Ka Oiaio, Volume VI, Number 26, 29 June 1894 — Page 1

Page PDF (1.18 MB)

This text was transcribed by:  Margaret Innes
This work is dedicated to:  Michael J. Romanowski

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

HE MOOLELO HOONAUE PUUWAII

NO

KA UI NOHEA

KAMILIA

OKE

Kulanakauhale Alii

O

PARISA

ME

Kana Ipo Aloha

Mon M. Duvala

Iloko o na hoinainau hooipoipo ana me na Ipo Ekolu,

MOKUNA XXVI

MOKUNA XXV

         E kuu aloha ua kulu iho kou waimaka me ka ehaeha iloko o keia wa no ka hoomanao ae i ko kaua wa e kaawale aku ai aka oiai aole e hiki kupono ia ke kamailio aku i kou makuakane e laa ka pinapinai mau mai o kana mau olelo na nohe mahe iho au me ka nalu nui ana iloko ou i kau mea e kamailio aku ai ua maopopo lea no ia oe e kuu Amana ua aloha loa i au ia oe nolaila aole paha e nele ka hiki ia oe ke hoomaopono iho i ke kulana kupilikii i halawai mai me au iloko o la mau minate o ka ehaeha.

         Ua hooi loa ia ae@koa manaopaa mamuli o ke ano hoopihoihoi o ua mau minute ala a o ka hopena oia ua ulu ae he mau manao hou iloko ou me ka hoopili pu ana i ka paia @ na hora hauoli mawana o kana i na la i kaahope aku ai.

         He mea oiaio ia wahi ua i ua makuakane nei ou manao anei oe he aloha io kou i kan keiki.

         Ae wahi ana.

         Aole paha?

         Ae.

         Ua ike no anei oe o kona aloha ka moeuhane a me ka manaolana o kou ola ana.

         He oiaio ia.

         Ina pela e upo mai oe iau a e honi mai hoi me he mea ala owau kekahi o kau mau hua mai kou puhaka mai a o kau apo ana mai iau a me kau honi ana mai iloko o keia mau minute o ka ehaeha he hoailona ia no kou sila ana a paa loa i ko kue ana i kau mea i aloha ai a mamua ae o ka hale ana o hookahi anahu@ mai keia la aku e ike ana oe i kaa keiki iloko o kou polimalia paha iloko o ke kukuluaka ua ola kona mai aloha na ka wa pau ole.

         He opio ae o ke kulana naauao wahi a ko makuakane me ka honi pu ana mai hoi iau a ke manaolana nei au e kokua mai ana ke akua ia oe a o kau wale no e makau nei aole loa paha e ioaa mai ana ia oe kekahi mau pomaikai mai kau keiki mai.

         E hoomanawanui oe a mai pihoihoi @oi olai e hoowahawaha loa mai ana oia iau a e hoomaonopo pu iho no hoi oia eia au ke olokea ae nei i ke pani hao mawaena o maua a elua.

         Ua kakau koke au ia Peradena e hoike aku ana iaia i kou ae ana i ka Kama de N. mea i makemake ai  a e hoike pu aku hei iaia e paina ahiahi pu mana me ia ia ahiahi.

         Ua sila iho au i ua leta nei me kou noi pu ana aku hoi i ka oluolu o kou makuakane e hoouna aku i ka mea nona ka inoa mawano oiai oia e huli hoi ana no Parisa ua ninau mai ola i ka mea o loko ua hoike aku au no ka holomua wale wale no o kaua mea i makemake ai a oia pu kou wa i ike aku ai i kekahi mau kalu kehau elua i haule iho mai kona mau lihilihi maka mai a hoomaopopo koke iho la au o ka bapatiso ia ana paha@ ia o kou mau hewa a maemae.  Ua haalele iho o Duvala iau a ike iho la au  iau iho ua nele me na manao hauoli o kekahi ipo a i kou wa i ike aku ai ia oe aole loa e hiki iau ke kaolei mai i kou mau waimaka.  Ua pololei anei au, he niuau nei au ia oe i keia ninau iloko o ka ehaeha o ka mai nui o keia la au hoi i manaolana ole ai e ala hoa mai ana kou poo mai kahi moe mai.  Ua maopopo no ia oe ka nui o ka ehaeha i kau iho maluna ou oiai ko kaua kaawale e hookokoke mai ana.

         Ua hiki mai kou makuakake ilaila aole me na manao e kokua iau aka ua ike no au he mea hiki loaa lau ke lawe ia oe a lilo nau @ioko o ia wa koe wa koe wale iho no kou manao ana o huhu oe iau.  He hookahi nae au mea e hoike aku ia @e e Amana a malia paha aole oe e hilinai mai oia no kou noi ana aku i na mana lani e haawi mai iau i ka ikaika a ua loaa iau ia mea mamali o kona lohe ana i kau leo uwalo.

         A owai la ka mea e hiki ke manao owau Kamilia Gautier na hoouluku ia no ka noonoo ae i kau ipo hou.

         A o ka hoopoina ana ia'u iho ua inu nui iho la au, a i ko'u wa i puoho ae ai ua ike iho la au eia au @luna o kahi moe o ke Kauna.

         O keia iho la na mea oiaio a pau, a pau ia e kaupaona iho ho'u me ka ka haawi ana mai hoi i na h@kala ana e like me a'u i huikala aku ai @ na hewa au i hana mai ai ia'u.

         O na ehaeha o keia po, ua maopopo no ia ae e like me a'u, aka, @ae, aole paha e hiki ia oe ke hoomaopopo iho i ko'u kulana o ke kupilikii olai kaua i kaawale.

         Ua Iohe mai au ua ahai aku kou makuakane ia oe i kahi e, aka, ua hoopuiwa nui ia au i ko'u halawai pu ana me oe i ke Champs Elysees.  A mahope mai hoi o ia mau la, ua halawai mai la au me na poka wela o ka hailiili mai ia oe mai, aka, ua lawe ma@ au ia mau mea ma ka maalahi, oiai, ua hooia maoli mai no oe ke mau nei no kou aloha ia'u.  He mea makehewo pa@a no'u ka hooia ana aku ia oe e kuu Amana i ka nai o kau i makana mai no ko'u aloha hope loa i haawi aku ai ia oe, a me kou hookuke a@a mai hoi mai ka nani mai hoi o Parisa i kekahi wahi iloko o ka eha kukonukonu a ka mai, e hiki ole ai hoi iaia ke hoole aku i kau poloai o ka hooaumoe ana me oe ia po, a i ano pupule hoi me ka hilinai e loaa mai ana @a hoopomaikai ana no ka huikala ana i na hala o ke au i hala a me ko keia wa.  Aka, ua loaa no ia oe ia kulana e Amana, e laa kou uku kiekie, ana mai no ko'u mau po mamua ae o kekahi mea okoa.  A nolaila, ua pau ae la kana, e laa ko Olim@pa hoopiha ana mai i ka makali@ @ ka ehaeha me Kauna de N-. a me kona hoike pu ana aku hoi iaia i ke kumu nui o ko'u haaleie ana. I Ladana iho nei ke Kauna de G. a oai mau no o kona ano ohaoha o ke ohohia. He kanaka oia i hemolele kona naau o ka hoohamama ana mai i na waha elua o kana eke dala, aka, aole loa he hiki ke hoopiha ia kekahi makalua o kona puuwai me ke aloha o kekahi wahine. Ua hokipa aku oia ia'u me ke ohaoha mui aka, ua makau nae oia i ka hoike maopopo lea ae iaia iho oiai oia he ipo na kekahi lede o ke kulana kiekie.

         Ua haawi ae oia i kekahi papaaina ahiahi, a ua hoolauna ia aku hoi au i kona poe hoaloa , a mahope iho o ia, ua lawe ia aku au eke kahi o kona mau hoalaha.  A heala ha ka'u e hana aku ai? E pepehi anei au ia'u iho? Ina au i hana pela, aole loa e hemolele kou ola ana me ka hahai mau ia mai o kou alahele e na kiheahea o ka poina ole.  Ua kokoke loa au i ka luakupapau, a aohe paha o'u uha ne iloko o keia wa.  Ke pii mau nei ko'u mai iloko o kela a me keia hora.  Ua hele mai nei ko'u wahi kino i keia wa a oki loa, e laa ka wiwi a me ka haikea maopopo, a he mea hiki loa hoi ke hoomaopopo ia mai e ka poe@ ake ana e kuai mai i ko lakou aloha.  O keia iho la ke kulana o ko'u mau la i keia wa.  Ua kakau pu aku hoi au i ke Duke no ke dala, oiai ua nele loa au i keia wa, a ua hele mai nei hoi ko'u poe a'u i a@e aku ai me ke koi ana mai me ke aloha ole i ke dala. E pane mai ana no anei ke Duke? Heaha hoi kou mea e poho ole nei i Parisa? O kou hele ana mai e ike ia'u he hooluolu ana mai no ia.

Dekemaba 20.

         He ino loa ka makani, a e haule mau ana hoi ka hau.  He ekolu la o ka pii ikaika ana o ka fiwa ia'u a aole loa e hiki i ko'u manamana lima ke kahakaha iho i mau @aina nau. Aole uo he mea hou. Ke hahu mau aku nei ko'u mau maka o  ka ike iho i kau leta i ka hiki mai, aka, ua nele au ia mea. He mea oiaio no paha, o na kane wahine ole aole loa i loaa ia lakou na haa - wina o ke aloha o ke kala ana mai.  Aole no i pane iki mai ke Duke. Ua hala hou no o Perudena ma kana huakai i kahi e ka poe a'u i moraki aku ai. Ke Inai koko nei au, a aole no e nele kou ehaeha ke ike ae ia'u i keia wa.

         Ua pomaikai oe iloko o ka hauoli no koa lualai ana malalo o na ao pumehana o ka lani a aole hoi e like me makou ka pupue iloko o ke anu me ka haule mau o ka hau.  I keia la ua noho, ae au iluna mahope aku o ka pale pukaamani e nana ai i na kakoo kanaka e kaalo mau ae ana, he mea hoi i pau mai ko'u mau la no ka wa mau loa.

         He kakaikahi loa na opio i waihe mai i ko lakou mau inoa, a aole nae he poe nana mai i ko'u ipuka aniani.  Ke hoomanao mau nei au i na la o'a iloko o ka pilihua a ka mai mamua he wa hoi aole loa au i kamaaina kupono ia oe, aka, ua hele mau mai oe me ka manao o ke aloha o ka ike ana ia'u. Ae, a ua mai hou hoi au i keia wa. Ua alo kokoolua ia e kaua na malima eono i hala.

         Ua aloha aku au ia oe e like me ka hiki i kekahi wahine ke aloha aka, aole loa i loaa mai he wahi leo o ka hooluolu. Ina no paha oe i Parisa aole loa e nele kou kipa mai.

Dekemaba 23.

         Aole loa he ae mai o ko'u kauka e kakau au i na la a pau. O na hoomanao ana a pau, he mea oiaio he hoonui loa ana mai ia i ka fiwa.  I ka la i nehinei, ua loaa mai ia'u he leta, a na hauoli loa hoi au i ko'u ike ana iho.  Mai ko makuakane mai no ia:

         Mademe: - Akahi no au a @lohe mai la i kou mai. Ina au i Parisa penei la ua kipa aka au e ike ia oe. a ina ka'u keiki ianei i keia wa pe nei ua hoouna koke au iaia e hele aku e ike ia oe. Eia o Amana he eono a ehiku haneri paha legue ke kaawale, a nolaila ke kumu nui o ko'u kakau ana ia oe e hoike aku i ko'u manao kaumaha no kou mai. a e hauoli ana hoi i kou oluolu ko ke. E kipa aku ana, o Mr. H. e ike ia oe, he koaloha no'u, a e hauoli hoi ke ike mai iaia, oiai he Komisina kona no ka hooko ana e like me ko'u makemake. E apo mai me ke ohohia i na hooia oiaio o ka'u pule ana e ka Mademe.

         O keia iho la ke ano o ka leta i loaa mai ia'u mai kou makuakane mai. I keia kakahiaka, ua kipa ma o Mr. H. i o'u nei, a he ano kupilikii iki kona noonoo no ke ano o kana oihana o ka hilinai.  Ua hoao au e hoole aku, aka, ua pane mai oia ua like no ia me ka hoowa hawaha ana aku ia M. Duwala, oiai ua kauoha ia mai oia e haawi mai i kele huina dala ia'u a oi aku ina au i makemake pela, nolaila ua ae aku au me ka manao ole nae he makana keia e laa ka loaa ana mai mai kou makuakane mai. Ina oe e hoi a ua make au, e h@ike aku oe i keia leta a'u iaia, a e hai pu aku hoi. o ka wahine ana i hoao ai e hooluolu aku ua kulu iho kona mau waimaka o ke aloha a me ka ehaeha oia oia e pule ana nona.

Ianuari 4.

         Ua hala ae keia po ia'u me ka ehaeha nui. Aole loa au i ike mua he hiki i ke kino ke halawai me keia mau ehaeha o keia ola ana.  Auwe! Ko'u mau la i hala aku, he hiki loa ia'u ke uku papalua no ia mau hora o ka ka hauoli i keia wa.

         Aole loa e hiki kapono ia'u ke hanu, e laa ke ano niua a me ke kunu mau o ka hopena awahia o ko'u mau la.

         O ko'u rumi aina i keia wa ua piha kui ia me na makana o kela a keia ano i lawe ia mai e ko'u mau hoaloha. O kekahi o keia poe ua olelo mai e lilo au i ipo na lakou ke oluolu kupono au.  He hiki no anei ia'u ke ike ia lakou? Ua hai mai ke kauka ia'u ina e mau ka pumehana maikai e hookuu ana ia'o e hele iwaho.

         Ua holo aku au i ka holoholo i ke Champs Elyees i keia la, a ua hoike mai hoi kona mau alahele i ka piha i kanaka e like no me ka mea mau. Ua halawai pu aku au me ka poe a'u @ ike mua ai me ko lakou mau nanama mau o ka hauoli. Ua kaalo ae o Olimepa mao kekahi kaa nani i makana ia aku e M. de N., a ua hoao mai oia e hailiili ia'u, aka, aole nae oia i maopopo i ko'u kulana no ia mau hana.

         Ua hoi aku au i ka hale i ka hora 4 ponoi, a ai iho la me ka hauoli nui.  Heaha la kau hana ina au e ola hou ana?

Januari 10.

         O na mamaolaua o ke ola he mau moeuhane wale no ia.  Eia hou au i kahi moe me ka eha nui o ka paapu o ko'u iki me ke pohapoha.

         Ua manao au ua oi aku ka hewa i hana ia e kakou mamua o ka hanau ana mai i keia ao, a i olo, e hauoli mau loa aku paha mahope  iho o ka make ana, e laa ko ke Akua haawi ana mai i na ano hoao he nui wale.

Januari 12.

         Eia no au iloko o ka ehaeha. Ua hooana mai ke Kauna de N. i dala na'u, aka, aole loa au i lawe mai.  O kela  kana ke kumu hui o kou kaawale ana aku mai a'u aku.  Auhea la na la i hala aku o ka hauoli i ka Bugavela? Ina au e haa lele iho anu i keia home me ke ola alaila, e holo makaikai aku ana au i ko kaua home kahiko, aka, he moeuhane palaualelo paha, ia, aole loa au e ola ana. Owai la ka mea i ike e hiki ana iu'a ke kakau aku i ka la apopo?

Ianuari 25

         No 11 po aole loa i loaa ia'u he wa e hiamoe ai, a ke manao nei e make koke ana au.  Ua papa loa mai ke kauka ia'u aole loa au e kakau hou i hookahi laina, aka, na Julia Duparata na au e ae mai e kakau. Aole anei oe e hoi mai ana mamua ae o ko'u make ana?  Ua pau kaua no ka wa mau loa? Ina oe e hiki mai ana e ola koke ana au.  A no ke aha?

Ianuari 27

         I keia kakahiaka ua hoohokilele ia au mamuli o nunui o ka leo. Ua ala kake mai o Julia a holo mai e hoopaapaa me keia poe kanaka. I hele hui mai e ohi i ko'u mau waiwai, he mea hoi a lakon I manao ai he hana kaulike, I ko'u wa e hoomanao ae ai ina au e ola ana a e mau ana no ka pumehana o kou aloha ia'u, a e hoi hou kaua i na la kahiko o kaua me ka hauoli.

         Auwe! Aole loa e hiki  k@poi o a'u ke paa i keia peni a'u e kakau nei i keia moeuhana a'u. Ina oe e ulia ia e ua ulia pakalaki he nui wale e kuu Amana, aole loa ia he mea no'u e nele ai i ke aloha ia oe, a mau make mua ao au ina aole ke aloha e pauma mau iloko o'u e mau ke ola ana a hala keia mau la, a me ka manaolana hoi o ko'u ike hou aku ia oe.

Feberuari 3.

         Ua hele mai ke Kauna de G- e ike ia'u, a ua hoike pu mai hoi ia i kona i@i epa ia a me kona haale - le ia e kana m@a i aloha ai.  Ua hoike aku au iaia nou' a ua hai mai oia e hele aku ana e ike ia oe no'u Lanei pu iho nei no ho@ke Duke a aole loa i piha na huaolelo he iwakalua ana i pane mai ai ia'u.  Ke mau nei no ka inoino o ka makani, a aole mea hele mai e ike ia'u. O Julia wale no ka mea noho pu mai me a'u iloko o keia mau la.

         A oiai au e make ana me ka ehaeha e kuu Amana,  ke kaumaha nei au no ka'u mau hana hookaumaha wale aku i kou makuakane. Ina wale no paha i loaa ia'u na ulia o ka noho du pu ana me oe no hookahi makahiki, penei la ua make au iloko o na puili ana a ka lima o ka'u mea i aloha ai.

         O ko k@ Akua makemake ke hooko ia.

Feberuari 4.

         Ea, e kuu Amana, eia au iloko o ka ehaeha kukonukonu - a ke make nei. Ua kaumaha loa ia au i ka la inehine me ka ulu ana ae hoi o na mauao ina wale no paha au i kahi e mai  ko'u home aku, Ua hiki hou mai ke Duke i neihinei, a na kona mau kiionohi e ka make loa nei ia'u.

         Iloko no o ka pii ikaika loa o ka fiwa, ua lawe ia aku no nae au i ka Vaudavile.  Na Julia au i hoopoponopono, penei la au ua like me kekahi kino make. Ma ka noho au o kaua i hui mua loa ai, a e nana mau ana hoi ko'u mau makai kou wahi i noho ai.

         Ua hoihoi ia aku au i ka hale ua kokoke e make, a ua luai koko hoi a ao keia po. I keia la aole loa e hiki ia'u ke oni a ke kamailio-a he mea maopopo loa e make ana au. Na makemake au e make koke mamua o keia mau hoehaeha he nui.

Feberuari 18.

         M. Amana, mai ka la mai i nehinei a hoea mai i keia wa ua oi loa aku ko Kamilia kupilikii.  Ua pau ka lohe ia ana o kona leo waianahea. He mea paakiki paha ia'u ka hoomaikeike ana aku ia oe i na popilikie nana e ume nei i ka hanu ola o ko kaua hoa'loha.  Aole loa au i ike mua i keia mau ano mamua, a nolaila, eia au iloko o ke poluluhi maopopo.

         He hauoli loa au i no oe ma kahi kokoke mai ia mana. Iloko o ko Kamilia ninau o ka olelo olalau ana, aole loa e nele kona hoopuka ae i kou inoa.

         Ua hoike mai ke kauka ia'u ao he e loihi loa na la a e nalowale aku ana oia.

         He mau haua@ lapuwale wale no hoi ka Madema Perudena ia mana i keia wa. I iho ia mai no ka oia i ka wa ae oia o ke kanaka a i ko na wa i maopopo ai aole e ola ana o Kamilia aohe ona hele mai e ike. Ua alualu hele ia aku o M. de G. e ka poe ana i aie ai, a ua holo loa oia i Ladana. Mamua o kona hei ana ua hoouna mai oia i dala na maua. A eia keia poe ke kali nei i ka lima o ka make, a oia ko lakou wa e kuai kudala koke aku ai.

 

HE MOOLELO HOONANEA

NO

Don M. Maseka

Ka Opio Iloko o na wiliau ana a ka Pahikaua,

Ka Omole Laau Hamo Kupaianaha.

AONA MAKANA HIWAHIWA EKOLU.

Ke Kavalia Maluna o ka Lio PUAKEA me na hao kila Mageneti

ME NA

KIAI IUKAIAIKOE

MOKUNA VIE

Na Hoomahie o ke Alo Alii.

 

         "Ina he oinia ia mea" wahi hou a ka kakou opio, i na o keia kanaka he akua lapu ia a he uhane hoohaukae o ka po, a i ole he aka ku paha, aole loa ia no'u e kuemi hope mai ai, e laa kona hooululua mau ia'u. I na wale no i loaa aku nei oia, penei la ua ike oukou he huina nui o hookahi haneri dala ke nakeke mai i kona pakeke.

         "Heha ia au i kamailio ae la?" wahi a lakou i hoohuahualau mai ai i ka kakou opio.

         "Aole! E makemake ana au e kahea aku i kau kauwa e kii aku i omole uwaina no kakou i kahi o hoaaina."

Alaila ua loaa mai ia oe ae laelae ana no ka loaa o na mea a pau me ka hi@mai.

Ae mai keia la aku, a ua hooia pu mai no hoi oia i na e ike na inoino ia waina, alaila e hoihoi hou aku no.

Oiai lakou a pau e kama@iio ana ua haliu like iho la ko lakou mau poo ilaio, a i ka ea ana ae iluna, ua pa ne mai la o Paresa.

Heaha la kau e lohe nei i ka ale lau makani o pono kakou e lohe.

         He mea aiaio ia, wahi a ua Aramisa. E hilani mai ia makou e ka hoaloha a mai kanaloko wale mai hoi ka inoa o kekahi wahine i na he mee hiki ia ke pale ia aku.

         E hoomanawanui oiai aole iloko o ka popilikia ka hanohano o kekahi mea mamuli o kou mea e kama ilio aku ana. A oia koke no kona wa i hoike aku ai i na mea a pau i kuka pu ia mawaena ona a me kona hoaama M. Bonasina.  Ua hoike pu aku la hoi oia i ka lawe lima nui ia ana o ka wahine a keia kanaka e kekahi kanaka, a oua kanaka 'ia oio no kona pulakaumaka o ka uluaoa o ka hakoko ma Joie Mila ma Miung.

         "He mau helehelena maikai no hoi ha ko kau hana wahi a Atosa i pani mai ai mahope iho o kona hoao ana i ka waina a ka hoaaina a kakou opio.

         Aka e hoomaopopo iho nae oe wahi a Don Maseka.  He wahine kekahi i k@mohia ia iloko o keia hihia, he wahine hoi i lawe lima aku e kekahi lima kanaka a he ka nalua ole hoi ko'u, ua looa iaia na haawina o ko hoomakaukau ia a me ka hanaino ia i wahine e loli ae ai kona kulana o ke aloha pilipaa no kona haku alii ka moiwahine.

         E malama pono loa oe e Don Maseka e malama pono loa oe wahi a Aramisa makou hoomaopopo aku e hele loa aku ana oe ma kahi o ka wela moapopo no make o Madimo sele Bonasina.  O na wahi a pau ua hana ia lakou no ko kakou peino a aole no apanei e nele ana mailoko mai o keia wahine e puai mai ai ke kakou mau ehaeha a pau.

         Aole loa no Madimosele Bona@ na ana kou kumu e halawai ai me na ehaeha wahi a Don Maseka aka no ke al@ ka Moiwahine ka mea hoi i hoowahawaha ia e ke alii ka moi a i hoomaau ia hoi e ke Kadmalaka maea hoi i makemake a i ake e ike i oki pakahi ia o ke poo o ka ke alii ka moiwahine mau hoaloha pilipaa a pau loa.

         Aka heaha no hoi kona kumu o ke aloha ana i ka poe a kakou i hoopailua ai ka p@e Pelekano a me ka poa Panio'o, i ninau mai ai o A@.

         O Depania kona one hanau wahi a Don Maseka a o kona wahi ia o ka hana o kona haawi aku i kona o puuwai ke aloha a pau i ka lahu Paniolo oiai o kona mau heahanau ia o ke one oiwi hookahi.  A o kau ninau mua hoi no kona aloha i ka poe Pelekane aole loa au i lohe iki @a aloha  aku oia me kona puuwai a pau oia he hookahi o keia lahui Pelekane.

         He mea oiaio ia wahi hou a Atosa he hiki no ia na mea a pau ke hooia mai i kau mea e kamailio mai la a maluna ae paha o na mea a pau he hana kupono loa na kekahi mea ke haawi aku oia i kona puuwai o ke aloha no keia poe Pelekane e laa ko lakou lawe maoli i ke kulana keonimana o ka hanohano a aole ina uo hoi au i ike a i halawai iki me kekahi kanaka o ke kulana o kilakilae like me keia kanaka.

         Aole wale oia, aka aole loa e hiki ia oe ke loaa na manao o ka hoohalike ana aku me kekahi mea okoa aku i ke kulana o hiehie o kona komo lole ana wahi a Paresa. I ka Louvere au i ka la i helelei ai o kona mau hoohiwahiwa o ka momi a ua loaa ia ka laki nui o ka loaa ana iau o elua o keia mau opuu momi a ua hoolilo ia aku hoi e au no iwakalua dala.  Ua ike no anei oe iaia e Aramisa.

         E like me ko oukou kamaaina i ka ike iaia pela pu ia haawina iau a oiai hoi awau kekahi o ka huina o kela poe nana i hopu iaia ma Amiena kahi hoi a ko ke alii ka moiwahine ukali  pilikino M. de Putane i hoolauna ai iau me la.

         Heaha la ka mea hiki ke alai mai iau wahi a ka kakou opio mai kou hooko ana aku i kau apaua hana ina ia he mea hiki o lalau ana aku i kona lima a alakai aku iaia imua o ke olii ka moiwahine ino ia he mea e hoouluku loa aku ai i ka inaina o ke Kadinala.

         He hookahi wale no o kakau enemi ino loa o ka makawelawale oia uoi ke Kadinala a ina he mea hiki ia kakou ke hooko aku i kekahi hana e hiki ai ke hoopoino aku iaia ke aa loa nei au e hooko koke aku me ka minamina ole hoi i kou ola.

         A ua hoike ia mai no nae paha ia oe e Don Maseka wahi a Atosa, ua manao ke alii ka moiwahine e hiki mai ana ke Duke o Bakinahama i Faoani nei maluna o kekahi mau alakai o ka hoopunipuni.

         O kana ia e makau honua nei aka ua maopopo lea no nae iau o ka lawe lima nui ia ana o keia wahine o ke alo o ka moiwahine a kakou e kamailio nei e loaa ana no na moali o ka hiki ke ike ia aku aia kekahi hana pee malu o ia ano e hooko ia ana a aole no ananei e nele ana ko kakou ike aku i na Duke nei o Bakinahama i ke kulanakauhale alii o Parisa.

         Ma kau hoomaopopo aku wahi a Parisa ua piha ke poo o ko kakau hoaloha Gasacona me na nauli o ka manawa.

         Aole wale oia aka he hauoli mau au ke lohe aku iaia i ke kamailio mai a he houhene hoi i ka wai a ka naulu kana mau hoomakeaka wahi a Atesa.

         E na keonimana wahi a Aramisa e hoolohe.

         Ae e hoolohe ae hoi kakou ia ianei i puana like ae ai na hoaloha ekolu.

         I ka la i nehinei ua loaa iau ua haawinao ka laki hoi o ka hiki ana aku i ka hale o kekahi kauka akeakamai a he wahi maa mau no hoi iau i ka hele ia o kuka pu ai me ia ma kekahi mau mea pili i kau hana o ka huli haawina.

         Ua hoahi koke iho la na nimo aka ana ma ko Atosa mau papalina oiai o Aramisa e kamaiho ana.

         E ia oia ke noho nei ma ke kulana o ka hoomaha a i kou wa i makaukau ai e hei mai ua a oki pu iho la oia i kaua kamailio ana me ka pau pono ole.

         A pehea aku wahi a kona poe hoa i pane like ae ai a i  kou wa i makaukau ai e hoi mai a e haalele aku hoi i kona hale ua.

         I keia wa, ua halawai koke iho la o Aramisa me kekahi k@a nui e laa kona pane koke ia ana mai. Ua like loa ia me kekahi kanaka waha wai, e hoike ana i kana mau olelo hakuepa o ka hoopunipuni a me ka wahahee, a iloko o ia pahee ana iloko o ha welowelo, ua ike iho la oia i keia puu nui o ke kuia mamua pono ona, a oia ke kumu nui nana i paniku iaia mai ka hoi hope ole ana o kana kamailo.

         O keia kanaka a'u e kamailio nei he kaikamahine nui nepunepu ka na, i hoomau mai ai o Aramisa.

         A- he! he kaikamahine kana, wahi a Paresa.

         Ae, ae, he lede o ke kulana hanohano a makahehi ia.

         Ha, ha, ha! i aka haaloulou ae ai o Don Maseka ma.

         I na pela ko oukou manao o ka aka mai ia'u ma ke ano pahenehe ne a me ka hoohuoi mai, alaila, aole loa oukou e lohe iki ana.

 

NUPEPA KA OIAIO.

O

E HOOPUKAIA ANA E

KEKAHI HUI HAWAII PONOI

I kela a me keia Poalima

Ka uku o ka nupepa hookahi: No eono malama, $1.00, no hookahi makahiki $2.00

KUIKE KO MAKOU RULA.

         He uku emi mai no hoi ko na hoolana oihana, na hana kalepa, na hale kuai o kela a me keia ano. O na hoolaha mai na apana mawaho aku o ke kulanakaua hale nei, e hoouna pu ia mai ka uku.

         E hoouna ia mai na manao ma ka inoa o John E. Bush Ailuene Buki, o na kauoha nupepa a me na hookaa dala a pau ma ka moa o ka Puuku John Kapamawaho Prendergast.

         JOHN E. BUSH,

         LUN@HOOPONOPON.

         JOHN K. PRENDERGAST

Hoolaha.

         I na Luna a me ka poe lawe pepa pakahi, a me na makamaka eae o ka NUPEPE KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI me keia ke hoike ia aku nei ia oukou apau, e palapala pololei mai ma ko'u inoa no na kauoha nupepa, na hoolaha a me na hoouna kala ana mai a pau.  Aole e mana kekahi palapala hookaa ke ole e kakauinoa ia e a'u ma ko'u inoa ponoi elike me ia malalo iho, i na ua hiki ole ke kakau mai ma ko'u inoa haole, alaila, e kakau mai ma kou inoa Hawaii elike me ia e puka aku nei; a i ole ma ka inoa o na nei; "NUPEPA KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI".

         JOHN K. PRENDERGAST.

         KAPAMAWAHO.

         Puuku o ka NUPEPA KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI.

         Honolulu Jan 12th. 1894.

 

Hoolaha Hou.

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

         Ke papa a ke hookapu loa aku nei au i ka poe a pau e hele kuleana ole ana maluna o kuu aina e wailio ala ma Kalapana, Puna, Hawaii, a na hookohu aku nei au ia J. K. Kawaiwai i Agena no'u, a nana no e hopu @a heloholona komohewu a pau, a ua mana oia e hoopii imua o ke Kanawai ma ko'u inoa.

         J.K. MI.

         Honolulu, Apr, 13, 1894.

 

Olelo Hoolaha.

         Mai keia la aku, aole loa au e ae e hookaa i na aie i hanaia ma ko'u inoa, ke ole he kauoha mai a'u aku.

         GEO. MCNAMARA.

         Wailuku, Maui, May 5, 1894. 4tm.

 

Olelo Hoolaha.

         O ka poe a pau e paa nei i na waiwai me ke kuleana ole, a me na aie ia Mrs. Hana Nauele ke hoihoi mai ia'u, a o ka poe a pau he mau koina ka lakou ia Mrs. Hana Nanele i oleloia e waiho mai ia'u.

         MOSES MAHELONA.

         Hope o Mrs. Hana Nauele.

         Wauaualua Hana Maui, March 8, 1894.

         mar16 tfw.

 

Olelo Hoolaha.

         E ike auanei na ano kanaka a pau loa e pau mai ana i keia owau o Mooksing Pake, ke papa a ke hookapu loa aku nei i aa poe mea waiwai a pau loa aole e hoaie mai i kuu wahine mare, ia Mrs. Lono Mooksing, aole au e uku i kona mau aie a pau a ke papa pu aku nei hoi au aole e malama kekahi poe iaia, a o ka poe hoaloha ole i keia e hoopii ia no ma ke kanawai.

         MOOKSING (Pake, @

         N. Kohala, Hawaii, Mei 25, '94.

 

OLELO HOOLAHA KUE.

         Owau o Mrs. Lono Mooksing Pake o N. Kohala mokupuni o Hawaii, ke hoolaha akea nei au me ka oiaio imua o ko ke ao holookoa, aole o'u makemake e aie i ko hai waiwai, a he oki loa aku hoi ka moraki ana ma ka inoa o Mooksing i ola ai au me keia honua.

         Aole no hoi au e haho malalo o ko hai malu, aole hoi o'u makemake i kekahi kokua, oiai, na lawa au no ka malama ana i kuu ola me ka loaa makahiki o ko'u mau aina ponoi ino. A ke papa aku nei au i na poe hoolimalima i kuu mau aina, aole dala a waiwai e ae e uku ia ia Mooksing mai keia la aku, aole no hoi au e noho pu hou ana me ia, ina he mea ia no'u e nalewale ai mai kela ho@na aku.

         MRS. LONO MOOKSING

         North Kohala, Hawaii, June 7, '94.