Ka Oiaio, Volume VI, Number 2, 12 January 1894 — MOKUNA III. [ARTICLE]

MOKUNA III.

O ka hora 1 16 oMar»ki. ka la hoi i hookaawaU; ia t*o ke kudala akea ana ak'.i i na waiwai o ua nohea nei. Ae. na hiki aku au malaiU roe na nian.io oolnluhi ii'i 0 k« hooinanao ae nona h nie kona mau la, a »iai au e hookokoke aku ana, uj lohe aku la au i ka leo o ka meā kudala iwaenaknnu o na poe kiekie a pau o Farani. O ha hoonanopopo ana aKu i ke ano o ke anaioa i hiki ae malaila. ua hiki no ke hoemaopopo ia afcu he mau hauoli o ke ano pupuie ke h#lii naa ana maluna o lakou ia' wa. oiai lakou a pau he poe wale no| 1 ike a i kamaaina i ka ui nohea j Madimosele i nalo aku liona mau | papalina wg,ianuhea mai ia lakou aku, a o ka'u hooma | "popo iho, owau wale no paha ka tnea hookahi i loaa najfttinao,,m*Uiaonao-o ano kukule. Ae, ua komoaku au īloko o keia hale. a ua halawai hoi me na haawina manaonoo e hana ia ann, a oia ka'u-wialu iho ai me ka i ana aer O na waiwai a pau i huliia e ke kino o keia lede, eia ia ke kuda la ia nei. i mea e hooponoaikai aku ai i ka poe kalepa, a ua pololei na" olelo a kahiko v he honkahi no ākua o ka poe kalepa a me ka poe aihue. aole loa ia ° hiki fee hople ia. < Ua kudala ia akw he nui hewa | hewa o na mea hoohiwahiwa, a. oiai e noho malie ana, ua lohe aKu j la au i ka leo.o ka nu a kudtila i ka « pane ana uiai ppnei: ' Hehukeihumu noeau ia, a ua ; kapa ia hoi, "Manona Laßc«aula " ! ua kakau pu ia hni .ma.ki aoao. ekahi. He unu dala Fafani. ' Umikumamalua. i pa-e uiai ai,; kekahi leo. Umikumainaliina. wahi a'u. Umikumamalima i panai kokemoi ai ka mea kudala. Kanakolu, i koho hou ia mat ai. Kanaha. Kaaalima. Kanaono. Hookahi haneri, a o ka hopena 1 iho la o ka lilo ana la'u o keia l>uke. E haoha:» ana paha ka iuea lulu " helu i ke kumu nui o ko'u koho ana i keia buke, aka e ike aku ana kaua i ka waiwai o keia buko iua-; mua aku nei, . O ka aoao mua o keia huke us, kakau ia no ia o kekahī lima no-?ou a aole hoi e nele ka hookaha o ka ; ■ m&Ka o ka mēa e ise aoa'i ua huke ■ nei ke hull mai i ka aoao mua loa ! a o ua hua palapala i k».hivkaba ia, j penei no ia: ; j "Manona ia Kamilia, * Kahiohio | ! "Amana Duwal?. M j <

Ka! i nalu īho ai au iloko iho o'u. Heaha la hoi ka mauao a nie ke anoo keia hunolelo— He-mau boofliariao ana anei kekahi iloko o Kamilia ī loaa ai ia Mr. Duwala kekahi noonon ua oi aku ke kahiohio o Madimoßele Kamilia, a i ole, iloko .paha o kona pnuwai mamna o Mamnna ?. ' • | O ko'u aeunoo hou ana"rio ua boke nei, ua hoopoina koke iho la a<i, a ua hele koke aku la au e lioloholo me na hoomanao hou ole nona a hiki wale i ko'u wa hooluoln oka hiamoe. ■' •" ~ 0 ka buke moolelo o ka hooīpoipo o Mamona. ua huli ra'u i ka Ae, he ipo o Mamona 1 haulehia iloko o ke alpha kulipo me kana īpo, a ua haule aku hoi . oi(L iluko o ka makemamuli o kana mea i aloha ai. iloko ponoi no hoi o kona poli—a oka waimiaka o kaiīa meari aloha ai, u.a hoopuiu ia iho ia ī kahi e waiho ana o kana aloha, aka oko ka Madimosele make ana, &ol& loa i like me ia. 1 I ko'u pae e ho'omanao, ae «i ika wQo]t>]o o Mamona, ua .uhi mai'na haiia o ka ui nohea Maelimosele Kamilia, a ua like lioi me kekahi kuikele e iiouhou ana i ko'u puuwai, pela iho la na manao e uluaoa ana iloko o'u. He oiaio, ua m&ke aku o Mamona i ka waoakua aka, ua noho aku kana ipo ma ko-; na aoao a huna aku la i ke koena ehaeha a kona puuwai a nalo, a o kff Madiraosele Kamelia hoi. iloko o na mahina ekolu kona haulehia ana iloko o ka mai i ke aloha, aole loa kekahi mea a kona puuwai i eha ai i īke a ī hele aku hoi e hooiuolu iaia a hiki wale i ka wa i ma© iho ai o ua pua Kamilia nei no ka moha'a hou ana ma kela «o A ina oia ka oiaio o ka make ana o keia mau mea elua, alaila, aole anei he mea ehaeha no ka puuwai 0 kekahi mea ka hoomanao ana ae 1 na kipgnao ka ehaeha, a me ka manaonao, oiai o ka make ana. aole no īālīialalo o na haawe o ka loaa ana i ka mai niaoli, aka, malalo no īa oka eha o ka pnuwai i ke aloha i kekahi mea. Aloha ino laua I Ina wale no paha he mea hīki ke olelo ae he hana karamia ke aloha ana o kekahi mea i ka mea a kona puuwai i iini ai, alaila, e pono e h&awi ia na •»uii:io aloha a pau i ka poe i loohu me na hnawina a pau o'ke kakia i ka iwi no kekahi A oiai hoi» na aloha aku oe i ke

kanaka makapo no ka loaa oie iaia 0 ka ike ana i ka malamhlama o ka la; i ke kuli hoi, no kona lohe ole i ke 'o' o kn olelo a ke Aku« i haawi mai ai e kamailio ia e kela a me keia mea, ī ke kanaka mumule hoi no ka hiki ole iaia ke kamoilio i na koiikoi a me na iini a kona pmnvai j pehea la e hiki ole ai ia oe ke aloha jaku i ka mea i uhi paapu ia kona | puuwai e na hana hooniua o Keia | o'.a ana, a i ke kuli hei o kona uhalue niai na pana ana a kona lunni- | kehala e koi ana e ike i kana mea i j iaakenwtko a i aloha ai, ke j Akua i liana ai i ke kauaka a waiho I iho la iloko ona he mau keena no jka houluulu aifa* ia mau mea a e | hoohana aku hoi i ke aluha oiaio i haawi ia ma: ai. Aka, ua hauoli no nae afi i fea hnomaopopo itio, ona wahine a pau 1 loaa na hoonaauao mui.kai ia ana, aole no e nele ana ko lakou halawai ana me'na alanui elua ake Akua i j waiho uiai ai na ke kanaka e koho nona īho, oia hei ke aUnui o ba! ehneha ame ke aIoh«. Ae, o keia ] mau alanui elgK, he mau alanui pohihihi a me Hk paakiki, a o na poe a pau e hoao ana e lawe i keia mau alanui, aole no e neie ana ka hahai ia o ko lakou iuau kapuai wawae me na kiKohukoliu o ke koko me ka waiho aua ae ma kapa o ke ahuiui i na hoino o keiaaoa pau a e ku aku no auanei iiuua o ka mea rana ia hana me ka hoike luaopoiK) e pane no kana mau hana oiai oia e ola an-i ma keia ao. 0 ka poe nae he mau inanao maitai ko lakou, i ko lakou wa e ike ' aku ai i keia mau kinikohu o ke | kinaunau iwa£na"ou:i wahine opiol o ke ao nu, o ko lakou"~"Wahi ia o; ka hana o ke kuhikulū aku ia la-j kou i ke al.-mui o &a pono a me kaj po!olfei e hiki ai i ko kakou mau kapuai wa wae ke alakai ia mam alanui o ka pono a me Jka niaeinae £) ka noho ana o keia ao s

V Mio t e ka mea heluhelu,' tia hiki m'ai kaua i kahi o ka hoikeana aku' i ke a«eaTkk h»i«a nui o na loaa "tnarnuli O'kwa kuni kwlīilei ana i na mea hooJiiwa?iiw/i o ka Madimō; se!e Kamilia. * ' Ua piha aku ka huina nui i _kā 150,000 aaja Farapi, ar uji lawe hoi ka )>oe kuleana Moi be eWa pakolu o keia huina.a o ke koona ni» ua eaawi ia i kona kaikaina n me kana keiki. O ko Madiraoeele Kamiha'kaikaina, he opio ia i hoohala i kona minawauia ka noho ar»a m kuaana, aka. i kona wa i lone ai ika make ana o kona hoahana» kaikuaana piha oia mo na manao kaumaha e like no paha me ke kaumaha e loaa ana i kekahi mea ke hola ko lakou pili pu o keia ola ana. Aka. oiai ua hala aku la keia man mea awiu, a e liko no h'oi me ka lioloholo ana o he ao kaalelewa lani a me ka muliwai e kahe tiialie ana. pela no ka hikiwawe o ka poina ana aku aku uiai no ka hoomnnao ana no ka ui nohea Madimoscle Kamiha. s : A oiai au nia ko'u home ponoi iloko o ia tnau la pokole, ua 'iohe aku la au. i ka kani aiia mai o ko'u bele i puka a kii ana imua o'u ka'u kauwa me kekahi pepa i kakau ia me keia mau huaolelo: .' Amana Dewala." A a'pane mai la oia, ua makemake ka mea iiana i lawe iuai nei keia pepa e kamailio'p.u me oe. Kulou iho la au ilalo me kou nalu ana iho iloko o'u. i hea la hoi ko'u wahi i ike mua ia 3 keia kanaka? A oiai au e nalu wale aua no ua ulu mai ]a na honmanao ana ia'u o ka aoao mua loa o kela buke a'u i kuai ai mai ka hale kudala mai E ae aku laia e kono mai ano. A kulou hou iho la au ilaioenoo noo ai ke i ke kumu nui o ke kanaka nana i haawi makana aku i keia hllke "fl TTatY>;līo i m-il-nm iim ni f>k»maiiij pu me a'u. A oiai no au « nalu ia'u iho, ua halawai koke aku la ko'u m«u kiionohi me kekahi kanaka pilalahi loihi i haikea na helelielena e komo j mai ana i aahu ia me kekahi paia lole kaahele, me kn loaa ole paha iaia he wa kupono e palaki na helehelena i na kimnohu kpo e k«lt.iu mai ana yum. Oini oia ī komo mal ai. ua halawai koke aku (a sne ko'u īke i kona uiau maka i piha nie waimaka a e helelei pakahi mai ananohoi a puana mai la oia i keia mau mapuna olelo iloko o ke a m<i ka haloiloi o kona mau i pane mai ni Ke manao io nei au e.ka Mona»ina. o kala mai ana oe i ko'u heltj m°.kaikāi malihini ana mai nei ia nei. Ua makeipake loa au e halawai kaua a e hoi i kela la a oia ke liumu o ko'u hele awiwi ana mai 'nei mt> ka manaolana ana nae aole no paha oe e loaa liku ana ia'u i ka hale nei. Ua ulu. ae la ilnko o'u na hooma uao ana no ka u'i Madimosele Ka milia a oia ka'u i pane'akii ai iaia e noho iluna o ka noho e kokoke ana ike kapnahi. Aae mai la hoi n : a me ka hoopili pu ana i kona l.ainaka ma kopa maa maka oiai na kulu waiinaka eloelo e helelei mai ana mai.loko mai o kona mau maka me ka lioouulu ana h i i koua mau papalina. 'Aole no piha e hiki ia <>e ke hoomaopopo iho," wahi ana :ne kekahi wahi mino a!ja ana o ke ano kaumaha, " i ke kumu o kekahi inalihini e makemako ana e launa kamailio pu me oe i keia liora me ke kulu hoi o na waimaka. Kahe kn wa; i na Kumukuri hanhaa loa, i kau la maluna o na Waiwai hou l«ao na ano Paikini hope loa o keia K«,a Hooilo; i loaa mai nei i ka Hale KuaioB. N. J>aehs •na Alanui Papu Helu 020 i keia nmi;iwa. He kuai hoopikiKa hoona hee ko ka lleiau o na Paikini o iloko o keia tu.ni la ma na wawai o kela' a oie keia ano a i oi loa aku hm ka ka emi i ike luua ole ia ma kei» kulanakaliale i na W' A I \VA l Kl'» LA IA o keia n.tua la nui e uee uia ' ner. * i R kipa mus aej»a!aila i ik? m. - ka i ke emi io elike me kana hoa! - \ ha. !