Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 53, 12 December 1893 — Page 2

Page PDF (988.44 KB)

This text was transcribed by:  Ku'uipo Thomson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

NA RULA ALAKA

-O KA-

NUPEPA PUKA LA

ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana ma kela la a me keia la ka nupepa pula la Hawaii ALOHA AINA.

E hoopiha ia ana kona mau kolamu me na manao kala aupuni naauao maluna o na ninau lehulehu o ka la, na moolelo, na kaao, na nuhou kuloko a kuwaho, na manao alakai naauao o na makamaka i kakau inoa ia.

E hoopuka ia no na olelo hoolaha, na mele, na kanikau, no ka uku loaa mua.

E hoounaia aku no na pepa ka poe kauoha mai, ke hooili pu mai i ka uku pepa.

O ka uku pepa, he hapaha ko ka pule, hookahi dala o ka mahina, umi dala o ka makahiki a heumi keneta no ke kope hookahi

 

KEENA HA@A:

MA KA HALE O KILIKINA.

Alanui Papu, Honolulu

 

ALOHA AINA.

J. K. Kaunamano

On a, Lunahooponopono a me Puuku

 

Poalua Dekemaba 12, 1893.

            OIAI makou e ku aku nei me ka makaala ana e like me ka ikaika i loaa ia makou, ke ike aku nei no makou i na hiohiona oehaa i hunaia a ke puka-a-maka maoli mai nei no kekahi o ia mau hana ma ka olelo maoli ana ae no ma ka waha, a ma na wahaolelo namu o ka aoao kue i huipuia me na wahi @@@@ haole kakaikahi o loko nei o ka aina, e haawi ana i ke kino, ka uhane a me ka ikaika no a pau no ka poai o na mamo a Iakoba, (kailiwale ke ano) a hoao iho la e hookuee na kauaka no lakou ka aina.

 

            WAHI hoi a kekahi o na poai la, he Levi hoi oia, i ka i ana, "he okoa no ka poe nona ponoi keia paeaina, a he noho pu wale iho no ka na kanaka Hawaii ma ke ano he poe kahu aina no lakou." Pehea la ka like ana o ka Levi me na @@@a o ka naau, oiai, no ka piha o ka naau i olelo ai ka waha?

            AOLE a makou auamo e ae e hookau aku ai ma ko lakou mau a i o keia wale iho no, o na kino uhane a pau e ola nei ma Hawaii nei, e hanu ana hoi ma na puka ihu o lakou, malalo hoi o ka malu o ka have Pi Gi, mai na Levi a na kapili, eia lakou hookahi a i , hookahi umauma a hookahi hoi pana ana o pa puuwai e o mau ae ana, "imua kakou a haule ka nohoalii, a hoka hoi ka poe nona ka aina. a lanakila kakou; i nui ko kakou waiwai, a i haluku mau no ka kakou mau hana nui i na la Sabati a pau." Ina pela ka noonoo ana, alaila, ke waiho la ke ko'ilipi ma ke kumu o kela laau keia laau a o ke oke aku koe.

            OIAI no ka lahui e noho lai wale aku nei no, aia nae ua lia e no ko lakou mau poo maluna o ko lakou wahi moe a puiwa eena nui ae la, a emoole, ua kukulu nui ae la i papu one no lakou, a eeia ua papu one la ke ku nei e hoopuni ana i ka hale alii, ka home hoi o na alii hanau o ka aina a lakou nei hoi i ulupa iho nei, a lilo ka ihiihi i mea ole i na wawae o na kolea ka@ahua.

            O KA makou wale no, e noho aku ana no makou me ka haahaa a me ke akahai ma ano a pau, a aole no auanei kakou a pau e moe, a ike aku no au anei ka lehulehu a pau, e uku ia @@ auanei kela kanaka keia kanaka i like me @@@ hana ana, ina paha he pono, ina paha he hewa. Aka, auwe ka mea hana ino aku i ke ali@, ua kue pu aku la no oia i ke Akua i ka mea nana i hoalii mai.

HAWAII UKULII.

(Mai ka Hawaii Holomua Puka La mai)

            Ma ka nupepa N. Y. Herald mai, ua ike iho makou me ka moakaka lea i na mea e pili ana i ka hoike a ke komisina Blauna i hoike ia ae ma ke akea no na mea e pili ana i ka lahui-kanaka Hawaii, oiai oia ma kana huakai pili ohana ma Hawaii nei. Ma ko makou hoomaopopo lea ana iho, aole he mea epa e ae ana i hoike ai mawaho ae o na mea a pau i hana io ia, mai na koa a ka mokukaua Bosetona a i na poai kakaikahi e noho pu ana iloko o ka aina malalo hoi o ke kuhina J. L. Steven, a ua hiki kupono no hoi ke olelo ia, nana no me kona mau kokua no hoi ke olelo ia, nana no me kona mau kokua i hookahuli i ke Aupuni Moi o Hawaii.

            No makou iho, me ke ano nui, ina no aole o Mr. Blount i hoike pela imua o ka Peresidena Kalivilana. alaila, ua makaukau na pohaku a me ke kulu koko o Leialoha e hoike mai i na mea i hana io ia ma Hawaii nei ma ka la 17 o Ianuari o keia 1893 poina ole ma ka la hookolokolo hope loa, e like me ka leo o ke koko o Abela i hea mai ai mai ka lepo mai. Nolaila, ke ku nei makou me ka naau haahaa no ka pono o ka lahui ponoi o ka aina a me ka pono pilipaa o ka nohoalii i hookahuli hilahila ole ia. a o ka makou no ia e puana ae nei, e ola o Hawaii ukulii a kau i ka puaaneane.

O HAWAII NO KA OI.

            I ke alii ka moi Kalakaua ka puuwai o ka ilihia Waipahe; ma kana huakai kaapuai honua ma ke alahele no na aupuni o Europa.

            Ua makaikai aku oia i na hana a pau e hanaia mai ana e kela a me keia Aupuni, a ua koe kekahi mau oihana ana iike ai ma Hawaii nei, a oia kana i hapai ai.

            "O Hawaii no ka oi." He huaolelo keia mai kona waha alii ponoi mai. a kona lahui e poina ole ai iwaena o na hanauna a me na mamo,

            O Hon. Col. C.P. Iaukea ko ka moi Kalakaua Elele kiekie i ka po@ moi o na Emepera o Rusia ke aupuni nona na miliona kanaka nana e paku ana i ka malamala na o ka la ma ka welau Akau.

            O Hawaii ka mea nana i noho mua ka aoao akau o ka Emepera o Rusia maluna o ka papaaina a na luna kiekie o na aupuni e @e i kapa aku ai o Hawaii no ka oi ma ka punahele.

            I ka mea hanohano J. A. Cumminis ma ke kulanakauhale o Parisa, ka lima maiau nana i lawelawe ke keena hoikeike o Hawaii.

            Ke keena ia nana i hoano e ae i ke ano o ke kanaka e ku ana ma kela a me keia kihi a mawaena mai ka ikaika o na aniani o kela a me keia ano. A i kau ia hoi ea hua palapala nunui an ani.  O Hawaii no ka oi, Ua mau ke ea o ka aina i ka pono. Hooho ae la ka Peresidena o ka hoikeike nui o Parisa, O Hawaii no ka oi.

            I keia wa ke ku malie nei o Hawaii, me ka misini lima aiai o ka maluhia, i ka wa i hana hewaia mai ai ko lakou aina. kukuli lakou a hoomaikai i ke Akua.

            I ka wa i koi ia mai lakou e lilo i mau koa a e paa i ka pu no ke kaua aku i ko lakou mau enemi. Ua hoole aku lakou, no ka mea, he naau aloha aina ko lakou a makee alii.

            O ka mea iloko o ko lakou umauma o ka maluhia, ka hoopono ke aloha.

            Ina ka poe e noho oihana ana i hoopau ia e noho ana me na manao kiu ano kolohe, ina ua ae lakou e lawe ina pu a kaua aku no ia lakou a poino.     

            Aka, aole o lakou makemake e hana ino aku, e noho malie lakou a loaa mai no ke aupuni me ka noho malie, aole eha ka ili. aole hoi ke kulu koko.

NA OULI ANO NUI O LA HOPE O KA M. H. @

            Oia hoi na mea i hana ia Hawaii nei. O kahi hoi o ke i  hoouna ia mai ai, oia no ka inoa hope o kekahi mau na nui i loaa mua ia kakou mua i ka makahiki 1843.

            A oiai hoi ua noho aloha kou kahi Aupuni uuku na Aupuni nui o ka honua ke moe nei ke kahua me maikai, a me ke kaulike, a kau pale ia hoi na aoao elua nolio laua me ka maluhia, a ke aloha io, ka aoao mua o @r@tania, Farani a me America o kekahi mau aupuni e ae hope mai nei, ka aoao elua o Hawaii nei. (Oia hoi ka Moi kona lahui) ke waiho nei kakou olelo elike me ka malu@ aole he aoao nana i ha@ aole no hoi kekahi o lakou, ho kue-koe wale no na @ nao alunu e loaa ae ana ma@ ko ae o ke kanaka hookahi @ nana ole ae i ka pono kaulike @ ka lehulehu.

            Ua olelo ia maluna ae n@ loaa na ouli hoopahaohao i @ kiu, i holo mai nei i Hawa@ nei e nana ai, o Wai la ka mea nana i hana ino i ka m@hia, i hoopaaia mawaena o @ aoao elua, ua loaa iho nei ia a ua hoikeia ae nei i ke @

            Ke nana mai nei ke ao h@ koa i keia mau ouli ano nui @ Hawaii nei iloko o keia au i oleloia. He au hou no malamalama a me ka n@ aka o ka olelo mau nae ma @ hanauna hou iloko o keia la, he maewaewa ke nana @ me ka hoomaopopo maoli @ ka n@e ana o ke au o kela @ la iloko o keia makahiki po@ ole, i ka kakou mau keiki a @ki i na hanauna hope loa o Hawaii nei.

            Ma na ouli maopopo maol@ hoike mua ia ae nei malu@ He elua mea maopopo iike makaia e ka lahui. 1. Ka @ hona aupuni. 2. Ka @ Ekalesia ana, ma keia @ hele ano nui e ike ai @ lahui, ua nana o @