Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 52, 24 November 1927 — Page 1

	Mahope iho o ka hoomalolo ana no kekahi mau pule lehulehu ae nei i hala, i hoike ae ai na makaikiu i ko lakou hooko ana i ka lakou hana, ma o ka paa ana mai o kekahi poe i ka hopuia no ka piliwaiwai, maloko o kekahi mau punana he eiwa ka ma kekahi mau wahi. Ma ka po o ka Poaono aku nei l hala, me ke Sabati mai, i paa ai kela poe i ka hopuia e ua makaikiu. no lakou ka huina he kanaono-kumamalua, a ua hookuuia aku nae lakou malalo o ka bela. O kahi mua a na makaikiu o ke komo ana ae no ka hopuhopu ana i ka poe piliwaiwai ma kekahi hale no ia ma ke alanui Liliha ame ke alanui Kukui ma ka po o ka Poaono aku nei. He elima poe i hopuia maloko o kela hale, he poe Pilipino wale no a he lulu ke ano o ka lakou piliwaiwai. Ua hookuuia lakou apau, malalo o ka bela o umi-kumamalima dala pakahi. Ma ke alanui ololi Dowsett hoi, e kokoke ana i ke alanui Moi, i paa hou mai ai he ewalu poe i ka hopuia no ka piliwaiwai no, me ka loaa ana aku he elima dala, ma ke ano he ike ma ka aoao o ke aupuni. He iwakalua-kumamalima dala ka bela i kauia aku maluna o kela poe pakahi. Ma ke alanui Vinia, maloko o	kekahi hale, i hoea aku ai na makaikiu, he hookahi no nae mea i paa mai i ka hopuia, oia o James Akana, o ka nui o ka poe e piliwaiwai ana, ua pau lakou i ka holo. Ma ka wanaao no o kela Poaono, i hoea ae ai na makaikiu no kekahi hale ma ke alanui ololi Gandall, a he umi-kumamaha poe i paa mai i ka hopuia, me ke kaa pu ana mai o na lako piliwaiwai malalo o ka malu o na kanaka o ke aupuni. He elima haneri dala ka bela i kauia no ke poo o kela punana piliwaiwai, a he iwakalua-kumamalima hoi dala ka bela o kekahi poe e ae. Ma kela wanaao no i hoea hou ae al na makaikiu no kekahi hale ma ke alanui Kula, a he umi-kumamakahi poe Pake i hopuia me kela wahi. Ma ke awakea hoi o ke Sabati mal. he eiwa poe i hopuia ma kekahi hale ma ke alanui Kalakaua. Malalo ae nei o Aala Paka i paa ai he eha poe i ka hopuia, me ke kaa pu ana aku o na lako piliwaiwai malalo o ka malu o na makaikiu. He poe Pilipino he eha ka nui i paa pu ae no ka piliwaiwai ma Iwilei, a noho nui ana i Kuapapanui, me ka hookuuia ana nae malalo o ka bela o umi-kumamalima dala. Ma ka auwina la o kela Sabati no, he poe Kepani he eono ka nui i paa ae i ka hopuia; aka ua hookuuia nae lakou malalo o ka bela.

	He hale pauahi ko ka po o ka Poalima aku nei i hala ma kahi kokoke i na alanui Nuuanu ame Kukui, a ua manaoia mai kekahi kapuahi aila mahu ae ke kumu o ka hoomaka ana ae, e ole wale no ka hoea koke ana aku o ke kaa kinaiahi o ke kikowaena pio ai, aka nae, o ka hapa o ia hale loihi o umikumamaha mau rumi ka i lilo i puu lanahu a koe kekahi napa. O kahi i laki ai aohe ola i poino, o na waiwai nae apau oloko o ka napa o ia hale i a-ia ai, ua hamu na alelo manamana ana ole o ke ahi, he mau wahi opeope a mau opala Kakaikahi ka i pakele mai. Ma ka manaoia mai kekahi rumi ae o ka hale malalo a mai ka rumi ma ke kihi loa ke ahi o ka hoomaka ana ae e a, he mau kuaua koimuli o ka maloo o ka papa maloko o ka hale ua hikiwawe loa ka ka o ka hale ua hikiwawe loa ka ka pahola ana ae a na ula menemene ole o ke ahi, ma ka manawa o ke kaawai kinaiahi i hiki aku ai e pii ana na ula o ke ahi iluna, a me ka hooikaika na kanaka kinaiahi o ke kinai ana ahiki i ka pio ana. Ma ka hora 9:30 ka hoike ia ana ae i ka hale kaawai kinaiahi o ia hale	pauahi a ma ka hora 10:15 i pio ai. Ma ko Thurston manao mai kekahi o na kapuahi ae e ho-aia ana e na onana e noho ana maloko o kekahi rumi ma ka hale malalo ma ka rumi ma ke kihi i hoomaka ae ai ke ahi e a, maloko o ia mau rumi he kapuahi aila mahu ka kekahi poe a he kapuahi lanahu ka kekahi poe, no ia kumu nae o ke ahi l a ae al e noiiia aku ana i maopopo. O kahi o kela hale hoolimalima loihi (tenement) i ku ai aia mahope aku o kekahi mau halekuai e huli mai ana i ke alanui Nuuanu ame Kukui, o ia hale elike no me ke ano o na hale hoolimalima o ia ano, hookahi ohana oloko o ka rumi hookahi a he umi-kumamaha mau rumi o ia hale. No na poho a ke ahi i hana iho ai ia nale aohe i maopopo ma ia po, ua hoopaaia paha ia hale me ka hui inisua a aole paha, aohe mea o ia ano i hoikeia ae. He halekaa otomobile me na halekuai ke ku kokoke aku ana i kela hale i a-ia ai e ke ahi, ua hoopakeleia ia mau hale mamuli o ka eleu ame ka maka'u ole o na kanaka kln2lahl. o ka laki loa aohe ola i poino.

	Me na oeoe o na mokuahi ame na halehana e kani olowalu ana, pela hoi na leo huro o na kaukani o ka poe makaikai i akoakoa ae ma ka uwapo, i hookipaia mai ai ka mokuahi Malolo, ka moiwahine o ka Moana Pakipika, e ko Honolulu nei poe, mahope iho o ka hora umi-kumamakahi o ke awakea o ka Poakahi iho nei, he hookipa i hoike ae ai ka lehulehu i ko lakou mau manao ohohia, no keia mokuahi nani a kilakila ka mea a koonei poe i kau mau aku ai na manaolana e hoea mai i ka la a lakou e ike ai me ko lakou mau maka ponoi. He manawa loihi mamua o ka hookomo ana mai o ka Malolo noloko nei o ke awa, ua hele na uwapo a piha i ka poe makaikai, oiai hoi na auwaa me ko lakou mau hoewaa, e hoolana ana maloko ae nei o ke awa, me ko lakou mau ahuula; e kakali wale ana no o ka hoohanohano aku i ka mokuahi malihini, me kekahi o na hiona, i ike mau ia i ke au o na moi o Hawaii nei. Aia hoi iluna o ka lewa na mokulele o ka oihana koa ame ka oihana kaua o Amerika kahi i hookahakaha ai, he hana e hoike aku ana i na malihini ame na kamaaina pu, aole o na makaainana wale no ka i makaukau e hoohanohano aku i ka mokuahi Malolo aka o na oihana kaua pu kekahi o ke aupuni o Amerika. Oiai ka Malolo mawaho ae nei o ka nuku o ke awa, i hoea aku ai kekahi poe Hawaii, i kahikoia me na huula, ma ke ano hoikeike, oia ka moi o Kauai ame na kamaliiwahine o na mokupuni ame ko lakou mau ukali, me ka lawe pu ana aku i na makana ma ke ano hookupu i ke Kapena Peter Johnson o ka Malolo ame na lunanui o ka hui mokuahi Matson Navigation. Hoohanohanoia e na Auwaa Ua hoohalaia kekahi manawa pokole mawaho ae nei o ka nuku o ke awa, ma ka ike ana o na komite hookipa me na malihini, alaila hoomaka mai la ka Malolo e hookomo iloko o ke awa me na auwaa e holo ana mamua, no ka uwapo, he hiona ku i ka nani ke nana aku. O kekahi mea eno nui i ikeia, oiai ka Malolo e nee maile ana maloko ae nei o ke awa no ka uwapo ua haule iho la he kilihune ua liilii, na ia kilihune ua liilii, i ka manawa i pa mai ai na kukuna malamalama, o ka la, ua ikeia ka pi'o o ke anuenue, o kela kekahi o na hiona a na mAA apau i hooho ae ai i	ka nani, he hiona e hoike mai ana, aole o ko ka honua nei wale no ka i komo iloko o ka hookipa ana mai i keia moiwahine hou, aka o ko ka lani poe pu no kekahi. Ka Hana Hookupu Maluna o ka Mokuahi I ka mokuahi Malolo mawaho ae nei o ke awa, i pili aku ai he mokuahi liilii, ma ka aoao o kela mokuahi, maluna olaila ka Moi Kaumualii, ka poe paa kahili, ka poe hula, na kamaliiwahine o na mokupuni ame ka lehulehu ae o na ukali o ka moi. l ka hoea ana noluna o ka mokuahi, i malamaia ai he aha ike mawaena o na. aliimoku ame na luna nui o ka hui mokuahi Matson Navigation ame ka moi Kaumualii, me ka hoopuniia o ka moi e kona poe kanaka, me ka makanaia ana ae o kekahi puaa liilii i kaluaia ame ka uwala. Mahope o kela ana ike i hooleiia aku ai na aliimoku ame na malihini apau me na lei, e na kaikamahine i hookaawaleia no kela hana, a ua kau pu ia he mau lei nunui ma ka ihu o ka moku, he mau makana na ka Ahahui Kamehameha ame ka Hale o na Alii o Hawaii. Mahaloia na Hana Hookipa O ka hana hookipa i paneeia aku e ko Honolulu nei poe, no ka mokuahi Malolo, ma ka hoakaka a ka poe apau i holo mai nei maluna o kela mokuahi o ka helu ekahi ia a lakou i ike ai, iloko o ko lakou ola ana. Ia lakou o ka haalele ana aku ia Kapalakiko, aole ka o lakou wahi noonoo iki, e apo aku ana koonei poe i ka Malolo, elike me na mea a lakou i ike ai me ko lakou mau maka ponoi; a he nui ka poe i hoike okoa ae i ko lakou pomaikai, o ka ike ana i na mea i hanaia aku e koonei poe, maloko ae nei o ke awa. Ma Waikiki na Hana Hookipa Hope No ka hoopau pono ana i na hana hookipa a koonei poe i hoolala ai, no ka hanohano o keia mokuahi hou, i malamaia ae ai he mau hoikeike ame na aha hula me himeni mawaho ae nei o ke Hokele Royal Hawaiian; o kela kekahi aha i hoakoakoaia ae ai na malihini ame na kamaaina i kahi hookahi me ke komo like ana o na mea apau iloko o ka hoohauoli ana ia lakou iho ma ka po ana iho o kela Poakahi. Ma ka Poalua iho nei i holo aku ai ka Malolo no Hilo, a ma keia Poaono, e huli hoi aku no Kapalakiko.

	HOOPAAIA MA KA HALEPAAHAO A HOOKUU HOU IA MAI. O keia paha ka hihia mua i ikeia elua manawa o ka hoopaaia ana ae i ka halepaahao a elua no hoi manawa o ka hookuuia ana mai ma ka bela. Mamuli o ka hoopii a ka wahine i hopuia ae ai o Alameida e ka Makai William Clarke ma ka hora 7:30 o ka po Poaono i hala no ka hoi ana aku i ka hale me ka ona a pepehi iaia a pau kona lole i ka haehaeia a weluwelu. Aole o ka Alameida pepehi wale o ka hoomakaukau pu kekahi e pepehi iaia a make me kona hoao pu ka e puhi i ka hale i ke ahi no na manawa lehulehu. Ua hoopaaia ae oia maloko o ka halepaahao ma ka hora 10 o ia po, a mahope o kona hoohala ana ia po maloko o ka halepaahao ua hookuuia mai oia mamuli o kona belaia ana he $25 e ka Loio Quinn. Ma ka hora 11:30 o ke kakahiaka Sabati nei ua haalele ka mea nana ola i bela a hoopaa hou ia ae la o Alameida i ka halepaahao, a mahope iki iho o ka hora 1 o ka auwina la na Y. Yang i hele ae e bela a hoopiiia ae ka bela i ke $50. Ma ka Poakahi nei ka hooloheia ana o ka hihia o Alameida maloko o ka aha hoomalu.	EHA ELUA MA KA PAANI KINI- POPO PEKUWAWAE. Ma ka hookuku kinipopo pekuwawae o ka malamaia ana mawaena o na hui o na kula o Kamehameha ame Sana Lui, ma ka Poaono aku la i hala, he elua mau keiki i eha, mamuli o na ulia; hookahi nae o kela mau keiki i kukonukonu kona poino, me kona hoihoiia ana maloko o ka Halema'i e lapaauia mai ai. O na keiki i halawai me na ulia poino, oia o William Ahia o ke Kula Kamehameha a nona na makahiki he umi-kumamaiwa ame Eli Bright, o ke Kula o Sana Lui. He mau manawa i ikeia ai ka lulumi o na keiki o Sana Lui, maluna o Ahia, aka i ka manawa hope loa, ua hiki hou ole ia Ahia ke ala ae iluna; no kela kumu, i hoihoiia ai oia noloko o ka Halema'i Moiwahine. I ka nanaia ana o Ahia e na kauka, i ikeia ai, ke kukonukonu maoli o kona pilikia a ua manaoia, ua naha kona poo. No ka elua hoi o na keiki, oia o Eli Bright, ua hoihoi pu ia oia iloko o ka Halema'i Moiwahine, a ma ka nanala ana o kona wahi i eha e na kauka, aole he nui o kona poino; a mahope iho o ka lawelawe lapaau ia ana, i hookuuia ai oia e hoi no kona home