Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 22, 26 October 1893 — HE MOOLELO HAWAII O kekahi Lahui i Kapaia Ka Mu o Laauhaelemai. Ka poe i Kapaia he poe ai Maia. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII O kekahi Lahui i Kapaia Ka Mu o Laauhaelemai. Ka poe i Kapaia he poe ai Maia.

Alaila, e kahea kela pale ke--iki, e Kanealohi o ka uka nei la o Kawaakoa he ikua, he kau, he liko, he pua naulu Wale, ulu ka o ha a pa i kela kihi o Pohakuloa, alaila, e manao ka ohana he keiki kane ka mea i hanau, ina e kahea ke pale keiki. E ulu pu e ka pua kaioe, E ulu mano e ka Weaweaiki, Ua laa he halii lauhulu, , He haaweawe hiialo no Hinaiaeleele, Ua laa he kapu wahine. Alaila, hoopau ke pale keiki i kana kepakepa ana. O ka wa ia o ka ohana a pau e ike ai i ke keiki. I na he keiki kane, alaila e hoope ia me na lau-i maloo i kihae ia a liilii, i haku ia me na ha-maia. A na keia pale keiki no e hele a waiho aku i ka mohai i mua o ka unu, a he unu ko lakou e waiho ala o Nuumeakapu. O ka hana nui o keia unu, o ke kahuna wale no ko ia wahi, a e kani mau ana na ipu hoehoe a ka makani. O ko ia kahuna aole e hoopa mai kona lima maoli, me ka laau loloa e o mai ai maluna o

ke keiki kane; i na he kaikamahine, na ke pale koiki no e kahukahu i na wahine. O ka Wa ia e puhi ia mai ai na pu lau-i a me na ohe hokiokio ma na pukaihu a me na ipu hoehoe a he mea ku i lealoa no lakou loko o elua pule. I na hoi he kaikamahine, e hana lakou me na leo-mele hula; oia ka hana nui a keia lahui ai maia a he kapu heiau no ko keia poe e waiho la ma ko lakou wahi, ekolu heiau, o ka heiau lele pali, o ka heiau kia manu, o ka heiau kapu i ke akua—elua koa hookahi no ka oopu, kookahi no ka hinana. Penei na mahele e hana ai: Ka mahele mua, no Pohakuloa, a mahele hope no Hinanalele, a na ke kilo e ha-. na elike me na kilo o na puu kilo i'a, a pela nohoi, he kilo oopu no ko keia lahui o ke kuahiwi a pela aku. A i na i hewa ke kilo, aole oia i laWe i kana makana mua a kau iluna o ke ahu kane a me ke ahu wahine, alaila e holopu ia ana e ka wai nui mai kekahi kihi a kekahi kihi o ka aina, e a ana ka aina ua hewa ka hana, ua haule a poina paha, aole i hoomanao ke kilo i ka lawe ana i na oopu mua i a e i na mea a lakou i hana ai. Oia hoi na ha-oopu i| olelo ia e ko Kauai poe he kahe oopu .E hana no keia poe i na kahe nunui loa ma ka umi a iwakalua anana ka loa ona haoopu e hana ia ai; a pela e hana ai keia poe Mu, O ka hana ana o na ha-oopu he mea nui loa kela; penei ke ano: e kuahaua ia na aoao elua o kela pea a me keia pea, e pii i ke kuahiwi e oki laau kua ae oki i na aho alaila e hele mai ana ka luna nui o keia poe e hoomakau i ke ahiahi.