Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 26, 31 October 1893 — Page 4

Page PDF (845.50 KB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

Aloha Aina

J. K. Kaunamauo

Ona, Lunahooponopono a me Puuku

 

HONOLULU OKATOBA 5, 1895

 

HE MOOLELO HAWAII.

 

O KEKAHI LAHUI I KAPAIA

KA

MAU LAAUHAELEMAI

 

Ka poe i Kapala he poe ai Maia.

 

            Ke kaulona pono ala no kona ike poliuhu i ka meana kai uli, e ake ana no o ka ike hou aku i na kuahiwi o Kanehunamoku; kani iho la kana u me ka akaaka hehe pu ana iho a puana ae la i kekahi olelo o ke aloha aina oiai na waimaka e hiolo makawalu ana ma kona mau papalina.

            Oiai oia e noho ana pela, aia hoi he mea e kona puiwa hikilele i ka pahola ana mai o na kukuna olinolino o ka la maluna o ka ili kai, a oia no hoi kona wa i haawi aku ai i keia mau huaolelo kaukau i na alii la o ke ao:

            E ka la – ke hoomanao nei au i kou mau lihilihi ula wena e pahola ae ana ma na kihi he eha o ka lani, a ke ike nei au nou aole kou aloha ana no’u nei; aka, ke hoomalamalama la oe no ka honua holookoa.  Ae – e haalele ana au i na kualapa kuahiwi o keia wahi a kamoe aku ko’u aiahele no kai o Wainiha a me Lumahai.

            I ka hiki pono ana o ua kilo nei i kekahi kualapa, nana aku la o ka nani o na ae kai Maalehaakoa o ke kanaka lawaia o ka pali o Hanakaipo, alawa ae la kona maka weo ula i ka oku ia e ka la.

            Ea, na wela au ia oe, he mea oiaio, ua wela io aku la no ke poo a me ke kua o ke kilo o na mu, oiai, he poe kela na maa i na kehau ua moae o kela kuahiwi anoano kanaka ole.

            I kela wa wehe ae la ia i kona aahu lauhulu, a hoomau aku la no kana huakai hele ma keia kualapa a kahi i Wela ai ke kua i ka la, a puana ae la oia: “E na lani e maliu mai he malihini au ma keia wahi panoa.”

            Ua hiki pono aku la ia maluna o kekahi kanoha palahalaha, ua kapaia ia Wahi a hiki i keia la o Kaili wela a o keala wela kekahi inoa o keia wahi.

            A e hoomaha au a hui aku au me oukou.  No ka mea, ina e nana aku kakou iluna o kahi kiekie, e ike no kakou he liilii loa na kanaka a pela no hoi ka poe o lalo ke nana aku iluna he liilii no ke ike aku.

            He kuhihewa na manao o ke kilo on na mu, oiai, he piha kanaka na muiwai me na kahaone o Wainiha i na kanaka maoli i ke heenalu a me ka heepuewai oia aina.

 

            Keu a ka pilikia ka mea nana i aa kela moku ili Miowe na mai ka aka aku o na paahana, ana i noke iho nei i ka hookikina i ka po a me ke ao a mahope huli mai la no nanahu iaia.

 

            O na poe a pau i loaa i na ma’i fiva a pela aku, e hele ae lakou ma ke keena o Kauka Apana, malaila e hikiwawe ia ka oluolu o na ma’i.  Ilaila makou i ka inu laau, a oluolu io no ko makou eha.  Kona keena hana, alanui Nuuanu.

 

            O na poe niho eha a pau e hele ae lakou ia Kaula Elia Kaululaau ma kona keena hana niho, a nana e hoopau i ko oukou mau pilikia eha.  O kana mau lawelawe ana, he palamimi palanehe launaole ka lawena a ke akamai.

 

O keia iho na Inoa o ko makou mau Laua.

D. Kahaleluhi              C. K. Kahele

Sam Kaanaana                        Sol. Keanini

T. C. Polikapa             K. Kekua

 

Kauka McLennan

(Makalena.)

Helu 131                                             Alanui Papu.

            Na hora hana: 9 A. M. a hiki i ka hora 12 M.; a mai ka hora 3 a hiki i ka hora 5 P. M.

            Tel. Keena Oihana 682 MUTUAL – Halenoho Tel. 287.

 

KAUKA

YONG KAM PUNG

(APANA)

Helu 81                                               Alanui Maunakea.

 

KAUKA LOEA O KA AINA PUA.

 

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma’i, mai ko na kane wahine a me na keiki liilii.  O na ma’i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia, na ma’i Akemama a me na ma’i Puuwai a me na ano ma’i no a pau.  Pela pu hoi na ma’i lele, Kolera, Hebera; liva lenalena, lepera, Maialii, ke oki a me ka  hoola ana, pau pu me na koko ino.

            Ua hiki i ka’u laau ke hoohemo keiki i ka wa nahunahu me ka poino ole.  He laau no kekahi no ka hooponopono hou ana i ka waihona keiki, a i ka wa e inu ai i keia laau me ka malama loa i ka rula, e loaa no he keiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.

            Eia no hoi me a’u mau laau hoohanau keiki, oiai, o kekahi poe he eiwa makahiki o ka noho pu ana me ke kane aole nae ke loaa o ke keiki, i keia wa, ua loaa he elua keiki, mamuli o ka ai ana i ka’u laau.

E Naue mai i Ike Maka.

            He pomaikai nui keia no na makamaka i hoonele ia me keia haawina makamae.  E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kipa mai ana e kuka pu me a’u ma na ano a pau e pili ana i ka’u oihana?

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a he ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu, Sept. 27      tfd

 

 

HO YEN KEE MA.

MEA HANA TINI, A MEA KUAIPA, A LAKO ANIANI O NA ANO A PAU.

 

            Ua hiki ke hoomoe ia na paipu wai o na ano a pau, a ua hiki ke hana a hoomaemae hou ia na paipu wai kahiko, o kela a me keia ano.

            E hooko ia no na kauoha hana a pau me ka hikiwawe loa.

            Helu 41 Alanui Nuuanu – Mawaena o na Alanui Moi me Hotele.  Ma ka hale o Aseu.

 

H. E. McINTYRE and B@

MAKINIKAEA ME HOAHANAU

 

He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku i na

 

Me Ai a me na Ai Holoholona o na ano @ pau.

 

E loaa mau mai ana na Mea ai o Kaleponi ma na mokualu @

 

E hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia aku na i na wahi a pau o ke kulanakauhale nei me ka auhaa ole.

Makemake ia na kauoha o na Mokupuni.

 

E H OOIA NO Na ME PAU – Kihi Hikina o na Alanui Papu me @

 

oct. 3 – tfd

 

HALEKUAILAKOHAL@

ROBIKANA HALE.

 

ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI PAPU ME N@

Ua weheia a ke kuai nei, a e loaa no na ano lakohale o ua ano a pau e like me keia,

 

NA PONO RUMI MOE OKA!

 

I Kiaohinohia,

 

NA PAKAUPAU HOONANI, PAHU-UME KU,

NA PAKAUKAU UWAI-I-KA-LOA, ETC.

 

Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o na

 

LAKOHALE I-E A ME OHE!

 

HANA PELA!

 

Na Pela Maikai Loa Uwea, Lauoho Huluhipa, mauu a me Hulu o na Manu Koloa Ola a me na Hulu Kilika no na Uluna.  Ke konoia aku nei ko oukou lunaikehala e makalehe ae i no ano hou.

Na Pela Uwea Holuholu?

 

            Maikai loa a emi no hoi ke kumukuai i lawena mai i ke Na Koki a me oki Moe, ma na kumukuai o a palakiko.  KAA BEBE o kela a me keia ano.  Moe Bebe, Moe Bebe a me na Noho Bebe kiekie.  Na Pou lalau a me Pou i k@ nohiia me ke keleawe.  Ua makaukau maua no ka hoomoe na Moena Pake a me kinohinohi ia loko o ka hale; na hale me na Pela e hiki ke pahonohono honua e na paahana ekahi; hana lakohalo hou.  E hoao mai ia maua.  ka H@ ona haahaa o ke kumukuai.

 

ORDWAY & PORTER

Robikana Hale

TELEPONO – BEL, 525                   @, 625