Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 7, 9 October 1893 — Page 4

Page PDF (842.86 KB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

Aloha Aina

J. K. Kaunainailo

Ona Lunahooponopono a me Puuku

HONOLULU, OKATOBA 9, 1893

 

KA MOOLELO KA AO HOONANEA

NO

Kinikalapu

Ka

Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko

 

Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaoaho.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula ekaeka.

 

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.

 

Ka Haleaniani Lale i hoopaaia me na Owililauoho kanaha o kanaka eha.

 

Ka make ana o Hailama kahi Akua pahaohao.

 

Ka ikaika no na i kipaku i na koa ikaika o Farani kahiki ma na lepo aku e Enela i kahiko.

 

Ka lilo ana o ka ipukukui man.

 

Ka noho ilihune ana.

 

Ka hopena ikaika waiwai a koa hoi.

 

Ka noho Moi ana no Pelekane kahiko a me Farani kahiko.

 

            I ka lohe ana o ka wahine kilokolo i ka makemake o ka moi.  Hoolalau iho la oia, a ike aku la oia ua nana na maka o ka moi i kahi e, kahea aku la oia heaha iho nei la hoi kau olelo.

            Huli mai la ua moiwahine nei.  Iaia i huli mai ai, ua loaa koke iho la i ka wahine kilokilo ka haili koho pololei e loaa ana he keiki ma ke kulana o na maka.

            E ka moi, wahi a ke kilokilo.  Ea, ua makemake io anei oe e loaa kau keiki.  Ae.

            E ka moi, e oluolu oe e hoohuli mai i ke kua o kou mau lima, hoohuli aku la oia i ke kua o na lima.

            I aku la ua wahine kilokilo nei, he iwakalua kumalima makahiki mai kau la i makemake ai i ke keiki a hiki keia la.

 

KE KAE’AE’A

 

Napoliona Bonepate.

 

Ka Ahikana o Farani.

 

“Ua makemake ae e Hoohui aku na Poo, A e honuka moi hoi i na aolelo.”

“Napoliona”

 

BUKE I.

MOKUNA I.

Na La Opio

            O Napoliona ka ui hookahi i lawe ae i ke ike o ka hoomanawanui huli i ke a’o o ka oihana kaua, ka oihana hoi e hoomele ana i na ui puupaa me ke kane ole, a me na leo uwe paiauma o ka helelei mai o na waimaka o na wahine kanemoke a na keiki makua ole, a i ka uwo mai hoi a na koa e au ana iloko o ke koko, oia iho la ke ano o ka halekula nana i haawi mai iaia ka ike o ka naauao oihana kaua.

            Aole wale oia ke kumu nana i a’o mai ia Farani e lawe ae i ke kulana e ke keikikane a e ike ia oia e au ana iloko o ke koko; aka, ua a’o pu mai no hi na olelo a Volatea a me Rosou ia Farani o ka hoomana o Iesu Karisto, he moolelo kaa wale iho no ia o ka hoonanea; a o na manao uluahewa o ka hookokoke ana aku i kahi hahia o ke Akua, he mau hana hupo loa ia o ka hoomanamana o ka make, he hiamoe ana no ia aohe ona ala hou ana mai; a o he ola, he mea ole wale no ia a e ka make koke ana o Ke kanaka, he oi aku ia o ka waiwai mamua o ke ola ana e loaa i na kaniuhu o keia ao.

            O keia mau haawina o ka hoaiai mai i ko Napoliona kulana, he mea pono ke hoomaopopo ia, oiai hoi i hiki ai i kela a me keia ke hoomaopopo iho aole i hoonaauao ia o Napoliona ma na aina malamalama o ke ano Karistiano.  Ua kue makawelawela aku o Farani ia mea, a ua hoi aku oia i ke au naaupo o na Pegana me ka nalowale ole no nae o na hoomana ana i ka Akua, oiai e laulaha ano no ia mau hoomaua a puni ka aina.

            O na haawina o ka makahelu ole i ke ola o kekahi poe okoa ahu me ka manao ole no hoi i kona ola ponoi iho, ua hoohemahema loa oia ia mau mea, a o no manao hoohuoi hoi o ke pahaohao no ka loaa ana iaia o na alakai ana o ke ano kanaka e hooponopono ana i ka pono a me hewa, oiai nae oia i hoopuka pono ia mai mai oko mai o ke kula o ke kaua a me ka hilinai ole; na hooi loa ia ae ia mau mea maluna o na poe a pau a puni o Europa e kau ana na haawina o ke kalaunu maluna o ko lakou mau poo.

            O ka hooilo o ka makahiki 1784 oia kekahi o na makahiki ino loa i ike ia ma Farani, mamuli hoi o ka haule mau ana o ka hau, me lea halii paa ana a puni na alahe’e, a o na keiki kula hoi o ka halekula o Beriene, ua hoopaa ia aku lakou me he mau paahao la iloko o ko lakou mau rumi.  No keia haule nui o ka hou, ua hooholo iho la o Napoliona me kona mau hoakula e hana lakou i mau papu hau malalo o kana alakai a hooponopono ana.

            O ke kukulu ia ana o keia mau papu, ua hana ia no ia malalo o na rula paa o ke ike o ka oihana kaua.

            O ka ike uwila oihana ka ua o Napoliona, eia ia ke ho la@ ia nei i keia manawa, mamuli o ke kukulu ana i keia mau papa hau.  Ua noho iho la oia a hoolala i ka papakuhikuhi o ka papu kaua, oiai he mau haneri lima e hana mai ana i ke kukulu ana me ka hoolohe hoi, i kana mau kuhikuhi ana.  A mamuli hoi o na lawelawe ana a kona ike noeau mao’i, i ke kukulu ana i keia papu ua haawi aku ia i na manaolana i na tausani o ka lahui Farani o Beriene e hele mai e ike kumaka i keia mau hana o Napoliona.

            O ka mahelehele ana i na keiki kula iloko o ka puali kaua, oia iho la ka Napoliona hana nui hope loa i hooko ai.  Ua mahele iho la oia i elua pualikaua hookahi e pale mai i ka papu a he hookahi hoi e kaua aku.  O ke a mau puali kaua a elua, malalo wale no e kana mau alakai ana.  E ike ia ana oia mamua o ke poo o ka laina e kaua aku ana me ka papu, a i kekahi manawa hoi e ike ia aku ana oia mamua o ka puali e pale ana i ka papu.

 

            O na ohua a pau a ka mokuahi Miowera i lawe mai nei mai na Panalaau mai o ka Hema, ua ka mokuahi Auseteralia aku ana ia e halihali aku no ana o Amerika.

 

O kela iho na Inoa o ko makou mau Luna.

D. Kaha’eh@                          C. K. Kahele

Sam. Kaanaana                       Sol. Keaniani

T. C. Polikapa                         K. Kekua

 

TELEPONE 92                                               PAHU LETA HELU@

H. E. McINTYRE and B@

MAKINIKAEA ME HOAHANAU

 

He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku i na

Mea Ai a me na Ai Holoholona o na a@ pau.

E loaa mau mai ana na Mea ai o Kaleponi ma na mokuahi @

 

He hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia aku na i na wahi a pau e ke kulanakauhale nei me ka auhau ole.

Makemake ia na kauoha o na Mokupuni.

 

E HOOIA NO NA MEA A PAU – Kihi Hikina o na Alanui Papu @

oct. 3-@

 

HALEKUAILAKOHA@

ROBIKANA HALE

ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI PAPU ME @

Ua weheia a ke kuai nei, a e loaa no na ano lakoha na an oa pau e like me keia,

 

NO PONO RUMI MOE OKA!

 

I Kinohiohi@,

 

NA PAKAUKAU HOONANI, PAHU-UME KU,

NA PAKAUAU UWAI-I-KA-OA, ETC.

 

Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o na

 

LAKOHALE I-E A ME OHE!

HANA PELA!

Na Pela Maikai Loa Uwea, I auho @ Hulu o na Manu Koloa Ola a me na Hulu @ Uluna.  Ke konoia aku nei ko oukou lunaikeh@ makaleho ae i na ano hou.

 

Na Pela Uwea Holuholu?

 

            Maikai loa a emi no hoi ke kumukuai i lawena mai i @ Na Koki a me Koki Moe, ma na kumukuai o Kapala@ KAA BEE o kela a me keia ano.  Moe Bebe, Moe @ a me na Noho Bebe kukie.  Na P@ lalau a me Pou i @ nohiia me ke keleawe.  Ua makaukau maua no ka @ na Moena Pake a me ke kom@ ia loko o ka hele @ hale me na Pela e hiki ke paho@ houia e na @ ekahi; hana lakoholo hoa.  E hoao mai ia maua.  @ ona haahaa o ke kumukuai.

 

ORDWAY     PORTER,

Robikana Hale

TELEPONE – BELL 525      @