Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 36, 15 September 1927 — NUI KA POE I HOPUIA NO KO LAKOU HEWA PILIWAIWAI Lilo ka Makaala o na Kiu i Hoonohoia i Mea Ole i na Hana Maalea ma ka Aoao o na Makaikiu na Lakou i Hopu [ARTICLE]

NUI KA POE I HOPUIA NO KO LAKOU HEWA PILIWAIWAI

Lilo ka Makaala o na Kiu i Hoonohoia i Mea Ole i na Hana Maalea ma ka Aoao o na Makaikiu na Lakou i Hopu

Iloko o ka h'opuhopu mau ia o ka poe piliwalwai, pela hoi ka nui makaala o na kanaka o ka oiHana makai o Honolulu nei, aole nae la he kumu e ha'o ai ka lawelaweia' o kela hana hakihaki kanawai; no ka mea ma ka po o ka Poaono aku la 1 hala, he kanalima-kuniamakahi poe Pake 1 paa mai iloko o ka upena a na makalklu, a he kanakolu hoi mau eiala, i kaa mai malalo o ka malu o na kanaka o ke aupuni, ma ke ano he hoike e ku-e ana i ka poe piliwaiwal. Maloko o kekahi hale ma ke alanul Beritania akau, 1 hanaia me na puka mano'ano'a l lawelaweia ai kela hana ku-e kanawal v a o ke poo o kela hana, o Len Ten You, kekahi o na Pake, 1 hopuia ai a 1 hookolokoloia ai, me ka nui ae o na Pake, no ka hewa ohumu, e ki-pe i na poo o ka oihana makai o Honolulu nei. Ua hookuu hou ia nae ka nui o na Pake o ka hopuia ana, malalo 0 ka bela o iwakalua-kumamalima dala pakahi, aka no ke poo o kela hana piliwaiwai, ua kauia kona bona, he hookahi kaukani me elima haneri dala. y I kulike ai me ka moolelo pili 1 kela hana piliwaiwai, ma ka auwina la ka o kela Poaono, ua hoea aku la ka lohe 1 ka Loio Kulanakauhale Davis, no ka maalahi loa o ka malama ana aku i na hana piliwaiwai, no ke kumu, ua hooponoponoia na mea apa,u me ka maikal. Ma kela auwina la, ua hoounaia &ku !a he mau kiu, no ke komo anamaloko o kela hale piliWaiwai, hookahi nae kiu i holopono kana misiona, oia ka 1 komo iloko, aka no ka elua o na kiu, aole oia i aeia e komo iloko o ka hale plliwaiwai, eia nae, ua loaa iaia na inoa. o ka poe apau iloko o ka hana piliwalwai.

Me na ike l loaa mai 1 ke keena o ka Loio Kulanakauhale Davis, 1 hoounala ai na Makaikiu Edward J. Ross ame Henry 511 va o ke keena o ka 1010 kalana, ame William Smith, Kam Kwal ame >K. Noda, o ke keena o kp, oihana makalkiu, no ka hale o ka hana piliwaiwai e lawelaweia ana. Ma ka manawa o ka hoea ana aku o na makaikiu no kela hale, ua loaa aku la ia lakou ke kiai i hoonohoia ma kela hale; ua koiia aku la oia e alakai aku 1 na kanaka o ke aupuni noloko o kalii o ka piliwaiwai i malamala, ua hoole mal la nae kela klal, nolaila ua hoonohoia ae la oia ma ke poo o ka puulu o na. makaikiu, a kauohala aku la e pii pololei ma ke alapii, no ka hale maluna. Aia ma ke poo o ke alapil, he elua mau puka manoanoa 1 hanaia, he puka anlani ma.waho loa, a he puka maoli no hoi maloko mal, me kekahi wahi nae 1 okiia, no ka pana ana mai, i ka mea mawaho. I ka hoea ana o ke kiai ma kahl o kela mau puka, ua weheia mai la ka puka mawaho. a i ka wa i lke mai ai o ke kanaka maloko, o ke kiai ke ku aku ana, ua wehe ae la ola 1 ka elua o na panipuka, o ka wa nae ia i pa-huia aku ai ke kiai e na makaikiu iloko, a poholo pu aku la na kanaka o ke aupuni me ka maalahi. Ua noho nanea loa ka poe piliwaiwai iloko, me ka manao, ua ma- , lu ke kuia aohe lele pueo, o ka mea apiki nae, ua lioea aku la na makaikiu iloko o ka manawa 1 moeuhane mua ole ia, a lilo mai la na mea piliwaiwai ame na dala pu, he kanakolu wale no nae dala, o ke kaa ana mai malalo o ka malu o na makai, o ka nui aku o na dala, ua lilo no i ka poe • piliwaiwai.