Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 29, 3 November 1893 — Page 3

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

@ aku ai me ka puana hou

@keia mau huaolelo e kuemi

@ke poo o kona hoa kama@

@

@oaloha maikai o keia ahi@

@ea nana i haawi mai ia u i

@ana o ka hauoii  e loaa aua

@ hoomaha loihi maluna o

@o keia mau kahakai, a @a

@ la hoi, ke hoike mai nei

@ku ana au i Emepera a i

@aua no keia wahi moku@

@haa noua ka heluna like

@li helehelena, mai ka opu

@oe hele a i ka opu ke-ke

@e ooma o Hanamaulu.

@

@ma@aolana nei au. e olu@

@e hoike mai i kou inoa a

@nei o keia wahi apana

@a i ka hoohaki a Mahome@

@, e mau loa ai ko kaua

@makamaka ma keia mua

@

@

@i ana anei oe i keia noi

@u makamaka nei, e ka

@ hauli hoomanao ana, aia

@kai no ku makamaka

@okoke loa mai nei e hiki

@olu e pane mai e kuu

@

@                (Aole i pau.)

 

@  LETA.

 

@kou e lawe mai i ke koikoi

@e na hewa o na manao a

@ka i kakau mai ai maluna

@, aka e ili @o ke koikoi o

@ maluna o ka poe n@a ia

@i hoalahaia.     L. H.]

 

@ a ka Hui H. A. A.

@o la Mrs.  Ellen

@e.

 

@ke kope oiaio loa i

@a makou mai ka Hui

@a mai o Hilo, a ke

@ makou e hoopuki

@me ka hakalia ole.

@oho ana o ka hala@

@ui i ka la 26 o Oka@

@aa kohoia i Komite e

@o pane no kela pala@

@ Elena Makale, a

@u i ka nupepa Ka

@ei Momi, ka H. H.,

@ AINA a me ka Bule@

@a iho malalo nei ua

@

@Lunahooponopono, e

@  O makoa, o ka

Hui Aloha Aina o Hilo nei, ma o ko makou komite la. Ua ike iho makou i na olelo o kela palapala a Mrs. Elena Makale, i holahaia ma ka nupepa Bangor Me Commercial, a i laweia mai ma ka H. H., a mai laila ae hoi Ka Lei Momi, e pi li ana no ka Moiwahine, ka lahui Hawaii nei, a pela aku.

  A no kekahi o kana mau olelo e i ana: (1) Na ka MoiWahine ponoi no oia i hookahuli, mamuli o kona hoao ana e kaihiku i ka mana a pau o ke aupuni iloko o kona lima; (2), aole loa hookahi mikanele i komo pu ma ka hookahuli ana i ka MoiWahine; (3), aohe makemake o na halaWai makaainana nui a na kanaka HaWaii, e hoihoi hou ae i ka Moiwahine; (4), he apono loa ka hapanui i ka lahui i ka hoohui ana mai me Amerika; (5) aohe manao nui o na kanaka Hawai i ka Moiwahine;" a me kahi mau olelo ano like e ae No keia mau olelo ka makou e pane aku nei ma ka aoao o ka lahui, ke aupuni moi, a me ka MoiWahine pu i aloha nui ia.

  E Mr. Lanahooponopono, he mea kahaha loa no makou ka ike ana i na olelo o kela ano i hoopukaia e kahi wahine haole, a kahi Luna aupuni kiekie o ke aupuni moi, i noho loihi ma ke ia aupuni. A i mea e hookaumaha ole aku ai i na kolamu o kau nupepa, ma ka pane paka hi ana aku kela mau olelo, me na hooiaio pu hoi. Ua kaomi ia ka makou pane a nuku, aka he nioi no nae, a oia iho keia:

  "He wahahee, he hoopunipuni, he kukalekale, he poilieke, a he hakuepa loa o Mrs. Elena Makale, aole he oiaio." O na hooiaio ana e paneeia aku nei no ka makou pane, oia na olelo hoike oiaio i ke akea, a ko waho mai poe, oia ka C. Nodofa; ka Komisina Blount; ke Kuhina J L. Kivini mau palapala malu; ka nupepa Manawao Nu Ioka e i  ana, "i aihue maoliia noke aupuni Hawaii nei; ka ka Lunakanawai Kiekie Cooly

                            Aole i pau.

 

Kela  Me  Keia.

 

   E loaa mai ana ia makou ka pane a J. Kanui no kela leta a Solomona D. Beka, ua hoike aka makou i ke kino maoh o ua leta la a me ke ano o ka lima kakau.

  He nui ke aumeume o Kuhaimoana ma me Kaahupahau, no kekahi keiki kupanaha hanau am ka la inehinei, a o ke kaeaea o Puuloa ka mea naha ke  co.

   I ka hele ana aku o kekahi kanaka e moraki dala i kekahi haole, no hoole mai la ka haole aohe dala i koe, pilikia keia wa aole dala, ololo aku la ke kanaka; hoola ha ke aupuni hou nui loa ke dala, helei mai la ka haole i ka maka a ulaula, ulaula ke dala.

  O KA huina nui o na make o ka mahina i hala he 52, oia hoi he 36 kane a he 16 waaine. Eia na mahelehele ana: He 24 Hawaii, 9 Pake, 6 Pukiki, 5 Iapana, 3 Amerika a he 5 o na lahui e ae.

  Mahalo makou i ka Luna Alanui Nui, i ka makaala mau ma kana hana o na kanaka oia ano eleu, he poe lakou o ke kulana hoepono. O ka hana hea aku la koe i ke kanaka Hawaii e hooiloilo mau ia nei, aole e hiki i na Hawaii ke hana,ua hiki wale no na haoa a pau.

  I ka Poakolu ihola ua heleaku la kekahi wahi haole i hana pu iho nei me McDowall i ka Miowera a ka haleaina a pake, kauoha aku la i ke kuke e lawe mia i mea ai, lawe maila ke kuke i ka mea ai, ai ihola ua wahi kaaka nei, a i ka maona pea ae la no kela hele ana, i ka heaaku ka hana o kaona a ka lia leaina ka uku o kaaiana, na pane maila ua wahi kaaka nei "He kanaka hana au no McDowall aia nohoi a loaa mai ko'u uku alaila loaa nohoi kau." I kunama aku ka hana o ka pake aohe mea a hoolohe mai o ka haole.

 

  O na poe a pau i loaa i na ma'i fiva a pela aku, e hele ae lakou ma ke keena o Kauka Apana, malaila e hikiwaWe ia ka oloolu o na ma'i. Ilaila makou i ka inu laau, a oluolu io no ko makou eha. Kona keena hana, alanui Nuuanu.

 

 

El ia Kaululaan.,

 

Kauka Hana Niho.

 

  Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau ma ka hoopiha ana i ka niho me Ke Gula, Dala a mea e ae paha. He akamai lua ole i ka hana ana i na niho ku'i o na ano a pau.

  He mikioi ka holoi ana i na niho. He palanehe kona mau lima ma kana mau mea hana niho o na ano hou loa i loaa mai nei. He oluolu no kekukai olelo ana no kona ukuhana.

  O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae ok a huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kauka Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o ka PapaOla i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.

  E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

  KEENA HANA--Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi me Betela. Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi.     sept30---tfd

 

 

Hawaiian Hardware

Company L'd.

 

Poaono,  Sept.  23, 1893.

  Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihana a hiki i ka hoomaopopo ana o na kanaka i kona ano ua lawelawe a e ia na hana me ke kuooa me ka hoopono, mai ia manawa mai, ua kapa mai la kekahi poe i ka inoa o ka "HAWAIIAN HARDWARE CO," ka hui waiwai hou loa. I mea e oluolu like ai na mea a pau pela pu hoi me ka poe e nana mai nei maluna o ko makou holomua me na maka ewaewa, a i mea e hoonalowale loa ia ai na hoopalaimaka ana o keia mau la, ua hooponopono makou, a ke waiho aku nei i keakea, i ko makou noho mana maluna o kekahi mau hui paakai nuii loko o keia Apana, a e haawi ia aku ana hoi i na kanaka o keia Paeaina na paakai keokeo helu ekahi nona ka waihooluu i maa ole i ka ike ia iloko o kekahi Hui Hoahu Paakai mamua. O ka makou mau hooponopono ana, oia ka hooko ana aku i na kauoha a pau. E hooko ia no na kauoha ma ke eke hookahi, a i ole ma ke tausani paha me ka hikiwawe loa.

  O na bale ma ke Alanui Kalepa, ua hoolilo ia i mauhale hou me ke pena a Hendry i hoowali mua ia. Pela me no hoi me na hale e noho hana ia nei e C. O. Berger me Robert Grieve, oia kekahi mau mea e maopopo ai na mea kahiko i hoolilo ia i mau mea hou. O na hale noho a puni ke kulanakauhale, ua hoao ia me keia mau pena, a i ka wa e huli hoi mai ai na hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao, e manao ia ananei na hale o Honolulu nei, ua loli ano e ae ko lakou mau kulana. O ka makou mau wai wai o ka noho'na hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na mea pili hao, a aniani, aole hikiake nahaha, a ina e nahaha ana, alaila, mamuli no ia o ka loli ano-e ana o ke au o ka manawa. Ua loaa ia makou he heluna nui oia mau waiwai kupono no keia manawa. Ua hiki ke hoemi ia na waiwai kumukuai pii a i ke kumukuai haahaa loa.

  Ua hiki ka makou mau waiwai maikai loa i kinohinohi ia me na nani like ole ke hooana ia aku ia oukou, no ke kumuluai o ekolu dala a pii aku. O na waiwai maikai loa. e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai. E mino aka iho ana oukou ke hoike aku makou ia oukou i ke kumukuai oia mau waiwai.

  O ka like ole mawaena o na lako lealea maikai a me na mea i o, ua hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau. He mea makehewa wale no ia oukou ke kuekaa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a pau mailoko aku no ia o ko makou halekuai. Ma ke kau kimanu o Oct. 1, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poke-pu kau poohiwi i maa mau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia a ina oe e kuai ana i keia mau poka, alaila, aole e lilo ana kau mau dala i ka manu a kanaka. Ma keia hoi ana mai o ka mokuahi Auseteralia, e loaa mai ai la makou he mau papale keokeo kupono no ka uhai holoholona a kimanu ma kekula. Mawaho ae o keia, ua lola, pu mai ia makou heheluna nui o na hao hoomaemae pu, a me kekahi mau ano kimanu lehulehu e ae.

  Ua hoouna mai ko makou mau Agena mai Kapalakiko mai, he mau mea hana no na mei i nahahi, elike me na ipulepo a me napa nahaha, ka laau a me ka ili i hookaawale ia no na hana nui oia laina. He nui loa oia mau waiwai ia makou i keia wa, a ina oukou o makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou anai na mei nahaha, ua hiki no ia makou ke hoolawa aku ia oukou ma ke kauoha.

  O kekahi mau mei maikai loa a makou, oia na mea paluku huamoa i kapaia ka "Keeptone Beater," ua hiki i keia mea ke hoowaliu na huaai e ae maikai o na ano a a pau. Ua hiki no hoike hana ia na pudina,  @na meaono e ae a pau e ka papaaina, o ho oi loa aku no hoi keia o ka emi a me ka maikai i na wa a pau mamua a ke kakini mea paluku hua i kuai ia ma ka makeke no na makahiki he umi hala ae nei.

 

HAWAIIAN HARDWARE CO. L'd.

  Ma-o mai oka halepohaku o Sprekels.

Helu 307 Alanui Papu.