Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 29, 3 November 1893 — Page 1

Page PDF (865.19 KB)

This text was transcribed by:  Violet Wilder
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

HONOLULU, POALIMA NOVEMABA 3, 1893 HELU 29

 

@NTONE ROSA.

(Akoni Rosa)

Kokua ma ke Kanawai.

@ana---Alanui Kaahumanu sep30-tf

 

@OKA JOHNSON

a he Kokua ma le Kanawai

@na Ho@iaio Palapala no ka

@o Oahu

 

@ana---Alanui Kaahamanu sep20-tf

 

@K. KAHOOKANO

a he Kokua ma ke Kanawai

@@ana---Alanui Kaahamnu sept30-tf

 

@. M. POEPOE

a he Kokua ma ke Kanawai

Hana—Alanui Betera, ma-

@Hale Lela sept30_tf

 

@ JOS. NAWA@@

a he kokua ma ke Kanawai.

@ Hana-Alanui Betera ma

@ Kaukahi me J. M. Poepoe

sep30-tf

 

W.C. ACH@.

a he Kokua ma ke Kanawai

@eri no ka Lehulehu.

Hana  -Kihi o Alanui Beter

@@ Moi.   sept30-tf

 

SAM. K. KANE.

a he Kokua ma ke Kanawai, a

@i no ka Lehulehu.

@ Hana-Kuhio Alanui Betera.

sept30-tf

 

@. L.   KAULUKOU.

a he Kokua ma ke Kanawai.

@a Hana-Kihio Alanui Betera

sept30-tf

 

J. M. KANEAKUA

a he Kokua ma ke Kanawai,

@gena Hooiaio Palapala no ka

@uni o Oahu.

@a Hana-Kihio Alanui Betera

sept30-tf

 

W. L. HOLOKAHIKI.

a he Kokua ma ke Kanawai

Agena Hoohaio Palapala no ka

@ o Kona, Oahu.

@na Hana-Kihio Alanlu Betera

@oi. sept30-tf

 

JAMES K KAULIA.

a he Kokua ma ke Kanawai

ma Hana-Kihi o Alanui Moi-

@e me Nuuanu. sept30-tf

 

SAM. M. KAAUKAI.

o a he Kokua ma ke Kanawai,

Mea Ana Aina

ona Hana-Mauka o ka Hale

sept30-tf

 

JAMES PAELE.

a he kokua ma ke Kanawai

ona Hana- Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

KA MOOLELOKAAO HOONANEA

NO

Kinikalapu

Ka

 

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene

lani kahiko.

 

Ka ho@o paio o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me la ipakukui aniani kula ekaeka.

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.

 

Ka haleaniani Lole i hoopaaia me na Owililauoho kanahao na kanaka eha.

 

Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.

 

            Halawai aku la laua me ke kahi wahine, heaha kau mea hou ma ka laua ninau a ke keikiahi.

 

            Hai mai la ka wahine, ma kai o ka kaona, he haneri koa i hoouna ia e ka Moi e hopu i kana kaukamahine, ina ua mare i ke kane.

 

            Ninau hou aku la ke keiki alii, pehea i maopopo ai i ka Moi ua mare? Ua telepona ia e ke kumukula a ua kaikama hino la.

 

            Kaawale ae la lakou, olelo aku la ke keikiahii kana ipo  awiwi kaua a loaa ko kaua mau wahi kapa mehana, aole hoi kaua e lohi ma mo kaua ha le @ 5 minute, malia paha ke hoouna ia mai nei na kiu no kaua.

 

            A hiki laua i ko laua ne hale, e ka ana ka makaio ke kula a ke kaikamahine alii. Pane aku la ka makai, ua kauoha ia mai a@ e kau kumukula e hele oe i ke kula, no kou nalo an a elua a.

 

            Ae aku la ke kaikamahine alii, ae a hiki ae i ka hora 9 hele aku au E hele pu no kaua, wahi a ka makai kula. E hele e oe wahi a ke kaikamahine alii, na'u no au e hele aku

 

            Ua maikai ia i ka manao o ka makai kula, heaha kau mea hou? hai mai la ka makai, he auhou ano nui no kekahi kaikamahine o ke kula.

 

            Oiai keia makai aole i maopopo iaia o ka kaikamahine alii keia i hoolaha ia mai la, ana hoi e kamailio pu nei. Hoi aku la ke kaikamahine alii iloko o ka rumi a hoi loa aku al hoi ka makai kula.

 

            Olelo aku la ke keikialii, o keia ka wa maikai loa a kaua e hele koke ai, ae aku la kana aliiwahine. Kipa aku la ko laua alahele ma kekahi wahi ala ololi mahope o ka laua wahi hale noho.

 

            Aole i hala ka hapaha hora o ka laua hele ana, lohe aku la laua i ke kani ikuwa o na leo o ka o-le kahea i na kanaka noho koke mai.

 

            Olelo aku la ke keiki alii i kana alliwahine, nani ka pakele o kaua, o kela o-le e kani mai la, he o le houluulu kela i n kanaka i mea e ike ia ia kou ano a me ko'u a hopu ia kaua no ka hale malu o ka make mau loa.

 

            Haalele iho la laua i ke kulanakauhale kuahiwi a nalo loa aku la laua no na ululaau kau hiwi o Farani.

 

            E haalele kaua e ka mea he luhelu i ke keikialii a me kana ipo aloha e auwana hele la iloko o na uluaau, a e huli ae a kaua a kamailio no ke kahauna-e pule moneka.                   

           

He Moolelo

NO

Aukelenuiaiku.

 

Ka Umikumamakahi o na Keikikane Ike Kapapaiakea.

 

Ka Hoolei ana a na Kaikuaana i Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.

 

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele=nuiaiku i ka Mana.

 

Ka Ola ana o Aukelenuiaiko.

 

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku

 

Ka malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua  ia Lonoikaoulialii.

 

Ka Hoao ana me ka Moiwahines Namakaokahai

 

            I ka hina ana o ka la o Kane i ke auhulipupu i ka po i o Kane, ka manawa kani o ka pahu Lonomainuu, oia ka wa e paapu ai na kapu apau.

 

            I ke kani ana o Lonomainuu k pahu a ke akua iloko o ka hale hoano, ua paa aku la o iku iloko o ka hale hoano no elua anahulu laua me Kapapaiakea.

 

            Ua komo aka la hoi o Aukelenuiaiku iloko o ka hale oihana kahuna, no ke a'o ana i na kanawai a me na kauoha a me na oihana laa o ka oihana kahuna e like me ka kakou i olelo mua ae nei no elua anahulu.

 

            Pau na hanauna a me na mamo malalo o ke kapu moe i ka wa i kani mai la o Leonomainuu no elu anahulu.

 

            Maanei e kamailio iki kakou no keia kapu a Iku e olelo nei.

 

            He manao kahiko keia o Iku mai kela wa a Kapapaiakea e uwe ana.

 

            A oia ka manawa a Iku i hoolala mua ai i keia manao, o ke kumu, o make o Aukelenui aiku i n kaikuaana.

 

            A oia no kana i olelo ai ia Kapapauakea ke ohumu nei na keiki mua a laua e pepehi i ko lakou kaikaina.

 

            A i mea e hiki ole ai kela manao ohumu o na kaikuaana, ua lawe ae la o Iku i keia kapu i elua anahulu e kapu ai na moku a pau.

            I keia hana a Iku, aole e hiki i kana mau keiki mua ke hapai hou i kela mau manao ohumu, ua hiki ia lakou ke moe i ke kapu no elua anahulu.

 

            He hana akamai keia a Iku i hana ai, a i ole ia, e like me ke kauoha a ke akua ola iaia, ma kona ano kahuna nui @ oano.

 

            Iloko o elua anahulu e noho nei o Iku me Kapapaiakea ma ka hale hoano, pela no ka loihi o ko Aukelenuiaiku manawa iloko o ka hale oihana kahuna.

 

            O ka wa e noa ai o kela kapu moe, oia no ka wa e kani mai ai o Lonomainua kela pahu o ka hale hoano.

 

            E kamailio ana kakou no no keiki mua Iku, ma keia wa e hanaia nei na hana a pau no ka poni ana ia Aukelenwaiku aia na keiki mua i Nuumealaui.

 

            Nolaila, aole he keiki o lakou i ike i keia mea ano nui no ko lakou kaikaina koe wale no hookahi kaikuaana i ike oia o Noiaiku.

 

            Ua hiki mai la na kaikuaana mai Nuumealani mai i ka manawa Nuumealani ma i ka ma nawa e paa ana o Kuaihelani i ke kapu moe na la elima koe alaila noa.