Ka Oiaio, Volume VI, Number 12, 23 March 1894 — Kulanakauhale Kahiko i Loaa Hou! Hakuia e Frank S. DeHass. KA IMI HOU ANA MA NA AINA I KAMAILIOIA MA KA BAIBALA. [ARTICLE]

Kulanakauhale Kahiko i Loaa Hou! Hakuia e Frank S. DeHass.

KA IMI HOU ANA MA NA AINA I KAMAILIOIA MA KA BAIBALA.

; MOKUNA II j,ALEKANEDERO KAHIKO KAHI I HŌOKAHHA A1 KA NAAUAO | o Helena a me ka Ikē Hoomana Kaiustiaho. I". . i'• . . ! Ke Kulanakanlmle Alii o Alekaneclero ka Nui— Koun Nani o na au kahiko— Ka Faros— Kukulu ia ana ,o ka Hoomaua KaristMliio i nala muaMalaila ke kia lioomauao Ke kui a Kaleopata— Ke Kia Hoomanao a Pomepe—- ke Kulanakauliale Kahiko— Ke ano o na kanaka a me ka nōho ana, apela aku— Ka hanle ana o ka hoao a k« Alii Khedive e lawepio ia Abesinia—na loaepa i hoolalainua ke oki . 0 Suez. ( Haomauia.) Ua hoohiolo ia hoi e TheodQsia ka Serapeuma, ka luakini pagnna hope loa ii)a Alekunedcro, a ua wawalii ia na kii naiii a la>vc wale ia kona waihoua waiwai nui Lewahewa, A ua ele 3oa do boi ke hoomaopopo pu ia iho ka Hale Ilin» o £lekanedero ka Nui a aole hoi he wahi hoailona waiho iho kekahi o ka hale kukui kamahao o £haros. Eia hoi he hookahi o na kii a Kaleopata e ku nei a me ke kia-hoomanao a Pomepe, he pohaku nani ulaula o ke nuo kalai a na Koiinelo, he hookahi haneri kapuai ke kiekie a he umi kapuai ka manoanoa— na hoailona kahiko p keiakulanakauhale kaulana o kona waiwai i ka wa kahiko. Ua holomua aku hoi o Aigupita i ka malamalama malalo o ke alii aiinoku Khedive, Ismaila Pasha, keiki moopuna a Mahomeāa Ali, ke 'lii i hoopa%ia iho nei. He nui na kanaka Europa e noho hookamaaina nei ilo,ko p keia ama; nui na alahao a mo na alawai e kukuluia nei; na kula a me na luakini Karistiano ke hnpfli nei tua na wahi a pau, aiiin kem kulauakauhale o Alekanedero, ke koino pu nei iloko o na poniaikai nui, a ke hoala hou nei i kona poo mai ka lehu one ae o na au, a ke hoihoi nei i kona mau naui i ka wa kahiko a like me ia mamua. He aneane elua hanep tausani a oi ka nui o na kanaka o keia kulauakauhale, i hoolawa ia niui na lahui o ka hapanui o na Aigupita, Arabia, a me Tureko; a i kou pae ana aku o ka mea mua e pa'e »ua i kou pepeiao, oia keia hua olelo bac ( :shecsh - he olelo au e poina ole ai, e like me ka huaplelo alaha i n;i haole e poina ole ai i ka wa e lohe mua ai mai. ka lrvhui Hawaii aku. 0 ke ano iki wale no o keia wahi hua olelo, i wahi makana uuku, a ma na wahi a pau au e hele ai e ukali mau ia ana oe e kekahi puulu o na kamaaina i paa-aahu hapa ia e nonoi ana i backshetshIa oe e komo aku ai i na hale hoomaua mahometa, e lohe ana oe i keia huaolelo backsheesh, ia oe e hele ana ma na wahi pana i ka nuikaikai, a ma na wahi e ae a pau, e lolie ana oe i keijv puanaolelo hookahi haeksheehs! Ohawadgi ! B«cksheesh!! Baeksheesh !!! E like me ko ano o na kulauakauhale a pau o ka 'Hikina, he ololi a lie alanui o" Alekanedero; ua pilia hoi i na kauaka Arabia, na ilio, a me na iakake. E 'ioohana ia ana hoi. ka mea hope,—ka ekake ma | kahi o na kaa alaimi-hao no na liuakai liele ana— ; a lie niea oiaio no hoi he hololioloua kupono loa 110 | lakou no ia auo liaua; o īia ilio llioi, ua like no me ke | ano o na ilio, he holoholi|na molow ;i, aole he haku a I aole he liouie, aka he auwaua wale ilto no. 1 0 keia ka aina o ka papaiuehaua a ka la a me na j moolelo kaao, o ka piha i na manao kuhihewa a me I na hookaumaha ia. He kio e hoi na mea a pau loa o ■ keia aina i na aina e ae n pau loa a ka malihini i ike i ai ma kekahi wahi e alui ana i hele ai mauma. He I ano e ke kanaka Tureke nona ka hooinnlu-poo he I wahi lole i kaliai ia a puui ke poo, me kona aahu ! o na waihooluu like ole, e noho ana e like me ka na | Hawaii nia loko o kona Uuui kuai; he okoa hoi ka ike I aua aku i ka liuakai e naue nialie ana, i ko lakou mau iliu e auk«| aua me he la e kau f . uo 1 ke kulauakauhale aloha ! o ko lakou kaula. o Meea, kahi o ka liooilina kino lopo o Maliometa; a o u;\ j waliino hoi ua uluia a p:v\ nie na uhimaka mai ke jvh> I n na wawae. o nehe malie ana ma o amaanei, mo he la he p.H> uhane,— o keia in|\u niea a pau ke luuluii ia oia ka ike'na a ka uiaka, ua liiko mo ke k.ahi kii moeuhane, a i ike w&le ia no ma na aina o ka Hikina- Ma na aiua o ka Hikina, he kakaikahi loa ka ike ia ana > o ka maka o kekahi wahiue ma na alauui. Aole hoi e ike ana ke kano luK>j>ali\u i ka mak;\ o kana walnn« v j ī «kw mw an», n i kekalii manaaole no hoi a hiki i kii» pan ftna o aa ku.-i: ko ka wa)iiiH> i k« hookaa ia.' u:i aiua "Mahonieta a pau hi> kuai ia na hooj>ahvu a pau, \ ka e koluN kiekie ;\ua iak, e like mo ko ke kamelo a nie | k:\ lio palia, e uk\\ i» a\\;ji ke v\ak ; ka ui&uawa e 'ulo , aku ;\i ka wahiiu . A ~po o ka \uaiv ana> e hoo pA;\ ia ;\ua no na w;\hiyc iloko o kahi o na wahine a aole hoi o ao i;\ 0| ike ia na heleheleua ke hole i »uH u«\ nlanui. lie 01010 \iaut s hoi koU na ua Arabi;\; \vah\u»> i ka mMihiui ua pau ae la koua iuan*o &aa i kana kano; a io ia kvimu, na hookapu ia hiw »a hana noanoa a o hoolilo ana hoi oia \ kon«iftianawa i na hoon\Anao moouhano ana uo ua mea j h»aa ole'iaia- Xo ka lili loa o kekahi poe kane nuwe i fca lakou \vahind aole lakou o ae o hole ka | lakou wahine i jv niahiua o iko auei e ko

il<A<> o L;t imiHina. Tka m;ū- ana o r kahi o na wahi'ie ake 'lli Kb«clive, ua akv» la oia i k« kaukg.- A;tierika e hole e nau» i omaitaaij aka ua olelo aku ke kanlui aule u Inki i kona . ike ke iapaau i ka wnhmf>, ke t>W e ike "oia j kolia lifilehflcgtftj-.no La hilii 010 he>r- iuia Ci Ike 1 ka heloheleua, ua paakiki.aku_.oiiv e īke i kona alelo. Nq, īa mea ua hona ia iho la he f)ftjku lole i hou puka ia nw ke aielo e houpakeo ia ai, a pela iho la i inīei ai ike kHuka ke lapaau i ka mea mai. oka henmhema iiui o ke lii aimoku Khpdive, ma ka hooulu aiia i na pomaikai o kona aina. pia n'o na kailaka kupono a meke elalu, e liiki ai na lav/elawe" ana i ua hana i makemake Ua - lioohaikī' wai" hoi kona kuleaiia mana maloko . o te Awaawā "ololi o' ka Nile, me ka he-luna lohul. kau:tka ke 5 000,000 kiu? īiui"; he lmina e lawa ole ai ka lieluna kupouo no 1 ;kekahi anpuni nui; aka, ma kahi e mamao' akn anft ma kahema akū ona, aia lioi o Abesinia, i.lanpāi i na me(t ulu o ka aina ae. me ka helu kanalea e like me kona ka uui, he waiwai a fibna makuakane i kuko nui ffi. He eoao makahiki i hala aku nei, ua hoouna aku oia i kekahi puali koa kaua me ka uianao e a hooliui mai me Aigupika, e like me kana i hana" aīf me Jxubia Ua helu na mea a pau no ka" holopo'no 'o keia hana; aka lioi, oiai he poe Karistiauo ka Ālie-» sinia> ua hoowela ia hoi e ka lili hooinaua me ke hft aina, ua hoopuehu mau a hiXfpio L± aa ma na hooili kaua ana a pau, a aneane e luku ka puali kaua o ke *lri o Aigupika. , , ; Ua lilo hoi keia mau kuia i men e hookaumaha ai. i ka mānao o ke alii, oiai ua hiliiiai pīha oia e, laaa. -ana ka lanakīl;» oīuolu ia īa ame ka lilo ana mai o. Aheai> »iaj a ua hēle aku hoi kāna niaii hoomakaukau ana a hiki ika wae aua oua i kona mau kouliama naha- f> hooponoporto ua uiea liilii e pili ana i ka hoohui ia ana mai oka aina o Ābesinia, a o kekahi o kfeia $6c oia no ka Bihopa Hoole Pope o Itrusalema, aokekani oia no ta Makua Knhiko ona Coptie xua Aka hoi, aole ka moi o Abesiuia pela e lilo pio wale ai me ka„ oluolu i manaoia, a i kona iva i kauoha ia akuai e waiho i kana mau lako kaua iialo, ua- pane mai oia, me ka leo kuokoa hoaano, "Aole hōi a hilfī ika hoihoi hoiv ana mai ou ia'u i kela a uie keia : kapuai a pau oka aīaa'e \vaiho> la mawaeu» o lenieailema a inft M<ii in mnnm.-n ~,,,.'- ~1. 1, ?Tl — kuikahia maluhia ko laua noho aua a hiki i keia \va me ka uku ana hoi o ke lii Khedive o Aigupika ia moi loane ūo kona mau lilo kaua. *- O kekahi o na han,a nui o keia keneturia ina* aeie oia kft oi loa, oia ka han» ia ana a piui ke alawai' ōki 0 Suez, e hoohui ana 'i ke kai Cla ine ke tifti waeuakonuhonua holna hoolilo ana he $130,000,000 ! He kaifawalu-kumahiaono ka loihi o keia alawai a* lo elua haneri me kanalima kapuai ka hohonu kupono e hiki ai i na moku nuuui loa ke komo iua keia kai-oki me kapilikia ole; a ma ia hana ana e hoopokole āiīia 1 ka loa o ke alamoana a na moku e holo oi mai ropa a me Ameriea a hiki i Inia a me Ki|ia,_ Jje eliina a lie ehika tausani mile. a he hookahi malaiiia okoa hoi ma ka mauawa. ■ - * i : ■■■■■. : - . a . O keia haua kiiulaua aole no ia he haua ]hou na .ka Farani, aka, lie- hoopau \yale ana uo i kekahi haua ntii i noouoo ia iloko o ekolu tausaui mkkahiki i h'ala. l'a hoopaa moolelo ia lioi e Straho, a me kekalii poe kakau mooielo e sie, ua oki no o Rauiese 11., a'l* 1340, i kekaiiī alawai mawaeua o ke kai ula a me\a muliwai Nile, Ua olelo hoi kekalū j>oe e Sethi 1., he mamua i hana i ua haiia.la, ke ,'lii i noho kiaaina aku ai o It»sepa no losepa i kookmau uma ka haua ia ;uia o ia alawai-eli a puui ia aiua, a ke niau uei ny , kje •aua o kekalii o na «}awai hookahekahe wai, ma inoa, a ma ia mau alawai hoi e maheleheje wai oka muliwai Nile maluna o ka wa«gikusfc: kokoke nvai\ma, a ma ia auo i hoopom;\ikaji ia. ;iū lioi na apana e wailio wale a\i:v, 110 ewalu k<.-SK.-4liria luahope ili<\ o like ine ka Hci\xlotu-s ua h<»onm aku la lioi oNeeho XI i keia ala wai-oki» e li<?6Elo ana hoi i ko ola o 120 ,(W o na kauaka ma"bcia a ua hooiina hoī i kekahi aumoku iua ia ala" e*\aafiele ia .Vfevika, Ika w;i oka poe Peresia i tuptiU>~pu ai 1 ka aina, a. m. 325, o Caml>y«!es, »a lo&a aku hoi ke alawai oki, ua hiki kupono ole ke hoe»huit#moku ia; aka ua lioomaemae ia hoi e Darial fifenK k i a Hvsit;xspes t a hamama hoi i na hwkeh? Hoko, o ko au ona \euetum Aa pilia tiou i aeae hiki ole ke liv>lv> moku ia, a *ua haua hoi e ka Tn\]an, i ka hookiuuu o ko kakou nei au. k mai ia niiwiawa mai ua malama pouo ia j»'hiki wale i ka wa i a hana ia i\ī e na 'iii Kalipa ArabiA. s ,. Ua waiho ia hoi na Xa|*4<*>na 111. ♦* hana nui o na au ma ko auo kelakela, nis kj> 0 ke alawai ma Meiualohu a me na Lokv>^«iĀ, * maī kekahi fc*i a hiki i kekahi kai a us lil«> na holoinua mai kona iā aua e likHs k* holoponoi kvuva kk*k\ilvm lloko \v 1 l*M Ua mn o na wv>kow i holo sk>» »ui o k'a e *ua i na ohu?» >w loaa mai na nkuukana a nu' i\a ukn o*n»a «H htW*!*ku 1 ka SsV?.\\3i»X a eia n>» ke pii «iau nei ia i kela a me keia Kiakahiki. " ** : f * Euelaui ka nua i lKvpaheixehe4ie i k& HU ohaua ke hana ;a, oia ka mua i jx*maikaīv aui i 3toua /wa i j\*u. ai; a uo kona ike i k» waiwai uui o ko«i* Alawai Oki o Sue. v.o ks lauua *as'- ww' kona mau riuaUau ma Inia Hikiua, ua ko'. aku hoi t ko # ko Slhe-.li>e kuleaua iloko o keia haua aui; a "£te kupuni o uia koua linia* e liīo aim i*t> * vte wale o kpia ata\v;a?pki aka C pau; *■«. aiia U uiaua Q a uie ko ua. HiUua » V\i\v | ! * " ■ 1