Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 52, 11 December 1893 — Page 3

Page PDF (997.99 KB)

This text was transcribed by:  Ululani Victor
This work is dedicated to:  Sarah Hainakolo Kupanihi

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

@ANA HE HAKUEPA MAI.

 

            @ nei makou maluna o @ o ka oiaio a me ka @ma Mua he oiaio ke@ @ a makou i lohe wale @ei no P. C. Jones, @i kele aku nei oia e @ kakou Lahui Hawaii @ kekahi o ua mau kumu @, ua olelo kanaka Hawaii @ hiki loa ia lakou ke @ ia lakou haole ina @punipuni ia mau kumu. @kou iho ma ke ano he @ wahaolelo no ka po@ @ke paeWa ole o ka @ pane nei makou, ao@ @ia mau olelo, ma na @aopopo ole.  1 - Auhea @ Hawaii.  2 A i ole @ko lakou mau inoa?  3 @la anei ka lakou?  Ma @pono ana i keia mau @olu, ua loaa he kahua @u e pane ai, aole me @ nawaliWali ana, aka me @ pono kaulike.  Pane @ua ikeia a ua maopopo @o keaha hoi i nune ole @a, a i lonolono ole ia ai @o a ma o a ma na hoi@ iho no na Kanikela o @e keia aupuni like ole, @ nei aloko o ka aina, he @ ike ma ko ka lahui @ Heaha ka mea i huna @ lakou mau inoa, oiai @ na naauao a malamalama @li e like me ka lakou e @aka nei, he ike a he @ Oia iho la anei ke ano @anao maoli, o ka nunu @o no me a haiki a pu@ @olaila laWe ae i keia ka@ @a haiki me ke puikaika, @lu iho la i pouhana no @ aupuni ana a oiaio, @a he mea kamalii e hiki @ hoolaulea aku i na aupuni @ ma ko lakou mau ka@ la e noho nei maanei.  @eaha i lohe ole ia ai ko @ukala ana e hiki ai ke @ oiaio kela mau olelo, @ele mai na pual koa @ ma ke ano e hoomalu @o ko lakou poe ponoi @ WaiWai, a no ka mea, @ ae no kekahi e noho pu nei me kakou, ke olelo ihonei makou me ka WiWo ole, o ke kahua i haku ia a i hooliloia i palulu no ia ano hana he "one" ia, a aole e nele kona hiolo Wale ana.  Nani kona hanee ana.

 

            WAHI  a ka nupepa Hoku, ua kiai aku ke kiu i ka nee ana o ka moku Pelekane i kona hemo ana aku mai ke aWa aku a hiki i Waikiki, a ike aku la i kekahi Waapa i oili mai kapakai ae a hiki i ka moku me ka MoiWahine, a ua holokiki mai la oia a hai ae la i ka Halewai.  He mau manao hoohaili wale no ia, me he mea la he Akua lapu ka MoiWahine no lakou, aiwa loa paha a hoi ae oia ma ke kalaunu a ka make e no ia, no ka mea, ua pau e no ke aho.

 

            I ko makou kiu i hoi mai no kona wahi a kaalo ae la oia ma ke kihi o ka pa alii alanui Rikeke a me Hotele, ua halawai koke mai kekahi nehe hoomalihini i kona mau pepeiao, a oia kana i alaWa koke aku a iloko, a ma kahi o kela nehe ua ike koke aku la oia he elua kino e hele mai ana i kahi ipu ka uuku mao iki aku, aka, no ka aWiwi loa o ke kiu ua ike koke ia mai la oia, a ia wa koke no i pili ae ai kekahi kino nona hoi na aahu eleele peleleu i keokeo maluna iki ae o na waWae me he pale koki la, a no kekahi kino hoi he lole miomio kona ua hoi hou aku oia i hope, hora 11 ia o ka po.

 

            Ohuohu Halemano i ka lau o ka lehua.  Ua hoi huli aku nei ka Auseturia no ka ipuka Gula o kaleponi, me ka ohuohu i na ohua i huli hoi aku no ia aina kaulana, a he nui no hoi ka poe makaikai.

 

            Kilihune ua ko keia kakahiaka, e aho nae hoi ia, hooma u i na huna lepo.

            Hoomau no kekahi poe a hiki i ka lanakila, a o kekahi poe hoi, paupauaho e no a haule pu iho la.

 

KO AMERICA POE NUPEPA

 

            Eia iho ka nui o na nupepa e mahalo ana ia KaliWalana no ka ninau o Hawaii, aole hoi e like me ka lakou nei ma, e olelo ana o ka lakou nei wale no ke painuu ae.

            He poe nupepa ikaika loa keia a kaulana.  A he poe nupepa no hoi i Hili nai ia e America ma ke ano kanaka makua a kuonoono.  Nuioka Helada, Manawa, a he nui Wale aku o na aina, he nui na nupepa e hoike ana i ka hoino o KaliWalana i ke kohu ole o kela hoike a Kivini me Kakina.

            Ae hana naauPo na G. P. Jones ka holo ana, no Amer ca no ke kumu hana no kona ninau ia mai e Mr. Blount, ke kamaaina no ke AuPuni Moi.

            Aole oia e ike ia mai ana e na upa AuP ni o America, a o wai ana a ia a noh a,mai ana ia oia.

            Ke olelo mai nei keia haole Keonimana America, u a nei ke keiki o ka haole, ma America, pepee wale iho no ka lepe

            Ka naaupo loa kona holo ana, e like ana no oia me Anekanekelo a me Ol son ke kakaa wale iho no i ke alanui.

            A n no na mea pili i ka h ike a Blount e helei ia mai ana na maka o ke Kuhina Nui.

            Olelo ma kekahi kuhina, ina e hoi ana keia poe haole i America, aole e ike ia mai e na haole koikoi.

O ka poe haahaa loa ke ike mai ia lakou, aole no e haawi ia he mau oihana.

 

            He mea mau no ia i ke kanaka o ka lawe no a wela, hiu no a mikomiko, Laha ia la oe i mahui ai, i manene ai hoi a @alohi.  Kulikuli mai.

            Heaha ka mea i molowa ole ai o ka naonao.  Ta, no ka naauao, no ka mea hoahu no ia i kana ia i Ka wa makalii, a i ka hoilo @ oe ma i@ oia a hoonuu.  Pehea la ke kanaka

            O ka mea hoomanaWanui a hiki i ka pau ana o na keakea, alaila e loaa iaia ka lei o ka maha.

            Ma nehinei ua ike hou aku la ke kiu i kekahi mau opiopio ma Alanui kaWaiahao ua sahiohio hou no, mai hana i na mea sohu ole.

            Eia ka olelo kaulana a kekahi elemakulei kana keiki, (Stick in your bush) kupaa no ma kau kumu, a o ka mea i loaa i keia keiki, o ka piha e o kana hinau oiai lakou e ohi ohelo ana.

 

NA INOA I HOOKAA MAI A LUNA J. H. POLOAILEHUA,

            J. Kekipi.         $ .50

            Sam. Kaaikanaka.       .75

            Kalepo.            .75

            W. H. Keala@ai.         1.00

            Kauawahipu.   .75

            Ewaliko.          .75

            Kana@upau.   .75

            Kekua. .75

            Pohaku.           .75

            J. Cummings.  1 00

            Na inoa o ka poe ihookaa mai ia J. H. Poloailehua ka Luna.

 

Elia Kaulu Lau

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa.  He loea me ka noeau ma ka hoopiha ana i ka niho me ke Gula, Dala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka hana ana i na niho ku'i o na ano a pau.

            He mikioi ka holoi ana i na niho.  He palanehe kona mau lima ma kana mau mea hana niho o na ano hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no keku kai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookah wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kauka Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o ka PapaOla i kona akamai maoli ma Keia Oihana ano nui.

            E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.

            KEENA HANA -- Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi me Betela, Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi.  sept30--tfp

 

Hawaiian Hardware Company L'd.

Poaono, Sept. 23, 1893.

            Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihana a hiki i ka hoomaopopo ana o na kanaka i kona ano ua lawelawe ia na hana me ke kuooa me ka hoopono, mai ia manawa mai, a ua kapa mai la kekahi oe i kainoa ka "HAWAIIAN HRDWARE CO,' ka hui waiwai hou loa.  I mea e oluolu like ai na mea a pau, pela pu hoi me ka poe e nana mai nei maina o ko makou holomua @ e na maka ewaewa, a i mea e hoonalowale loa ia ai na hoopalaimaka ana o keia mau la, ua hooponopono makou a e waiho aku nei i ke akea, i ko makou noho a aku ana ho i i na kanaka o kei

            O na hale ma ke Alanui Kalepa, ua hoolilo ia i mau hale hou me ke pena o Hendry i hoowali mua ia.  Pela pu no hoi me na hale e noho hana ia nei e C. O Berger, me Robert Grieve, oia kekahi mau meae maopopo ai a, o mea kahiko i hoolilo ia i mau mea hou.  O na hale noho a puni ke kulanakauhale, ua hoao ia me keia mau pena, a i ka wa e huli hoi mai ai na hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao e manao ia auanei na hale o Honolulu nei ua loli ano e ae ko lakou mau kulana.  O ka makou mau waiwai o ka noho'na hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na me i pili hao, a aniani, aole hiki ke nahaha, a ina e nahaha ana, alaila, mamuli no ia o ka loli ano-e ana o ke au o ka manawa.  Ua loaa ia makou he heluna nui oia mau waiwai kupono no keia manawa.  Ua hiki ke hoemi ia na waiwai kumukuai pii a i ke kumukuai haahaa loa.

            Ua hiki ka makou mau waiwa maikai loa i kinohinohi ia me na nani like ole ke hoouna ia aku ia oukou; no ke kumukuai o ekolu dala apii aku.  O na waiwai maikai loa, e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai.  E mino aka iho ana oukou ke hoike aku makou ia oukou i ke kumukuai oia mau waiwai.

            O ka likeole mawaena o na lako lealea maikai a me na mea ino, ua hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau.  He mea makehewa wale no ia oukou ke kuekaa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a pau mailoko aku no ia o ko makou halekuai.  Ma ke kau kimanu o Oct. 1, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poka-pu kau poohiwi i maamau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia, a ina oe e kuai ana i keia mau poka, alaila, aole e lilo ana kau mau dala i ka manu a kanaka.  Ma eia hoi ana mai o ka mokuahi seteralia, e loaa mai ai ia makou he mau papale keokeo kupono no ka uhai holoholona a kimana ma ke kula.  Mawaho ae o keia, ua loaa pu mai ia makou he heluna nui o na hao hoomaemae pu, a me kekahi mau ano kimanu lehulehu e ae

            Ua hoonui mai ko makou mau Agena mai Kapalakiko mai, he mau mea hana no na mea i nahaha, elike me na ipulepo a me na pa nahaha, ka laau a me ka ili i hookaawale ia no na hana nui oia laina. He nui loa oia mau waiwai ia makou i keia wa, a ina oukou e makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou ana i au mea nahaha, ua hiki no ia makou ke hoolawa aku ia oukou ma ke kauoha.

            O kekahi mau mea maikai loa a makou, oia na mea paluku huamoa a kapaia ka "Keeptone Beater," ua hiki i keia meke hoowali i na huaai e ae maikai o na ano apau  Ua hiki no hoi ke hana ia na pudina, na meaono e ae a pau o ka papaaina, o he oi loa aku no hoi keia o ka emi a me ka maikai i na wa a pau mamua a ke kakini mea paluku like i kuai i ma ka makeke no na makahiki he umi i hala ae nei.

HAWAIIAN HARDWALE CO., Ld'

Ma o wai o ka halepohaku a Spreckels

            Helu 307 Alanui Papu.