Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 21, 25 October 1893 — Page 3

Page PDF (977.11 KB)

This text was transcribed by:  Cyndi Defenbaugh
This work is dedicated to:  Esther Andersen Simonsen

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

                                               
                                                            @@@aina me Euanelio.

    @@misionari kalaiaina o @@@ nei ke hohola e nei ia @@@ ma ka laina o ka poe @@@ a ma na mokuaina o  @@@u o Amerika Huipuia, @@@a i ka lahui Amerika @@@ai iloko nei o ka aina @@awe pu i ka lakou mau @@@uanaelio o ka aihue ana @@@ahui, a me ka powa @@@ kamalii, a lakou i upu @@@ ia mai ana ko lakou @@e kauwa hope lpoa i @@@, oia no o Pasona @@lo i hiki aka nei ma @@@apuhi ai i ko laila  @@ me keia mau huaolelo @@ni eleele loa:
    @ Lahui Hawaii maoli @@e hoohui ia Hawaii.  @@@a o Hawaiii ia Kolu@@ Amerika e kokua aku @@kulu ia ona aupuni @@@ Ahu ka pala naio.

    @@mau la iho la no, hoea @@ke kau wahi makai @@@ o Toma kona inoa, @@@ la i kamalii o ka @@mea la ke ala e hiki @@ a moku ili, kuhikuhi @@@ kou iaia ma ke alanui @@ Holo aku la oia ma@@ lio me na ilio no ana @@haaa aku auanei ka @@@ poe kamalii nei, e au @@@ wahi kaaka la ma  @@ pau, o ka lio hoi e au @@u wahi okoa a pela no @@@ Pulu po ua wahi guru @@ nei.

    @@WA ka nupepa namu @@@eia aiau la iho nei no @@@alu ia ana, e hoihoi ia @@@ Liliuokalani i ka noho @@ kauoha pu ia hoi e @@ukau ia na aahu koa i @@a.  Hakukoi pu me @@uka o ke aupuni ma@@.

                                   Maikai o ka Lokahi.
                                       (Hoomauia)

    @@@ui hoi, e hiki mai ana, he @@@ e hauoli piha ai kakou a @@ o o ka aina, e pule i mo@@ puuwai kaumaha nei.
   @@@kua e malama mai i ka la@@ ia; e lawe a papahi i ka @@@o Hawaii, i lei momi, lei @@ ka puuwai aloha aina; ka@@a hae Hawaii ma na mua@@i o kakou.
    @@@kou i mauhaokila a i mau Hawaii, alaila paa ke Ea o---“O Hawaii no ka oi.”  O keia ka moto a ke Alii ka Moi Kalakaua i kona kaapuni honua ani—A iaia o nana ana i ka mana o na aupuni o Europa, ua ike ae la oia ia Hawaii nei, e maalo ae ana imua o na ohana Moi o Europa, me he wahi nalo la.
    Aia nae me kona mau hoa Moi, he mau tausani koa e hoopuni ana i ka nohoalii me ke kau no nae o ka weli ia lakou.  He mea, haohao hoi i kona mau hoa Moi ke nana mai iaia nei, aole ona mau koa, aka, he mau ukali wale no eiua.
    Ua lilo ia he mea pihoihoi nui no kona mau hoa Moi no ke kulana ola o ko Hawaii nei Moi.  A ua ala mai na ninau ana ia Kalakaua, heaha la kou mea i hopo ole ai, oiai, aole ou mau koa kiai pilikino me oe?
    Eia ka pane, ua lawa au me na koa haipule ma Hawaii.  Ua kuhikuhi mai ka Moi i Hawaii nei, ke ola a me ka maluhia o kona alahele kaapuni honua.
    Nolai@, ina e poai ae a pokaa iho, a poniu poahi lua kau kaapuni ana i ke ao holookoa, a aee awiwi mai pa ha na hokulele pa ewalu hiliona ia ka niniu ana i ke sekona hookahi, a pela oe e hakilo hele ai me ka loaa imo ole o kou maka, e ake ana e loaa ka lua o na aina oi, a lahui oi aku o ka hoolohe, ka oluolu a me ka lokomaikai, ka hoomanawanui hoi elike me Hawaii nei, a ku ai kaena a Kalanikaulilua, “O Hawaii no ka oi”
    No laila, e ka lahui aloha, e paa i keia moto o ka aina, a na ke Akua no e malama mai ia Hawaii aina, ia Hawaii lahui a i kona Moi aloha.  E huro no ka lanakila, a e huro no ka hae Hawaii, a e mahalo no ke kaulike i na hana a Amerika Huipuia, e hoonanai nui ae i ka Haku o na Haku ke Akua kahikolu Iehova Sikenu.
                       Paa kuu manao aloha.
                        Paa mau, paa mau;

                        Paa kuu manao aloha
                        I ka aina hanau e.
                        Aole au e kipi;
                        No, no, no, no
                        Aole kumakaia
                        He aloha oia mau
                        Kuu lima pu, me kauu naau
                        E lilo nona mau loa,
                        Kuu kino hoi me kuu uhane
                        E lilo nona mau loaa
                                         KA HAE HAWAII

                                         Ua Hoopai Ia.

    Imua o ka Lunakanawai Apana Ropikana o keia kulanakauhale, ua noonoo ia ka hihia o Pereira ma ka la inehinei no ka laibila, a ua haawi ka Lunakanawai i kana olelo hooholo e hoopai ana i ka mea hoopii ia mai, he $50.00 a me ke kuina.  He kumu keia e ao ana i ka mea nana i kakau i kekahi manao e hoinoioo ana maloko o na kolamu o ka nupepa Uniao he nupepa pukiki hoi e hoopuka ia nei ma keia kulanakauhale.  Ua nu no na kumu pale a ka loio o ka mea i hoopii ia, aka, aole i nana ke kahu o ka Aha i kana mau kakele ana no ka lawehala ana e hooikaika ana.

                                  HE PI A HE LOKOMAIKAI.

                                      NO KA POE OPIO.

    Ma ka noonoo ana, o ka honua kekahi mea i akaka kona pi i na kanaka a he lokomaikai no hoi.  Ina e hoomaopopo iho ko’u mau hoa opio, e waiho wale keia mau mea i ko kakou mau maka me he ku moena la i uhola ia.  He nui wale ka poe opio e hoohanohano nei i ko lakou mau kino me na aahu nani, puipui na kino a ikaika na lala, eia nae ua nele na lima i ka hana e maona ai; he minamina paha o lepo na wawae.
    Kupanalia wale i ka ike mau ana i kekahi mau opio o kakou, e hookalali wale iho no ma ka ili o ka honua me ka lalau ole o na lima i ka o-o a paeli i ka opu o ka honua, e wahiho hamama ana me ka makaukau e hoohua mai i na wa a pau; o ka nani o ke kino ka manao, me ka hoonuanua mai i ka a i me na lei popohe; pu a ka uwahi o ke kika i ke alanui me he la ua piha a lawa ka waihona a hu; o ka hoopau wale keia i ka manawa, oiai na la o ka noho opiopio ana, ke hele a elemakule o ka oi loa aku ia o ka hele i ka uaele o ka pilikia, ua uaua na io, na ami, na iwi i ka noho wale, he pono anei iaia ke hele ma kahi lepo maikai, a kahea iho i ka opu o ka honua.  E! e haawi mai oe e ka honua i ai na’u.  E loaa anei kona makemake? E lele wale mai anei ka ai a loko o kana umeke?  Aole! aole i ke kahea mua ana, aole a hiki i ka hopena.
    Ina e kahea a hanapilo ka leo, kunou ke poo a pau ka oni ana, aole loa e haawi mai ka honua i hookahi kulu o kona momona i ka poe lima hana ole, e holo pahua lakou e like me ka moku kila ole.
    Ua pi ka honua i kona momona, a ua ana i kona ono; ua pono ko ka honua luai ole mai i kona momona i ka poe haaheo o ka naau a hoohemahema i ke kino.  He ana hiki ole ke ohumu, no ka mea, ua ike a nui ka lohe ana, “Ina aole e hana kekahi, aole e pono ke ai.”  Ke hoomanao nei au i kekahi wahi olelo nani penei: “Mamua ka hana, mahope ka le’ale’a.”
                                            (Aole i pau.)

                                   EI ia Raulula au..

                                  Kauka Hana Niho.

    Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka hoopiha ana i ka niho me ke Gula, Dala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka hana ana i na niho ku’i o na ano a pau.
    He mikioi ka holoi ana i na niho.  He palanehe kona mau lima ma kana mau mea hana nilio o na ano hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no kekukai olelo ana no kona ukuhana.
    O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kauka Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o ka PapaOla i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.
    E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.
    KEENA HANA---Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi me Betela.  Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi.                     sept30---tfd

                                 Hawaiian Hardware
                                  Company L’d.

                                Poaono, Sept. 23, 1893.

    Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihana a hiki i ka hoomaopopo ana o na kanaka i kona ano ua lawelawe ia na hana me ke kuoo a me ka hoopono, mai ia manawa mai, ua kapa mai la kekahi poe i ka inoa o ka “HAWAIIAN HARDWARE CO,”  ka hui waiwai hou loa.  I mea e oluolu like ai na mea a pau, pela pu hoi me ka poe e nana mai nei maluna o ko makou holomua me na makaewaewa, a i mea e hoonalowale loa ia ai na hoopalaimaka ana o keia mau la, na hooponopono makou a ke waiho aku nei i ke akea, i ko makou noho mana maluna o kekahi mau hui paakai nuii loko o keia Apana, a e haawi ia aku ana hoi i na kanaka o keia Paeaina na paakai keokeo helu ekahi nona ka waihooluu i maa ole i ka ike ia iloko o kekahi Hui Hoahu Paakai mamua.  O ka makou mau hooponopono ana, oia ka hooko ana aku i na kauoha ma ke eke hookana a i ole ma ke tausani paha me ka hikiwawe loa.
    O na hale ma ke Alanui Kalepa ua hoolilo ia i mau hale hou me ke pena a Hendry i hoowali mua ia.  Pela pu no hoi me na hale e noho hana ia nei o C. O Berger me Robert Grieve, oia kekahi mau mea e maopopo ai na mea kahiko i hoolilo ia i mau mea hou.  O na hale noho a puni ke kulanakauhale, ua hoao ia me keia mau pena, a i ka wa e huli hoi mai ai pa hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao, e manao ia auanei na hale o Honolulu nei ua @@o@ ano e ae ko lakou mau kulana.  O ka makou mau waiwai o ka noho na hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na me pili hao, a aniani, aole hiki ke nahaha, a ina e nahaha ana, alaila, mamuli no ia o ka loli ano e ana o ke au o ka manawa.  Ua loaa ia makou he heluna nui oia mau waiwai kupono no keia manawa.  Ua hiki ke hoemi ia na waiwai kumukuai pii a i ke kumukuai haahaa loa.
    Ua hiki ka makou mau waiwai maikai loa i kinohinohi ia me na nani like ole ke hoouna ia aku ia oukou, no ke kumukuai o ekolu dala a pii aku.  O na waiwai maikai loa e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai.  E mino aka iho ana oukou ke hoike akumakou ia oukou i ke kumukuai oia mau waiwai.
    O ka like ole mawaena o na lako lealea maikai a me na mea ino, ua hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau.  He mea makehewa wale no ia oukou ke kuekaa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a paa mailoko aku no ia o ko makou halekuai. Ma ke kau kimanu o Oct. 1, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poka-pu kau poohiwi i maa mau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia, a ina oe e kuai ana i keia mau poka, alaila, aole e lilo ana kau mau dala i ka mau a kanaka.  Ma keia hoi ana mai o ka mokuahi Auseteralia, e loaa mai ai ia makou he mau papale keokeo kupono no ka uhai holoholona a kimana ma ke kula.  Mawaho ae o keia, ua loaa pu mai ia makou heheluna nui o  na hao hoomaemae pu, a me kekahi mau ano kimanu lehulehu e ae.
    Ua hoouna mai ko makou mau Agena mai Kapalakiko mai, he mau mea hana no na mea i nahaha, elike me na ipulepo a me na pa nahaha, ka laau a me ka ili i hookaawaie ia no na hana nui oia laina.  He nui loa oia mau waiwai ia makou i keia wa a ina oukou e makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou ana i na mea nahaha, ua hiki no ia makiou ke hoolawa aku ia oukou ma kekauoha.
    O kekahi mau mea maikai loa a makou, oia na mea paluku huamoa a kapaia ka “Keeptone Beater,” ua hiki i keia mea ke hoowali i na huaai e ae maikai o na ano a pau.  Ua hiki no hoi ke hana ia na pudina, ma na meaono e ae a pau o ka papaaina, o he oi loa aku no hoi keia o ka enu a me ka maikai i na wa a pau mamua a ke kakini mea paluku hua i kuai ia ma ka makeke no na makahiki he umi i hala ae nei.

                              HAWAIIAN HARDWARE CO., LT
                             Ma-o mai o ka hale pohaku o Spreckels
                                    Hela 307 Alanui Papa