| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | Hoopukaia i na Ka kahiaka
Poaha Apau | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXVI HELU 53 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU T. H. POAHA, DEKEMABA 1, 1927 NA HELU APAU 6492 | |
| | | |
| | | Mahuka Kekahi Paahao Mai ka Halepaahao aku Hoi no ka Hale o Kona Kai-
kuahine a Ikeia Maluna o
ke Kaa Otomobile HOOLOLI OIA I NA HELU O KE KAA OTO Lako Kela Paahao me na Pu
Panapana Elua no ke Ku-
pale Ana Iaia Iho Ma ke awakea o ka Poakahi iho nei, i holo mahuka mai ai o Lui Kaikapu mailoko mai o ka halepaahao, me kona ikeia ana nae ma kekahi mau wahi lehulehu mahope mai, me ka paa o ka manao o na makai e paa ana no oia i ka hopuia iloko o ka manawa kupono. Ma ka oleloia, ua makaala loa o Lui Kaikapu i na kiai oloko o ka halepaahao, a iaia no ka ike ua nanea kela mau kiai. o kona holo mahuka, no ia mailoko aku o ka pa o ka halepaahao, a hoi pololei aku la no kahi o kona kaikuahine ma ke alanui Middle. He manawa pokole wale no ka ko Kaikapu o ka hoohala ana ma ka home o kona kaikuahine, o kona haalele no ia i kela hale, me ka paa ana nae i kekahi pu panapana me ia. He manawa pokole ka mahope mai o kela haalele ana aku i ka home o kona kaikuahine, ua ikeia o Kaika- pu e kau ana maluna o kekahi kaa otomobile, nona ka helu he 66.148, he kaa i hoikeia ae i ka halewai, no ka lilo ana i ka aihueia. Mahope mai, ua ike hou ia o Kaikapu ma Waipahu maluna uo o kela kaa otomobile, eia nae ua hoololiia ka helu mua, a o ka helu o ke kaa e kau ana, he 60-148 Ua hoikeia aku ka lohe i na makai o na kuaaina, e hakilo loa ia Lui kaikapu; a ma ka hora eono ka o ke ahiahi ana iho o kela la no, ua ike hou ia oia e holo ana no maluna o kela kaa otomobile, ma ke alahele e hoea mai ai no ke taona nei o ka mea apiki nae, ua hoololi hou no i ka helu o ke kaa otomobile mai ka helu mua mai, a i ka helu 68-148. Ma ka hora ekolu nae o ka po ana iho ma kela la, i hoike ae ai ke kaikuahine o Lui Kaikapu i ka Lukanela Makai Abel Kauhaihao, no ka hoea hou ana aku o kona kaikunane no kona home, no ka elua o ka ma-nawa. Ua kamailio aku ka o Kaikapu iaia e huli hoi hou aku ana no oia no kona home, ma kekahi manawa o kela po. Ua lako ka o Kaikapu me elua pu panapana me ke kamailio ana aku i kona kaikuahine, ina e loaa mai ana iaia kekahi poe makai, a poe kiai paha ma ka hale i kona wa e hoea hou mai ana, e hoohana ana oia i keia mau pu panapana. Ua hoakaka hou ae ke kaikuahine o Kaikapu imua o Kauhaihao; ua hoike okoa aku ka ka paahao mahuka, i kona manao, e hoi hou iloko o ka halepaahao. a e hele pu hoi kona kaikuahine me ia, ma kona manawa e haawipio ai iaia iho l ka manawa i lohe ai na kanaka o ke aupuni i ka moolelo pokole no kela paahao mahuka, ua hoounaia he poe makai, no ka Paka Fern mauka ae nei o Kalihi, kahi i ikeia ai o Kaikapu, a ua hoouna pu ia no hoi kekahi mau makai no ka home o ke kaikuahine o ka paahao, no ke kakali ana o ka hoi hou aku. o Kaikapu, elike me kana hoike imua o kona kaikuahine. HAULE NA HUI O PUNAHOU AME
MCKINLEY. Imua o kekahi puulu nui o ka poe makaikai, i hoopiha ae ialoko o ke kahua kinipopo mawaho o Kamoiliili ma ka Poana iho nei i aha'i ae ai na hui kinipopo pekuwawae o na kuia Kamehameha ame Sana Lui, i ka lanakila maluha,o ko laua mau hoa paonioni, o la na hui o ke kula O na hui o ke Kula , o Kamehameha me ka hui McKinley. o Punahou ame ke kula McKinley. ka i hoikeike mua ae i ko laua mau kulana ma ke kahua paani, o ka hopena nae i ikeia, o ia no ka aha'i ana o ka hui Kamehameha i ka lanakila, me na helu he elua i ka neo ma ka aoao o ke kula o McKinley. O ka elua o na hookuku ma kela la, mawaena o na hui o na kula o Punahou ame Sana Lui, ua kaa ka lanakila i ka hui o Sana Lui, ma e na helu la he ehiku i ka huakaka ma ka aoao o ka hui o Punahou. O ka hookuku ana mawaena o kela mau hui ma kela, kekahi hookuku i hele ai a piha i ka poe makaikai. | | |
| | | HALAWAI ELUA ME KA MAKE MA KEKAHI ULIA MOKULELE Haule ka Mokulele Iloko o ke Kai Oiai e Ukali Ana i ka Mokuahi Malolo Hookahi Kino Make i Hoopakeleia | | |
| | | HAULE HE KAA OTO ILOKO O
KE KAI A MAKE HE ALIIKOA No ka Puahia o ka Hooholoia Ana o Kela Kaa
Otomobile ke Kumu o ka Poino—Hu-
kiia ke Kaa me ke Kino Make | | |
| | | | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Oiai e hookikakaha ana maluna o ka mokulele ma ke ahiahi o ka Poaono aku nei i hala no ka hoohanohano ana i ka mokuahi Malolo, m kana huakai no ka Ipuka Gula o Kapalakiko, i halawai ai ke Kapena M. B. McComb, o ka oihana kau o Amerika me ka make ma'uwale pela hoi me kona kokoolua o Lewis Anthony, mamuli o ka haki ana o kekahi eheu o ka mokulele, a haule iloko o ke kai mawano ae nei o Koke Head he elima haneri i-a ka mamao mai ka Malolo aku. He elua mau mokulele o ka ukali ana aku i ka mokuahi Malolo, ma ka hora elima o ke ahiahi o kela Poaono, no lu elua nae o ua mokulele ua holopono loa kana lele ana. me ka loaa ole o kekahi pilikia ahiki i ka huli hoi ana aku no kona kahua hoolulu malalo ae nei o Puuloa. Ma ka moolelo pokole no ka halewai ana o ka mokulele me ka poino a i make ai hoi na kanaka elua maluna o kela mokulele; e nanea ana no ka na ohua maluna o ka Malolo i ka nana i kela mau mokulele, a ma kahi paha o ka eiwa haneri i-a ke kiekie; ua ike aku la na mea apau i ka haki ana o kekahi eheu e ka mokulele o Kapena McComb, me ke emi hikiwawe loa ana mai o ua mokulele nei ilalo. Oiai no nae na mea apau e nana aku ana i ka haule ana iho o kela mokulele ilalo, ua ike pu aku la la-kou i kekahi mea i ka haule kaa-wale ana mai ka mokulele mai, eia ka auanei o Kapena McComb ua hoao ola e lele mailuna aku o kona mokulele me kona mamalu. Ua lilo kela hoao ana a Kapena McComb i mea waiwai ole oiai aole i mohala ka mamalu hoopakele, aka ua mau no kona upiki i kahi hoo- | kahi, ahiki i ka haule ana iloko o ke kai; a ma ka manawa o ka hoea ana aku o ka waapa hoopakele o ka mokuahi Malolo mahope mai, ua loaa aku la ke kino make o ke Kapena McComb e lana ana iluna o ka ilikai, me ka paa nae o kona poo i ka mamalu. Hookuuia ka Waapa Hoopakele Ma ka manawa o ka haule ana o ka mokulele iloko o ke kai, ua hoemiia mai ka holo o ka mokuahi Malolo, me ka hookuuia ana o kekahi waapa iloko o ke kai, a holo aku la no kahi o ka mamalu e lana mai ana i kahi mamao. No ka mokulele, aole he ikeia aku, i ka manawa i haule ai iloko o ke kai, ua piholo aku ia iloko o ka hohonu o ka moana, me ke piholo pu o Lewis Anthony me kela mokulele. Ua waiwai kela hookuuia ana aku o ka waapa iloko o ke kai, a oiai nae aole i hoopakeleia ke ola o Kapena McComb, o kona kino make nae ka i hoopakeleia a hoihoiia mai nonana ke kauka o ka Malolo, i ke kino luna o ka mokuahi Malolo. Oiai maluna o ka mokuahi, ua make, aole he wahi hoailona no ke kamau o ke ola iloko ona, nolaila ua huli hoi hou mai ka Malolo, no ka auku ae nei o ke awa, a malaila i hoea aku al kekahi waapa miuka aku nei o ka aina, no ka hoihoi loa ana mai i ke kino wailua. Aole he mea i ikeia no kona kokoolua; ua noke no na kanaka oluna o ka waapa hoopakele, i ka huli, ma kahi o ka haule ana o ka mokulele iloko o ke kai, aole nae he mea i loaa ia lakou, ahiki wale no i ka uhi ana mai o ka pouli o ka po, ua hoopau okoa kela poe kanaka i ka huli ana. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | He eono hora mahope mai o ka halawai ana o ke Kapena McComb me ka make ma ka ulia mokulele mawaho ae nei o Koko Head oiai e haawi ana i ke aloha hope i ka mokuahi Malolo, ma ke ahiahi o ka Poaono nei; aia hoi, ua ukali pu aku la kekahi o kona hoaloha pilipaa loa, ma ia alahele hookahi. oia o Kapena Willard D. Murphy, o ka oihana koa, o ka Papu Shafter mamuli o kona hookele ana i kona kaa otomobile me ka puahia mailuna aku o ka uwao 20 a haule iloko o ke kai, maloko ae nei o ke awa. Ua lilo kela hana naaupo ma ka aoao o Kapena Murphy, i mea hoopohihihi i ka noonoo o na aliikoa, koe wale no ko lakoun koho ana, malia paha mamuli mai o ka kaumaha no ka make ana o kona hoaloha. Ma ka oleloia, ua nui ka poe i ike ia Kapena Murphy ma ke ahiahi o kela Poaono, aka ma ka poeleele ana iho aole he poe i maopopo i kona wahi i hele ai. Ma na manao konokono wale nae o kekahi poe, me he mea la ua hele oia i ka hulahula, a ma kela aha hulahula i lohe mai ai oia i ka nuhou kaumaha, no ka make ana o kona hoaloha, a ua hoihoiia mai kona kino wailua no ka uwapo 30; a no kona manao, aia no paha ke kino make o Kapena McComb ma kela uwapo kahi i waiho ai, pela oia i holo mai ai ma kona kaa otomobile: eia ka auanei oia pu kekahi e halawai ana me ka make. Ikeia ka Haule Ana e ke Kiaipo Ma ka hoakaka a ke kiaipo o ka uwapo, aole oia i maopopo i kahi o ka oili ana mai o ke kaa otomobile o kana wale no o ka ike ana aku, o ia ka hoea ana o, kela kaa noluna o ka uwapo me ka puahia a iaia ka o ke kahea ana mai i ke kiakaa, e ku ua mau no ka holo ana o kela kaa, me ka aloalo ana i na pou o ka hale ukana; me ka hoemi ole mai o ke kiakaa i ka holo. I ka hoea ana ka o ke kaa oto- mobile no ke kihi o ka uwapo ma- | kai, ua hoonuu ae la oia ma ka aoao
akau me he moa Ia ma ke koho
aku a ke kiaipo, e manao ana paha
ke kiakaa, e hoohuli i kona kau na
kahi o kona komo ana aku iloko
o ka uwapo o ka mea upiki nae ua
haule aku Ia ke kaa iloko o ke kai
me ka mau no o ka noho o Kapena
Murphy iloko o kona kaa.
Hukiia ke Kaa Iluna
Uo hoike koke ia ae kela haule
ana o ke kaa otomobile iloko o ke
kai, e ke kiaipo, eia nae aohe mea
hiki ke hana aku. no ka hoopakele
ana i ke kaa, a i ke ola paha o kela
kapena koa; ua waiho malie ia pela
ahiki i ke ao ana ae ma ke Sabati
mai, akahi no a hoolaia na hana
pili i ka huki ana i ka otomobile
iluna.
Ma ke kakahiaka o kela Sabati.
i laweia ae ai ke kao nui o ku hui
eli awa no kahi i haule ai e ke kaa
otomobile, a i ka manawa i makau-
kau ai no ka huki ana i ke kaa, ua
luu kekahi o na limahana iloko e
ke kai, me ka hoopaa ana i na kau-
la ma na aoao o kela kaa a i ka
makaukau una, i hukiia ai iluna me
ka maalahi loa.
Ua loaa aku no ke kino make o
Kapena Murphy maloko o ke kaa
otomobile, me ka weheia ana nae
mailoko mai o ke kaa i ka wa i kau
aku ai ke kaa iluna o ka uwapo.
Ma na mea i hoomaopopoia, ua
hoao kela aliikoa e hoopakele i ko-
na ola ma ka wawalu ana i ke ani-
ani o na aoao o kona kaa pela me
ke aniani pale mamua a mamuli
paha o ka pau o kona aho i hiki ole
ai iaia ke hooikaika hou aku, e hemo
mailoko aku o kekaa o kona make
no ia.
Ua hoihoiia ke kino nake e keia
aliikoa, no kahi waiho kino o ku
papa ole a malaila i hooiaioia ae ai
e na hoa aliikoa o Kapena Murphy,
aole he mea e ae nona kela kino
wailua, aka no ko lakou hoaloha no
la wa i kaa aku ai na hooponopono
ana no kona hoolewa malalo o ka
oihana koa. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | |
| | | He kii keia e hoikeike ana i na hiona pili i ka Ahuula o Kamehameha. Ke kii maluna, O ia ka hoihoiia ana mai o ka ahuula mai ka hale waiho buke mai noloko o ka Halealii. O ke kii malalo iho, ka ahuula e uhi ana maluna o ka noho kalaunu. | | |
| | | |
| | | Pili ka Makai Thomas Kekua i ka Hewa Hoeha Lokahi na Kiure ma ka Lakou
Olelo Hooholo no ka He-
wa o Kela Makai NO KE KI ANA I KE KOA
ME KA PU KONA HEWA Kau ka Lunakanawai i ka Hoopa'i Dala Maluna Ona no ka Hewa i Hanaia Imua o ke kiure o ka aha hookolokolo a ka Lunakanawai Kaapuni Massee, ma ka hora umi-kumamakahi o ke awakea o ka Poakolu o ka pule aku nei i nala, i hoopuka ae ai kela kiure i ka olelo hooholo, no ka pili o ka hewa i ka Makai Thomas Kekua, elike me ke kumu hoopii o ku-e ana iaia. Iloko o na minuke he umi-kumamalima wale no i noonoo ai na kiure i ka lakou olelo hooholo: alaila waiho ae Ia imua o ka aha, no ko lakou lokahi ana, ua pili ka hewa i ka makai i hoopiiia. Ma ka Poaono mai l kau mai ai ka Lunakanawai Massee i ka hoopa'i maluna o ka Makai Kekua, e uku oia i ka hoopa'i o hookahi haneri dala. He mau mahina ae nei i hala, i hoihoi ae ai ke kiure kiekie he hoopii hoahewa e ku-e ana ia Thomas Kekua, o ia kona ki ana i kekahi koa a ku i ka poka o ka pu panapana, ma ka po o ka la 2 o Iulai aku nei i hala, ma ke alanui Monsarrat, ma Kapahulu, e kokoke aku la i ka Papu Ruger. Ma ka hoakaka a ke koa i ku i ka poka. e holoholo ana ka oia me kona mau hoa ma ke alanui Mon- sarrat, ma ka manawa a ka makai i hoea aku ai. I ka manawa ka a ka makai i kauoha aku ai ia lakou e hookaawale mal kela wahi aku, maluna oia o kekahi kumukumu kiawe kahi i nono ai, a i ke kauoha ana aku a ka makai iaia e hele, o kona hoomaka no ia e holo, a ia wa i ki aku ai ka Makai Kekua l kana pu panapana a ku aku Ia ka poka ma ka lima o kela koa. Ua hoole ae kela koa, aole ola l ona, a aole no ka oia i hoolilo aku i na kamaa i wahi e loaa mai ai
iaia ka waiona. ELUA KAUKANI DALA KOIPOHO I
AEIA E KA AHA. Mahope o ka hoolohe ana o na kiure o ka aha hookolokolo a ka Lunakanawai Kaapuni Albert M. Cristy, i ka hihia koipoho a Harry S. Cho, e ku-e ana i ke aupuni kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, no ka huina o $2500, i hoopuka ae ai kela kiure i ka olelo hooholo, no ka pono o ka aoao hoopii, me ke apono ana i ka huina o $2000, ma ke ano o ke poho kupono ia, e ukuia aku ia Cho e ke aupuni. Ua ala mai kela hoopii koipoho. mamuli o ka haki ana o ka wawae o Cho, i ka manawa o ka hooku'i ana o kona kaa mokokaikala, me kekahi mau meahana ma ke alanui Kula, he wahi o ke alanui e hanaia ana, me ka hoomalamalama ole ia nae me ke kukui. O I. M, Stainback, ka loio ma ka aoao o ka mea nana ke koipoho, a o C. E. Cassidy, ma ka aoao o ke aupuni kulanakauhale. | | |
| | | |
| | | HOIHOI HOU IA MAI NEI KA AHUULA O KAMEHAMEHA Lawelaweia na Hana Pili i Kela Kapa Ahuula Maloko o ke Keena Kalaunu o Ka Halealii ma ka Poakahi Nei | | |
| | | |
| | | | | | | | | | KAA KA LANAKILA I KE KULA NUI O HAWAII. Imua o ka poe makaikai i hiki aku ma kahi o ka iwakalua-kuma-maha kaukani ka nui o ka akoakoa ana ae ma Los Angeles, ma ka La Hoalohaloha aku nei i aha'i ae ai ka hui kinipopo o ke Kula Nui o Hawaii, i ka lanakila ma ka hookuku kinipopo pekuwawae o ka uleleia ana mai nei, mawaena o kela kula ame ke kula nui Occidental. He iwakalua na helu i loaa i ka hui o ke kula nui o Hawaii, a he huakaka hoi ma ka aoao o ka hui Occidental. I kulike ai me ka moolelo o kela paani o ka hoikeia ana mai i Honolulu nei ua hoikeike maoli no na keiki o Honolulu nei i ko lakou akamai me ka ike ma kela ano paani. ka mea nana i hoohaule aku, a i hoohaahaa i ka hui Occidental. O ka ekolu iho la keia o ka hookuku ana o keia mau hui, a no ka ekolu no o ka manawa, i kaa ai ka lanakila i ka hui o Hawaii nei. : ia makahiki 1924. ma ka mana-wa mua loa o ka halawai ana o kela mau hui ma ke kahua mokomoko ma Honolulu nei ua kaa mua ka lanakila i ka hui o ke kula o Hawali. ma o na helu Ia he 18 i ka 3 ma ke aoao o ka hui Occidental. Ma kekahi makahiki mai, ua holo el-o4 aku ka hui o na keiki o Ha-waii nei no Los Angeles ua aha'i hou ka hui o Hawaii i ka lanakila, ma o na helu la he 13 i ka huakaka ma ka aoao o ka Occidental; a o kela iho la ka ekolu o ke ko ana o ke au o ka lanakila ma ka aoao o ka hui o ke kula nui o Hawaii. HOOKUIIA HE WAHINE HAWAII E KE KAA A EHA LOA. Oiai e holo mai ana mailalo mai o Puuloa no ka hoihoi ana aku i ke kino make o Kapena McComb, ma ka hora ewalu o ka po o ka Poaono iho nei i hooku'i ai ke kaa halihali ma'i o ka oihana kaua, me kekahi wahine Hawaii, mauka ae nei o ka hui ana o na alanui Moi me Beritania, me ka loaa ana o ka ena "- -keuukoau i kela wahine, mamuli o kela ulia poino. Ma ka hoakaka a ka poe i ike maka i kela ulia poino e holo ana ke kaa ma'i o ka oinana kaua ma kahi o ka iwakalua ame ka iwaka-: .'-kumamalima mii e i ka hora; a - ke kumu o ka pilikia, o ia ka haa-lele ana aku o ka wahine i ke alanui kauaoao a hele pololei ae la no kekahi aoao o ke alanui, ma ke alanui pololei i ke kaa oto ma'i, e holo mai ana. Ua hoihoi mua ia kela wahine no-
loko o ka halema'i o na ulia poino,
- mailaila aku i hoihoi loa ia ai no
ka Halema'i Moiwahine; ma ka na-
-"ala ana o kona mau wahi i poino,
i hoike ae ai na kauka i ko lakou
manao hopohopo, no ka hiki ke hoo-
pakele i kona ola, | MA KEIA POAONO E HOEA MAI AI
KA HUI KINIPOPO HAWAII Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Calawaii, ma ke kakahiaka o keia Poaono iho, e hoea mai ai ka hui kinipopo o ke Kula Nui o Hawaii, ka hui nana i kaili mai nei i ka lanakila mai ka hui mai o ke kula kiekie Occidental o Kaleponi, mu o na helu la ne iwakalua i ka neo ma ka aoao o ka hui o Kaleponi. No ka hoohanohano ana aku i ka hui lanakila, a no ka hoikeike ana ae no hoi i na manao hauoli, e hoea ae ana na haumana o ke Kula Nui o Hawaii no ka uwapo, ma ke kakahiaka o kela la, me na kaa otomobile, no ka hoikeike ana ae i kekahi hana hookipa me ke ohohia, ma ka aoao o koonei poe no kela hui kinipopo. Ma kahi o ka umi a emi mai paha mau kaa otomobile, e hoolakoia ae ana e ka hui o von Hamm-Young, no na keiki o ka hui kinipopo o Hawaii, no ke ka'i ana mai ka uwapo mai, noloko o ke kahua o ka pa'lii, kahi a Kiaaina Farrington, e apo mai ai i ka nui lanakila, a haawi mai hoi i kekahi haiolelo pokole imua o na keiki o kela hui. Oiai e ku mai ana ka mokuahi Calawaii ma ka hora umi o kela kakahiaka, e hookuuia ana na papa kula apau ma kela kakahiaka i hiki ai i na haumana apau ke komo like ae iloko o ka apo ana aku a hookipa mai i ko lakou mau hoa-kula me na manao ohohia o ka hauoli. HE 16 POE PILIWAIWAI I PAA AE
I KA HOPUIA Maloko o kekahi hale ma ke kihi o na alanui Union ame Alakea i paa ae ai he umi-kumamaono poe piliwaiwai i na makaikiu e alakaiia ana e ka Lunanana Makaikiu Finnegan mamua koke iho o ke awakea o ka Poakahi nei, a laweia ae i ka halewai me na una ame na dala pili a lakou ma ke ano he mau mea hoike oiaio no ko lakou piliwaiwai ana ma ka aoao o ke aupuni a e ole ka lakou bela ana ae he $10 pakahi hookuuia ae ai me ke kauoha e hoea ae lakou imua o ka ana ma ke kakahiaka Poalua nei. He poe Kepani wale no ka kela poe apau i paa ae ai i ka hopuia no lakou keia mau inoa malalo nei: T. Yama, Hisaho Mara, T. Nishii, H. Majmura, T. Morta, S . Nakamoto, M. Tsuda, T Enamoto, Jack Matsuo. John H Oki. Tarao Okayomo, ame Isumi Ikemoto. Iwaena o na kamaaina o ka huli
hoi ana mai ma ka mokuahi Ma-
lolo ma ka Poakahi iho nei, o Kia-
aina C. J. McCarthy kekahi; he mau
mahina konu hoohala ana ma Ame-
rika. . | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | HALAWAI IA HAOLE KAMAAINA ME KA MAKE MALUNA O KE KAA. Oiai, e hele ana i ka holokaa a huli
hoi aku no kona home, i halawai ai
ia haole kamaaina o Honolulu nei
me ka make hikiwawe, oia o Frank
S. P. McIntyre, mahope aku o ka
hora eha o ka auwina la o ka Poaha
nei.
He kulana nawaliwali no ko kela
haole no kekahi mau mahina ae nei
i hala, eia nae, e hoea mau ana no
ola no kahi o kana hana i na la
apau.
Ma ka hora eha o kela auwina la.
Poaha, hoike aku la oia i kona kai-
kuahine no kona makemake e hele
e holokaa, nolaila ua hooko i'o aku
la oia i kela makemake ona.
Mahope o kona hele holoholo ana
no kekahi manawa ua hoopoluluhi
mai la ke poniuniu maluna ona, no
ia kumu ua kauoha aku la oia
i ke kiakaa, e hoohuli ko laua kaa
no ka hoi ana i ka hale.
Olai e huli hoi ana no ka home,
i kikoo mai ai na lima o ka make
ia McIntyre, mamua o ka hoea ana
aku o ke kaa i ka hale.
Ma ka hapalua o ka hora ekolu
o ka Poalima mai, i malamaia ae al
kona anaina haipule ma Kaukeano
hou, a waihoia aku kona kino lehu,
ma ka Uina o Nuuanu ae nei.
HOLO HE KIAKAA I OLE E PAA I
KA HOPUIA Oiai e kuo'e hele ana maluna o
kona kaa, e hukiia ana e ka lio, ma
ke kakahiaka nui o ka Poaha aku
nei o ka pule i hala, i hooku'iia ae
ai ke kaa o Heu Mun, e kekahi kaa
otomobile holo-nui, a kiolaia o Heu
Mun mailuna aku o kona kaa, me
ke kuupau aua o ke kiakaa o ka oto-
mobile i ka holo me ka haawi ole
iho i na kokua i ka mea poino.
Ua ikeia mai nae kela hooku'i ana
e kekahi poe, me ka hoopaaia ana o
ka helu o ke kaa otomobile, a ma
ka huliia ana o na helu i paa ma-
loko o. na buke o ka oihana makai
i ikeia ai o D. L. McKee ka mea
nona kela kaa otomobile nana i hoo-
ku'i aku i ke kaa lio.
Na kekahi mea i hookau ia Heu
Mun maluna o kona kaa otomobile.
a lawe loa ae iaia, noloko o ka hale-
ma'i o na poino ulia, no ka lapaau-
ia mai a mahope iho o ka hoopono-
ponoia ana o na wahi i poino, i hoi-
hoiia ai oia no kona home.
Ua nui na poino i loaa aku i ke
kaa aka no ka lio, aole i poino. | AHEWA I KONA HOA KO KA LILO
ANA O KANA MAU DALA Me ka Poaha iho nei i paa ae ai o William McCarter, he limahana no kekahi o na hale kuai aila no na kaa otomobile, i ka hopuia o John Mclntosh, ke poo o na makaikiu. malalo o ke kumu hoopii he aihue. O E. H. Miller, ka mea mana i waiho ae i ka hoopii i ka oihana makai pela e McCarter i paa ai i ka hopuia. Ma ka hoakaka a Miller, ma ka Poakolu mamua aku kona halawai ana me McCarter ma ke alanui Beritania, me ka koi ana mai ka o kela mea iaia e hele laua noloko o kekahi rumi ma ke alanui Hokele. Ua hoea i'o laua noloko o kela rumi a mahope iho o ko laua nanaa. ana no kekahi manawa pokole ua haalele aku la o Miller i kela rumi. o ka mea apiki nae iaia o ka nuna ana iho ialoko o kona mau pakake. aole kana buke pakeke waiho dala. ua puehu aku la ae koaa ike ole. O ka nui o na dala maloko o kela buke pakeke he hookahi haneli me iwakaluawawaiwa. Ma ka huliia ana o M00M-uW. mahope iho o kona paa ana i ka hopuia, i loaa aku ai he kanalima dala maluna o kona kino, he mau dala o ka oleloia ana ae o kela kekahi hapa o na dala i lilo mai ia Miller aku. PUOHO NO KA LOHE ANA l NA
MEA AIHUE. Mailoko mai o kona hiamoe i hoopuiwaia al kekahi wahine Kepani o Miss K. Nagai kona inoa no ke alanui ololi Hialoa mamuli o ka nakeke o ka puka aniani o koaa nani moe. ma ka wanaao o ka Poaha aku nei i hala, eia ka auanei. he piko pauiole, o ke komo ana mal ma ka puka aniani a nalowale hou aku H. iloko o ka pouli. Ma ka noke ana o kela wahine i ka nana maloko o ka hale holookoa, aole ana mau meu i lu'0na'o, ua lilo i ka aihueia koe wale no ka lilo ana o na ki apau o na puka lehulehu a ua puu ao hoi nu poko aniani i ka weheia me he mea lu. ua hoomakaukau mua ke kolohe i na alahele nona e palekana ai me .lm maalahi; ma ka manawa o Hauwai oia, a holo mailoko aku o ka hale me ka hemo o na puka ama na puka aniani. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Ma ke kakahiaka o ka Poakahi iho nei, i hoopihaia ae ai oloko o ke keena kalaunu o ka halealii, i ka poe makaikai, no ka ike maka ana i ka ahuula o Kamehameha III, i haawi makana ia aku ia Komodoa James Lawrence Kernny, a i lilo mai nei i waiwai no Hawaii nei, ma o ka lokomaikai la o Walter Dillingham, ka mea nana i kuai aku a lilo mai kela ahuula iaia. Ma ka mokuahi Malolo o ke ku ana mai i keia kulanakauhale, i hoea mai ai kela ahuula, a waihoia aku malalo o ka malu, o ka hale waiho buke o ke aupuni maanei nei, a ma kela kakahiaka Poakahi i hoihoiia ae ai noloko o ke keena kalaunu, me ka lawelaweia ana o kekahi mau hana i pili loa i ka ahuula, me ke meleia ana o ke mele lahui o Hawaii nei, pela hoi ka hoolohe ana o kela anaina i na haiolelo, mai ia A. P. Taylor, o ka hale waiho buke o ke aupuni, ke Kiaaina W. R. Farrington, ame Wau Walter Dillingham. Ua hoihoiia mai kela ahuula, a waihoia maluna o ka noho kalaunu, a ma ka aoao akau ae hoi o ka ahuula ke Kamaliiwahine Kalanianaole, oiai hoi oloko o ke keena Kalaunu i hoopihaia ai e na lala o ka Ahahui Mamakakaua ame na luna oihana ame ka lehulehu i hoea ae maloko o kela keena. Ka Moolelo o ka Ahuula Mahope o ka hoolohe ana i kekahi mau mele olioli no Kamehameha III. i hanaia mai e kekahi mau lede Hawaii; pela hoi ke komo like ana o na mea apau, ma ke mele ana i ke mele lahui o Hawaii nei; i hoakaka ae ai o Mr. A. P. Taylor i ka moolelo e pili ana no kela ahuula. Wahi ana, he ahuula kela i makanaia aku e Kamehameha III i ke Komodoa James Lawrence Kearny o a mokukaua Constellation, i ka 1843, ka mea nana i hoopakele ae ia Hawaii. nei, mai ka hoopupioia ana e George Paulet. Ua ili aku kela ahuula i ke keiki a Komodoa Kearny, a mai iaia aku i ili aku ai maluna o kona hoahanau, oia o James Lawrence Boggs o Nu Jese Mahope o ka hoakaka ana i na mea e pili ana i kela ahuula, i waiho mai ai oia imua o ke kiaaina, no na makaainana o Hawaii nei; me ka pane ana o ka kiaaina i kekahi mau olelo pokole, e haawi ana i kona hoo- | maikai anae ka mahalo, a hoihoi mai no ka malamaia ma Hawaii nei. Haawiia i ka Hale Hoikeike No ka hoihoi ana aku i kela ahuula, malalo o ka malama ana mai a ka hale hoikeike o na meakahiko, mauka ae nei o Kamehameha, i kau aku ai ka hanohano maluna o Walter Dillingham, o ka haawi ana mai i kekahi haiolelo pokole, a waiho mai la i ka ahuula malalo o ka malama ana a A. F. Judd, kekahi o na lala o ka papa kahuwaiwai o ka Waiwai o Pauahi Bihopa, a mahope o kana haiolelo, i kanaenae mai ai o Mrs. Mary Kekinookalani Padeken, i kekahi mele oli i hakuia eia, o ia ke Aalii Ku Makani: HOOKIPA KO HILO POE i KA MO-
KUAHI MALOLO. Elike no me ka piha ohohia o ko Honolulu nei mau makaainana, ma ka hookipa ana mai i ka mokuahi Malolo, pela no ka mea i ikeia ma ka aoao o ko Hilo poe, i ka wa i ku aku ai kela mokuahi hou no ka Ua. Kanilehua, nia ke kakahiaha o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala. Ma kahi o ke kanalima mau waapa Kepani, i hoohiwahiwala, o ka apo ana mai i ka Malolo, i ka wa o ke komo ana aka o kela mokuahi iloko o ke awa, pela hoi na waapa mokuahi ame na waapa e ae, i komo like mai ai iloko o ka hookipa ana aku i ka moiwahine hou o ka Pakipika, me na manao ohohia. I ka hoopili ana aku o ka Malolo i ka uwapo Kuhio, ia wa i hoomaka mai ai ka bana o ke kalana e paani no ka hoonanea ana i na kamaalua ame na malihini pu, he hoonanea hoi i pana'iia aku e ka Bana Hawaii, mailuna aku o ka oneki o ka Malolo. I ka lele ana aku o na mea apau noluna o ka uwapo, i apoia mai ai na lunanui o ka mokuahi Matson Navigation na aliimoku, ame na ohua makaikai, e ka ahahui kalepa o Hilo, ame ka Lunahoomalu Spencer, o ka papa lunakiai o ke Kalana o Hawaii, a. mahope aku o ia manawa, i hele ai keia ame keia i ka makaikai. Ma ke ahiahi ana iho o kela la, he aha puhiohe ka i malamala e ka Bana Hawaii ame ka bana o ke kalana, me ka hoea ana ae o na kaukahi o na makaainana o Hilo, e hoohauoli ia lakou iho, me na mele a lakou i lohe nui ole ai. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |