Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 24, 28 October 1893 — Page 4

Page PDF (955.74 KB)

This text was transcribed by:  Cathy Peloso
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

Aloha Aina.

J. K. Ka@amauo

Ona, Lunahooponopono a me Puuku

 

HONOLULU OKATOBA 28, 1895

 

HE MOOLELO HAWAII.

 

O KEKAHI LAHUI I KEPAIA

 

-Ka-

 

Mu u Laauhaelemai.

 

Ka poe i Kapaia he poe ai Maia.

 

            Maikai kona nana i na nae aole he moani i na u'i hoohie o ke kaona ke ho@i aku.  E au

hou aku kakou i na mea ono o hope.

            Kapali e hele mai,

            Kamoe ala ke kaiku,

            Ke kuliopa ka hina wale,

            Ka hina-pe, ka moe hale, ka oi,

            Ka nanakee ke makilo,

Ka mahaoi, ka hilahila ole,

Ka pua komohe Wa, ike aa lewalewa,

I kini lau kanaka ai maia o uka nei la o Laauhaelemai,

E Kukailimoku Kanehunahonua,

Ke Lii aimoku, poai moku, noho moku, hookaa moku,

Ke kini lehu mano i haalele ia i uka o Laauhaelemai,

E hulikua opeope hii ke kamiki ma ke alo no Kuai healani,

Aina lewa i ke kaiuli, kai popolohua a Kane.

            He poe akamai ne kela poe i ka lawelawe ana iho no ko lakou ohana, o ka mea kupanaha i keia poe, aole lakou e hele ma na wahi hohenu loa o ka Wai, aole e hiki ia lakou ke au oiai ua ike ia na kauaka maoli o Maunahina he poe ike ole i ka au i na wai hohonu a me na kai, oki loa aku hoi kela poe he akua no ka hoa.  Ua oleioia ma keia moolelo, i kii ia keia poe i poe e hookahe ai i ka wai ma ka aoao hikina o Waialeale e huli poo ala ma Waialua i kauai.

            Ua hoole keia poe, aole lakou e hele, e noho no makou a hiki mai he wa e nalo akuai mai keia wahi aku, a he mea oiaio ua nalowale keia lahui i keia wa.

            Eia ka papa hoonohonoho: O na Mu, ke Namu, ke Nawa, Heleliko, Imihia, Ikukamu o Puna aina hao ka Wakaloa he makani akiukiu ia no Hauola.

            Kela wa o Kaulehua i olelo ai i ka poe Mu.  Ua manao au he poe hoolohe oukou i ka'u mau olelo, aole ka, e huli oukou i haku no oukou, a e kapu kolu wahi mai Pohakuloa a hiki i luna o Kaawakoa, aole oukou e kii i na mea ulu a pau o kela a me keia ano o ko'u aina, mai keia Wahi aku o Pohakuloa a hiki i luna o kaua ikanana, o ko oukou wahi ia o ko'u mala awa o Kaeleku, no'u ia, a pale oukou, a pale au; he kapu ko'u mau Wahi a pau, aole oukon e hehiku, i na oukou e hehi a pii maluna o ko'u mau aina he make wale no, ua poho loa ko'u lawe ana mai i a oukou, oiai ua haawi aku au ka ai ulu wale o ko'u aina ia oukou a na oukou hoi na aina pau au me oukou.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia.  Owau o Wahine Keoili, ke kane mare a Ripeka Wahine Keoili, ke papa loa aku nei au i na mea a pau loa, mai hookiua mai lakou iaia, aole no hoi ma na ano a pau, aole me kekahi kane manuahi e loaa aku ana iaia ma keia mokupuni o Oahu nei, a aole no hoi ma kekahi o na mokupuni ilkoko o ka Paeaina o Hawaii nei.  Aole no hoi e hoaie mai iaia ma ko'u inoa.  A ina kue ia ka'u olelo hoolaha, alaila, e hoopii no au ma ke kanawai, a o no poho hoi a pau o kana mau aie, maluna no ia o oukou.  No ka mea, ua haalele iho o Mrs. R. W. K. @ ka la 13 o keia malama, me na keiki 7 a maua, a me ka moopuna.  Mamuli no hoi o ke ano mau o na wahine e ike ia nei, aia lilo i ka mea hou, oia iho la ka wa e hoohakaka ai me ke kane mare, a eia oia i kauhale kahi i noho ai, a haalele iho la ia'u me ka maua mau ohana.  E hoolohe i keia a ina e hooko pono ole ia keia oleo hoolaha, e hoopii no au ma ke kanawai.

MR. WAHINE KEOILI.

                                    Kunawai, Honolulu, Oct. 18, 1893

                                                                                                oct18-1wd

 

@anka McLennan.

(Makalena.)

Helu 131                                                                     Alanui Papu.

 

            Na hora hana: 9 A. M. a hiki i ka hora 12 M; a mai ka hora 5 a hiki i ka hora 5 P.M.

            Tel. Keena Oihana 682 MUTUAL-- Halenoho Tel. 287.

 

KAUKA

Yong Kam Pung

(APANA.)

Helu 81                                                                                               Alanui Maunakea.

 

KAUKA LOEA O KA AINA PUA.

 

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii.  O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia, na ma'i Akemama a me na ma'i Puuwai a me na ano ma'i no apau.  Pela puhoi na ma'i lele, Kolera, Hebera, liva lenalena, lepera, Maialii ke oki a me ka hoola ana, pau pu me na koko ino.

            Ua hiki i ka'u laau ke hoohemo keiki i ka wa nahunahu me ka pomo ole.  He laau no kekahi no ka hooponopono hou ana i ka waihona keiki, a i ka wa e inu ai i keia laau me ka malama loa i ka rula, e loaa no he keiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.

            Eia no koi me a'u he mau laau hoohanau keiki, oiai, o kekahi poe he eiwa makahiki o ka noho pu ana me ke kane aole nae he loaa o ke keiki, i keia wa, ua loaa he elua keiki, mamulio ka ai ana i ka'u laau.

 

E Naue mai i ike Maka.

 

            He pomaikai nui keia no na makamaka i hoohele ia me keia haawina makamae. E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kipa mai anae kuka pu me a'u ma na ano a pau e pili ana i ka'u oihana?

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a ka ma'i, a na u oukou e hooluolu aku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu, Sept. 27.                                                        tfd

 

HO YEN KEE MA.

 

MEA HANA TINI, A MEA KUAIPA, A LAKO AINANI O NA ANO A PAU.

 

            Ua hiki ke hoomoe ia na aipu wai o na ano a pau, a ua hiki ke hana a hoomaemae hou ia na paipu wai kahiko, o kela a me keia ano.

            E hooko ia no na kauoha hana a pau me ka hikiwawe loa.

 

Helu 41           Alanui Nuuanu--         Mawaena o na Alanui Moi me Hotele.  Ma ka hale o Aseu.

 

NOTE: THE ENTIRE RIGHT SIDE OF THIS COLUMN IS MISSING

 

@  ELEPONE 92,                                                                                         PAHU LETA HE@

 

H. E. McINTYRE and @

MAKINIKAEA ME HOAHANAU.

 

He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku i @

Me Ai a me na Ai Holoholona o na @ pau.

 

            E hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia a@ i na wahi a pau o ke kulanakau hale nei me ka auha@

Makemake ia na kauoha o na Mokupuni.

 

E HOOIA NO N@ ME PAU -- Kihi Hikina o na Alanui @

                                                                                    oct. 3--@

 

HALEKUAI LAKO@

ROBIKANA HALE.

 

ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI pAP@

Ua weheia a ke kuai nei, a e loaa no na ano lako@

na ano a pau e like me keia,

 

NA PONO RUMI MOE OK@

1 Kinohinoh@ia;

 

NA PAKAUKAU HOONANI, PAHU-UME KU,

NA PAKAUKAU UWAI-I-KA-LOA, @

Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o @

 

LAKOHALE I-E A ME O@

 

HANA PELA!

 

Na Pela Maikai Loa Uwea, Lanoho Huluhipa, Manu @

Hulu o na Manu Koea Ola a me na Hulu Kilika @

Uluna.  Ke konoia aku nui ko oukou lunaikeh@

makaleho ae i na ano hou.

 

Na Pela Uwea Holuholu?

 

            Maikai loa a emi no hoi ke kumu kuai i laweia mai @

Na Koki a me oki Moe, ma na kumukuai o apalaki@ KAA BEBE o kela a me keia ano.  Moe Bebe, Moe @ a me na Noho Bebe kiekie.  Na Pou lalau a me Poe@ nohiia me ke keleawe.  Ua makaukau maua no ka h@ na Moena Pake a me ke kinohinohi ia loko o ka h@ hale me na Pela e hiki ke pahonohono houia e na paai@ ekahi; hana lakohalo hou.  E hoao mai ia maua. @ ona haahaa o ke kumukuai.

 

ORDWAY & PORTER.

                        ROBIKANA Hale@

 

TELEPONE--Bel, 525                                                Mutual, 625     @