Ka Oiaio, Volume VI, Number 13, 30 March 1894 — HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha Mon M. Duvala Iloko o na hoinainau hooioipo ana me na Ipo Ekolu. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha

Mon M. Duvala

Iloko o na hoinainau hooioipo ana me na Ipo Ekolu.

MOKUNA IX. MOKISNA XII. Ko lohe m-ii I.a anei oc e Natifo ia'u? E lnn koko aku oe i kela hupo aole loa o,n mnk'em'nke e ike huo iaia. Ua hele au a ululiua ika poe e hele-mai ne! e ike ia'u 110 ia niea" hookahi wale no, tne ko !akotx uku »n;ti boi ia'u. a īnunao iho l i he ha «ia mii ka lak'-u i hana ai. Ina paha o keia poē e hoao nei e aiakal mai iloko o ka makou hana o kn hilahil-A a e ike lakou i ke ano nia«ii aoie loa palia e ia lakou kc kulana o ke kauwa hookomolole. Aole! Ak?„ u«, mat\ao paha lakou ō na h«3ohitvahiwa arra me na duimaoa, na kaa, a me n.a mea makamae e ae he kumu nui ia e -alakai ■hewa ai i kekahi poe, a o ko lakou hilinai pi.ha hoi i k* lakou mea c kamai'iio nian «i oia' kekalii mea , hoouluhua mni ia'». Aka, o ke ano iho la no ia o keia poo, e koi mai Ana lakou nia na «no a pau e nku akn H pnpalua inamua o ka lakou e haawi mai ai, a lie hikiw.'wo hoi i ka hana aim e ino ai keknhi y,oe, a ina e hulihia a'e ke au a liJp'lakou i mea ino, oia koke jho la «o ka wa e uwe a'i o na niho ma h'o il'o ul^. B akahele ke knmailio ana e ka Madiiftoseie, w«hi a Nanie, oiai oe iloko q ka haawiaa a ka mni ilnkoo keia ahiahi, =■ No ka .lihilihi loa no hoi pnha kekahi o keia lole, wahi ana, a 'wehe ae Ia i kona kaliki. K'kii aku hoi oe i uhi pumehana no'u. A aulfta o Pfcrude,na? Aole oia i hoi mai a hiki i ";?eiā nianawa k a e hoouna iu mai ana ia iauei i kona wa e hoi ae ai i ka hale. Oia lalau no hoi ia. He hikiwawe loa kōna loaa ina oe e uiakemake ana e ike iau, aka, aole loa e e hiki iaia ke hana mai i kekahī hana nō'n ina wau e makemake a|M. ike no hoi in.eia a»i il<>ko o le kali aku no ka panejana i hele t kku uei, peitēi no nae i:t e hoohilau mni ai i o a ianei me ka hoi ole mai hoi e hoike ia'u. Malia paha ua aua ia mai la oia? Pehea oe i lkēai? E kii kokeaku oe i mea inu nu maua, Mohope oe hoop.'ino la oe iho. He oi loa aku o ka pono. ii iawe . pu inai i noaii hua ni, i manu. a pela aku— e lawe koke mai me ka awitri oiai ua lot ia au, Eai anao» me ,au, wahi ana i pane mai ai iau a e lawe aku hoi i keia huke e heluhehi o'ai nu e kaawale uku ana iloko o kou nimi komoloto no kekahi jnau niinute dokole loa. Akuae la oia iluna mc ke komo ana aku ilo*ko a nanowale A e holokolo «na hiji au iloko o ka rumi oiai j I'enKlena i komo mai ai a ouani mai la: A-ha eia ka oe innei. Auhea kr. hoi o Kamili? Aia ilokō oka ruiui komo lole. Alaila, t- kali uialie aku ao maanei nona. Ua manao loa o Kamilia .iaoehe ui kuili puuwui o<i. Ua anei oe ia mea? Aole. Aole anoi i hai aku iu pela? Aole ]i»:i A pehe oe 1 hik; nmi nor ianei? I helo tnai nei im h u i «u e ike iaia? Iwaen.i konu anoi o ka p«r? 0 aha ia la li<»r, Ui, l;o a.io puanuanu kona hookipa nna ia'u i kqja po. O'kou manao pnha ia? 1 lawe uiai nei au i keknlii nuhou maikai nana, Ai na jvela,'in pono, Hlaiīa, o kana han i atiei ia o ko kaiii»l īio {ip'ii.

Ao. mnhope iho o kou liaalele ttnri.ilio ia uiakou me ko healoh: Gasatona B.- ' ; o kona inoa ne hoi paba ia, ea? ; Ae, aka, aole paha o nolo ana koi; minoaka ana i na oe e hōomaopope ana L- nn ir>ea T huna a Gasatona i hai mai ai ia,'u, oiai nae, aohe no i maooopo ioa ia Perndena ko Gasatona inoa. He-kanaka ui maoli no hoi kela. >vahi ana, Heaha ia kana oihana, ua ike no anei oe iaia? - Hp huina nui o $20,000 dahv P.arnrii ko?ia loaa o ka makahiki. A-he! Akā, e pili ana hoi ia oe.; o kana mea wale iho la no ia e kainailio )flau ai, me. kona mnau pn anft mai hoi ia'u owai ia oe, owai la ka'u īpo. a me ia tuaū ano niuau e hiki ai no ia oe hoomaopopo iho h.e mea mau ni"a-,vaena o na ipo ulua, Me ka mahalo, aole anei e hiki ia [>e ke hoomanao, a e hai_ mf i ia'u, hoaha la kana komisinft i haaAvf aku ai ia oe i nehinei? Aale la —koe wale iho no paha kona olelo ana mai ia'u e kipaku ikn i ke Kauna. AJta, i keia wa, Ua halawai mai' ia'u hookahi, a oia ka'u i lawe mai la i ka haina īaia i keia pn. A o ka pau ana, iho no ia o ka PtTiidena kamuilio ana.' komh ilna iio ui uohea'nei a noh<i ma ka noho, aka, i na p'iha ooe kekahi mal.iiia, heahn !a knn lvaīa i!oko oia nanawn, e laa kona ni noh p a ma>;i no, a j>ane mai la ia Terndena 1 lea i ana aku. A pehea aku nei hoi kau huakai * Perndena. ua ike aku nei anei oe ke I)uku? Ae, A heaha mai nei kana pane ]Te oie loa no, koe wale no ua haiwi mai nei he . līeaha? He eono tausani Aia anei ia oe? Ae. Ua kaumaha anei oe? Aole. Alofta ino no kn hoi ua wahi ele* kule nei a'ii. Ma keia wahi aole e hiki ia : U ke akn ia oe, aoU Kamilia wa io ia i lalau mai ai i ka leUi, a hooinaka mai la no o Perudetia e ka* mailin- • K linoniaopo])o iho oe e kuu kaioiai kana aole Joa i tnanao inai niai ka la If> r»ai, a ina ie mea hiki ia oe ke haawi -mai ia'u ekolu hanen dila Farani ia'u, ilaila. ua I'ke no īa Ine kou ha.na •.na m.ii ia'u ī kekahi mea. E hoouianawai oe npopo-no ka nea. ua aumoe loa keia \va, a aole īoi e hi'ki ke loaa ka mea nahaha i iei* manawa. Mni poina hoi ha oe. E honmanawanui, a e ai hni ni« naua i keia manawa". Aole palia e liikī, oiai, aia o Kaie ee kaii imiu-la.ia'u i ka hale. AlaiTa, oe e Amana neheu loi oe e kt u Kaiuil : a. wahi a Perulena uie kona ku ana ao iluna no ia hoi atui 1 kona hoine, A hiki inai ia hoi ua ui Kamilia lei i kona luahu ume waiho da!a :ne ka lioolei ana īho i ke dala iloko :ne ka huli. ana mai o kono m&u ;naka poniponi ia'u a pane mai la: E kuu 4 Amana, e oluolu ae e hookua iki mai ia'u. e lioi ae ai\ ma ka:ii moe, ōie ka hooaiii ana iho hoi o iekahi mino aka'aiiii o ka \vahl7re ji oiai i ia i'puana ae ai i keia mau iopunaolelo. A peiiea hoi oe e kuu Anoana, a.oie anei oe e pono e hoi pu mai ma kahi moe m« kau Kamili? A;a mai paha ia oe, a o ka hooko ivale ,aku no hoi ka'u, oiai eia la K.e hone ae nei, ilone i ke kUEiu o ka Hala, A he bala oßka be aloha. 1 ka pulale"a mai. E netnee mni oe a pili pono i hiki aiia kaua te kamaiho no ka kaua papakuhikuhī o ka hana hooniniu huila o keia po. * A oia ko'u wa i hoomanao ae ai i ka Perudena mea i kaniailio inai ai me„ kona nalu ana iho hoi iloko o'u no ka oiaio o kana mau olelo a pau oiai na haawina o ka waipahe' tue ka nnnalio malio e hoonmij*c nei me ua ui uohea nri, a puana hon mai l : v oia iVu eue ka lUlhu ana mai i ka'u iima ī ka i ana mai: E ohiohi eo e knu' Rtoriapina Amana e k'aK mai i ko'u ano hehena i keia po. Ua luki loa ia'u ke kala aku iha he hewa U'.i kau i haua ai. Ua aloha anei oe iau? Ae, ua pupulo au no ianiea. Alaila, ho'mea 010 ke ino © ko'u noa? He mea ole ia. He hiki ia oe ke hoohiki mai no ia mea? Ao, Olai no maua-e hoiuainau ana i ke kamua ko»po :r.ai la <

Nunie rce ka mea ai a me hookahi omole wainft oke ano maikai loa ma Fare ni wale no e loa% ai. * A wahi hoi a Nimie i pane ma! ai ia'u. Oka lamal hoohuihui ia, aole na'u i hana, āka. ua manao au ō ka omole waina oia ka mea kupoia no oe e ka MonasiiVa, aole anei peia? fle mea oiaio, wahi a'u me ka hoomau no nae o ko'u nana 'ana ia Kar/iiJia. E hooneenee mai hoi oe e Kanei L ke pakaukaun kokoke i ka moe. i e hoi oc e hiamoe, a na maua no uiaua.K naku aku i keia po, 'E ki anei an a paa ka iouka e ka Madimoseie? Ae, a mai ae aku oe e komo uiai kekahi mea a hiki i ke kakahiaka > ka la apopo. .Ua hele akn la o Naire.no' ka' hooko ana i kana apana hana. a ua ii iho'sa maua. ua inu, a ua hauoli noi e like no me ka mea maa mau i na ioo elua, a aole i liuliu haule aku la iloko o ka hiamoe kulipohpo a oia ka'u 1 hoomanao ae ai i keia i hoooaanao ae ai i keia mau wahi lalani melo: Nani wale au e ike nei, I ke kiowki kauu a hai, Moani ka i»ua 1 Hiilawe, I ka Jawea ia e ke kehau. Oiai no..maua e ana iloko ) na mapuna a ka noe o Hauailiki > ua po nei, a me ka hoouiaha ana tioi i ka uuUuhiiuhi o ka hele ara i •ea loa a nie ka lau'a b Alakai, 1 ka uakaikai lani oka helu ana i na lioku powehiwehi ola ia ko akou mau kukui maka e ka ■in-fra i ha'na. maluna hoi o ka paluin iele a Melewila, oia no ko maua >va i lohe aku ai i ke ka:u-ke ana nai o ka uwati -kau" hale, e holke ina hoi o ka hora 4 ia o ua wanao lei, a ekueku ana ke kv;ekue o kuu Kamilia 'nia kuu aoaouie ka nana--1« o ka leo i ka i ana mai: Uu ao kaua e ka Inuwai. Ae.'eia.la lioi ke pa nei ka roaeani kilipoe'. Ae, «a lohe aknln pe i, ka iwati kau hale i ke kani-ke mai a? Ile kāni nna no ka hora 4 ka,u i ohe aku la. Ae, e hookuu palia Kau e ka hoa keia kakaluakn, a kahi wa aku uo lui ia. Ua hiki, a pehea kou uianao manua o ko'u huli hoi aua. e Kamau ki:iha naha i olu, 1 pehee ko puu ke moni. Aole paha ia lie mea hewa e kuu \uiana, wahi ana, a haule hou aku la niaua e ike i ke Anu » Hauailiiei, » I ka pela nolu o Hnlei, Alia ae e ka ua noe, E alai nei ia Kauwiki. Ea a« !a ko'u poo iluna no ka uaknukau ana i ka huli hai mamua hai o Ka o ana inai ona kukuna malamalama o ka ia. a oia ieo'u wa i hnii aku ai a pane aku la i ua ui nohe* MaelimoEele Knmilia nei: Eloelo kaua e ka hoa i ke paio? Ae, wahi an'a, nō ka hoopulupe % paha e ka nauīu, O ka hooi ana tiku paha keia la ikealoha? Aole wale paha aia, aka, he uwe pa sila paa loa pahā no ke aupuni Alaila, e huli hoi au ano ea? Ae, e wiki, oiai he hele kakaliiaba nui mau mai kuu wahi elekule Dake i ike ia'u- A ina ©ia e niki mai ana. o hai ia akv> nn» oi» eia.no tv\A ke Kiamoe t\ei, a o kona feali i(io la uo īa a hiki i ko'u ala ana. Lalau aku la au i ke tx>o t> fe\\u Kamilia, a kanu afeu Li au i ko'u ihu me kon», e hooma-n ana hoi i ka honi hope o keia kakahiaka me na wai leīe huna a ka manu, e Aloha no au i ko maka, Ko ihu waliwali na'a e honi, Koe aku ke kino waiolu, A no kekahi po hou aku. O ka wa hea la ka inanawa kupono no'u e ike hou īa ai oe e kun ipo aloha? E kuu ipo aloha e— E mahu mai, A ka makani, E lauwili nei." Mamua nao o kou hoi ana, e hele akn oe a e lalau pu aku i kahi ki puka g»la o ka iiuika mahope nei o o kuo rumi oiot>. wehe'aku o i kekahi manawa o keia Ir e haiawai ivku ai oe me kau >:a«oha. A oini hoi o kau hana wale aku no o keia hoolohe wale no i kau kauoha nolaila, mai hooknli iki oe. Ae, a ina ho\ au e noi aku ana i kou oliu.iu no kekahi mra. pehea ia? He#ha la kou makeoaak*? Na'u no ho» e paa keia ki. Aole lo:\ av. iae aku \ kekahi >«e» e iawe 1 ki. Aole anei e hiki ia oe ke ae m<ti i ka'u iioi, oiai hoi u« eha keia puu- : w;u »io ko aloha i,i o>>.