu a na mana koho o kela mau apana koho. Maikai ke Kulana o Hawaii Hikina	O ke kulana o ka Lunahoomalu Spencer ma Hawaii Hikina, aole he hopohopo ana; no ka mea no na apana elua o Hilo, pela o Puna ame Hamakua, e loaa ana he heluna baloka kiekie loa ia Spencer ma kela mau apana; pela no ma na apana o Olaa ame Waiakea. Ko na hoa ka o ka papa lunakiai, aole he maopopo loa, o ke kulana o Lyman ame Costa, hookahi nae o kela mau hoa o ka papa i manaoia, e koho maoli ia ana oia a puka ma ke kau koho wae moho. He ekolu mau inoa i lohelohe nui ia ae, no ka oili mai a ku imua o ke kahua mokomoko kalaiaina, no ke kulana lunakiai, oia o James Low, David Ewaliko ame Herbert; Ahuna; e lilo ana i paio hahana mawaena o lakou ekolu, mamua o ka waeia ana ae o kekahi i moho; a he pohihihi ke kulana e nanaia aku nei i keia wa, no ka mea o lakou, e oili mai ana he moho lanakila. Aole e Holo Moho Ana Ma kekahi manawa ae nei i hala, i ka wa i maopopo ai, aole e holo moho ana o Ernest Akina, no ke kulana lunahoomalu o ka papa o na lunakiai, e ku-e ana ia Sam Spencer; ua uilani ae ka manao iloko o William Vannatta, oia ke holo moho no kela kulana; ma ka haha ana nae i kona kulana ikaika, ua ikeia ka nawaliwali: nolaila ma kekahi manawa mamua koke aku nei, i hui pu ae ai na Akina elua me Vannatta ame Cabrinha ame William Lindsay, no ke kukakuka ana i na mea pono e hana aku ai ma ko lakou aoao. Ma kela hui kukakuka ana ka. i unuhi ai o Vannatta i kona inoa, mai kona holo moho ana no ke kulana lunahoomalu o ka papa lunakiai, no ke kumu wahi. ana, aole e hiki iaia ke wawahi i kekahi pa pohaku paa. O Harry Allen ka moho ma ka aoao Demokarata e hoao hou mai ana i kona laki no ke kulana lunahoomalu, aia maluna o kona kulana ikaika, ka hilinai ana aku o kekahi poe Repubalika, no ka lanakila o ka lakou moho. e kukulu mai ana. no ke ku-e ana ia Spencer. No na kulana oihana e ae ka, aole ne hopohopo iki no ke koho hou ia o kela poe mua no e paa mai nei i ko. lakou mau kulana pakahi i keia manawa. Ma ka Poaono, ka ia 8 o ka mahi na ae nei o Okatoba e malamaia ai ke koho baloka wae moho, a ma ka la 11 o Sepatemaba nei, e paniia ai ka waiho ana i na palapala noi holo moho.


	Mamuli o ka eleu ame ka makau ole i hui ia o ka wiliki o ke kaaahi A. Tavares ame ke Kanaka hoopaa peleki, David Kealaehu, i hoopakele- ia ae ai ke ola o Irene Rodrigues. he kaikamahine o 5 makahiki mai ka make mai, ma ka Poaha aku ia o ka pule i hala, i ka manawa o ke kaa- ahi i kaumaha i na ukana e hoi mai ana no ke kaona mai Kahuku mai, i biki mai ai maluna o ke ala- haka mawaena o Manana ame Waiau, a hopu iho la iaia a kiola aku la iloko o ka muliwai, he mau kapuai wale no koe a piia aku Kona kino e na huila menemene ole o ke kaa- ahi, a mai piholo paha ia kaikama- hine a make, e ole wale no ka ike ana mai o Kealaehu i kona pihopiho iho, oiai oia e kau ana maluna o ka ehiku o na kaa ihope loa, a holo mai la a lele iloko o ka wai, a hoo- pakele ae la i ke kaikamahine uuku mai ka lua kupapau wai ae a hapai ae ia a kau i kula me ka pau o ka ike. Aneane i ka hora 10:20 kakahiaka o keia Poaha ka manawa a ke kaaahi mai Kahuku mai e kauo ana he 45 mau kaa i piha me ke kopaa. ke one, ka malakeke ame ka halakahiki i hookokoke mai ai i ke alahaka. ia manawa ua ike mai la ka Wiliki Ta- vares i kekahi mea maluna o ke alahao a hookani mai ia i ke oeoe no ka hookaawale ana ae o ia mea mai kahi aku o ka pilikia. i ka maopopo ana o kana ike he kaikamahine ka mea ana o ka ike ana mai e kokolo aua maluna o ke alanui hao. ua hoopaa iho la oia i ke peleki ea o ke kau a hoomaka aku la oia me ke kanaka paoahi e nele imua ma Ka aoao o ka ipumahu. Ma ka aoao o ka wiliki e ku ana ke kaikamahine, i ke kokoke ana aku o ke kaaahi ku ae la ke kaikama- hine; iluna alaila moe pakii iho la ilalo ma ka aoao makai o Ke alanui- hao ma kahi pololei loa a ke kaaahi e holo aku ana. i ke kokoke loa ana aku o ke kaa- ahi i ke kaikamahine, alaila kulou iho ia ka wiliki ma ka aoao a hopu iho la i ke kaikamahine. a kiola aku la iaia iloko o ka muliwai malalo iho o ke alahaka. i keia manawa aia ke kanaka hoo- paa peleki maluna o ka ewalu o na	kaa mahope kahi i ku ai; i kona ike ana mai i ke kaikamahine i haule aku la iloko o ka muliwai e piho- piho iho ena, ua holokiki mai la oia a lele aku la iloko o ka muliwai a hapai ae la i Ke kaikamahine a kau i kula. O ke kaikamahine i hoopakeleia no ka elua o ka manawa aneane loa ka oia e piholo a make. Ua piha kona mau akemama i ka wai, a ua aneane ka e pau ka ike mamuli o kona pa ana i ka pohaku maloko o ka muli- wai, a mai lilo paha kona palele ana mai na huila mai o ke kaaahi i mea waiwai ole, ina aole oia i hoo- pakeleia ma ka elua o ka manawa. He Mau Hora ka Pau Ana o ka ike Mahope o ka lulu a lomi ia ana o kela kaikamahine i hemo mai ka wai ana o ka moni ana mailoko mai o ka opu no kekahi manawa, ua lawe- ia aku oia e ka Makai Charles Clark me ka ukali pu ia e Kealaehu, ke kanaka hoopaa-peleki o ke kaa- ahi, no ka halema'i ma Waipahu, malaila i laweia ei kona kii me ka X-Ray no ka nana ana ina he mau eha kekahi ma kona kino. Ahiki ka i ka hora 3 o ka auwina la o ka Poalima aku la i hala o ia mau no kona ike a hoomaopopo ole ae ua manaoia ua naha paha kona iwi- poo. Ma kahi o ke kaikamahine i hau- le ai iloko o ka ruliwai he ekolu kapuai wale no ka hohonu o ka wai. o ke kumu o ka eha ana o ke kaikamahine no kona hooku'i aua me na pohaku e waiho ana maloko o ka muliwai, pela ka manaoia. O Irene Rodrigues, he kaikamahine oia na Manuel Rodrigues he luna kiai wai no ka hui mahiko o ka Oahu Sugar Company, a mawaena o ka 5 ame 6 kona mau makahiki. Ua hoike ae o George H. Raab. ke kokua lunahoohana o ke alahao kaa- ahi i kona mahalo kiekie ioa i na kanaka o ke kaaahi no ka hikiwawe o ko lakou noonoo ame ka eleu ma ka hoopakele ana i ke oia o ke kai- kamahine. No ke kulana ma'i o ke kaikama- hine ua loaa ae ka he hoike mai ka halema'i inai o Waipahu, ua moe maikai loa oia ma ka po Poalima iho a ua manaoia e palekana ae ana no oia ke hala kekahi manawa o ka malama maikai ia ana malaila.


	Iloko o na la ehiku o ka malamala aaa o ka hoikeike fea teritore, ma- waho ae nei o Kipahulu, e komo pu ana ka Poakahi iho nei, ka la o na limahana, ua hiki aku ka nui o ka poe i hoomaopopoia, i hoea ae no ka nana ana i ka fea, ma kahi o ke kanahiku-kumamalua kaukani. O ka nuina nui o ka poe i hoea ue no ka nana ana i ka fea, mai ka Poakahi mai a hoea i ka po o ka Poaono aku nei i hala, aia ma kahi e ke kanalima-kumamalua kaukani poe i uku i ko lakou komo ana ilo- ko a he umi kaukani poe i komo malalo o na palapala ae. No ka Poakahi nei wale no o ka nui o ka poe i hoea ae maloko o kahi hoikeike fea, mai ke ao ahiki i ka po, aia ma kahi o ka umi kau- kani; nolaila o ka huina nui i hoo- maopopoia, aia ma kahi o ke kanahi- ku-kumamalua kaukani. Ma ka hoakaka a Konela Schofield, ka lunahoomalu o ke komisina fea, o ka hoikeike fea o keia makahiki, ka hoikele oi loa ae o ka nui, ma kekahi mau mahele mamua o na hoikeike fea o na makahiki aku nei i hala, no keia kumu, ke hoolaia e mai nei no ke komisina, no ke kukulu ana aku i mau hale hou, no na hoikeike pili i na kula pela hoi i hale hou, no ka hoikeike o na ho- loholona. Ma ka manaoio o ke Konela Scho- field, ina nei no ka holo o na kaa uwila ahiki i ke kahua hoikeike fea, hookahi mea maopopo ioa, o ia no ka oi loa aku o ka nui o ka poe	komo iloko o kela kahua, i na la apau. Piha ka Po Hope Loa No ka lilo paha hoi o ka po o ka Poakahi nei, i po hope loa, no ka hoikeike fea i keia makahiki. ua hele maoli oloko o ka paka a piha i ka poe makaala; a aole i haalele kekahi mahele nui o kela aha kanaka nui, ahiki wale i na hora o ke au- moe. O na hana hoikeike ano nui i ma- lamala ma kela po hope, o ia no ka hukihuki kaula, ka hulahula, ka hakoko o na Kepani ame ke kaka- pahi. O kekahi mau hana hoikeike oho- hia nui ia, o ia no ka hookani pila o na keiki Kepani; pela ka hookuku himeni, mawaena o na papa himeni o na Moremona i alakaiia e Mrs. Fieldgrove ame ka papa himeni o Kamoiliili, i alakaiia e John Naone. Nui ka maikai o na himeni i me- leia mai e kela mau papa, o ka mea wale no hana i hookahaha mai i ka manao o ka poe makaikai, o ia ka nui ole o na papa i komo ma ka hookuku himeni ana, oiai o ka hi- meni, kekahi mahele ano nui loa o na hana hookuku, ka mea ohohia nui ia e ka lehulehu. O na hoikeike hoolele ahi-kao ke- kahi mea ku i ka nani ma kela po hope, o ia hoi ke kaokoa ae o kekahi mau hoikeike, mai ko na po mamua aku. No na hana hoikeike me na hana kaili noonoo, iia hele no a piha elike no me na manawa e ae, a ua nui ka laki o kekahi mau wahi, o kela mau hana hoikeike a hoohauoli.

Apono na Pake i ke Kauoha

Kanawai no ka Puulu o

ka Poe Kolohe

Ma ka noho ana ae o ka halawai a ka papa lunakiai kulanakauhale, ma ka po o ka Poalua iho nei, i hooholoia ai, e nuu pono aku, a e noii aku ka Enekinia Balch, o ka buro o na hanahou, i na alahele maalahi, o ka hoonalowale ana aku i na opala ame na mea e ae, oiai oia e hoomaha ana ma kekahi mau kulanakauhale o Ameika.

E holo hoomaha ana kela limahana o ke kulanakauhale no Amerika ma keia pule ae, a oiai oia malaila, i hooholo ae ai ka hapanui o na hoa o ka papa e haawi aku iaia i manawa manuahi. iloko o kona wa hoomaha, no ke kipa ana aku ma na kulanakauhale Uke ole, a ninaninau i na alahele o ka hoonalowale ana aku i na opala malaila.

He eha mau hoa o ka pepa lunakiai i apono i keia manao, me ka hooholo pu ana o ka papa, e uku i na hoolilo o ka Enekinia Balch, ma kana hana huli a ninaninau no ka hana i hookauia aku naluna ona.

O ka Lunakiai Pacheco, ka mea ku-e loa, i ka hooliloia o na dala o ka lehulehu, no kekahi mau ano

o ka hoonalowale ana i na opala.
elike paha me ia a ka hapanui o
na hoa o ka papa i manao ai, o ke
alahele maalahi me ka nui ole o na
hoolilo, wahi aua. o ia no ka hoo-
kau ana i na opala, na kini ame
na ano mea e ae, i makemake ole
ia, maluna o na kao, a lawe aku i
Ka moana e kiola ai; ma kela ano,
e hapa loa mai ana na hoolilo a
ka poe uku auhau e auamo ai.
Kapu ka Maauhele

Ma kela halawai no hoi a ka papa.

i hoouna ae ai ka ahahui kelepa o
na Pake, i kekahi leka. i kakau-
inoaia e ka peresidena o kela aha-
hui, e hoike ana i ke apono ame ke
kakoo o kela ahahui, i ke kauoha
kanawai i manaoia no ka poe maau-
hele a hana ole ma na alanui.

Ma kela leka e olelo ana ia no ka nui o ka poe hana ole, a maauhele i nia na alanui, mamua mai o na hale oihana o na Pake, me ka hoopilikia maoli ia aku o kekahi mau oihana,


	HALAWAI ME KA MAKE I KA WA I HOOKUI AI KA MOKULELE I KA POU KELEPONA Mahope iki iho o ka hora 9 o ke kakahiaka Poalima o ka pule aku la i hala i holapu ae ai ke ahi i ka mokulele a ke Kapena John W. Sig- ner, o ke kahua o na mokulele ma Puuloa, e pailaka ana i ka wa o ka mokulele i hooku'i aku ai i ka pou uwea kelepona e ku ana mahai o ke alanui wahiawa, a a-ia oia e ahi a make. O ke Kakiana J . H. Arthur e lele pu ana me ke Kapena Signer ka i pakele i ka make, aka nae, ua pa- holehole no kekahi wahi o kona kino ne ka wela liilii o kekahi wahi o kona kino i ke ahi. Na na koa e akoakoa ana ma kahi kokoke i kela uila i huki i ke Kakiana Arthur mai ka mokulele mai e a-ia ana e ke ahi ahiki i ke kaawale ana. Ua laweia, mai oia a ka hale haawi laau o ke kahua Wheeler, a mahope iho i hoihoiia mui ai i ka halema'i o na koa mu Leilehua. He 10 mau koa i kokoke loa aku ma kahi o ka mokulele e a-ia ana o ke ahi aohe nae he mea hiki ia lakou ke hana aku i kahi mea no ka hoopakele ana mai i ke Kapena Signer, a ma ka oleloia aole ka oia i make mamuli o ka hookui ana o ka mokulele me ka pou, aka, ua make oia mamuli o ka a-ia ana e ke ahi o ka mokulele. O ka mokulele a na kanaka elua e lele ana ua hoohanaia ma ka hana hana hoomakakiu no na koa e kuku ana maluna o ka honua, ma ia ano i haahaa loa ai ka lele ana a ka mokulele a o ke kumu hoi o ka hoo- kui ana me ka pou uwea kelepona. Aneane ka e pau loa ko ke Kapena Signer kino i ka a-ia e ke ahi, me ka mau no o kona noho ana maluna o ka nono o ke pailaka. He 38 makahiki o ke Kapena Sig- ner, a ua hoea mai oia i Hawaii nei ma ka la 5 o Mei, o keia makahiki aku uei. Ua hanauia oia ma Mine- sota ma ka la 8 o Dekemaba o ka 1889. Ua mare wahine oia a he elua ana mau keikikane he 15 makahiki o kekahi a he 3 o kekahi; o ka mea kaumaha loa i nei make ana o ke Kapena Signer aia kana wahine i Amerika i nei manawa, no ka ike ana i kekahi mau makamaka a o ka makuahine o Kapena Signer aia no ka ke oia mai la ma Hibbing Mi- nesota. STAFFORD SPRINGS. conn.. Sept. 4— I ke pailaka Daniel Cline, e hoo- hele ana i kekahi mokulele, ua hoo- kui aku la nae ia i kekahi kumu- laau maanei ma ka po a make oia.	KOI NA MAKAI I MAU UKU MA- KANA NO NA KAA I AIHUEIA O na kaa otomobile apau i aihueia, a i loaa hou aku i na makai mahope mai, me ka hoihoiia i na ona no lakou kela mau kaa, aole ia i loaa aku i keia mau ona, me ka maalahi. aka ua kakiia aku lakou, no kekahi mau uku makana, no ka loaa ana o ko lakou mau kaa. Ma kekahi mau kaa otomobile i loaa, aole no he mau kaki i kauia aku, aka nae, ma kekahi mau kaa. ua koi maoli ia aku na ona, e uku mai i kekahi huina e hoikeia aku ai ia lakou. He manawa pokole ka mamua aku nei, ua nalowale kekahi kaa otomo- bile a kekahi o na hui kuai kaa maanei nei, no kekahi mau ia, me ka loaa ole, nolaila ua hoikeia aku ia ka lohe i ka oihana makai, no ua kaa nei. He mau ia mahope mai, ua loaa aku la kela kaa i na makai, me ka hoikeia ana aku o ka lohe i ka hui kuai kaa otomobile; nolaila ua hoo- hauoliia ka poe no lakou ke kaa, no ka eleu o na makai, i ka wa nae i kii aku ai i keia kaa, ua kakiia mai ia e uku aku i umi-kumamalima aala. Aole no ka i lilo kela kakiia ana mai, i kumu hookaumaha i ka ma- nao o ka poe no lakou kela kaa, o ka lakou wale no i mihi ai, ina he kaa kela o ka papa maikai loa, me ka nui o kona kumukuai, e kanono ana ka uku makana e kakiia mai. He mea hou ae no ka kekahi ma- loko nei o keia kulanakauhale, he kanaka lawelawe oihana, o ka hoike ana aku i na makai, no ka nalowale ana o kona laholio kaa otomobile: ua loaa kela waiwai mahope mai i na makai, a i ke kii ana aku o ka ona nona kela waiwai, ua kakiia mai la oia e uku aku i elima dala, me ka hookahaha loa ia o ka manao o kela mea, no ke kumu, ke ukuia nei na makai, e ke aupuni kulana- kauhale, no na hana apau a lakou e lawelawe ai. Aole o kela wale ae ia no ka mea i hoomaopopoia, i koiia aku maluna o kekahi poe; aka ma kekahi mana- wa ae nei i hala, ua hopuhopuia iho la kekahi poe Pake ma kekahi o na apana kuaaina o Oahu nei, no ka piliwaiwai. Ma kela hopuia ana, i paa mai ai kekahi poe Pake, a pakele aku no hoi kekahi, no kela hewa, i koi aku

no ke kumu, he makemake no paha ko kekahi poe, e komo maloko o kela mau hale, no ke kuai ana i kekahi mau mea, o ka paa nae o ke alanui i kela poe maauhele, nolaila ua hele aku lakou, no na wahi okoa loa, ma kela ano iho la, i ike maoli ia ai ka pilikia o kekahi mau oihana.

Ma ha manao nui maoli o kela palapala i hoounaia mai i ka papa, e kakoo ana ia, no ka hooholoia o ke kauoha kanawai, i pili i ka puulu o ka poe kolohe, no ka mea he nui ka a lehulehu wale o ha kanaka, ine ko lakou mau lole maikai, aole a lakou mau hana maopopo, aka e ikiia ana lakou ma na alanui lehulehu

o ke kulanakauhale nei, me ka noho
ana ma na pale aoao o na kaa oto-
mobile, a ma na alanui kauaoao, a
e kieei ana hoi kekahi poe maloko b
na puka aniani, kahi o na waiwai
e hoikeikeia ana, imua o ka poe e
kaalo ae ana ma na alanui.

O kela ae la kekahi mau hana

i hoea ae imua o ka papa ma kela
halawai, mawaho ae o kekahi mau
hoike komite, pela ke apono ana e
ka papa i kekahi mau bila haawina
no na hoolilo ma kekahi mau hana
a na poo o na keena oihana i waiho
ae ai imua o ka ahalawai,

HE LUINA KA I PAA AE i KA HO-
PUIA NO KA HOEHA ANA i KE-
KAHI POE AUAU.

He luina noluna o ka mokuahi hoolako i na halekukui ke Kukui, nona ka inoa o Harry Choy, ka i paa ae i ka hopuia e ka Hope ilamuku Ameika Herman Clark a hoopaaia ae i ka halepaahao kalaha no ka hewa he hoeha me ka meaeha ku i ka make ma ka poaono i hala.

Ma ka hoakaka a ka makai o Harry Choy kekahi i komo pu ma ka hoeha ana ma kekahi manawa aku nei i hala i kekahi mau makai o ka oihana koa, i ka manawa a laua e auau pu ana me kekahi mau kaikamahine elua maloko o ke awa o Kewalo. He $250 ka bona i kauia mai maluna o Harry Choy.

NUI NA POINO MAMULI O KEKAHI
PAUAHI.

Ma ka auwina la o ka Poaono aku nei i hala, i holapu ae ai ke ahi i ka Hokele Vida Villa, e ku nei ma ke alanui Moi me Viitoria, me ka nui o na poino, i kau aku maluna o keia hokele, i kohoia aia ma kahi o na kaukani dala, me ka nui pu o na poho i loaa i kekahi poe e noho ana ma kela hokele, i pau ko lakou mau ukana i ke ahi.

Na kekahi o na kauwa lawelawe maloko o kela hokele, i ike i ke ahi, a ua hooikaika oia me kekahi kauwa lawelawe okoa aku, e kinai i ke ahi. ma ke kiki ana me ka iliwai liilii, ua lilo nae ka laua hooikaika ana i mea waiwai ole, oiai ua oi aku ka ikaika o ke ahi, mamua o ka nui o ka wai o kela iliwai.

Ua hoike koke ia aku ka lohe i na keena kinaiahi apau o ke kulanakauhale nei, a iloko o na minuke helu wale no. ua hoea ae la kela mau kaawai, a hoomaka no ke kinai ana i ke ahi.

Ua hoea mua ae nae kekahi poe kokua, ma keia hale pauahi. a na lakou i hoohikihiki i kekahi mau ukana, o ka papahele ekahi no kahi o ka palekana, aka no na lakohale o ka papahele elua, aohe mea hiki ia lakou ke hana aku, oiai ua puni kela hale i ke ahi.

Ma ka aoao o keia hokele, e huli ana i ke alanui Moi, i ike mua ia ai ke ahi, eia nae ua hala okoa ke-kahi manawa nui, mamua o ka ikeia ana, nolaila, ma ka manawa o ka hoea ana mai o na kaa kinai ahi, ua aneane e puni keia hokele i ke ahi.

Mahope iho nae o na hooikaika ana a na kanaka kinaiahi, i pio ai ke ahi, me ka nui nae o na poino, mamuli mai o ke ahi ame ka wai, a ua ikeia no noi ka eleu, o na kanaka kinaiahi ma ka lakou hana.

Aole he mea i maopopo i ke kumu O kela pauahi, koe wale no ke kohoia aku, mamuli mai piaha o ka uwila, malalo o kekahi o na uwea inoino a maikai ole.

HOAO KA PUULUKOLOHE E HOO-
POINO i KEKAHI WAHINE.

Oiai e holo ana maluna o kona kaa otomobile ma ke alanui Moiwahine ma ke Sabati aku nei i hala, i hoao ai kekahi puulu o na kanaka kolohe o Kakaako, e hoopoino ia Mrs. Rose Peters, ma ko lakou kau ana maluna o ke kaa otomobile o kela wahine, me ka hoeha pu ana iaia, eia nae, ua ko ole kela manao hoopoino o ka poe kolohe, me ka paa ana mai o kekahi e kela poe i ka hopuia.

I kulike ai me ka hoakaka a Mrs Rose Peters, e nanea aua no ka oia i ka holo ma kona otomobile, ua lohe aku la oia i ke kahea ana mai

o kekahi mea, ana i kuhihewa loa
ai, na kekahi paha o kona mau ho-
aloha i kahea mai iala e hoopaa i
ka holo o kona kaa.

Me kela manao kuhihewa he hoaloha ka mea noua ka leo kahea. ua hoopaa iho la o Mrs. Koae Peters

i ka holo o kona kaa otomobile, e
ka mea nae ana i ike mahope iho, o
ia no ka pii ana aku o kekahi pou
kanaka opio noluna o kona kui me
ka pinana okoa ana o kekahi o lakou
maluna ioa o ka hale o ke kaa a
no ke kaumaha o kela mea ua kaki
okoa iho la ka hale. me kona haule
ana ilalo, a hooku'i o Mrs. Peters ma
kona poo.

Ma ka hoakaka a Mrs. Rose Peters i na makai ua kahi'ohi'o wale no kela poe kanaka, na lakou i hoao aku e hoopoino iaia.

Hookahi nae o kela poe kanaka kolohe nona ka inoa o John Rasmua-sen i paa ae i ka hopuia e na ma. kai. no ka ninaninau pono ia aku, o na mea i hanaia eia maluna o kela wahine. a ua hoohalaia ka po o kela Sabati e na makai ma ka hookolo ana mahope o ka meheu o kela poe kolohe.


	UA HOIHOI AE KA OIHANA KAUA I KA AINA MA KAUAI I KAHUA MOKULELE. Ma ka Poaha o ka pule aku la ka hoike ana ae a ke Kiaaina Wal- lace R. Farrington, aneane 116 mau eka aina ma Waialua, Kauai, ka aina no i haawiia aku ai i ka oiha- na kaua ma ha ia mua o keia ma- kahiki, no ka hoohanaia i kahua no na mokulele, i hoihoiia mai i ke teritore e ka Peresidena Coolidge a e hoohanaia aku ana ia wahi i kahua no na mokulele e lawelawe ai i ka oihana kalepa ma ka lewa. Me keia hoihoi hou ia mai la o keia aina i ke teritore, aia no he mau aina kupono e ao maluna o na mokupuni pakahi e lilo mai i ka- hua no na mokulele e lawelawe ai i ka oihana kalepa ma ka lewa. Mahope o ka loaa ana mai o ka aina ua ike ka oihana kaua o kona mau mea apau e pono ai ka hana no na mokulele ua malama, kupono ia ma ke kahua o na mokulele ma Hanapepe, a ua hoihoi hou ia mai ia aina i ke teritore, wahi hou a ke kiaaina. O ke komisina o na mokulele o ke teritore nei e hoomaka koke aku ana ia i ka bana i ke kahua o na mokulele ma Waialua me na dala i hiki e loaa i nei manawa, wahi a ke kiaaina. Ma ka Poalua iho nei, i hookohu aku ai ka Lunakanawai Kiekie An- tonio Perry ia Manuel S. Botelho, i lunakanawai apana no Hamakua, ma kahi o ka Lunakanawai H. H. Makekau.	HOOPAU WALE IA KA HIHIA A NA KANAKA MA'I LEPEKA EWALU O ka hoopii a na kanaka ma'i ewalu o ka halema'i ma Kalihi no ko lakou paaia ana ma ka halema'i o Kalihi me ke ku-e loa i ke kana- wai, ua hoopau wale ia e ka Loio Kuhina Lymer ma ka Poalima aku nei maloko o ka aha kaapuni. Ua ninaninauia ke ano o ka ma'i o keia poe ewalu e na kanaka o ke keena o ka loio kuhina a i ka maopopo ana ua lokahi ko Harry T. Mills, ka loio ma ka aoao o na ma'i ewalu me ko ka Loio Kuhina e hoopau wale ia hihia. O na kanaka ma'i a pau ewalu mahope iho o ko lakou nanaia ana e kekahi papa o na kauka mamua o ka hooloheia ana mamua o ka aha, ua hooholo lakou a ua hoopuka ae i ke kauoha e hoihoiia aku kela poe apau i Molokai. Aka nae, mahope iho o ka hoo- komoia ana ae o ka palapala hoo- kuu kino imua o ka aha ua kauoha ae la ka Loio Kuhina e nana hou ia lakou, o ka hopena ma ia, naha hou ia ana e na kauka, he ekolu o ia poe e hoihoiia aku ana i Molokai, o ke koena iho elima, e hoonohoia iho ana no ma ka halema'i ma Ka- uhi no kekahi makahiki hou aku. Ua ae ka Loio Harry T. Mills i keia hoololi, a no ia kumu i hoopau wale ia ai ka hoopii. Ma ka oleloia o na kanaka ka eko- lu e hoihoiia aku ana i Molokai, ua inoino loa lakou, ma ka manao o ka Loio Kuhina Lymer, o na kanaka elima e hoonohoia iho ana ma ka halema'i ma Kalihi he maikai no ko lakou e lilo ole ai i mea hoo- pilikia aku i ka poe maloko o ka halema'i.

ai ka hope makai nui, e nele kela poe Pake i hopuia no ka halepaahao; aole ka he makemake o kela poe Pake e hoopaahaoia, nolaila ua haawi ae la lakou he kanaono-kumamalima (lala, nolaila ua hookuuia aku keia poe Pake e hele lanakila, a kaawale mai ia no hoi ke kanaka o ke aupuni me kela mau dala.

He hale kahiko kela o kanakolu-kumamalima makahiki o kona ku ana, eia nae he maikai no kona kulana ke nana aku, a ua paa no kela hale ame kekahi mau lako hoonani, i ka inisuaia.