Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 45, 29 November 1893 — Page 3

Page PDF (989.86 KB)

This text was transcribed by:  Pono Sternbergh
This work is dedicated to:  for Kumu Uncle George Naope

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

@ O ke @ Aupuni

@ ka ma@a hoo

@ekahi ha@ a Mr. Ste-

@ai, he mea

@ale no ka hooko ana

@ hopena ke nana iho,

@hauoli ai ika ike a ana

@ Aupuni i kukulu

@ a wale no.

@ o Sam Damon

@ ol@ hoike a

@ ai ia

@ e nalo i ka

@ a@kai hina i

@ pohihihi

@ Ha@ai

@ hoomaka ai,

@ mai o

@ Pap@

@ka @ ka nui o

@.

@ Damon, ua ma-

@ mahele elua,

@aka@ ma na

@ mak@u

@ ka hopuhopu

@ M@k@i k@ k@ na

@

@ Kulanakauhale

@ Moiwahine

@ o na

@ hoomaopopo

@

@Hale Aupuni, wahi a

@ole kekahi mea

@ai puka a me na

@ e lawelawe oihana

@ kekahi mau

@ae ho@, na lilo mai la

@ ke Aupuni, a e lawe

@ ka hilahila ole iho

@la mae.

@k@h@ lima nui, me ka

@ ole ia mai, a me ka

@ kue.

@helu aela o Mr. Kupa i

@k@, o na hoa o

@ akoakoa'e malaila

@ pihoihoi loa

@akoa maluhia ma ke ki-

@una ia kula kekahi hua

@o'o@ Sopa, ke ala-

@ lakou puali koa, no ke

@ ana mai ia lakou,

@ holo maila na kanaka

@ pu @aip@la maloko o ko

@au @ma@

@ea a ka nui o na puali

@e m@ka nei wahi a

@

@ a maopopo e hiki ai

ia makou ke hooia iho a oi aku no ka m@lahi m@ e o ko lakou hiki ana mai.

            Heaha hoi ka @kou hana mahope iho o ka heluhelu ia ana o ka olelokua@

            Hui aku la makou ma ke keena oihana o ke kuhina kalaaina e hoonohonoho ai i ka makou mau hoola@a ana, a komo pu iho la makou iloko o ka

hooko ka@o@, ua hoolilo o Mr. Dole ma ke @o@ makou malaila, hiki ma @koa@ Wela a me Mr. @ka @ ka Halewai mai a kukakuka pu iho la me makou.

            Ma ka pane ana i ka ninau a Mr. Blount, i @la o Mr. Damon, oia a me kekahi hoa @ o ke komite h@ k@oko ka@a @ p@ HaleWai e kukakuka pu @ me ko ka MoiWahine mau hope.

            Ua hoao aku o Mr. Blount e @ mai maia Mr. Damon mai i ka hooia mai @ ke ko@ ia @ o ka Aha kuhina o ka Moiwahine e haawi pio aku, ua hoea aku a @ na puali kaua o Amerika Huipuia, ma@a alanui mai na Hale oihana aupuni aku, i piha me ke aloha menemene me k@ hoolele h@li ana i ke aupuni.

            Ua hiki ole ia Mr. Damon ke hooh@nah@na iho, a ae m@oli aku @a kela, ua oiaio no ia. @ ko'u wa iloko o ka Halewai, o kekahi kanaka kanaka o Bola kona inoa ua olelo maoli mai no ia'u. Ua makaukau @k@ apau loa e pale aku, aka, aole makou e ka@a aku i ka hae America.

            Hoomahele aku la @ ka hoomaopopo loa ana'e i na ho@he aloha menemene ko Kuhina America e like m@a i kamailio ia ai, pane aku @ o Mr. Damon; "Aole e hiki i a'u ke hoomanao ae i kekahi mea, aka nae, mai ka Mr. Bola olelo mai, na manao e @o lakou i hoea mai na pua i koa i uka nei no kekahi hana."

            "Ua olelo mai oe i kekahi mea, e hahai mai i na hoi he aloha menemene ko Kapena

W@ o i ole o Kuhina Steven@, no ka hoonee ana aku a hoonoho ak@i aupunihoa"

            Aole e hiki ia@u ke hoomanao ae, ua kamailio paha wau pela.

            Pehea la kou manao maoli iloko oia wa.

            O ko'u manao maoli iloko o'u

ua hopuhopualulu i ka ike ana aku i na puali kaua i uka nei o ka aina a me ke kupilikii, Ke manao nei @au: he mea pono ka olelo ae. Aole e hiki ia lakou ke ku loihi aku, aole e hiki i @a America ke ku loihi aku.

 

Nuhou Kuloko.

            Hele uluulu ka nupepa na@ Hoku ahiahi i ka hoolaha ma ke akea, e ka@ ana i ka Aha Kiekie e @pak@ ia o Fred Wundenberg, mai ka aina @k@ nei no kona hoike ana i na mea hana a lakou i ho@loli ai. H@ka aka.

            I ka heluhelu ole no, ke@ahi i ka Buke Nui hooweliweli, e olelo ae ana penei: O ka mea e hana ia ma kahi malu, e kaulai ia auanei ma ke akea.

            Hoopailua na hoa hanohano o ka Aha olelo Senake i ka ike ana i na hana polopolona, maea, ekaeka, poholalo, hao, powa, pakaha, puuwai eleele, maka kel@W, lapuwale o na lapu@ale, mai ka hoike ae a Ba@na @ hoop@ka a maka ia i mua o ke akea ma ka la 20 a me 2@ aku nei.

            H@a@i ka lahui o America, mahope o ka olelo k@ana A peresidena Kalivalana a me W. Q. @resham no ka hoihoi ae i ka moiwahine, pau ka hoopaapaa ana no@ ninau.

            Hoopuka o Kalivalana i keia mau hua olelo.

            Na'u i wawahi i ka hale o Hawaii, a na'u no e kukulu hou aku a paa e lik@ meia i kinohi. Nani o Iehova, e hoonani nui ia oia.

            Oia hoi ke@a, o America ka mea nana i lawe i ke aupuni me na mea kaua, o America no ka mea nana e hoihoi mai me na mea kaua. Maikai wale, hewa e, pono loa ola mau.

            @olel@ ana iuka nei na koa o ka moku man@wa e ku ana mai loko nei o ke awa, ua hooko i@ no oia i kana mea i olelo ai.

 

            Ua hoouna ia aku maluna o ka mokuahi "Waila" i ke ahiahi poakahi nei, he hookahi kaa-poniuniu no Paia, Makawao Maui.

 

            E hoohikihiki aku ana na kao lanahu o komodoa S@onson ia 150 mau @ona lanahu i keia la, no ka manawa Beritania.

 

Elia Kaulu @aa@.

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke hak@a Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau ma ka hoopiha ana i ka niho me ke Gula, Dala a mea e ae paha. He akamai l@a ole i ka hana ana i na niho ku'i o ua ano a pau.

            He mikioi ka holoi ana i na niho. He palanehe kona mau lima ma kana mau mea hana niho o na ano hou loa i loaa mai nei. He oluolu no kekukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookah@ wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kauka Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o ka PapaOla i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.

            E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

            KEENA HANA - Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi me Betela. Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi.     sept30-tfp

 

Hawaiian Hardware Company L'd.

Poaono, Sept. 23, 1893.

            Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihana a hiki i ka hoomaopopo ana o na kanaka i kona ano na lawelawe ia na hana me ke k@ me ka hoopono, mai ia manawa mai, a ua kapa mai la kekahi o@ i kainoa o ka "HAWAIIAN H@RDWARE CO." ka hui waiwai hou loa. @ mea e oluolu like ai na mea a pau, pela pu hoi me ka poe e nana mai nei maluna o ko makou holomua me na maka ewaewa, a i mea e hoonalowale alo ia ai na hoopalaimaka ana o keia mau la, ua hooponopono makou a e waiho aku @ k@ake@, i ko makou noho kai nui i loko o keia Apana, a e haaw@ a aku ana ho@ i na kanaka o ke@

            O na hale ma ke Alanui Kalepa, ua hoolilo ia i mau hale hou me ke pena o Hendry i hoowali mua ia. Pela pu @a hoi me na hale e@o hana ia @ @ C. O. Berger me Robert Grieve, oia kekahi mau mea e maopopo ai @, mea kahiko i hoo@ilo @a i mau mea hou. O na hale noho a pu i ke kulanakauhale, @a @ ia me keia mau pena, a@ ka wa e huli hoi mai ai na hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao e manao ia auanei na hale o Honolulu nei, ua loli ano e ae ko lakou mau kulana. O ka makou mau waiwai o ka noho@a hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na mea pili hao, a aniani, aole hiki ke nahaha, a ina e nahaha ana, alaila, mamuli @o@ o ka loli @no e ana o ke a@ o ka manawa. Ua loaa ia makou @e @a nui @ia mau waiwai kupono no keia manawa. Ua hiki ke hoemi ia no waiwai kumukuai pii a i ke kumukuai haahaa loa.

            Ua hi@i ka makou mau waiwai maikai loa i kinohinohi ia me na nani like ole ke hoouna ia aku ia oukou, no ke kumukuai o ekolu dala a pii aku. O na waiwai maikai loa, e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai. E minoaka iho ana oukou ke hoike aku makou ia oukou i ke kumukuai @a mau waiwai.

            O ka like ole mawaena o na lako lealea maikai a me na mea @o, ua hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau. He mea makehewa wale no ia oukou ke kuekaa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a pau mailoko aku no ia o ko makou halekuai. Ma ke kau ki@an@ o Oct. @, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poka-pu kau poohiwi i maa mau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia, a ina oe e kuai ana i keia mau poka, alaila, aole e lilo ana kau mau dala i ka man@ a kanaka. Ma eia hoi ana mai o ka mokuahi @te@alia, e loaa mai ai ia makou he mau papale keokeo kupono no ka uhai holoholona a k@an@ ma ke kula. Mawaho ae o keia, ua loaa pu mai ia makou he@una nui o na hao hoomaemae pu, a n@ kekahi mau ano kiman@ lehulehu e ae.

            Ua hoouna mai ko makou mau Agena mai Kapalakiko mai, he mau mea hana no na mea i nahaha, e@like me na ipulepo a me na pa nahaha, ka laau a me ka @ i hookaawale ia no@na hana nui @a lai@a. He nui loa oia mau waiwai ia makou i keia wa a ina oukou @e makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou ana@ au mea nahaha, ua hiki no ia makou ke hoolawa aku ia oukou ma ke kauoha.

            O kekahi mau mea maikai loa a makou, oia na mea paluku huamoa a kapaia ka "Keep@one Beater" ua hiki i keia @e hoowali i na hua U@ @ maikai o na ano a pau. @ @uki no hoi ke hana ia na pudina, @ na meaono e ae a pau o ka @p@ o h@ aku no hoi ke@a o ka emi a me ka maikai i na wa a pau mamua a ke kakini @a paluku hua i kuai i ma ka makeke no na makahiki he umi i hala ae nei.

HAWAIIAN HARDWARE CO., Ld.

Ma o mai o ka halepohaku o Spreckels

            Helu 307 Alanui Papu