Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 28, 2 November 1893 — Page 2

Page PDF (894.99 KB)

This text was transcribed by:  Kristine Wong
This work is dedicated to:  Awaiaulu

 

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

E hoopuka mau ia ahu ana ma kela la a me keia la ka nupepa puka la Hawaii ALOHA AINA.

E hoopiha ia ana kona mau kolamu menamanao kalai-aina naauao maluna o na ninau lehulehu o ka la, na moolelo, na kaao, na nuhou kuloko a kuwaho, na manao alakai naauao o na makamaka i kakau inoa ia.

E hoopuka ia no na olelo hoolaha, na mele, na kani-kau, no ka uku loaa mua.

E hoounaia aku no na pepa i ka poe kauoha mai, ke hoo-ili pu mai i ka uku pepa.

O ka uku pepa, he hapaha ko ka pule, hookahi dala o ka mahina, umi dala o ka makahiki a he umi keneia no ke kope hookahi.

 

KEENA HANA:

MA KA HALE O KILIKINA.

Alanui Papu. Honolulu

 

Aloha Aina.

 

J. K. Kaunamano

Ona, Lunahooponopono a me Puuku.

 

Poabe, Novemaba 2, 1893

 

He Maikai ke ola o ka Moiwahine e noho nei he mau nanaina maikai ko Kona mau helehelena a ke nonoi haahaa nei makou i na Mana Lani Noa.

 

MELE.

 

Na ke Aku mana no,

I hai mai i ka Moi

A puni o Hawaii nei,

I ka ike maopopo;

I ko Liliu lanakila,

A Iesu i hapai ai;

A noho ma ka Nohoalii,

O ke aupuni hiwahiwa;

A ke Akua i hoomalu ai

No ko kakou Moiwahine

Hauoli pu kona lahui

Ola pu hauoli no kakou.

          W@h@ a ke kuokoa, pehea la e hiki ai ia Kekipi ma ke kapa ia lakou iho he Hoomana Naauao, aole a lakou mau buke i pai ia a kaulana ke lakou naauao, aole buke a Iesu i hele mai ai i ke ao, kuhikuhi oia, o kona makua ka buke, ka Ke-kipi ma buke o ka baibala, o ka Hoomana naauao, oia no ka hoomana oiaio i ke Akua.

 

HE NINAU.

 

          Ke manao nei makou e haawi aku i keia wahi ninau kalai noho ana la-hui.

          Ua makemake makou i ko makou poe naauao o na aoao kalaiaiua e ha na a e hookonokono aku i ka ikaika hoonaauao ma ka ninau, ina he ano nui a waiwai a waiwai ole, aka, ao e e waiwai kekahi ninau ke waiho wale ia me ka wehewehe ole ia.

          Eia ka ninau: "Pehea la ke kanaka e hoike ai i kona aloha i kona aina a me kona lahui?"

 

Ka Hon. J. Nawahi.

 

          Ua kala ia oe, no kou ku-paa, naue ole, koa, a wiwo ole, hoopono a makee, aloha alii a aloha aina, aole he hoohuoi a ka lahui no na kumu maikai i kakia ia iloko o ko lakou man umauma nou.

          O ka'u kali wale no, no ke kauoha e noho mahe a puka wale ae no.

          A i ole e kuehu kapa iho oe, malie o noho iho ka makani a hai ae i ka inoa.

          Oia ka'u e noho malie la, ao he naue, aohe oni, aia wale no ko'u Wa e naue ai, o ka wa kuehu kapa. ke loaa ka aahu ma o.

 

No Ewa Ka i'a papa i ke kanaka

Mai walaau ae

O makani auanei

Kili-kili-kili oe i ka pua-e

 

Naui ka nahele o Puna

Mamae i ke ahi a ka wahine

Malamalama luna o Halemanmau

Hamau, --e paa i ka le-o-a

          Halia la ---hao---e.

 

E Naue nui ae.

 

          E HAIOLELO ANA O W.A.Ki-ha no ka hopena okeia ao, e hoike pu mai aaa oia i ka hanauna e ola ana i ko Iesu ka@sto wa e hele hou mai ai maluna o na ao i ka la hope.

          He kumumanao oi loa keia o ke koikoi ma ka hopiaio ana. Nolaila, ke kono ia nei ka poe haipule-a me ka poe naauao e hele ae e ikemaka maloko o ka luakini a Buki i kukulu ai no ke Akua Kiekie Loa, ma ka hora 7:30 o keia ahiahi Lapule ae.

 

Moiwahine Haipule o ke kulana karlstiano oiaio o Liliuokalani.

 

          He kamalii opio hele kula ko kakou Moiwahine Liliu i ka manawa e noho Moi ana o Kamehameha III. a me Kamehameha IV.  

          He kanaka makua a a he kane i ka wa o'Kamehameha V. a me Lunalilo. Kalakaua.

          He haipule oiaio, he malama i na hana pono, he hele pule, he kokua nui i na hana maikai a pau.

          Launa maikai oia me na poe i kapa ia lakou iho he haipule oiaio, he anela hemolele o ka malamalama.

          Ma na Kula Sabati kokua like, na kokua kuloko kuwaho, a me na kokua e ae a pau i pili i na oihana o ke ano haipule hemolele, kani like na aka.

          Ke ku mai la ka olelo poina loe a Nelo ke alii nui o Roma, ma kona moolelo he mau ha-neri makahiki, iaia i ike aku ai aia kona mau hoaloha e paa ana na lima i na pahikaua a me na koi no ka pepehi iaia a make.

 

HE HOOMAKEAKA.

 

          Ma keia kakahiaka maikai, ua hoi mai la kekahi lio imua o kona haku, me kekahi palapala elei ana ma kona a i, me na huaolelo moakaka o ka mihi oiaio, penei:

          "Ua komo hewa au ma ka pa o Alapaki, a ke mihi nei au."   

          Ma keia ano, ke komo nei keia malamalama ano nui iloko o na holoholona lio, he naau mihi, oiai no kakou ia haawina, a me ia kuleana mai ke Akua mai, aole nae kakou i mihi.

 

          Ke Puapuai mai nei.

 

          E ka lahui aloha alii Liliuokalani ma ka noho kalaunu o Hawaii, aole he mea nana e kipaku i ka moi i aloha nui ia e kona mau makaainana.

          Ua hele ae nei ke poo manao o ke kipi a me ka pakaha limanui kakauha o na diabolo maka inoino i na aupuni o Europa.

          Penei na kalai pauaka ala a ke kuokalani i ka laau hoolehelehekii.

          He mea oiaio, o ke kuko ino a haakei, a hookano o keia poe i malama maikai ia e ka lahui nona ka aina.

          O ka manawa i la We ia ai ke aupuni o kanaka e na lima huluhulu, ua hoohalike ia ka haule o ke aupuni moi o Hawaii nei, me na moi a Emepera i hoopau ia o Napela, o Roumania, o Sepania, Tureke, a pela aku na manao ino a kuko hewa i hoolike ia ke aupuni o ka Moi Liliuokalani me na aupuni o ka Hikina

          Nawai ia i lawe ae ia mau aupuni? na ka lahui maoli no i lawe ae a i kipaku i ko lakou mau moi a emepera, oiai au ike ka lahui ua hewa ko lakou mau poo ma ke kalaunu.

          O ka Moi Liliuokalani i ke kapu Aliiaimoku; aole i ike kona lahui ponoi i kona hewa aole, aole loa no; na na walu ai waiu paka Wale no i kii ia Komisina elemakule o Maine nana ke kaikamahine i make ma na pali hulaana o Hamakua a nana i kaili ka mana o ke aupuni Moi Liliuokalani i ka olu o Hawaii.

          Ua ike ia na niho o keia poe i ka hoonuu i ka momona o Hawaii nei.

          Nui ka hookano o ka poe makapo i paa mau i na maka aniani ku'i hoohuiaina a me na kaawe opu inoino, ua piha i ka momona o ke apuni o ka Moiwahine Liliuokalani i ka ihikapu o ka lahui no lakou ke aupuni a mau aku ka papa hanau alii a kanaka mai na papa ku mai Wakea a me Papa nui hanaumoku.

          Ua la Wa, i na no ka owala ia mai, hiki no ke peku aku ma. luna o ke kahua o ke kalaiaina.

          Aloha ia no Kaunuohua,

          He puu.

                   ALOHA AINA.

 

He hou Pahi.

 

          Maka po nei ua hou @

la kekahi kanaka nona k@@@

o kamaunu, ma kooa wahi@@

ma Kepohom, e kekahi @@

nona ka inoa o J.J. Ne@@

a ua ku ia oia ma ka

akau Ua paa nae ua lima

la i na kaiko o ke Aup@@

eia oia ke hoaumoe nei @@

paia paa o kuupapanui.

kumu i ala mai ai o keia

limakoko, aole i maopo@@

makou.

 

Kela Me Kela

 

          Ua hanau mai na Mrs. @@

moku Sopa. Iie keikikaue

nepunepu ma Kaakopua, i@

la 2 o Nov, 1893.

          Mai hoopoina e na @@

maka i ka hoomanao ana

mokuahi Kinau i ka auina

ka la apopo ma ka hora @

          Ua lawe aku ka mo@@

Iwalani o ke ahiahi Poalu@

he 114 limahana lapana @

moku kaili la o Kauai.

          KE HOOLAHA aku nei ma@

ke kumumanao haiolelo a

A. Kiha e haiolelo ai ma @

Sabati e hiki mai ana a ma

i hoolaha aku ai ma ka @@

pepa o kala onehinei.

          Ua maheleia na dala i h@

ia no ka Waihona o ka oi@

Kinaiahi mua, ma ka 19

me ka hapalua o ka mea

kahi. Mahuahua kela mau @

ni o ka hoomakaulii ana.

          MA KA la mehinei i noo@

ai ka hihia laibila o ka @@

hooponopono e ka iilolo@

puka la, a na waie loa ia

la ka hoike ana mai i ka

hoohole a kei Poalua ae.

          UA lawe aku ka mok@

Warrimoo o kala inehine@

3124 leta a me 1602 nup

no Amerika Huipuia, Canad

me Europa. A o ko ka @@

Maru hoi, he 3654 leta a

201 nupepa.

 

Aloha Aina kue la Hoo@

Aina.

 

(Hoomau ia)

 

          Ua manao ka poo@@@@