Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 34, 9 November 1893 — Page 1

Page PDF (829.30 KB)

This text was transcribed by:  Ululani Victor
This work is dedicated to:  Samuel M. Kamakau

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

HONOLULU, POAHA, NOVEMABA 9, 1893.     HELU 24

 

@a Loio Piha.

 

ANTONE ROSA.

(Akoni Rosa.)

@kua ma ke Kanawai.

@-- Alanui Kaahumanu.

@ sept30-tf

 

@A JOHNSON.

@kua ma ke Kanawai,

@ooiaio Palapala no ka

@hu.

@ -- Alanui Kaahumanu

@ sept30-tf

 

@ KAHOOKANO.

@kua ma ke Kanawai.

@ -- Alanui Kaahumanu.

@ sept30-tf

 

@M. POEPOE.

@kua ma ke Kanawai.

@a -- Alanui Betera, ma-

@ Leta.  sept30-tf

 

@. NAWAHI.

@okua ma ke Kanawai.

@a -- Alanui Betera, ma

@kahi me J. M. Poepoe

@ sept30-tf

 

@. C. ACHI.

@okua ma ke Kanawai,

@ ka Lehulehu.

@ -- Kihi o Alanui Beter

@i.  sept30-tf

 

@ M. K. KANE.

@okua ma ke Kanawai, a

@a Lehulehu.

@a -- Kihi o Alanui Betera.

@ sept30-tf

 

@ KAULUKOU.

@okua ma ke Kanawai.

@a -- Kihi o Alanui Betera

@ sept30-tf

 

@. KANEAKUA

@okua ma ke Kanawai,

@ Hooiaio Palapala no ka

@ Oahu.

@a -- Kihi o Alanui Betera

@ sept30-t

 

@ HOLOKAHIKI.

@ Kokua ma ke Kanawai

@ Hooiaio Palapala no ka

@a, Oahu.

@a -- Kihi o Alanui Betera

@ sept30-tf

 

@S. K. KAULIA.

@okua ma ke Kanawai.

@na -- Kihi o Alanui Moi-

@uuanu.          sept30-tf

 

@. M. KAAUKAI.

@ Kokua ma ke Kanawai,

@a Aina.

@na -- Mauka o ka Hale

@ sept30-tf

 

@MES PAELE.

@okua ma ke Kanawai.

@a -- Alanui Kaahumanu

@ sept30-tf

 

He Moolelo

NO

 

Aukeenuiaiu

 

Ka Umikumamakahi o na Keikikane Ike Kapapaiakea.

 

Ka Hoolei ana a na Kaikuaana i Aukelenuiaiku ilalo o ka lua o ka Mooianea.

 

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukelenuiaiku i ka Mana.

 

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

 

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku

 

Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikaoulialii.

 

Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.

 

            Lalau iho la na kaikuaana a ike iho la o ka pua no ia a ko lakou kaikaina

            Hoomaka aku la no o Aukelenuiaiku i ke kii i ka pua me ka olelo mua ole a kahea ole i ka makuakane elike me kana e hana mau ai mamua.

            Ia Aukelenuiaiku, i hiki ai i kahi hoomoana o na kaikuaana.

            Heaha kau o anei Wahi a na kaikuana i olowalu mai ai na leo ninau.

            I kii mai nei au i ka'u pua, hoole maila na kaikuaana, aole e loaa aku ia oe, hoi koke oe.

            O Noiaiku ke kaikuaana aloha hookahi iaia.

            Haawi ae la ko lakou mua loa i ke kauoha ia Kuaiku e hopu a pepehi koke aku.  Lalau aku la o Kuaiku me ka ikaika nui, ia wa o Aukelenuiaiku i hopu iho ai a hapai ae la a kiloi aku la.

            Ku ae la o Aukelenuiaiku a hoi aku la i kona hale.  Alualu aku la no kona mau kaikuaana mahope.  O Noiaiku ke kaikuaana aloha i ko lakou kaikaina.

            Aka, ua pakele nae o Aukelenuiaiku i keia hana ana, ina no nae malaila ko lakou mua loa ina no paha ua make.  He manaWa hou no, ua lele hou no ka pua a ua Aukelenuiaiku nei ma kahi hoomoana paani o na kaikuaana.

            I kela wa kii hou aku la no o Aukelenuiaiku.  Au'a hou mai la ka hapanui o na kaikuaana.  O ke kaikuaana aloha no iaia kokua no mahope ona, a o ke kaikuaana huhu loa iaia aole ia malaila.

            No kahi wa lealea o Aukelenui a Iku i ke ke'a pua me kona mau hoa, lele aku la kana pua ma kahi kokoke loa i ko na kaikuaana kahua hoomoana ke'a pua.

            Kii aku la o Aukelenui a Iku i kana pua.  Ike mai la o Kekamakahinuiaiku.  Kauoha ae la oia i kekahi kaikaina ona.

            E Heleaiku, e holo oe a hopu ia Aukelenuiaiku, iho no ko akau, iho no ko hema, lalau iho no ou lima, hahaki ae a hoolei aku iloko o ke aa, ku oe a hoi mai.

            Ua ae koke keia kaikaina i ke kauoha a ko lakou kaikuaana mua loa a hooko aku la no ia hana.

            Hopu aku la o Heleaiku i kona kaikaina e iho ana ka akau a me ka hema.  Huli ae la o Aukelenuiaiku a paa, ka iho la iluna o ka puu lepo, popo ae la keia a kiloi aku la i ke kino o keia kaikuaana, a kiloi aku la i like me kahi popo welu

            Hoouna hou aku la no ko lakou mua loa i kekahi kaikaina e hopu ia Aukelenuiaiku.  Lalau like iho la laua me na hana ikaika, aka, o keia kaikuaana he mea ole loa ia i ko Aukelenuiaiku ikaika, i kiloi waleia no a haule pahu ana ilalo, ku ae la no keia hoi ana a komo i ko ia nei hale.

 

KA MOOLELO KAAO HOONANEA

NO

Kinikalapu

Ka

Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko.

Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula ekaeka.

 

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.

 

Ka Haleaniani Lele i hoopaaia me na Owililauoho kanaha o na kanaka eha.

 

Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.

 

            Ua lawe ia aku la imua o ka aha kanawai ka hookolokolo o ke kahuna moneka, o ka la nae e hookolokolo ai, aole i hoike ia mai.  Hele aku la ua kahuna moneka nei ma ke keena hana o kona loio.

            Ua loaa anei oe i ka palapala hopu a ka aha? wahi a ka loio i ninau aku ai.  Hoole mai la ke kahunapule, aole.

            Olelo aku la kona loio, he oiaio anei kau pane, aole oe i loaa io?  Ae, pela ka oiaio, ma ka inoa o ke Akua, wahi a ke kahunapule i pane aku ai.

            Ina pela, wahi a ka loio, e hoi koke oe i kou home kua hiwi mai ae oe e hele mai ke kii ia aku oe e ka makai, a kauoha paha ke ole ka palapala hopu.  Hoi aku la ke kahuna moneka no na mile ekolu haneri a hiki i kona home kuahiwi o ka ekolu ia o na malama o kona noho ana i ke kaona.

            Elua la mahope iho, hai ia mai la i kona loio ka manawa hookolokolo o ua kahunapule moneka nei.  Hele aku la kona loio i ke keena hookolokolo, nana iho la ia ma ka papa hihia o ka aha hoomalu, e kau ana ka inoa o ke kahunapule moneka, o ka helu ekolu ia ma ka papa hihia, he kanaono ka nui o na hihia.

            Ia manawa, huli aku la ka loio i na palapala hopu e hoonohonoho ana ma na helu, ua loaa na hihia a pau o na helu he kanaono.

            He kanalimakumamaiwa palapala hopu no na hihia he kanalimakumamaiwa, o ka palapala hopu ana i ike ai, oia ka ka Moi e kauoha ana i ka lunakanawai hoomalu e hookolokolo i ke kahunapule moneka.

 

PALAPALA A KA MOI

 

            E Mr. Lunakanawai Hoomalu Helu I, ua hooholo ka aha koa e waiho i ka hewa o ke kahunapule moneka i ka aha kakanaWai, nolaila, aia iluna o ka papa hihia o kou aha kona hihia.

            Mamesize.

            E!  E hoomanao i kona loio a o kekahi loio e ae paha, e rula mau aku oe i ka lakou mau kamailio ana, a e nana oe i kona hewa ma na kumu nui a ma na kumu liilii, ke loaa ia oe e ahewa koke ae me kekahi hoopai koikoi loa.