Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 48, 2 December 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Leilani Ahina |
This work is dedicated to: | To Malia Ane, my 3rd grade shaka kumu, who continues to inspire and teach me. Aloha. |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
Honolulu po@ono Dekema@a 2, 1983 HELU 48
@laha Lolo @
ANTONE ROSA.
@ (Akoni Rosa)
@ @ ma ke Kanawai
Hana-alanui Kaahumanu.
sept 30-tf
ENOKA JOHNSON.
He Kok@uma ke Kanewai, ia Hoo@io Palapal@ no ka @@ Oahu.
Hana-Alanui Kaahuman@@
sept 30-tf
K KAHOOKANO.
@ @ ma ke Kanawai, Hana-Alanui Kaahumanu
Sept30-tf
SAM M KAAUKA@.
@he Kokua ma ke Kanawai,@-Ana Aina
Hana-Mauka o ka Hale
Sept 30-tf
JAMES PAELE.
He kokua ma ke Kanawai
Hana-Alanui K@aahumanu
Sept30-tf
@ L. HOLOKAHIKI.
a he Kokua ma ke Kanawai ena Hooiaia Palapala no ka Kona, Oahu
Hana-Kihi o Alanui Betera
Sept 30-tf
JAMES K. KAULIA.
he Kokua ma ke Kanawai @ Hana-Kihi o Alanui Moi@me Nuuanu
sept30-tf
J. L. KAULUKO.
@ he Kokua ma ke Kanawai @ Hana Kihi o Alanui Betera
Sept 30-tf
J. M. KANEAKUA
a he Kokua ma ke Kanawai, @gena Hooiaio Palapala no ka @ni o Oahu
@a Hana-Kihi o Alanui Betera
Sept30-t.
W. C. ACHI.
a he Kokua ma ke Kanawai, a @eri no ka Lehulehu.
@a Hana-Kihi o Alanui Beter nui Moi.
Sept30-tf
SAM K. KANE.
a he Kokua ma ke Kanawai, a @ri no ka Lehulehu
@a Hana-Kihio Alanui Betera.
Sept30-tf
J. M. POE POE
he Kokua ma ke Kanewai. a Hana-Alanui Betera ma ka Hale L@a.
Sept30-tf
JOS NAWAHI.
@ @ma ke Kanawai
@ H@ Alanui Betera ma e@ @kahi me J. M. Poep@e
Sept30-tf
PALO NUMANA.
LOIO he kokua ma ke kanawai.
HELU 314 alanui Kalepa, Honolulu.
Ma uala, Te@f@ ia Heiu, 415
J ALEFRD MAGOON.
LOIO A HE KOKUA MAKE KANAWAI.
Ahe N@ari no ka lehulehu
K@ena Hana 42 alanui Kalepa
MOOLELO KAAO HOONANEA
NO
Kinikalapu
Ka
Ui opio noho nahele o Kanediro Ene lani kahiko.
Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.
Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.
Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka @pukukui aniani kula ekaeka.
Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.
Ka Haleaniani Lole i hoopaaia
Ow@i ilauoho kanaha o nakanaka eha
Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.
Ma napalena o Farani a me Geremania, ua noho nui ia ia mau palena aina e na kanaka Farani no he kanu i na mea ulu no kekahi mau mahina hapa.
Ma na palena aina o Ceremania, ua noha nui ia e na kanaka hahai holoholona ahiu.
A ma ka hale o kekahi oia poe Geremania i kipa ai ke keiki a@i a me koa lii wahina ma ke al@ahi o ka ia a laua I hui pu ai me kamaaina.
Ua olelo kakou ma ka helu hala ae la, no ka haohao o ke kananka hahai holoholona, lehulehu na kumu haohao a ke kanaka hahai holoholona e nalu la @oko o kona naau iho.
Olelo iho la ia i loko iho ona, he aka la ka hana a keia mau opio o hele ai i ke kuahiWi nei. O na hana ma keia Wa@i; he mau hana kupono ole i ko iaua mau kino piopio mi lua ole.
Ma ka nana ma kekahi ano, ua hele mai laua wele no.
Aole hoi he poe e ae mawa ho o laua, e manao ia ai la hoi he huakai makaikai.
A ma hoi he mau keikiahi keia pepea la hoi laua i hele Wale mai ai me ke kauwa lawelaWe ole no Ko lana mau kino, he mea mau a mau loa ia. a ina hoi he mau keiki na na poe WaiWai, aole no e nele ana na ka@wa a me na poe hoa paani na aikane a ka opio kane, na aikane a ka opio wahine, ikuWa a ka leo o na kamalii ma keia waonahele.
Ua heie mai laua no 500 mile Ii loko o keia Waonahele no na mahine eha a e kolu paha, me ka ai ole, a ua luhi hoi na kino a ua nui hoi na inea e haaWe ana maluna o lana ma ke alahele.
I na penei na kino @i opio, ua hana paha i kekal@ karaima eleele, a iole ua ma@e malu, a ua kipakuia e na makua Waiwai nui. E hele kueWa me ka l@aa ole o kekahi Wahi lihi o ka waiwai o na makua waiwai u@.
Ka rula ma ke aupuni o Farani, no na keiki kanau mu aka waiwai o na ano apau.
A no na keiki m@li lo aka hooilina no na dala alo i hoopaaoa maloko o na hui hooPaa apau i hoopaaia.
No na keiki waena, no lakou na dala i puunane like ia, e ahu ana ma ka hanako.
No ka wahine mare ka hapa 16 ma kela keia waiwai.
NA KAHUA KALAI AUPUNI LAULA NO HAWAII NEI.
Na paahana e a ea pau loa. Ua ao anei kakoa ma keia kahua hana? Na kakou no e nana a e koho iho.
O ka malama Maluhia ana, no ka pono o ka aina a me ka Lahui. Oia no kekahi Pualikoa kupono, Ina 300 mau koa kumau, a he 1,000 koa kuikawa; he 200 ame 300 mau makai kiai kulanakauhale; a e like me ko ke Aupuni makemake a i kupono hoi no ka Hanohano o ka aina a me ka lahui Nolaila, ke waiho aku nei au i keia mau mea.
E pono e a o nui ia na keikikane ma na kula Aupuni, ma@ ke 7 maka@iki aku, ma ka oihana koa, I makaukau ai lakou, no ke kiai ana no ka pono o ka Aina a me ka Lahui. I na e hoomau ia keia hana, e pau auanei ko kakou hopohopo no na la o mua aku nei; E lilo anei keia mau kahua i mea e apono ia @ ia mau mea paha e hoeha mai ai, I ke kulana Aupuni Lahui? ke hoomaha nei au maanei.
Aloha Aina.
Eia iho ka olali o Iapana Naniva iloko nei, ua hele Wale ua keiki nei a ohuohu. me na lako i loheia mai ai, aka no ka hele ma kea no paikau ma na ale o ke kai kawahawaha I ulolohi ai.
Maikai ka malamalama o ka la i keia mana@a e nee nei, me he mee ala e i main a, “aha oe a pulale a ai.”
Ua nui ka hau malana o ka piko o Maunakea i keia mau la. O kona kalako mau no paha ia; pela mai ka le@ a na ma a maka.
No ka lehulehu loa o na leta a na loaaloha i hiki mai ia makou, e n@i mai ana i pepa puka pule kekahi, i lawe ia lakou i ka ike i na mea hou, main a mokupuni mai o ka Pae aina Nolaila@ ke manao nei makou e hoopuka ak@ i puka pule kekahi, i mea e hooko oa i ka makemake o na hoaloha elike me ka lahou maul eta e waiho nei ma ko makou. Keena. Nolail@, e hooko aku ana makou. Aole e loihina la ahaluluaku. E makaala mai.
UwauWa mai ana kekahi poe i ka hora umi o ka ponei. Heaha mai nei la hoi keia.
Maikai no ka olelo hooholo a ka lunahoomalu o ka aha paio baibala o Ema Hall e pili ana ke kumu hana. “Mamuli anei o ka ke akua hooponopono ana i kiola ia i na keiki ekolu iloko o ka imu ahi, a me Daniela i loko o ka lua liona aole paha?” o ka olelo hooholo, “Ae.” E hoomau aku i lanakila.
Ua loaa aku kekahi waa, ma Waho a e o Maalaea ua piha ike Kai, aohe @ae he kanaka o luna. Mamua a e ua holo aku keia waa mai Lahaina aku, elua kane me 1 Wahine. Ua haohaoia ne elua la. Aka o ka mea i loaa mai o ka Waa Wale no aohe na mea ola uhane. Aloha no.