Ka Oiaio, Volume I, Number 1, 24 May 1889 — Huakai Polole i Kapalakiko. [ARTICLE]

Huakai Polole i Kapalakiko.

Ike āhiahi o ka Poaha, Aperila 11, hiki mai la kekahi hoa'loha a kono mai la ia'ii e holo i e hui a e kuka.pu me na haumana e akoakoa ae ai ma Okalana, kāhi e noho ana o ke poo o ko makou hoomana. Ua hoouluia keia koi maniuli o kona ake'nui e ike kino au i na hana a na haipule o ko makou hoomana, a i mea na hoi e hoopomaikai- ai ia'u iho ma na ab ana o ka noho ana hoopono, a i li 10 ai hoi i kumu e hoopomaikai! pu aku ai i ko'u lahui ponoi. He I elua maua i makemake ia e holo, o Mr. W, A. Kiha, o Waipio, Hamakua, Hawaii, ke koolua. Ikāwa i puka mai ai o ka olelo no ka holo, ua ae koke mai la no hoi o Mr. Kiha, me ke kanalua ole, oiai kona manao ua paulehia e ike kino i na hoāhanau o keia hoomana, a e ike i na hana a ka Uhane Hemolele maluna "o ka poe 1 hilinai maluna o ko ke Akua āloha a me kona ahonui. He mau kuniu e aeno hōi k'ekahi nana i koi mai ia maua e ae ē holo, iua he nioa hiki; oia hoi, ua unuhi kela i kekahi huke moolelo i kapaia "He Mau Manao e pili ana ia Hoikeana." O keia huke kana i kāuhui ai e pai ia; i mea hoi e laha aku ai ka io ame ka pomaikai ana i hoomaopopo ai, maloko o na wehewehe ia ana ma keia buke, e pilf ana i ka moolelo\hope loa a ka Haku lef?u i hoike mai ai i ko ke ao nei, ma kana kauwa la, īa loane, a i kapaia hoi'he' "Hoikeana." E like no hoi me ka manao o keia hoa, pela no i .ulu mai ai iloko o'u ka manaolana hauoli e pai ia ka'u huke i unuhi ai, oia hoi: "He Manao e pili ana i ka Bul;e a l)afjHa. ;i ile ke kaunui e h(X)la-

sfa'la m'anao ī Innnīn s^* hoopt>mflikaī ai i ko'n liihni 1 na mea 1 ike powelwelma 0 na olelo wanana a ke Akna, ma lee Kauoha Kahiko me Kanoha Hon, na ae au. He kiipanalia 6tio hoi i ka noonoo iho ko maiia lawe ana 1 keia mau buke moolelo, me ka launa p\\ ole ana o kekahi me kekahi mamua, a knka pii hoi, a umvhi aku hoi i keia mau huke elua me ka ili like ole ana o ko maua manao ma ka huke hookalii. He mea maopopo ia'u na ke Akua keia alakai, i loaa ai keia lawe liūikau ole : a ana o na mea i makemakeia e hana aku iwaena o keia lahui; i mea e hoomalamala- j ma iiou aku ai ia lakoif. " ' No keia man kumu ua ae aku au' me ka eleu e holo no Kaleponi; a o ko'u lioa i manaoia ai o 'iolo pu, ua; haule iho la ia no ka haiki o ko j makou wailiona. ī ka Poalima ae : ; Apetila 12. ua kii aku maua nie kuu ■ makamaka haole i ke kikihi ohua e; holo ai, aka no ka piha loa 0 na j keena iuoku. ua hoole ia mai maua, No ko'u makemake loa e hiki ; nu>hope o ko'u hooholo ana e holo. ua imi aku la au i kahi e oluolu mai ;\i ka agena 0 ka mokuahi. Ma o ka lokomaik:\i o ka I .ani, ua ae 1a niai ko'u manao, a ua haawi ia max Koi, he ohua maikai kai loaa niai. A lona mai la ko\i wahi e hikiai; iho la i kahi e pono ai ka pae ana akn. He kupanaha no ka'u huakai. aka. i loaa ai ke alakai e pot\o ai kekahi poe ake ike kaahele, ua mānao no au. he kupono e hoouuka aku i na uno a p;m o ka'n hele ana, Mahope iho o ka loaa ana o ko'u keena moku, ua pokole -loa ka manawa e ike ai i m\* makaiu;\k:\v e Kwa ai la hoi na

walii knkua o ka liele ana. Ei» nae x aole i kaiialuia a hopohopo mai oloko, no ka mea, ua paulele aumaluna o ka manaoio i ke Akua. T ko'u haelele ana i ka hale, ua waiho iho la au i na wahi kenikenl a pau o ko'u pakeke, e lawa ai ke ola ana o ka ohana a hiki i ko'u hoi hou ana mai, me ko'u ui ana'ku i ko ka wahiee manao no keia mea» "*E like me kou hilinai i ke Akua, e kokua ana ia oe ma kau huakai; pela.no ko'u manaolana, e malama ana no oia ia'u ame ka ohana." Ua lana maikai loa ae la ko'u manao, aole lioi he wahi kaumaha ikii koe. He iiui no na ohua waiwai e holo ana, aka, aole au i manao ua oi aku ' ko lakou hauoli a mama o ka noonoo mamua ou. E like no me ke ano o ka poe waiwai, ka hihipea ia ° lakou noonoo no na mea oke ao nei, pela. au i • hoomaopopo ai i ko lakou mau helehelena. ko ka moku haalele ana i ka uwapo, ua hoike mai la ko ke Akua lokoniaikai ia'u, ma ka hoohamama ana mai i ka puuwai o kekahi mau hoa'loha, a haawi i kekahi mau dala e kokua ai i ko'u hele ana i kela aina malihini. He haole kekahi ahe Hawaii ponoi kekahi. Ua ike iho Ia au, me ka naau haahaa, a piha aloha, hē ae ana keia i kau noi e kokua mai ko ka Lani Mana ia'u, a he hooia ana mai ua ae ia kou hilinai kanalua ole. Ua ike pono au ika oiaio o ka ke Akua mau huna .lokomaikai ia'u ma ka'u huakai a hiki wale 1 ka hehi hou ana o ko'u mau wawae i ke one o Kakuihewa, ika lulu o Kou. Ika loaā ana o keia mau pomaikai i helelei wale iho no me he mau paka ua la mai ka lani mai, ua hoio awiwi aku la ,au *a ka-u wahine, a mahele aku la me ka ohana i keia mea kamaliao i hu wale mai no, oiai oia kai 01 aku o

t hiki ai, a ka.,lok jki ma\i *ioa haple, a Ha\faii iipi.ī,,... 16aa ni Hhio oke alahele. * o kei« ua hoi aKu la au a luna dka s mokuahi Umatilla a hiki i ko makou holo ana i ka hora ekahi r.