Ka Oiaio, Volume VI, Number 13, 30 March 1894 — Ke Koho Balota Elele. [ARTICLE]

Ke Koho Balota Elele.

Ke lioike aku n-1 makou iiuua o k ) makou LaHiui Hawa'i ponoi, i ke anO nui o keia li ina kolio haloia E.ele hana Kumukan.iwai; i mea e h >ao kanak a ae ai i;t kakou, a i loaa hoi ia kaku:: ka noouoo kaiuika makua e pili aiia no ka kakou hana kupono e han.i ai i k(i ! t w«i. U ko makou ike, a uie ko makou hiwmaopopo niaoli ana nia ko ano oiaio m ioli; o ke Aupuni Kuikawa, he Kahu no oiu, a he Luna hoojM)nopoiw, a he Mea Malama i ka waiwai o ke Aupuni Moi, a hiki i ka wa e hoohol"ia mai ai e ke Aupuni o Anierika. ka me» nona pon<ū īa kuleana Aupuni. Ma ia mea. aohe kulenna o ke Aupuni Kuikawa e k.ikuUi ai i Kup.iukanawai yo na iho, oiai. he aupuui ku i ka wa wale no ■»ia. ("he de fecto hoi). Ina i aeia ka hoohui aina; alaiia. ua hoopauia o Kuikawa. a x ina hoi i haiile loa ia nianao hoii-

' hm aina, alaila, 'ua hoi hou 110 ia i i ko aupuni kumu, oia no ke Aupuni i Moi o llawaii nei. J O keia ka mea pfllole| maoli, a J me ke kahua s o ka oiaio, ina i hat ■ haiia mamuli p ke kaulike, a me ka . ! mna 0 na iahui naauao. • . | No keaha la 1 hapaiia ni keia hana ; koho Elele hana Kuīnukanawai ? , ke ano 0 ke Kumukanawai a lakon , e hana ai ? , , I ko makou hoomaopopo ana, 0 ke<a naau hoao a»a e hoohana a kakou e ! ike hei, •he hooko ana ia i na mea i uoonoo mua ia, e koi ana me ka hm;vi ■eaika a ine ka hana nlunu, 1 1 liiaa ak .1 ai ka ae dna 0 ka Lahui ' līawaii ponui o ka aina, e apono ! aku i ka lakou mau' hana hookau- ■ maha, i lilo lakou i poe al-ii hookauwakūapaa nialuua iho 0 kakou. ['<i noonoo nui lakoU nie ka hinmoe ulp o krt po; a ua akaiiuii no ka iiui ana i wahi 110 ka niake o ka Lahui H.'inaii. aka nae. ua aloha i inai rff> nae ke Akuo kakou; a ua liookaakaa ae oia i kō kakou mau' niaka, a ua lioonakaliaka hoi i fco Vakou. niau pe]ieiao, a tia haaWi mai Kof ia kakoa i ka naau'noonoo, e hiki ole ai ia kakou'ke i na mea a lakou i hana mni ai ih kakou. a me ko kakou MoiwahiiH', iloko ō ka inakahiki 1893 i. hala iho nei. 1 ka hooholo ana 0 ka Aha Kuka i .na oīelo hoohiki d pili ana 1 ka poe koho ba)otu; . ua ike k/ikoa ia ūiea; i kona hoea mna loa :<rui nai; a ua holo ae Ja. ka lia, a uie ka maeele iloko 0 ko kakou maa punwai Aloha Alii; a me ko kakou Aupuni Mui. " O keia mau h LKolelo i" hookomo mua ia iloko o ka oieio hoohiki; oeaei:— — "Ke lioohiki nei au iniua o ke i Akiia Mana Loa, * * * * e kueloai i ;iku au i ka haihoi iiou ia o liiliuo-' ka!«ni, a o kekahi ano aupuni Moi hoi," * * * *. He mea i.i nat-.a e hoomokumokuahua i ka nuau o ke kannka Hawaii i alohn oiaīo i kona a'na hanau j a me kona uto : ; a he mea 110 ia, e koī ikaika ana iloko o kona puuwai e kupaa no ka nianawa iiimU loa. 11 e iioole li:n i na hana a na enemi | lokoino, Ua mahalo loa makou i ka Ka- j i-freto~giw k a i ana Ht7inn nre haiunana, no ka hoolaha ana akn i ka! Enanelio o ke Ola; Aka. ua hoowahawaha ioa. makou i ka Mahomedai ao ana aku. tr.e ke Korana a me ka ! pahi kaua, no ka me;i, aole ia ao ana i alakaiia mamuli o ka manao' lanakila a kuokoa 0 ke kanaka'. i Pela hoi. aole if a makou i apono i! na kukul'i aunum ana, maluna o ; j ka hana hooweliwel'i, a nie ka hOO- j j-baiki mana; ine ka. lona' ole ,o ko ; i lanakila knokoa o ke kanaka nona | ponoi iho. | KK KUKI'LU KUMUKANaWAI o 1887. I E ka Lahui Hawaii ponoi, ke ho-: ike ak'u nei makou ia oukon 1 ka mea i hmīaia i fea Moi Kalakana a! ine Kona Lnhui iioko o ka 1887; a ' peneinoia: j I < (E nana i na aoao 370, 37L o; i ka R.uke Hoike a Komieina 15!ount; | Mahele 2°,. ma na olelo iki a Ala- j | paki F, liauka i laweia) Ninau a El/nnil:— Ua ae akuj i anei ka Moi ( Kalakaua) i ke koi i j j Kuiuuknnawai hou,;\ i Aha. Kuhi- ! j nu hoi i hoomaopopoia ke ano ? j ! Pane a AlapaH KauAa: —■ O ka ! ; inea n,ua. ua ae Oia i Aha Kuhina j i hoouiaoi.iopoia e tireen. 0 ka Ah:> | I Kuiiina nuui, ma no o Mr. (iiliKon : . a nie ekolu i>oe Ilawaii, u,i haalele : j:e niai lakon lie eiua a ekolu la ma-' i u\ua ae, « iloko e ekolu a eha pahf. ; ia, ua hiki mai k» Aha Kuhina me! I ke ICiimukiin.<iwai. j j Niiuiu, O ka Aha KIHi ma hoa ? j j Pane: O ka Aha Kuhina i noho | j ia e Mr. Green, he Klihina no ko na j Aina E. Mr Tinirnto», he Kuhina ; j Kalaiaina, Mr. 0. W. Ashfo r d, ha ; j lioio Kuhinn, a nie Mr Codfrev j j Rrown. he Kuhina Waiwai. : 1) :t kii i.i n« :ui i ka auiua la o ! ka ta 5 o.luhi'*(lBB7) e hoohiki i k« \ j Moi i kē Kumukaunwai. ī ko'u liiki ana a!:u i ka Hale Alii. ua! ; atyoakoa ae lahou ilaila. A na ni-; uau mai ka Mui ia'u ma ka olelo' Hawaii; i na paliii he oi ae ka pono' [aiae.kakau iiioa ia inen, a aoloj liaha*' O.elo iujli au, M Hc moa po-1 no ia Oe e ke ao aua a Kou ! mau Kuhina" l'a kakau inoa Oi« ~*ia Un a —Ua kohoia nnei keia Aha Kuhina inaimiU o%e kui ana o ka !.hahiwai uiakaainana ?— Ae hoi. Xina u;—Alaila., aia hookohu nma la, alaila, lawe nmi la lakou i ke . Kuuiukanawai o 1887 ?— Pane, —-V! hoi. Ni'Kiu; —AUila, kakau oia? Pa>H", —Va kakauoin. A7)ifii<l r a waiho niua ia aku auei kela Kumukanawai ma kekalii kolui halotu akea aua, no ka apono iike. ia mai? Vane\ —Aole, ao!e loa pela. Aole loa he koho haloln i haawi ia e apo no ana i ua Kumukannwai ala; aka; ma kona mau mahele pauku iho. e' hoakaka iiiia, aole loa e ae ia keka- j hi e koho halota, aia wale no, a ae ' oia e lawe i ka hoohiki e kokua ī ke; Kumukanawai. A ma ka hekinal nui o na poe i koho ma ke koho ba ! hita ii'.iu loa ana, na nianao ia, he hooiaio uiaoh Htuv,inai no la, i ka ai>ouo inaoli ana i ke Kmnukana-; wai f • A7imu ,—ī na o pau loa lakou i ke koho halola, alaila, na manaoia ;

ua ai'ono Kuinukanawai ?— ■ ■ ■"■_ i Pane; —Ae hoi. Aole du manao j he heliina-uiu o lakou e hoole ana i ka hoohiki ana ia mea. ' Ario ke h<wmaopo])o la Kakou i ka liana a Alapakj ma iloko o"" ka . 1887, e pili ana i kahi o k'a hana " iīi!\alen, iT3Vv ai na'kanalea Hawaii ' f ka hoohiki nn.nmli o la Kumukanawai AluiH'.. A ano hoi i keia wa no, ke !aweia mai nei he hoohiki laweola, e (,nou ana e hoole ke kanaka Hawaii. ī ,<a ana 1 e lioihoi ] hou ia Moiwahine -Liliuoka 1 laiii; a e hoole i na ano Aupuni Mou ja pau loa, ahula, e loaa īa ia kahi ! ; pono koho, e kailHa aku Si kona i pono liope _ . ' 1 Eaw an'ei Hil boe Hawaii Aloha j Aina ia mea ?- E ae anei fia ftoe :,k'upono i ke koho. e hele -e kuma kaia i kona n)au ijono?-r Heaha ka j pomaikui i ko kanalea Hawāii kt j loaa iaia kahi'm.aim koHo balotā, a j , iilo aku kona iV),iu pono pili paa a'] , pau loa ? Aole loa Aole tto lloi!! - j He liiea poiiO i ka ī.ahui e kupaa : niau. a e noho me ko kali i ka nana hopo a ke aupuni o Atneyka rio j [lawaii nei. j. HAWAII PONOI.