Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 45, 29 November 1893 — Page 1

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

HONOLULU POAKOLU    NOVEMABA 20, 1893         HELU 45

--

Hoolaha Loio @

--

            ANTONE ROSA.

            (Akoni Rosa.)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Keena Hana--Alanui Kaahumanu.

sept30-tf

--

@ENOKA JOHNSON.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai,

Agena Hooiaio Palapala no ka

Mokupuni o Oahu

Keena Hana--Alanui Kaahumanu

sept30-tf

--

J. K. KAHOOKANO.

Loio amhe Kokua ma ke Kanawai.

Keena Hana--Alanui Kaahumanu.

sept30-tf

--

            J. M. POEPOE.

@he Kokua ma ke Kanaai.

@a Hana--Alanui Betera, ma-

uka Hale Leta.             sept30-tf

--

            JOS. NAWAHI.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

a Hana--Alanui Betera, ma

Keena hookahi me J. M. Poepoe

sept30-tf

--

            W. C. ACHI.

Loio a he Kokua ma Ke Kanawai,

@ka Lehulehu

Keena Hana--Kihi o Alanui Betera

Alanui Moi.     sept30-tf

--

            J. L. KAULUKOU.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

Keena Hana    Kihi o Alanui BEtera

Moi      sept30-tf

 

--

            SAM. K. KANE.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai, a

@ no ka Lehulehu.

Keena Hana--Kihi o Alanui Betera.

sept30-tf

--

            J. L. KAULUKOU.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Keena Hana--Kihi o Alanui Betera

@Moi              sept30-tf

--

            J. M. KANEAKUA

Loio a he Kokua ma ke Kanawai,

@Agena Hooiaio Palapala no ka

Mokupuni o Oahu.

Keena Hana--Kihi o Alanui Betera

Moi.     sept30-tf

--

            W. L. HOLOKAHIKI.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

@Agena Hooaiaio Palapala no ka

@na o Kona, Oahu.

Keena Hana--Kihi o Alanui Betera

Moi.     sept30-tf

--

            JAMES K. KAULIA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

Keena Hana--Kihi o Alanui Moi-

@ame ma Nuuanu.     sept30-tf

--

            SAM. M. KAAUKAI.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai,

@Mea Ana Aina.

Keena Hana--Mauka o ka Hale

@        sept30-tf

--

            JAMES PAELE.

@a he kokua ma ke Kanawai.

Keena Hana--Alanui Kaahumanu

            sept30-tf

 

PAULO NUMANA.

LOIO a he kokua ma ke kanawai.

HELU 314 alanui Kalepa, Honolulu

maluala, Telefono Helu, 415

J ALEFRD MAGOON.

LOIO A HE KOKUA MAKE KANAWAI.

Ahe Notari no ka lehulehu.

Keena Hana 42 alanui Kalepa

--

MOOLELO KAAO HOONANEA

-NO-

Kinikalapu

-Ka-

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene

lani kahiko.

Ka homo paio o na kanaka ikaika

ewalu.

--

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama

ke Akua hoopahaohao.

--

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo

kula me ka ipukukui aniani kula

ekaeka.

--

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a

ka la.

--

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia

Owiiii@i ilauoho kanaha o nakanaka eha

--

Ka make ana o Hailama kahi Akua

Pahaohao.

--

            Hoole aku ka loio o ka kahunapule mokeka, aole au e waiho i ka'u kumu a kipaku mua ia ka moi mai kona noho pu ana me oukou.

            Ninau aku la ka lunakanawai nui, heaha ke kumu e kipaku ai i ka moi mai kona noho pu ana me na lunakanawai o ka aha.

            Me ka eleu ka loio i pane aku ai; 1. E lawe mai ana au i ka moi i hoike ma ko'u aoao e hooiaio no kekahi kumu a,u e hoakaka aku ana ao keia Wa no.

            Kauoha ae la ka lunakanawai Nui i ka Ilamuku e lawe i ka moi ma kona rumi, ma ke ano hoike.

            Aole ma ke ano hoike ka ka loio i makemake ai e hookaawale i ka moi, aka ma kona ano hoihoi ole i ka noho mai.

            Ko@ aku la ka aha i ka loio o ke kahunapule, e waiho mua mai i ke kumu kupono a pili i ka @ ke a ka moi, e hooiaio ai i kana olela hoika i hookuu ia aku ka moi,

            Ike iho la ka loio, aohe ana kumu makemake e lawe hoike i ka moi, he kumu hooaahili wa le no, no ka manao hoihoi ole no.

            Ku koke ae la ka loio a noi aku la i ka aha e hoopanee i ka noho ana e hoolohe i keia hihia apopo.

            Heaha ke kumu, wahi a ka i ninau a ka lunakanawai nui o ka aha? Pane aku la ka loio, aole i piha na hoa o ka aha.

            Oiaio no ia kumu, aole ka lunakanawai helu 3 ma loko o ka aha ia manawa.

            Ua lawa ka aha e hoolohe ka hihia me ka nana ole i ka hoa i koe, no ka mea he hoolohe wale ana no keia e nana i na kumu hoohalahala.

            Oiaio, pela e manae ai na aha aka, o ke kahua a me ka olelo maopopo ana o ke kanawai, he mea hiki ole ke hoololi ia, a ma ka naauao kahea ma na kanawai.

            Heluhelu aku la ka loio i ke kanawai pili i ka mana oia Aina.

            E nohe na hoa apau o ka Aha ko'iko'i kaulima ma kela keia Poaha mua o ka malama mua o kela keia eha malama.

            Na lakou apaue noho a hoolohe i na hihia i hoopii ia imua o lakou, a me na hihia hoohalahala, a e haawi like lakou i olelo hooholo like.  A, e hiki no ia lakou a i kekahi o lakou ke Wehe a hoohamama a hoopanee i ka Aha no ka akoakoa piha mai o na hoa o ka aha.

            Wehewehe pokole iho @ ka

            WeheWehe pokole iho la ka loio,, I. me ka piha o na hoa o ka aha, a hoolohe a hooholo i ka lakou olelo hooholo, Aole o lelo hooholo ke piha ole ka aha.

            O ka wehe a hoopanee, ua hiki i kela a me keia hoa o ka aha.

            I ke iho la ka lunakanaWai Nui, ua pololei.

            Ae aku la oia i ka hoopanee no kekahi la ae.

            I ka la i hoopanee ia ai, ua piha la na hoa apau o ka aha.

            Ike aku la no ka loio o ke kahunapule ika noho mai o ka moiiloko o kaaha, noi aku la o ia e kapae aku no i ka moi, he akua makapaa hoopaoa hihia ka moi ke noho mai i mua o ka alia pela kana nalu iho.

            Aohe no he kumu ninau a ua loio nei i hoomakaukau ai no ka Moi, he mea hoonahili wale no.

            A i mea e enemi ole mai ai ka moi a me ka LunakanaWai nolaila, ua hoomakaukau iho la oia i mau ninau nana.

            Ka ae la ka loio o ke kahunapule Moneka a nonoi aku la e hoopau i ke kumu hoohalahala mua.

            I aole keia he hihia koi poho no ka eha o ka naau i ulu ae mai na olelo hoino a hana ino ana i ka inoa maikai a me na hana ino ea e.

            O ke Kino o keia hihia, he koi poho no ka hoopaahao he wa i ke kino o ka mea hoopii me ke kanawai ole.

            Ua hookolokolo a hoahewa ka lunakanawai hoomalu i ka mea hoopii ma ka palapala, kauoha wale no a ka moi, aole hoi me ka palapala hopu mana o kana aha.

            Ua hoopuka ka lunakanawai o ka aha hoomalu, he palapala hopu no ia he Wai kauoha ia o ka moi, mahope o ka hala ana o na la, he umi mai ka hoopai ia ana.

            A waiho aku la i mua o ka aha, i kana mau olelo hoakaka.

            Ua ku mai na loio helu 3-4 o ka lunakanawai hoomalu, e pale ana me na kumu ikaika e kue ana i na kuu a kela aoao i hooiaio mai ai, a hooili aku la na ka aha e haaWi mai i ka pane no na kumu a na aoao elua, e hoike a e hooiaio nei.

            Hookaka hou ae la ka loio o ke kahunapule i kana kumu kue i ke kumu hoohalahala elua a ka aoao hoopii ia.

            2  O ke kumu kue i ke a'o ana a ka lunakanawai o ka aha Jure, aole ia he kumu hoohalahala kupono, ma keia aha e noonoo ia ai e keia aha, a e hoopau ai i ka hihia.  Lawe mai la na loio ne@i ka puke wehewehe kanawai a B@nan chs de Forna i ka A D 14,15 kekahi kanaka Moueka kaulana a penei.

            O ka olelo ao a ka lunakanawai o ka aha Jiure, he mau olelo hoakaka wale no na kumu manao a me na hoike i hiki ma imaa o ka aha, i oi ole ae kona koikoi i ka olelo hooholo a a na Kiure.  Hoike aku la oia i kana mau hoakaka a pau imua o ka aha.

            Ku mai la na loio helu 3, 4, o ka aoao o ka lunakanawai hoomalu, a Waiho ikaika e pale ana i ke kumu pale a ka loio o ke kahunapule no kela kumu hoohalahala.

            Hoomaha ae la ka aaa no ka hapalua hora, a noho hou iho la ka@aha@

            Ua oluolu i ka aha ma ke noi a ka loio o ke kahunapule moneka, e lawe e pane in a ninau.

            Hoohikiia iho la ka moi, a ninau aku la ka loio, he palapala kauoha anei kau i ka luna kanawai hoomalu, e hookolokolo a e ahewa i ke kahunapule moneka? Ae, Oia anei keia palapala  Ae, pau ae la ka ninau.