Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 37, 22 September 1927 — HE KUMAKENA WALOHIA, HE U KAUMAHA LUULUU, KO MRS. EMILY ALOIKEANU HAAE. [ARTICLE]

HE KUMAKENA WALOHIA, HE U KAUMAHA LUULUU, KO MRS. EMILY ALOIKEANU HAAE.

"Naha ke kanaka ka haie a ke aloha, makamaka a ka moe • kipa mai ala." Aole o kakou kulanakauhale e mau ana maanei, Ma o ka home a lesu i kukulu ai no kona' poe kanaka. "E kuu makua e, Kuu Haku makamae I Ou la au e hele ai, O Oe kuu pomaikal." I Pookela, ka Ipukukui malamalama o ka Pakipika; e ae oluolu mai hol no'u kekahi rumi kaawale o kou mau kolamu. S like me na maewaewa a ke ao popolohiwa a* Kane e nee ae aha a paniku aku i na kukuna olinolino 0 ka la, a elike hoi me ke poina a ke kai kuha'o i na kuihupali i ka la malle o ke kupulau, aia hoi na ka leo kanikaniaula o ke kelepona, e holke mai ana 1 ka lono kaumaha luuluu o Mrs. Emily Aloikeanu Haae, ka wahlne aloha a ka Lunakanawai Thos. N. Haae, o ka apana o Kona Hema, ma ka haukapila o Kona, 1 Augate 30, 1927, hora 1:45 o ka auwina la Poalua, ua kikoo mai la na lima menemene ole o ka make, a o na lima aloha hoi o ko kakou Haku lesu Kristo a lawe aku la i kona uhane maemae ma kela home maha mau loa ma o. "Ka Lani kuu home aole maanei, Kuu pono kuu waiwai kuu pomaikai e, Iluna no ia ma kahi maemae, 1 Me le&u kuu Haku e maha m&u ai." | Niau palanehe aku la kona kino wailua 1 ke ala huna a polikua a Kane, a waiho iho la i kona kino Koou puanuanu i waiwai hooilina kumakena na kona hoapiU 1 na kau a kau, kana kane aloha, ame kana | mau leialoha na keiki; kona mau pokll, kona mau kaikunane ame kahi hulu makua hookahi 1 koe imua 0 ko lakou alo; a pela pu no hoi !me kona mau hoaloha na makamaka | ame ka nui ohana no apau me na 1 walmaka helelei o ka hoomanao mau ana nona.

Hoko aku nei no o ka mahina o Aperila 2 hala aku nei, l haaieie mua ipal al kona kaikuaana Mrs. Louisa E- K. Kaaua; aole no hoi he mau hoailona hikiwawe i hoomaopopo mua ia lloko o ke kowa o 4 mahlna ' ir •- la keu hahni koke aku ana la oia na ka.meheu o kona hanaumua. Aloha no keia mau kalkamahlne hanohano o ua aina kupolua nei i ka lai o Kona e. "Aloha no o Kona, Waianuhea wale no ka nohona, O ke kai malino a Ehu, E o na Kona 1 ka lai." "Aole no e like aku, Me Kona kai opua i ka lal, Opua hinano ua malie, Hiolo na wainaoa a ke kehau." O ka haule ana o keia kaikamahine hanohano a maemae o na Kona a makuahine oluolu he puupuu ikaika loa ia i pehiia aku 1 ka puuwai 0 kana kane aloha, a hookoia ae la ka nohona hauoli ana o ke kane ame ka wahine; ka makuahine hoi ame na keiki a pela pu no hoi i ka ohana holookoa apau, a pela iho Ia 1 hooko ia al ka olelo a ka Buke Nui "E hoi ka lepo l ka lepo, ka lehu i ka lehu, a o ka uhane i ka Mea la Nana 1 haawi mai," a elike hoi me ka loba i hoike mai ai, "O ke kanaka i hanauia e ka wahine he hapa kona mau la a ua piha 1 ka popilikia." 0 Mrs. Emily Aloikeanu Haae, he kalkamahine kupa he ewe a he mUimili na na l*ie makawalu o na Kona, a he pulakaumaka punahele hoi na wai hui o Puhau e pulamaia ana e na umalu pali o Ke-e e huli papu la i ka pa mal a ka makani he Eka ame ke ani peahl mai a ka uluniu o Pokahi ame na lehua alo ehukai 0 Pinaonao o Keoua e. a Ja la ka wai 1 ka maka o ka opua. "Ala no ka ua o Keoua, 1 ka maka o ka opua, Ke hliia mai la, E na klpoohiwi o ke ao." O kuu la kolli i ke kai, Ke nau la kamalii, Ke kaohi la 1 ke kukuna o ka la, Pumehana wale ke kini o Hoolulu «• Ua hanau ia o Mrs. Emily Alplkeanu Haae ma Kauhako, o na kapakai aloha o Hookena, 1 ka M. H. 1876, mai ka pohaka mai o Kaaeamoku kona luaui makuakane, ame Kuhia kona mama, a o ke kaikuahine ponei hoi o ka makua Solomon Lazaro, ka Hope Makai Nui o Kona Hema; na laua i hoolu'e mai na kelkl lehuiehu. Elike me na mea i hoomaopopoia e a'u o kona mau hoahanau oia no o Mrs. Luisa E. K. Kaaua 1 hala, Mrs. Kanamu Gerreiro i hala. Mrs. Kaakohulu R. S. Kelly o Honolulu ame Mrs. Annle Kelilmahlal o Kaumalumalu, Kona Akau, a o kona mau kaikunane, o la no ke kenerala, ka lunapaahao o Kohala Akau J. W. Maunahina ame ke Ahikanana, ka hiapalole o ke kalalalna Kauohilo £aaeamoku o Kohala ame Davld Bush i hala mua ma o. Ua hoonaauaoia no oia ma ke kula helela o malalo o Robert T. K. Amalu a ua loaa iala na kalena kiekle o ka naauao o ka hoomanawanul ana; a mai kona mau la oplo mai i ulu pu ae ai kona kulana o ka wahlne u'i e haaheo la ai oia. Ma ke Christmas Eve., o ka la 24 o Dec. 1894 a ma na aekai no o Hookena 1 hoohuiia al oia ma ka berita maemae o ka mare me ka Lunakanawai Thos. N. Haae, oiai oia he kumukula poo no ke kula aupunl o Hookena e ka makua ka Eev. G. W. Waiau; a mai ko laua mau puhaka mal 1 hoolu'e mal al i na hua ohaha o ko laua klhapal home i na kelkikane elua o Thos. N. Haae, Jr., ame Henry Haae ame hookahi kalkamahine. Eia nae i na la opio loa no 1 mae ai ka pua o ke ola ana 0 ka laua kaikamahine, a eia hol ka mama aloha ke hahal aku la ma ke ala a kona wahi klno opiopio i waele mua al. He wahine o Mrs. Emlly Alolkeanu Haae a na Kona e haaheo ai, he wahine makua aloha kane oiaio, he makuahine oluolu a pulama i kana [mau kelkl. He wahlne i aloha nui la e na mea apau 1 kamaalna laia; he makuahine puuwaihamama ] piha i ka lokomaikai, ka heahea, ka oluolu e hookipa ana i na mea apau 1 ko laua home me na minoaka oluolu a walpahe; a o ka oi loa aku he wahine pulama 1 ka ihiihi o ko ke Akua mau kanawai o ke ola Krlstiano olalo, a pela i hooko al ola i kekahi o na olelo noeau loa a SO- - i olelo mal al, "O ka wahine noho pono he papale alli oia no kana kane." He hoahanau ola no ka Ekalesla o Pukaana, he pouhana a he haumana ko'lko'i no Kona Kula Sabati, a he peresidena no ka ahahui Hooikaika Krlstlano. He wahine ikaika no ka hooholomua ana i ko ke Akua aupuni ma kona Ekalesia ponoi a mawaho aku. O kona haule ana o la no ka haki pu ana o kekahi o na pou koo o ka Ekalesia o Pukaana; eia nae o kana mau hana aloha, he kiahoomanao poina ole ia i kona Ekaleela. Ua hala oia ua nalo no ka wa mau loa; ala no nae kana mau hana ame kona helehelena poina ole ke maalo mau la ma na paia o kona ekalesia i aloha nui ai. He anaina nui a makolukolu 1

akoakoa ae e lke i kona kino lepo hope loa ma ka auwlna la o Aug. 31, 1927, ma ko laua home; a malaila l malamaia ai he anaina pule pokole a ka'l mal la ka huakal no ka luaklnl o Kealia, ka luaklni hol ana i hoolkaika pauaho ole ai ma o ka hookipa ana mal 1 na lala o ka aha mokupunl o Hawail 1 ke kau o Augate 1 noho ai malaiia. Ua malamaia kona anaina hoomanao hope loa me na waimaka ehaeha ame ka eehia e na makua Rev. Edward Kahale, James Upchurch. aroe ka makua kahu ponoi o ka Ekaleaia John Keala. Mahope o ka pau ana o ke anaina I haipule 1 ka'i aku al ka huakal hoo- j lewa nui no ka hoomoe ana i kona kino lepo hope loa ma ka ilina o Kalahikl e moe ana i ka moe kapu o Nlolopua. Pau ka auwe ana 1 na ehaeha o keia ola honua ana. Kuu ka luhl no ka wa mau loa. Owau īho no me na walmaka hoomanao aloha. Na ke kaikunane. henry l. kawewehi, Keauhou, Hawaii. Bept. 1927.