Ka Oiaio, Volume VI, Number 30, 27 July 1894 — Page 3
| This text was transcribed by: | Sandy Murdoch |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Nupepa Ka Oiaio.
"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA
Nuhu o na Aina E
Ma ka hora 8 a.m. o ka Poalua nei, Iulai 23, i ku mai ai ka Warrimoo mai Vanekoua B. C. mai.
O na lono i loaa mai nei, oia no ka mau o kela paa ia ana o na ala nui hao o Amerika Huipuia, malalo o ka mana o ka poe limahana, koe wale no ke alanui o Canada. Ma ia alanui e hiki mai nei na ohua a me na eke leta e laweia ana no Australia.
KA OLELO KUAHAUA A KA PERESIDENA O AMERIKA HUIPUIA.
Ma ka auina la o ka la 8 Iulai 1894, ua hoopuka ae ka Peresidena Grover Cleveland i ka olela kuahaua e papa ana i na kanaka a pau loa e hookaawale ia lakou mai na poe haihai kanawai a hoohaunaele, mamua ae o ka hora 12 o ke awakea o ka la 8 o Iulai, 1894, a o na poe a pau loa e kokua ana ia mau hana, e manaoia lakou he poe enemi no ke Aupuni o Amerika Huipuia.
Ua hoopuka ia no he kukala Kanawai Koa ma ka 9, ae o Iulai 1894, e kauoha ana, o na poe a pau e kokua ana i na hana hoohaunaele, a haihai Kanawai, e mana ia mai ka hora 4 p.m. aku o ka la 9 o Iulai 1894.
O keia mau kauoha kuahaua, ua kakauiona ia no ia e ka Peresidena Grover Cleveland, a me kona Kuhi na Nui Gresham, a ma ia mea, ua lilo ia i olelo Kanawai, e hiki ai ke hookoia maluna o ka poe hoohaunaele a haihai Kanawai.
O na alakai o ka poe limahana hookalohe, ua paa i ka hopuia. O Harry Knox, ua hopuia ma Sacramento ma ka la 14 o Iulai 1894.
Ua hoahewa ae na oe Knights o ka poe paahana o Peladelepia, ia Cleveland a me Loio Kuhina Olney me ka olelo hooholo e koi ana, e hoopii Luna Nui ia laua.
O ka Hui Hoonaauao Lahui o Asbury, Nu Ieresa, ua hoopuka ae lakou i na hoahewa ana i ka poe haihai Kanawai, a ua apono hoi i ko Cleveland koa, e hooko i ka mana o ke Kanawai, maluna o ka poe hoohaunaele.
He nui wale na hana hoopoino a na poe hoohaunaele ma Amerika.
Maluna mai o ka Warrimoo i hiki mai nei he mau alii koa elua, a me 18 poe @ela no ka makukaua Champion e ku nei maanei.
E Malama i Ka Malhuia.
O ka makou e ao mau aku nei i ka Lahui Hawaii ponoi e hoomau i ka malama ana i ka maluhia, a e kakali no me ka hoomanawanui no ka loaa mai o ka pane a Peresidena Cleveland, ma ka hoopii a ka Moiwahine a me kona Lahui.
Mai hoolohe i na olelo ao lalau a ka nupepa Holomua, ka nupepa nana e hoopio-o nei i ka manao kupaa o na poe palupalu, a e koi nei i ka Lahui e hele e hakaka kue i ke aupuni Repubalika me na manamana lima, a me na omole bia, a i ole ia, e haawipio aku ka Lahui ma ke kakau inoa ana e hoohiki no keia aupuni Repubalika.
I na e hoole kakou ia mau ao ana alaila, e hoole pu no kakou i ka lawe ana i ka nupepa Holomua, nana e lulu aku nei i keia mau ino a e hanai aku nei i na hua make o ka popilikia i ka Lahui Hawaii, a e kokua maoli nei no i na hana apuka a ka poe pakaha aina ma Hawaii nei.
He olelo ao oiaio keia, "e kokua mai no ke Akua i ka poe e kokua ana ia lakou iho." Aka, aole loa ke Akua e kokua mai ana i ka poe puni ona rama e hele hikaka ana, a e noho haukae ana. E hoopupule no ke Akua i ka poe ana i manao ai e luku aku aole loa lakou e pekele ia hopena. Aka, ke pule nei makou, e hoopakeleia ka Lahui Hawaii, mai ka lima mai o na enemi.
Ka Hoopunipuni Nui ! ! !
Ua hoopuka ae ka Advertiser o ka Poakolu nei, he olelo, ua ao ia ka e ka poe Royalist [Aloha 'lii] e kipe aku i $5000 pakahi ia T. B. Murray a me H. Klemme na poe Alakai o na Hui Amerika League a me Schuetzen Club, i ka pule i hala aku nei, no ka hoihoi hou ana i ka Moiwahine, a me ke kukala ana aku i Kumukanawai e apono ia ai oia. Ua hoike aku o Murray a me Klemme i ke aupuni i keia mea, a ua kauoha ia laua e hana a loaa mai kekahi hapa o ke dala kipe.
Aole i hookoia ia mea, aole no hoi i loaa mai ke dala kipe. Ua olelo ia ae, na Cornwell ka i hoao e haawi i keia kipe a o C. Kenyon e lawelawe nona.
O ka mea kupaianaha no nae: aohe manao io iki o Peresidena Dole i na olelo a keia mau haole hoopunipuni.
O keia mau haole elua o laua no ka mea makemake e powa i ka Moiwahine o ka laua mau Hui i noho poo ai oia no hoi na hui i oleloia, ua lawe i ke dala kipe, a oia ka mea i haawi pio ai malalo o ka Hui Union a na poe mikanele.
Ina he oiaio, ua hoao laua e loaa he $5000 pakahi, alaila, he mea hiki wale no ia laua ke hele e aie hoopunipuni i $5000 pakahi a loaa, alaila, hele aku a olelo, oia kekahi ha@a o ke kipe! Pehea e pili ai ia hana a ka lapuwale maluna o Cornwell? A pehea e hiki ai ia C. Kenyon e kokua ana i kekahi Poai okoa a ka poe kolohe ke lilo he mea kokua i na poe aloha alii?
Lapuwale na hana a ka poe kanaka i piha i na manao aihue, na manao kolohe, a me na hana alunu e like me ka keia mau haole, hoopunipuni.
O na poe o keia ano mai Amerika mai , kahi i laulaha ka noho kolohe ana, oia keia e hana nei i na hana kolohe iwaena o kakou. Oia no ko kakou lohe ana ma na nupepa, he $50,000,000 i kipe ia ai i na poe hoa o ka Ahaolelo mai na poe hui mai he lehulehu wale.
Aohe o ka poe Hawaii ka maa ma keia hana, aka, o na poe haole no, e like me keia ano haole ino e noho nei me kakou. Ka poe haole no a ke aupuni i lawe mai nei i mau koa na lakou: a pau ae na pohaku daimana o ke Karaunu o Kalakaua i ka aihue ia! Pau dala o ka Hale Leta i ka aihue ia! Pau na tini Opiuma i ka aihue ia! Nui na mea pili i ka pono o ka lahui i pau i ka aihue ia e keia poe ino! Oia no keia e olelo hoopunipuni nei, na ke aloha alii i hoao e kipe? Imi wale iho la no nae aohe loaa ana, nolaila kuhikuhi ae la na ka poe aloha 'lii.
Kohu ole lua, a hoopunipuni no hoi!
He Hana ku i ka Hoohaahaa i Kona Aupuni Iho
Ke hoomanao nei no paha kekahi poe heluhelu nupepa, i ka wa i hoike aku ai o Kuhina Willis i ke aupuni noho manawa i ka manao o ka Peresidena o Amerika Huipuia, e haalele lakou i ke aupuni i ka Moiwahine Liliuokalani. Ua kauoha ia mai oia ia wa, e kauoha maoli aku i ke aupuni p. g., aka, aoke nae oia i hana aku e like me ka olelo kauoha a kona aupuni, a no ia kumu, ua aneane oia e kahea ia mai e hoi aku, koe wale no ka lilo o ia hana he mea hoohilahila, a mamuli o ke kaua ana a Kuhina Herbert, ua waiho pu ia mai oia e noho ma kana oihana. He kumu no ko keia mau hana ana a ke Kuhina, he nane huna nae ia mea. O ka poe wale no i ike i ke ano o ka hapa nui o na Luna Aupuni o Amerika kai ike i ke kumu. I keia mau la hoi, ua lana ae nei na leta a ke Kuhina Nui Gresham ia Kuhina Willis, kahi e ike ia ai ka hana hoopahua ana a ke Kuhina Willis i kona aupuni, a i ulu mai ai ka manao o Peresidena Cleveland e kahea mai e hoi aku oia, a e waiho i ka oihana. Ua laha aenei keia mea huna maloko o ka olelo haole, ma na nupepa o Honolulu nei, a ua lilo hoi he mea e hooia ai i ka manao o ka aoao alii, aole oia he hoaloha no kona aupuni, aka, he hoaloha nona ponoi iho no a no ke aupuni p. g. Aka, aole i pau keia hana, eia hou aku no a hiki mai.
Na Hoike a Puni ka Pae A@a.
O na hoike mamuli o na palapala i loaa mai nei, mai na apana mai o na Mokupuni a pau loa; ua mau no ke kupaa a me ka hoomanawanui o na kanaka me ka ae ole i na hana e hoololi ai i ko lakou manao kuokoa, a e apono aku hoi i na hana alunu a ka poe pakaha aina.
Aohe manawa o na pae Hawaii ponoi o ka aina, i ala like mai ai na manao makee no ko lakou aloha i ka aina, e like me ia e ike ia nei i keia wa.
O na kane a me na wahine ua loaa like ia haawina hookahi, a ua like no hoi ka manao o ka lakou mau keiki.
Ua nui ko lakou mahalo ia Beritania a me Farani, no ka mea, ua hoomaemae koke laua i na hana hewa a ko laua mau Luna Aupuni i hana ai ia Hawaii nei. I keia wa, ke ake nei lakou e ike i ko Amerika hoomaemae ana mai i ka hana hewa o kona kanaka (J. L. Stevens) i hana ino iho nei ia kakou.
O ka hana nae a na mamo a na Misionari i hana iho nei ia kakou, wahi a lakou; aole loa lakou e kala ana ia mea; no ka mea he hana powa ia i hoolala mua ia e lakou, iloko o na makahiki loihi loa he kanalima, i hala aku nei.
O ka hua o keia mau hana e pau loa ana na hoahanau Ekalesia, i ka haalele loa ina Ekalesia o lakou, a hoomaka auanei lakou e noho Ekalesia kuokoa aku no lakou iho ma keia mua aku.
E nana mai e ka Lahui a me na poe mikanele hookamani i keia mau Ekalesia.
(1) Ka Ekalesia o Lahaina ma Maui. Ua hoole ka hapanui i ko Rev. A. Pali noho kahu ana, a ua hookaawale mai lakou ia lakou iho, aia ma ka hale halawai o Hale Aloha ma Lahaina Maui e hoomana nei.
He kumakaia o Pali, a he Amerika iliulaula.
(2) Ka Ekalesia o Kailua ma Kona akau Hawaii. Ua ulu ae na hoopaapaa o na hoahanau me ke kahu Rev. Kalaiwaa; a ua haalele lakou i ke Kahunapule kumakaia i kona aina. nana i olelo aku e kudala i na waiwai o ka Ekalesia i mea e hookaa ai i kona uku.
(3) Ka Ekalesia o Kalapana ma Puna Hawaii. Ua hoole na hoahanau i ko Rev. W. Kamau, noho Kahunapule ana no ka piha o kona waha i na mea pelapela, a no kona kumakaia i kona aina. Kokoke e kuikui puupuu ia ke Kahunapule me na hoahanau, maloko o ka Luakini i kela la Sapule aku nei. He oi aku o na hana lapuwale maoli i hana ia e na poe Kahunapule i puni i na mikanele aihue aina.
Ka hua keia o na hana ao hookamani ana a na mikanele.
Nui na Ao Hewa.
Eia i keia mau la ke komo ae nei na alakai hewa ana a me na hoao ana hoi a ka enemi o ka lahui Hawaii e hoomokuahana ia kakou, a e alakai e hana i na hana e hoopoino ai i ka pono o ka lahui e ku nei. Ke ao mai nei na alakai kolohe, e hoohaunaele ka lahui a i ole e hoohiki aku i ke aupuni repubalika, a ka hapa uuku a me na aeahaukae i kukulu iho nei me ka ike ole ia mai e na aupuni e; e hoohiki e hoole loa i ko lakou manao hou ana i kekahi hoihoi hou ana i ke aupuni moi, e like hoi me ko ka lahui makemake maoli, he hana kolohe keia, me he la ua ua uku ia lakou e alakai i ka lahui i ko ai ka hulihia ana a na misionari a me na kakoo o lakou, oiai, aole he pomaikai e loaa ana i ka lahui Hawaii ma ka hoohaunaele ana, a ma ka hoohiki ana. He make ko ka hoohaunaele ana, a he kokua hewa ana ka hoohiki i ke aupuni a kakou i makemake ole ai, me ka manao he mea pau wale no ka hoohiki, e like me ka olelo a keia poe kolohe hoopunipuni e olelo nei. Ua like keia me ka lawe kipe ana ma ke koho balota ana; he hoopunipuni maoli keia a e hoohiki hoopunipuni ka. Kuhihewa a kolohe ia ao ana, no ka mea, i ka wa e paa ai o ka inoa o ka poe e hoohiki ana a lawa ka hapanui o keia lahui i hoohiki malalo o ke aupuni repubalika, a e kue aku i ke aupuni moi, oia iho la ka manawa a Amerika e ike mai ai i ke aupuni mua no Hawaii ma keia mua aku; a aole anei ia o ke kumu o ka hoao mua ia o keia lan@i e hoohiki. O ka lima keia o ke ano o na hoohiki ana, he eha mau hoohiki i hoao ia, a ua pahua i ka hoomalamalama ana a ke Akua i ka naau o na kanaka, a pela no keia.
Ina kakou e hoohiki no ke Jiure, he ae ana ia i keia poe a me ka lakou mau hana hewa ana. Ina kakou e hoohiki no ke kuleana koho balota ana, alaila, ua paa aku la ka lakou nei aupuni i manao ai, e like me ia i ka aai ana o ka hookahuli aupuni a me ke kumukanawai eleu-pu o ka 1887. Heaha ka pomaikai o ka hoohiki ana i ka 1887?
Ina e hoike pololei mai ka Holomua, a me na mea a pau e ao hupo, a e ao kolohe nei, ke i aku nei makou, eia ka lakou pane pololei. "Aole he pomaikai aka, mailaila mai ko lakou poino, a me ka paa o ka ihu o keia lahui i ka hoana a hiki i keia la, a e lilo ai ko kakou mau pono, a i hulihia iho nei kakou ma na hoao ana e kukala i kumukanawai e hoihoi hou ia mai ai ua mau pono la i hao ia ai."
Nolaila, hele pela oukou, e hoao nei e hookahuli i ka pono i ko ai ka oukou mau hana kolohe, e na kaula hoopunipuni, a me ka poe aihemu i ke dala pilau a ka poe lapuwale e hoao nei e hoopau i kou kuokoa e Hawaii. E aho e make kakou a pau, mamua o ka olelo ia ana na keia hanauna i kumakaia i ko lakou mau pono pilipaa iho. Aole! aole loa!! E mau kakou i ka pono a haule mai na lani !!!
O Na Alakai Anei Ia.
O na poe hohe wale e like me Kamaki P. Spencer ma, iloko o ke kaua kuloko a Wilikoki o 1889, oia anei na poe kupono e lilo i mau alakai no ka Lahui Hawaii.
Ina he hohe wale o Kamaki ia wa alaila, he mea maopopo loa e mau ana no ia ano hohe wale ona a hiki i kona wa e make ai, a heaha ka waiwai o ka kakou alakai ana i ka Lahui iloko o ka pilikia, a mahope, holo mahuka aku o Kamaki a pee i pakele kona ola a ili ka poino maluna o ka Lahui Hawaii.
O na omole bia anei na pu? O na umoki omole anei ka poka? O ka hu'ahu'a anei o ka bia oia ka pauda? Lalau no keia mau ao ana a ka poe hohe wale, Lalau noi hoi me na ao ana ka nuepepa Holomua. No ia lalau ke ao aku nei makou i ka Lahui Hawaii, e haalele i ka lawe ana i ka nupepa Holomua ao lalau, i mea e hoolalau ole ia ai ka manao kupaa mau o ka Lahui.
Eia Ke Ino ke Poai Aku La.
Eia iho keia hana a ka poe hoohui aina i like ka makemake me ko ka Holomua, a ua like no he hookahi uhane, he "hoohiki." Eia ua leta la, i hiki mai i o makou nei, mai kekahi Kahunapule Kalavina, he Hawaii aloha aina oia, a penei kana leta:
Iulai 24, 1894.
Hon. J. E. BUSH,
ALOHA OE:--Ke noi nei au i kou oluolu, e ao akea ae i ko kaua mau makamaka, oiai, ke hana poholalo mai nei ke kakauolelo o ka Papa Hawaii, ma o S. H. Oni. i mea e loaa aku ai na inoa o kekahi mau hoahanau o na Ekalesia a puni ka Pae Aina, i mau mea paha na lakou e hoike hoopunipuni aku ai i Amerika, he mau inoa ia ia kakoo i ke Kumukanawai a lakou. Eia ka hana a ke kakau leta e hana nei: O na Buke o ka Hoike makahiki o ka halawai o ka Ahahui Euanelio o ka Pae Aina, aole, ia o hoouna ia aku i na Ekalesis, e like me ko na makahiki i hal@ aku nei, aia a hoouna mai ua kahuna pule i mau inoa o na hoahanau, e like me ka ke kakau leta i makemake ai; alaila hoouna ia na buke.
He hana hou keia, he hana hoi i hoopaiwa mai i ko'u noonoo maikai penei na olelo o ka palapala i hiki mai ia'u i kakau ia e S. H. Oni i ka la aku nei i hala. (Iulai)
"E oluolu oe e houna mai i ewalu mau inoa o na hoahanau o kou ekalesia, no na, hoolako ana aku ia lakou i na hoike o ka Ahahui Euanalio o 1894."
Ua hala ka piha ana o ko'u mau makahiki loihi o ka noho no keia ekalesia o---nei, a loaa ia'u keia kauoha e like me keia. He mea kanalua loa ia'u keia kauoha. * * * * * * Nol ila e awiwi e ke kiei o ka lahui, e puhi aku i ka pu ! * * * * *.
Owau iho no me ka oiaio,
P.S.---O na Kahunapule "Hoohui aina" e awiwi ana lakou e houna i na inoa o na hoahanau o kona ekalesia. Pela kou manao, a ke noonoo nei au ua hai ia ia lakou ka manao o keia kauoha.
He mea kupono i na ekalesia a pau e ao i ko lakou mau kahu aole e hooko i keia hana poholalo maopopo loa.
Heaha Ka Mea Pono e Hana Ai.
E ka Leo o ka Lahui:
Aloha oe ;
E oluolu e ae mai e lawe aku i ko'u wahi manao ninau, e like me ia ma ke poo manao maluna ae:
penei
1. Ke olelo nei ka Holomua; "He mea makehewa ke kali ana aku no ka mea a Amerika e hana mai ai no ka ninau o Hawaii nei.
E kali ! e kali ! e kali no ke aha?"
2. Ke olelo mai nei hoi o Edward Kekoa: "Ua lawa a ua piha pono ko kakou lokomaikai, a o ka haawi ana aku i manawa no Amerika e hana mai ai, no ka holoi ana a hoopau ao, hoi, i kana hana hewa i hana iho ai maluna o kakou."
3. Ke olelo nei o Bush a me Nawahi; "E kali hoomanawanui kakou, a hiki i ka loaa ana mai o ka pane a ka Peresidena o Amerika, no ka hoopii a ka Moiwahine a me kona Lahui."
O ka manao o ka ka Holomua, ua pau ke kali ana, a o ka hele aku o ka Lahui Hawaii a hakaka, a ole, hoohiki aku no ke aupuni repubalika, oia wale no ka mea pono e hana ai.
O ka manao o ka Edward Kekoa ua lawa ka manawa i waiho ia ai keia hihia o Hawaii ma ko Amerika mana.
O ka Bush a me ka Nawahi hoi, e hoomanawanui kakou, a loaa mai ka pane a ka Peresidena o Amerika.
No keia manao like ole ekolu o na poe kuhikuhi ekolu, nolaila au i hookomo ai i ka ninau ma ke poo maluna ae, e ui aku ana: Heaha la ka mea pono e hana ai?
1. E hana anei ka lahui Hawaii e like me ka ka Holomua e ao nei? A i ole (2) e hana aku e like me ka Edward Kekoa e ao mai nei; a i ole ia (3) e hana aku paha e like me ka Bush a me Nawahi e ao mai nei?
KA MANA ABITARETA.
I ka wa i hoopuka ia ai ka hoopii (protest) kue a ka Moiwahine Liliuokalani i ka la 17 o Ianuari 1893 o ke Aupuni Kuikawa mai ma ka aoao kue. oia hoi ka aoao i waiho aku ia Peresidena Harrison, i ke noi e haawi lilo ana, a e hoohui aku ana i ka Paeaina o Hawaii no Amerika Huipuia.
I ka wa i hoopuka ia ai ia protest a ka Moiwahine (Ianuari 17, 1893) ua apono iho ke Kuhina o ko na Aina e Sanford B. Dole o ke Aupuni Kuikawa, i ka manao o ka Moiwahine e koi ana na ka Peresidena e noho mana ka Abitareta maluna o ka hoopii.
Ma ka la 1 April 1893 hora 3 p m. Ua waiho ia aku ka Memoriala o ka Hui Aloha Aina ia J. H. Blount, e kakoo aku ana i ka hoopii kue a ka Moiwahine Liliuokalani. Ua loaa aku k@ia ia Peresidena Cleveland a ua hui pu ia me ka hoopii a ka Moiwahine.
Ma ka Malama o Novemaba paha ua hoopuka mai ka Peresidena i kana Olelo Hooholo, e hoihoi hou i ka Moiwahine ma ke kulana Poo o Hawaii, a ua kauoha ia o Kuhina Willis e hooko ia manao o ka Peresidena Cleveland; Aka, mamuli o na hoolauwili, ua ke ole ia manao hoihoi.
Alaila, ua waiho ia aku ka hana iloko o ke Congress o Amerika Hupuia. Ma ka la 19 paha o Ianuari 1894, ua puka mai ka manao ma ka olelo hooholo iloko o ka Hale Makaainana e apono ana i ka manao o Cleveland. Ma ke koho ana o 177 poe ae ia 75 wale no hoole.
Alaila, ua waiho hou ia aku keia hana iloko o ka Aha Senate, a ma ka Mahina iho nei o Mei 1894, ua @uka mai ka olelo hooholo a Tur@ie e haawi ana i ka pono o ka hooponopono ana o keia Aupuni Hawaii i na kanaka ponoi o ka Pae aina Hawaii.
Alaila, he hookahi wale no mea i koe oia no ka hoopuka mai o ka Peresidena o Amerika, i ka olelo hooholo piha ma kona ano oia ka Mana Abitareta, i ae like ai na aoao a elua e waiho aku i ka hihia nana e hooholo mai.
Alaila, aia a hoopuka mai o Cleveland i kana olelo hooholo piha, alaila, ia wa, ua pau kana mana abitareta. Aia wa e ike ai ka Moiwahine Liliuokalani a me kona Lahui, a me ke Aupuni Kuikawa (oia o Repubalika i keia wa) i ka aoao i hoo ke ia, a me ka aoao i haule.
Alaila,; ia wa e hiki ai i ka aoao i haule ke ae e haawi pio, a i ole e, oni hou aku paha i kana wahi i manao ai e loaa ai kona pono.
I na he manao no ke kaua, ia wa ka wa no ke kaua. I na no ka haawi pio oia ka wa e haawi pio ai,
A ina hoi no ka hoopii hoolahalaha aku, oia iho la ka wa no ia hana oiai ua pau loa na mea a pau i ka ike ia.
O ko'u hoomaopopo ana keia i na mea i hana ia, a pela au e koho nei, o ka mea pono a ka Lahui Hawaii e hana ai, oia no ke kakali malie aku i ka olelo hooholo a ka Peresidena Cleveland e hoopuka mai ai, e like @e ka Bush a me Nawahi e ao mai nei i ka Lahui.
A. N. KEALOHALAHUI
Honolulu July 23: 1894.
@E LETA MAI WASINETONA MAI I KEKAHI HOA O KA AHAKUKA O KE AUPUNI REPUBALIKA.
Ma ka Poalua nei, Iulai 24, i ku mai ai ka mokuahi Warimoo, a ua hiki pu mai na Leta mai ka Hikina mai.
Ua loaa maila i kekahi hoa o ka Aha Kuka o ke Aupuni Repubalika he leta mai kekahi mai o kona mau hoa 'loha e noho ala ma Wasinetona, a eia na olelo ano nui, ana i hoike ae ai i kekahi o kona mau hoa'loha oia auna hookahi, e noho ana ma Honolulu nei.
Ua hoike maopopo mai nei ko'u hoa'loha e noho maila ma Wasinetona ia'u, i ke kulana o ka ninau o Hawaii nei, e waiho 'la i mua o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, oia hoi ua haule ko kakou aoao imua o ka Aha Senate, a o ka aoao o ka Moiwahine, a me ka Lahui kai apono ia.
Wahi aua i hoike mai nei ia'i ma kana leta, o ka mea wale no a loihi iki ai, oia ka pau ole o ka bila kanawai D@te, a ina e pau ae ana i keia mau la iho, alaila, e loaa aku ana ka lohe ia oe ma ka mokuahi M@nowai o Augate 2, a i ole ia ma ka Auseteralia o Augate 11.
O keia na hoike a kuu hoa 'loha ia u, a oia kau e hoike aku nei ia olua aka owau nae o kakou kai ko mo loa iloko oka pilikia, a me ka nele ma keia hope aku.
Nolaila, ke hoike aku nei au ia olua o ka hoike a keia leta, oia kekahi hoike oiaio loa oiai, o keia hoa'loha o'u, he Repubalika oia, ahe kakoo hoi i ka hoohui aina, Aupuni Kuikawa a pela no keia aupuni e ku nei.
Aka, ma kona ike ana i keia pili kia ma ko kakou aoao oia kaua i hoike e mai nei ia'u, a ua kaumaha hoi kakou a pau.
Ao ka hapa hope o ka leta i hoike hou mai oia keia.
E hoouna hou mai ana ke Keena kaua o Amerika he Adimarala hou ma keia Auseturia mai, ahe Demokarata ua Adimarala ala no kamokuaina e Virigini Komohana, a me he ala, ma kana koho ana, na ia Adimarala paha e hana ana i ka hana no ka hoihoi ana i ka Moiwahine, me ka mana kaua o Amerika oia ka mea maopopo loa, oiai ua paa loa ka manao o ka Peresidena pela.
O keia mau olelo maluna ae, oia ka olelo o kela leta, a ke la hoa o ka Aha Kuka o ke Aupuni Repubalika o Hawaii.
Nolaila, e ka Lahui Hawaii aloha mai hopohopo oukou, a mai kanalua hoi, oiai aia ka pono ma ko kakou aoao, aole mea e kanalua ia ai e like no me ka makou i puana ai mai kinoli loa mai.
Na Moku Heihei Holo loa
Ma ka heihei i malama ia mai nei ma na kai o Enelani, mawaena o ka moku Beritania o Enelani, a me ka Vigilana o Amerika mai, ua lilo ke ea i ka moku Beritania o Enelani, iloko o eono heihei ana; aole loa he hookahi wahi eo ana i ka moku Amerika. Nolaila, ua lilo kaokoa loa aku la ke eo o keia heihei ana ia Enelani. Holo no!
B.F. Ehlers & Co. (Painapa Ma.)
KO
Na Lede Kolamu.
He au kupilikii keia a puni o Amerika Huipuia; a pela no me keia mau mokupuni. Ua manao na poe kalepa, mamua aku nei, he manawa kupilikii loa no lakou ina e loaa ana ia lakou ka puka o 50 pa keneta maluna o ke dala hookahi; aka no makou, ua hauoli makou i keia manawa ina e loaa ana ia makou ka puka o 5 keneta, a aole no hoi e loaa mau ana me keia he emi iki iho no, e like me keia mau kumukuai a makou e kuai nei a pau keia pule:
Keokeo Vitoria, he 75 keneta o 10 i-a, a o ke kalakoa maikai loa no 10 i-a i ke 50 keneta, a i ka hiki ana aku i kahi o na lole Kinamu ano hou loa, he 12 i-a no $1, a pela me na Leponalo, he 16 i-a no $1, a i mea e pau ai ko oukou pohihihi, e kipa mai i ike kumaka ai oukou i ka oiaio o ka makou e hoike aku nei, he mau waiwai maikai keia no na kumukuai i hoike ia a o ke kanaka kalepa e kuai ana me keia mau kumukuai ua emi maoli.
POAKOLU, Iulai 25---Na Lole Huluhulu o na ano like ole, au hoi i uku mau ai no ke 75 keneta o ka i-a, e kuai ia kau ana ma keia la no ke 50 keneta wale no o ka i-a, a aole hoi he mea pono ia oe ke hoohala i ke kipa ana mai e kuai i kekahi o keia mau waiwai, oiai ua pau loa aku la no kahi mea e loaa ana ia makou no keia ano lole, a e pau loa ana ma keia ano kumukuai.
POAONO, Iulai 28---E komo mai a e hoike mai i kau kumukuai au i manao ai no ka makou mau---KOENA WAIWAI---maloko o ka makou nei Hale Kuai. E kuai aku ana makou i keia me ka nana ole i ke kumulilo, i wahi e loaa ai he wahi e waiho ai i ko makou mau---WAIWAI HOU.---E hele ana ka wai hele ka ala ma keia mau kumukuai.
He kuai hoopoho mau ka makou i na la a pau-ma na ano waiwai like ole.
E heluhelu i ka hoolaha o keia pule ae, a mai poina.
B. F. EHLERS & Co.
(Painapa Ma)
Alanui Papu 1w--dly
KAUOHA NO KA LA E HOOLOHEIA AI KE NOI HOOPONOPONO WAIWAI.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI
Apana Elua o ka Repubalika o Hawaii. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o KAIA (w), no Puuhaoao, Hana, Maui, i make kauoha ole. Ma ke Keena imua o A. N. Kepoikai, Lunakanawai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Rev D. Kanoho, no Kama'o. Molokai, e hoike ana ua make kauoha ole o Kaia (w) no Puuhaoa, Hana, Maui, ma i ka la o 1885, a e noi ana e hooponopono ia ka waiwai, a e hooholo ia i na hooilina.
Ua kauohaia o ka POAKAHI, ka la 27 o Augate, M. H., 1894, ma @a hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o na Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Wailuku, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko akou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iulai 24, M. H., 1894.
Na ka Aha,
HENRY SMITH, Kakauolelo Oihana Hookolokolo
KAUOHA NO KA LA E HOOLOHEIA AI KE NOI HOOPONOPONO WAIWAI.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI,
Apana Elua, o ka Repubalika O Hawaii, o k@ Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o MOANALUA (k) no Wailuku, Mau, i make kauoha ole. Ma ke Keena imua o A. N. Kepoikai, Lunakanawai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a SOLOMON KAWAIHOA (k), no Kamalo, Molokai, e hoike ana ua make kauoha ole e Moanalua (k), no Wailuku, Maui, ma i ka ia o 188@, a e noi ana e Hooponoponoia ka Waiwai, a e hooholo ia i ua hooilina.
Ua kauohaia o ka Poakahi, ka la 27 o Augate, M. H. 1894, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai ia ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Wailuku, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Honolulu, Ko Hawaii Pae Aina, Iulai 24, M.H. 1894.
Na ka Aha,
HENRY SMITH, Kakauolelo Oihana Hookolokolo