Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 24, 28 October 1893 — Page 1
| This text was transcribed by: | Kaulana Dameg |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
Hoolaha Loio Piha.
ANTONE ROSA.
(Akoni Rosa.)
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Alanui Kaahumanu.
sept30-tf
ENOKA JOHNSON.
he Kokua ma ke Kanawai,
gena Hooiaio Palapala no ka
ni o Oahu.
Hana—Alanui Kaahumanu.
sept 30-tf
K. KAHOOKANO.
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Alanui Kaahumanu.
sept30-tf
J. M. POEPOE
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Alanui Betera, ma-
Hale Leta. sept30-tf
JOS. NAWAHI.
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Alanui Betera ma
hookahi me J. M. Poepoe
sept30-tf
W. C. ACHI.
he Kokua ma ke Kanawai,
eri no ka Lehulehu.
Hana—Kihi o Alanui Beter
ni Moi. sept 30-tf
SAM. K. KANE.
he Kokua ma ke Kanawai, a
no ka Lehulehu.
Hana—Kihi o Alanui Betera.
sept30-tf
@. L. KAULUKOU.
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Kihi o Alanui Betera
sept30-tf
M. KANEAKUA
he Kokua ma ke Kanawai,
ena Hooiaio Palapala no ka
@i o Oahu.
Hana—Kihi o Alanui Betera
sept 30-t
@. L. HOLOKAHIKI.
he Kokua ma ke Kanawai,
ena Hooiaio Palapala no ka
Kona, Oahu.
Hana—Kihi o Alanui Betera
sept30-tf
@AMES. K. KAULIA.
he Kokua ma ke Kanawai.
Hana—Kihi o Alanui Moi-
@e Nuuanu. sept 30-tf
SAM. M. KAAUKAI.
he Kokua ma ke Kanawai,
Ana Aina.
Hana—Maeka o ka Hale
sept30-tf
JAMES PAELE.
e kokua ma ke Kanawai.
Hana—Alanui Kaahumanu
sept30-tf
KA MOOLELOKAAO HOONANE A
NO
Kinikalapu
—Ka—
Ui opio noho nahele o Kanediro Ene lani kahiko.
Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.
Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.
Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula ekaeka.
Ka mea nona ka lio lele i ka Ilikina a ka la.
Ka Haleaniani L@le i hoopaaia me na Owililauoho kanaha o na kanaka eha.
Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.
Hoala aku la oia, a oni ae la ka makuahine a honi iho la ua keikialii nei i ka ihu o kon makuahine aloha me kahi huaolelo pokole penei:
"Na ke Akua e malama a hoohui hou ia kaua e kuu mama aloha. O ka make ka hueloawa nana e hookaawale ia kaua"—Aloha oe.
Puka aku la ke keiki alii a hele aku la ma ke aWa kupono e holo ai no Farani; he 50 mile mai ka halealii aku.
Halawai aku la oia me kekahi mea e hele ana, ninau aku la ke keiki alii, e hele ana oe ihea? E holo ana au i Farani, Wahi a ka pane.
E holo ana hoi oe ihea? i ninau aku ai ka mea e hele ana i ke keiki alii, pane aku la ke keiki alii, e holo ana no hoi au i Farani.
E aWiwi kaua hora 7 e haalele ai ka moku, nana iho la ke keiki alii i ka wa@i, he hapalua hora i koe kani ka hora 7.
Hiki pono aku la laua i kahi o ka luna awa, a loaa iho la ko laua nei palapala ae holo, kali iho la laua no 10 minute malaila.
Ike aku la ua keiki alii nei i kekahi hoolaha me ka inoa o kona makuakane e pili ana @ona penei na olelo:
"I na kanaka a pau o Pelekane kahiko a me ke aupuni o Farani i haawi ia ka mana e mare i na poe makemake mare, ina he kahunapule a mea e ae i loaa ia mana.
Ma keia. ua kauoha ia lakou aole e haawi i palapala ae mare no ka'u keiki alii Ione Mariona me kekahi wahine Farani e noho ana iloko o ke aupuni Farani."
Kakau ia e koʻu lima i keia la 28 o Oct. 1017.
Alona Maloline.
Haku Moi o Pelekane Kahiko
Makemake loa iho la keia, ina aole i hiki mua keia kuahana i Farani. Hiki aku la keia i Farani a pii loa aku la keia a hiki i ka halekula o kana ipo aloha.
Aole he mea e ae i ike mai ia laua nei e noho uwe pu nei, nolaila, ua haupu koke ae la o Mameriano, a olelo aku la ia Ioane Mariano.
E noho oe maanei, e hele ae au e imi i hale nou e pee ai, no ka mea, ua laha loa ma keia kulanakauhale ka olelo kuahaua a ko'u makuakane no ko kaua make.
Hele aku la oia e huli hale hoolimalima a loaa hoi aku la laua nei a loko o ka hale me hookahi kanaka i ike ole ia laua nei.
He Moolelo
—no—
Aukelenuiaiku.
Ka Umikumamakahi o na Keikikane Ike Kapapaiakea.
Ka Hoolei ana a na Kaikuaana ia Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.
Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele nuiaiku i ka Mana.
Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.
Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku
Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikapulialii.
Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.
Papa Umikumamalua.
Ka piko o ka huakai.
Puloulou ula
o
Kukuena.
Kahili
Hulu
o
Hinawaikolii.
Iluna o o na 'lii
na lima kapu po
Na Ipu Ahi Kuni Hoomaemae Anaina
Aha Kapu o Ahalanalana
Kukui a o Ku a I i @e Awakea
Na Makua alii kapu po
Na Makua Alii kapu po
AUKELENUI@IKU.
Na Makua alii kapu ao
Na Makua alii kapu ao
Na Ipu Ahi Kuni Hoomaemae Anaina
Aha Kapu o Ahaula
Kukui a o Haweo i ke Awakea
Na laau ke'a
Hoano
Puloulou Mamo
o
Haweo.
Kahiliaikaua.
O ka puloulou mua i hoikeia mamua o Aukelenuiaiku oia no ka Moi Iku Hai i ku ia Iku he Iku Hai Moi Hoano, oia no o Iku i olelo ia o Kukuena, oia hoi na kukuna enaena o ke ahi o ke kapu ku i nana e popoi na kapu a pau.
O ka Puloulou mahope o Aukelenuiaiku i kapaia o Haweo, oia no o Kapapaiakea ka Moi o ka Iku Hai Hoano o ke kapu moe.
O ke kapu ku, he kapu ikiiki aole he loaa he wa hoomaha, aia wale no ka hoomaha a hoi ka puloulou o ke kapu ku iloko o ka hale, alaila, noa ke kapu.
O ke kapu moe, he kapu oluolu ia, he hiki ke oni a ke pupuu; no ka wa wale no e ku ana ka puloulou, i na kai ka puloulou ua noa ke hele.
Eia ka mea pilikia ma keia kapu, ina kai pu ka puloulou (Halelewa) me ke kukui, e moe oe a po ka la ma ia nahelehele.
Papa Umikumamakolu.
Na maua alii kapu o ka lahuikanaka i olelo ia o Kaikiliolu (haulaula) he lau ko lakou nui, ia lakou ka hoonohonoho o ke anaina ku a me ke anaina moe mawaho o ka hale hoano.
Papa Umikumamaha.
Na makua alii kapu o ka lahui kanaka i oleloia o Kaikikoeau (kekea), he lau ko lakou nui, ia lakou ke kai puni i ka hale hoano.
Papa Umikumamalima.
Na makua alii kapu o ka lahui kanaka i oleloia o ka ikino'u (mu), he lau ko lakou nui, ia lakou ka auamo i na mohai anaina.