Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 47, 1 December 1893 — Page 1

Page PDF (928.62 KB)

This text was transcribed by:  Mary Deguzman
This work is dedicated to:  'Anake Lorena

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

HONOLULU   POAHA    DEKEMABA   1,  1893.

 

 

 

 

 

@ Haha Loio @n

-------------------------

            @NTONE ROSA.

 

@ ( Akoni Rosa )

@e Kokua ma ke Kanawai.

@ ana---Alanui Kaahumanu.

sept30-tf

--------------------------------

 

            @ K.  KAHOOKANO.

@ kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Alanui Kaahumanu

sept30-tf

---------------------------------

 

@M.  M.  KAAUKAI.

@ he Kokua ma ke Kanawai,

@ Ana Aina

@Hana--Mauka o ka Hale

sept30-tf

--------------------------------

 

@ JAMES PAELE.

@ he kokua ma ke Kanawai

@ Hana--Alaui K  aahumanu

sept30-tf

-----------------------

 

@ @. HOLOKAHIKI.

@ @ he kokua ma ke Kanawai

@na Hooia io Palapala no ka

@ Kona, Oahu

@ Hana---Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

-------------------

 

@ JAMES K. KAULIA.

@ he Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana--Kihi o alanui Moi-

@ @e Nuuanu

sept30-tf

----------------------

 

@ I.  KAULUKOU.

@ @ he Kokua ma ke Kannawai

@ Hana--Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

---------------------

 

@ M.  KANEAKUA

@ @ he Kokua ma ke Kanawai,

@@na Hooiaio Palapala ka

@i o Oahu.

@ Hana--Kihi o Alanui Betera

sept30-t.

----------------------------

 

@ W. C. ACHI.

@ he Kokua ma ke  Kanawai,

@ @eri no ka Lehulehu.

@ Hana--Kihi o Alanui Beter

@ui Mai.

sept-tf

----------------------------

 

@ SAM. K. KANE.

@ he Kokua ma ke Kanawai,a

@ no ka Lehulehu.

@ Hana--Kihi o Alanui Betera.

sept30-tf

--------------------------------

 

@ J. M. POEPOE.

@ he Kokua ma ke Kanaawai.

@ Hana--Alanui Betera, ma-

@ @a Hale Leta.

sept30-tf

------------------------------

 

@ JOS, NAWAHI.

@ he Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana--Alanui Betera, ma

2@a hookahi me J. M. Poepoe

sept30-tf

-------------------------------

 

 

PAULO NUMANA.

                        LOIO a he kokua ma ke kanawai.  HELU 314 alanui Kalepa, Honolulu.  M@@uala, Telefona Helu, 415.

 

---------------------------------

 

J ALEFRD MAGOON.

LOIO A HE KOKUA MAKE KANAWAI.  Ahe Notari no ka lehulehu.  Keena Hana 42 alanui Kalepa.

 

------------------------------

 

MOOLELO KAAO HOONANEA

NO

KINIKALAPU

 

-KA-

 

Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko.

Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.

-----------------------------------

 

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.

------------------------------------

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka @pukukui aniani kula ekaeka.

-----------------------------------

 

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.

---------------------------------

 

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia Owii ilauoho kanaha o nakanaka eha

------------------------------

 

Ka make ana o Haailama kahi Akua Pahaohao.

----------------------------------

 

            Ma keia Wahi ua pau ka kakou kamailio ana no ke  kahunapule moneka, a e kamailio ae kakou ma keia  Wahi no @oane Mabia no ke keiki alii a ka Moi o Pelekane, a me Mamano ke kaikamahine alii a ka moi o Rarani a kakou i kamailio mua ai

            E hoomanao ko makou poe heluhelu, ua olelo ia ma ka helu 29.

            Ia laua i haalele ai i ko laua hale noho a ka luna kula i ki@ aku ai i ke kaikamahine alii no ka hele ole ana elua la i ke kula.

            Ka manaWa hoi a ka pihoihoi nui Wale e haaWe la maluna o laua ia manaWa e hookokoke mai la ka make.

            Oia manaWa kupilikii a laua e opeope ana i ko laua mau Wahi aah u.          

            A o ka manaWaia a ka leo o ka ole kahea e kani mai la.

            No ia manaWa pokole a laua i alu  aku ai ma ke kua o ko laua Wahi hale.

            Aole no ka manaWa loihi, me he la he hapaha hora kani aku la ka ole i ko laua hale noho.

            Haele aku la laua me na manao kaumaha a pihoihoi no ka loaa koke aku i na koa.

            Haele aku la laua ma ke kuahiWi me ka loaa ole aku i na kiu a me na koa a ka moi o Farani e hoouna nei e huli a kahi e loaa aku ai.

            Hoko laua o ke waonahele o Farani kahi i hele ai no kekahi mau mahina loilu.

            Me ka laua manao e puka koke ma kekahi awa ku moku, e loaa ai la ke alahele no laua e puka ai no ka aina o Pelekane.

            E hele ana laua me ka hoomanaWanui i o ianei a hiki i ka hala ana o na mahina ekolu,

            E hoomanawanui ana no ke kuahiWi.

            I kekahi la, ua hiki iho la laua i na palena aina o Geremania a me Farani.

 

-----------------------------------------------------

 

NA KAHUA KALAI

AUPUNI LAULA

NO HAWAII

NEI.

 

            Ma ke koho ana ka Lahui i mau Wlele a puni ka Pae Aina.  A na ia Aha Elele e hooko i keia hana kahua Kumukanawai ana,  A o ka luaa, Oia no me ka mana o na mea kaua; he hana keia ua maopopo lea.  O na Kkulu koko, le sila e hoola ia ai kekahi hanu nui, Oka Wela o ka Haokila a me ka hoopaki ana i na kuku koko, ka paliu hopu o na hana koikoi, e pili ana i na kahua kalai Aupuni laula, ke hana no ka pono o ka lehulehu, a me ka pono io ka aina kulaiwi,  Ke loaa ke kahua Aupuni Onipaa me ke haulike a me kekulu ole o na koko;  No h@ua mai no ia, no ka makua o ka Hoopono a me ke ola mau loa.  E huro ia kakou e ka Lahui, me ka hanohano aloha Aina, ke aloha Lahui a me ka Moi, A eia. mai keia kahua. 

            3 Mahope o ka loaa ana, he KumukanaWai Kaulike no ka Lahui;  E pono e malama mae mae ia kea kahua o ke poo o ka lahui a me ka lehulehu mai o a o o ka aina,  A oiai, ua paa ka Nohoalii, a ua kukuluia ke Aupuni kumukanawai,  A he me kupono loaa,  E hana koke ia.  He kuikahi Hoomalu kaul ike,mawaena o ke aupuni America a me Hawaii Pae Aina, no ka manawa pauole.  A ma kekahi noho ana a ka Ahaolelo lahui, e hooponopono i keia mau kahua kalai aupuni.  A inae holo pono keia kumuhana;  Alaila' pela aunei e pio ai a e pau ai na omamalu haunaele maluna o ko hawaii Pae Aina,

            Malia paha o kanalua ia mai keia kahua hana; e ko America Huipuia; a i ole e ala ae na manao nema o loko nei o ka aina.  a hene iho na aka pauaka o na puuWai keokkeo o ka hoohe wale, Nolaila, e houiai ae au i pakui kupono no keia kuikahi Hoomalu.  Ho!  I na e makemake ana o America i kela Awa o Puuloa:  E ae no hoi ke aupani o ko Hawaii Pae Aina; E haaWi ia no ia Wahi ia America, malalo o ka hooponopono ana o ke kahi mau komisina i hookohu pono ia e ua Aupuni a elua; pela e hooko ia ai ka noiau a me ka ike, no ka pomaikai kaulike o na Aupuni elua, Oiaio loa.

            4 O ke dala wale no ka ikaika hooholomua o na hana pili Aupuni, a nolaila, 1 na he mea kupono,  E aie ke Aupuni o Hawaii.  Mai ka Umi Miliona a hiki ma ka IWakalua Miliona; no ka manawa he 50 mau makahiki, a no ka ukupau kupono i ko ke Aupuni ike ana; a nolaila, a ke loaa keia mau dala, ua hiki ke hookaa ia na aie lahui mua apau, a ua hooholoia na hana oka aina imua, a pela auanei e waiWai ai ka Aina a me ka lahui, E waieai auanei na mea aina, e ola ae hoi na mahiko, na mahi Rice, na oihana kalepa, hanai holoholona, ola na Poola'

 

-----------------------------------------------------------

            Ua hoohonehone ae ka Bana Lahi i ke ahiahi nei i kahi o na lio kainepu o hulehulei mamuli ke kono ia ana e Jos. A. Vitoa.

A ma ka hoopaopopo a ko'u kiu i ka nui o ka poe i naue ae, ua hiki aku ma kahi o 1,000, ka nui.  ua hookeke aku hookeke mai na kanaka. a i ka wa i puhi ia ai o ka Bana.  ua aumeume aku aumeume mai na kanaka ina lio, e ake ana o ka holo pu me ka Bana, a he nui no ka poe i haawi kalo paa ae.

 

----------------------------------------------

 

Ua hiki ae he pahu ia H. Hackfield ame Cos'. ma ka hale ukanu, o ka poaono i hala.  No kekahi haole i pepehi iho no iaia, ma ka lekei ana iloko o ke kai hoi maWaena o Aukalana Sidane.  Ua Wehe ia ae ua pahu aia, a ua loaa he kuka.  @  kai hukiia ana a e, aole i kana ma ke koikoi, a ua haohao ia kela kaumaha o keia ano he kuka Wale no, eia ka auanei he 720 dala maloko o ua kuka ala, ua onoo@ou ia ma o a maanei.