Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 45, 29 November 1893 — Page 2

Page PDF (982.02 KB)

This text was transcribed by:  Kehau
This work is dedicated to:  Pohai ke aloha i kuʻu ʻohana Peʻa ma Panaʻewa

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

NA RULA ALAKAI

O KA

NUPEPA PUKA LA

 

ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana ma kela la a me keia la ka nupepa puka la Hawaii

 

            ALOHA AINA

 

E hoopiha ia ana kona mau kolamu me na manao kalai-aina naauao maluna o na ninau lehulehu o ka la, na moolelo, na kaao, na nuhou kuloko a kuwaho, na manao alakai naauao o na makamaka i kakau inoa ia.

 

E hoopuka ia no na olelo hoolaha, na mele, na kanikau, no ka uku loaa mua.

 

E hoounaia aku no na pepa ka poe kauoha mai, ke hoapili pu mai i ka uku pepa.

 

ʻO ka uku pepa, he hapaha ko ka pule, hookahi dala o ka mahina, umi dala o ka makahiki a he umi keneta no ke kope hookahi.

 

            KEENA HANA:

 

MA KA HALE O KILIKINA.

 

Alanui Papu, Honolulu

 

            Aloha Aina

 

J. K. Kaunamano

 

Ona, Lunahooponopono me Pauku

 

Poalua, Nowemaba 29, 1893

 

LANAKILA O HAWAII.

 

Apopo pulelo hou aku

 

Hoomau akula ke kakauolelo Greshan e hoike aku ana i ke kauoha a S. M. Damon i ka Moiwahine e haawipio aku oia malalo o ka PalaPala hoopii kue o kana wale no i pane a-ku ai i kela kauoha, Ua makaukau ka MoiWahine i ka pala-pala hoopii kue, wahi ana i pane aku ai, e waiho aku ana oia i ke aupuni i ka mana kaua kiekie o America Huipuia mao ka Elele kuhina la kona mea hanohano J.L. Stevens, ke kumu hoi i hoolele ia mai ai o na puali koa o America Huipuia i uka nei o ka aina o Honolulu, kukala maila, e kakoo ana oia i ke Aupuni KuikaWa.

 

            Kakau inoa ia ka palapala hoopii kue a ka Moi Wahine e Peresidena Dole, "Loa'a mai la mai na lima mai o ka Ahaku-hina i pau i keia la 17 o January, 1893. "Wahi a ke kakauolelo o ka Mokuaina, "'aole e hiki ka aa aku i ka oiaio o kekahi oia palapala hoopii kue i onou ia mai no kona pono. He oiaio aole no i kukala ia ma ka la 17 o Ianuari, a i ole ia, no kekahi manaWa ma hope iho e kekahi luna aupuni o ke Aupuni kuika-wa a i ole la hoi ia, e kekahi mea hoohui aina, ua haawi pio aku ka Moiwahine mai na mea i hoakaka ia maloko o kana pa-lapala hoopii kue. Mahope iho o ka hoike ia ana aku o ka Mr. Steven hoike o ka haawi pio, a me ka ke Kakauolelo Forster waiho ana aku i ka Peresidena, hoomau aku la no o Mr. Gresham i mua.

 

            "Ua hoouna ia ma ina poe Ko-misina Wae i Wasinetona nei e ke Aupuni Kuikawa e hooholo aku ai i kekahi hoohui aina. O ka lakou mau olelo ho-akaka he oki loa a mokuahana me na olelo hoike a na palapala hoike pu me ka hoike Waha, a loaa no ma ka hoike a Mr. Blo-unt. Ke hoopaapaa nui nei lakou ma na olelo hoolaha a me na palapala a Peresidena Dolea me kekahi poe hoohuiaina e ae, ma-muli o ka ue Waha ana aku a Mr. Stevens ia Mr. Blount.

 

            Ua ike ia 'ku ke Aupuni KuikaWa i nele maoli i ka ikaika, i ko kekahi apana pepa kakau, a i ka Wa o kekahi Aupuni i ku i ke kenaWai e ku ana me ka piha mana a me ka mana hooma-lu oka Pa alii, ka hale koa a me kahalewai. Ua ike maopopo ia ko Mr. Steves ano kue a hoole-le ka mana kaua ika aina maika moku Bosetona aku ka mea nana i hoopioo aku i ko ka MoiWahine mau noonoo, kona mau alii koa, a me kona mau kakoo ku-paa.

 

            He mea ku i ka nani ke olelo ae, o ka olelo hoakaka a ke kakauolelo Forster, ua hooka-hua ia maluna o ka lono i loaa iho na mea i loaa mai iaia maia Mr. Stevens mai a me ka poe Komisina wae aku, ua hi-ki ole ia'u ke ike iho, pehea la lakou i puni ai ka hoopunipuni ia.

 

            Ua hoolele ia na puali kaua i uka o ka aina, aole no ka hoo-malu i ke ola o ka America a me ka waiwai, aka, e kokua aku i ka hookahuli i ke Aupuni ma-na.

 

            O ka lakou noho ana iuka nei, ua maopopo loa he poe hookahuli aupuni lakou.

 

            Ma ka hoike i haawi ia ia Mr. Blount maia Adimarala Skerrel mai, ke alii moku KieKie o na aumoku kaua i hoonohoia ma Honolulu, i maila oiai i na ua hoolele ia na koa i uka nei o ka aina, i mea e hoomaka ai i ka waiwai o ka makaainana America, akula, ua kupono ole ko lakou hoonoho ia ana ma ka hale mele; Aka i na o keia hoo-lele ia ana i uka, he mea e ko-kua aku ai i ke Aupuni kuikaWa alaila ua naauao ko lakou hoonoho ia ana ma uka.

 

            Ua heluhelu ia ke kuahana o ka hooweliweli i na pu Ameri-ka.

 

            Ke hoomaopopo nei Wau i ka manawa i hana iai keia mea, ke ole mai kinohi loa mai.

 

            Ua hoike aku o Mr. Stevens i ka poe hoohui aina i ko lakou wa i laWe pio ai i ka Haleau-puni, a heluhelu puia hoi o ka olelo kuahaua, ua ae no oia ia manaWa, e ike aku ia lakou ma ke ano Aupuni kuikawa, a kokua pu aku ia lakou ma ka

 

                                    ________________

 

            Ke pohai ia aku nei na hoahanau a pau o na Ekalesia ? o Kalihi a me Moalua e akoakoa ae ma ka Hale Pule ? Pope o Kalihi waena, hora 10 a.m. Dekemaba 5 1895, no ka hooponopono ana i kekahi mea e pomaikai ai ka Ekalesia me na Kalisiano ma keia mau apana e ulu me ke kanalua ole.

 

Maloo naiwi Ohua i ka La

 

Huai o Balaunu

I KANA HOIKE I KE AKEA.

 

Huliamahi o Amerika i ka mahalo ia William, B. Gresham, a me Peresidena Kalivalana.

           

            HIPA! HIPA! HURO!!

 

            Hoole o J. H. Sopa i ka no-ho poo ana na ka puali koa ke ole e kakoo ia mai e na puali kaua o Amerika Huipuia, ka Joa F. Bola olelo hoike, aole loa na koa kiai o ka Halewai e kaua kue aku i ka Hae Ameri-ka.

           

            Na ka Nupepa Herald Nu Ioka o Nov. 20 i hoike ae i kekahi hunahuna loihi mai kona mea kakau mai o Wasinetona, mai ka hoike mai a Jamer R. Balaunu e pili ana i ka ? no Hawaii, mawaena o na olelo hoike i hoike ia ai F. Wun-denberg Wahinepaka, e olelo ana, i ka manaWa i hoolele ia ai na kanaka mai ka Boston mai. ua maluhia loa ke kulana-kauhale ua hoolako pono ia na kanaka i huki ai ia lakou ke noho no ka manawa loihi ma uka a aina-

 

            Ua hoopahaohao i ka lahui kanaka ma na alanui, e hahai ana lakou i na puali kaua, e ake ana e ike i na mea e hana ia ana, Aohe o lakou mea i hoomaopopo, i ka Wa i hoea aku ai o na puali kaua i na wahi e hoolala ai, ua auhee aku la ka lahui kanaka, a o ka hapa nui nae o lakou e hele ana i ka hana puhi ohe ma ka Hotele Hawaii i hee a piha loa, oiai he po mahina lilelile ia, o ka poe a pau i huna ole iloko o keia mea huna, ua hoopahao-hao ia no ka puali kaua.

 

            "Ua halawai ke komike ma ka hale noho o Mr. Waterhouse, i kela ahiahi no ma ka hora 7:30 ua hapai ia ka noonoo ana ma na kukakuka ana no ano o ke aupuni e kukulu aku ai ma ke kakoo ana a kahi lunakoa kiekie me na alii kaua no ke aupuni hoa hooholo ia aku ai, i haawi aku i ke kulana ia John R. Sopa, ua pale mai oia. no ka ? oe ia o kekahi mea e kakoo mai ai mahope i ka hana ?

 

            Ua pane ia aku o Mr. Sopa na lala o ke komike, no ka lima Amerika e kakoo nei puali kaua o ka  Bosetona, no ia mea, na elua hoohanohano aka ia ? hele ana i ka mana ke ? ana, a ma ke ala, ua hui maila kekahi mea no ka ? ana i kahi noho o ua ? a ua moana la mahope iho o kahi manaWa o lakou no kolu kai hoi hou aku a ? aku la lakou iaia ua haawi nei o Mr. Stevens ina hoo? ha ana no ke kukala ana ? Aupuni e hoo? ia aku ? mua ma ka hale Aupuni a ? eae ma Honolulu no ?, a e loaa koke mai no ka ike ia mai a me ke kaana a na puali kaua o ka Bosetona keia hooia ana i hooholo aku ia Mr. Sopa, a hoopii ? oia i kona ae.

           

            O kekahi mea eae iho ? mai ia Mr. Wundenberg ? pili ana i ka hele ana o 13 o ke komite i ka Hale Aupuni ? i Kiai ola ai, a o ka ? ana o ka palapal ? mua o kekahi poe ? haukae kakaikahi, a ? ? o ka ahiahi mau mamane a na puali kaua o America Huipuia.

 

            Hoouna ia maila e ? Balaunu i ke keena oi? ? kekehi hui ? ? na me S.M. Dmaon, ka ? Peresidena o ka Aha kuka o ke Aupuni Kuikawa o S.M. Damon hui pu ana, ? ? ma ke kakau hoopokole ? kakau inoa ia no ?, ? Oia no nae kekahi o na ? i pii pu i ka Hale aupuni ? ka Poakahi, Ianuari 17, ? kuhelu ia ai ka palapala ? e kukala ana ? ?