Ka Oiaio, Volume VI, Number 31, 3 August 1894 — Page 1

Page PDF (1.16 MB)

This text was transcribed by:  Dana Wong
This work is dedicated to:  Doug Hoku Wong

NUPEPA KA OIAIO

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

BUKE VI HONOLULU, AUGATE 3, '94 HELU 31

 

Ka Makai Kiu Lau Omaomao

Ke Ka@aea o na kakai pali nihoniho o Misouri

 

KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA

 

A I OLE

 

Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe

 

KAMEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO

 

            No ka makai kiu Lau Omaomaa. i kona koa a me kou@ wiwo ole, oia oia hookahi wale i waena o na poe p@wa he nui.

            I kela wa o@ ninao hoomaoe aku la ka makai kiu Lau Omaomao, ia Pilipo.

            Pehea oe iike ai i kona koa a me kona wiwo ole?

            I kekani po mamoe aku nei, ua hi@i mai i ko'u Kakela nei ka hui powa o leke me ka manao e hana i kekahi Kailima a ka ua hoohok@ ia lakou e ka makai kiu.

            Ua ike pono anei oe i kona mau heleh@lena?

            Aole au iike pono, aka, o kana hana oia ka'u iike.

            Pehea ua @nianei anei oe he kokua kupono oia nana poe i hoopilikia ai, ai o'e e manao ia ana paha e hoopilikia ia aku?

            A-e, wahi a Pilipo.

            Ua h@ohala ia e laua he mau minute ma na kukai olelo ana, a i ka hope loa o ka laua mau olelo na hoike @uaopopo aku la o Pilipo i ka pane ana aku i @oana o ke kanaka malihini.

            O keia Lede opio e noho ana ma ka aoao akau o ke pakaukau, oia no ke kaika@mahine Meliaka, a oia hoi ka ka poe p@wa e ake nei e ako @e i kona ol@ a i oie ia, e mare pah@iaia.

            No ke ah@ la ke komo i ake ai ke la po powa e hana i na hana ino maluna o ke ki@ @eo kela Lede opio?

            Wahi a ka kau kiu hookalohe i ninau aku ai.

            Ne ke aku nui i kona waiwai wahi a Pilipo i pane aku ai.

            Oia@, o ke a Kakela e ku nei nona noi@ a oua hale hoahu @dala o Misouri nei, pona p@a, a he on a oia maluna o ka hapa nui o na 'waiwai o Misouri nei.

            Ua loaa keia pomaikai iaia mai kona maui kupuna mai. a @ili mai i knoa makuakane, a noia kumu kona makemake ia ana e aihue oa aku mai au aku.

            Oiai, mamua aku nei. ua aihe ia no oia e ka @kui powa Mofia, a e ole ka makai k@ Lalaulaula pakele ai kona ola, a @mna i hoihoi mai.

            A ua uku aku a@ i ua makai kiu la i ua auka gola he elima, aka, aole @nae oia i@ lawe.

            Aia ihea oa makai kiu ala nona kela inoa au i hoike mai nei?

            Ka@ na @kihe au ua make ola.

            Pela i'o a nei ka oiaio?

            A-e e kuu hoaloha.

            Pehea oia i make ai?

            Ka! @lohe au ua kipu ia ka e ka hui powa o Ieke.

            Aole paha, ua manao au, o ka mea nana @oe i olelo mai, au kuhihewa papa oia.

            Pelu paha, aka, o ko'u mea i hooiaio ai na @palelei, oia ko'u lohe hou @ole i kona moa, mai keia wa o'o i lohe ui, a hiki i keia la.

            Aole @anei eu mana ke ola mei no oi.

            Aole, manao i'o @noeau @ua make i'o no.

            Pehea, hiki anei ia oe ko ho@oiaio mai, i na wa'u e hoike aku ana i@a oe i kekahi hoailona e pihana ia @.

            A-e. ua hiki @no ia'u.

            I kela wa @unahi ae la k@ makai kiu Lau Omaomao i kekahi buke ili kia Dia mailoko ae o ka pakeke o kona kuka, a wehe ae la i ka ili hoopaa o @waho, a, lalau ihola oia i kekahi owi@ pepa a haawi aku ia Pilipo.

            I ka wa i wehe ae ai o Pilio@ i na owili pepa ala, ike iho la oia i @ke kii o ka makai kiu Lalaulaula, ana i manao ai au make oia.

            Oia k@ wa i lo@li ano e ae ai kono mau helehelena a kau lona pono aku la kona nan@aina maluna o ke kanaka wili@hini.

            Me ka leo malie, ua pane uku la oia, e kuu hoa'loha, e oluolu mai ia'u e ninau aku ia oe, ke ae mai oe.

            Ae, wahi a ka kaua kia e ka mea heluhelu.

            E kala mai oe ia'u, mamua o kou ninau ana aku ia oe.

            Ae, wahi a ka malihini.

            Ma-o keia kii ala, iike iho nei, i maopopo ai ia'u, o ka makai kiu Lalaulaula. aole ia he mea okoa, aka o oe no ia e kuu hoa'loha, a me he ala, o oe iho no ka makai kiu Lau Omaomao.

            Ia wa i pane aku ai ka kaua hueu ma ke ano maalea, e like me ka ru la paa oia poe, (makai kiu.)

            E kuu hoa'loha, o ke kii au iike ike ia, a@e hoi i koho mai nei owau ia, aole ia owau aka, o ka makai kiu Lalaulaula noia.

 

            A i mea nae e pau ai kou pohihihi, oia ka'u e hoike aku ai ia oe, a oia keia.

            O ka makai kiu Lalaulaula, o ko'u hoa ia i hanau pu ia mai ai; a he mau mahoe nae maua.

            Pela io a nei, wahi a Pilipo i pane aku ai

            Ae, wahi a ke kanaka malihini.

            Ka, ha! ha!! he kupahaha keia wahi a Pilipo i hooho ae ai me ka leo pihoihoi.

 

            Aole! aole! aole pela, aka. o oe no ua kiu ala, ka mea nana i hoopakele i ke ola o ka'u Meliaka aloha, ke keiki hoi i nele i ka makua ole, a he ai e nui ko'u ia oe.

            Nolaila, e kuu hoaloha, ua pomaikai loa ia'u, oiai, aia he ku ilike me keia ke ano i kuu Meliaka aloha, aia iloko o kona run@ hooluolu kahi i kau ai.

            A ua kinohinohi ia kona mau ao ao a pau me na pohaku daimana naniloa o Misouri.

            Nolaila e kuu hoa'loha. e noi aku ana au ia oe, e ae mai hoi oe a oia keia.

            E hele kaua e hoomaike ike aku ia oe. i na wahi a pau o keia Kekela.

            Ua ae uku la ka kakou kiu, oia ko laua wa i kau koe aku ai no keia a me keia @umi, a hiki i ka rumi e noho ana o ka nani Meliaka a oia ka Pilipo i hoolauna aku ai i ka malihini, me ke kamaaina.

            A ua haule i hola la koa hoonanea ma ke kamailio ana.

            Aia hoi na @onohi maka poniponi oua Lede ala ke haka pono ala maluna o ka malihini; @ me ke kii e kau ana ma ka paia.

            Oia haawina hookahi no kai a Pilipo, oiai, ua paa kona manao o ka makai kiu Lalaulaula no ia, aole he mea e ae.

            Ia lakou no e hoohali olelo ana au kahamaha mai la ka Lede opio i @ana olelo.

            E ke keonimana maikai, e kala mai ia'u.

            O oe no anei ka makai kiu Lau-Omaomao, e oluolu oe e pane mai, me ka huna ole?

            Ua kulou iho la kona poo ilalo a i ke aea ana ae iluna, au pa'e mai la he leo mai ka paia mai oua rumi ala, i ka i ana mai, e Meliaka, mai ninau aku iaia, oia noia.

            Ia wa i pane aku ai ka kakou kiu me ka leo malie, i ka i ana aku e ka Lede opio, ua manao au ua kuhinewa iki paha oe. ma o ke la kii e kau ae la maluna o kou poo, i like hoi me ko'u, a o ka mea oiaio maoli, a aole owau, a ka, o ko'u hoa ia i hanau pu ia mai ai ma ke ano he mau mahoe maua.

            Oiai lakou e kakahele ana i na olelo, aia hoi ua hoonuiwa ia lakou i ka leo o kekahi kauwa o ua hale ala i ka pane ana mai.

            E pilipo ko makou haku, aia ma ka hale malalo, @ poe keonimana no lakou ka nui @ono.

            I ke la wa i pane koke mai ai ke kanaka malihini, e ka haku hale, e ae mai ia'u o wau ke hele aku e hui me lakou, oiai, ke halialia maila ia'u me he ala, o kela poe keonimana a kau kauwa e olelo mai nei aole lakou he poe @e i e aka. o ka poe powa neia o ka hui o leke ai kipa maila ia nei e hoolimalima ai i rumi, ma ke ano maalea a malalo hoi ona koloka o ka poe kaahele honua.

            A ke ike nei au, o kekahi o kela poe he kauka ia, o kekahi he kahu@napule, a o kekahi he ana Aina a o ia k@ lakou koloka hookauiani e i hele nui maila.

            Nolaila i mea e ko ai ko lakou manao maluna o ka Lede a me ka poe a pau o keia Kekela oia wale no ke ala kele e hiki ai.

            Nolaila, e ae mai oe i ka'u e noi aku nei ia oe, a ina aole, alaila, e hele oe iike pono oe i na mea a pau a'u e olelo aku nei; a i na lakou e @nei mai ia oe i mau rumi hoolimalima no lakou, e hoole aku oe, me kou hoike pu aku, au piha loa o loko o ke Kakela nei, i na malihinikaahele honua, mai ka Hikina mai.

            A mai puiwa oe, i na oe e lohe ana i ke kahi poe e himeni ana iluna nei, a i ole huro paha, oiai oua poe 'la ia au i hoike aku ai la lakou a pela e nele ai ko lakou manao hehena o ka hele ana mai nei e hoohalua i kou ola, a ke ola o kau kaikamaeine, a na poe e ae.

            I ke la wa, ua pane aku la o Pilipo. i na pela kau kuhikuhi, a me kau hoike ana alaila owau i'o no ke hele ae, iike pono ai au ia lakou.

            Ia wa, ua ino aku la o Pilipo, a me elima kauwa lawelawe e ukali ana iaia, a hui aku la oia me na poe keonimana nei, a ua hookipa maila o Pilipo ia @kakou ma kona rumi hooluolu, a malaila lakou i kamailio ai.

            Ia Pilipo nae e nana pono ana i ko lakou ano pakahi, ua ike koke iho la oia ua pololei na olelo a pau a ke kanaka malihini, a kaua hoi e ka mea heluhelu iike mua ae nei.

            Ahe mea oiaio, ua hoohali maila kekahi o lakou i ka olelo ma ke ano he poe kaahele honua i'o no lakou, aua makemake lakou e loaa ia lakou kekahi mau rumi oua Kakela 'la no ia po a ao ae, a hele aku lakou.

            Aka, ua pane aku la o Pilipo, e na keoni mana maikai, aole he rumi i koe o ko'u Kakela nei, ua piha loa i na poe haahele honua mai ka Hikina mai.

            Nolaila, aole hiki ia'u ke hookipa aku ia oukou. mamuli oia pilikia.

            E ka makamaka heluhelu e hookuu kakou ia Pilipo e kamailia ana me ka poe ilio hihiu hae ala, a e aui a e kaua a nana aku i ka hana hookalakupua a ka makai kiu Lau Omaomao, Oiai, ia Pilipo i hala aku ai, ua @okali ou aku la ka oiakai kiu hookalakupua mahope, a pee ae la oia ma ke kua o ke pani o ka rumi hookipa, oia no kona wa i hoolele aka ai i kona leo, e like me kona rula mau; ola no ka wa i lele puni aku ai o kona leo hoo kalakupua mai kona kileo aku, @i ka hoolohe aku, me he ala he huina nui o ka poe e himeni ana, a o kekahi poe hoi e hauoli ana me na leo huro, a o kekahi hoi e hula ana.

            I kela wa i pane aku ai o Pilipo, ke lohe ae la no oukou i ka leo oua poe ala a'u, i olelo aku nei ia oukou a no ia kumu au i hoike aku nei ia oukou aole e hiki ia'u ke ae aku.

            Noia kumu, ua nele oukou e na keonimana i ka mea a oukou i noi mai nei ia'a a aole no hoi he wahi kaawale e ae o ko'o Kakela nei.

            Nolaila e kala mai ia'u e na Keonimana, oiaio, ke hookuu aku nei au ia oukou e hele aku e huli hou aku i wahi no oukou e hooluolu ai i keia po, oiai he nui na na hele e ae e ku mai nei.

            I kela wa, ua ku ae la lakou a hele aku ia me na kapuai kaumana oiai, ua hoohoka ia ko lakou manao hehena, e na hana hookalakupua a ka makai ku Lau Omaomao.

            Oiai oia e kuu pau ana i kona le@ e lelepuni ana ina o a maanei o na keena a pau oua Kakela ala; a o ka panina o kana mau hana hookalakupua, oia na leo e hooho ana, ha! ha!! ha!!! o Ieke ka kela, ka powa o Misouri nei, me ka aahu hulu hipa o ka hookamani nui i hele mai nei ha! ha!! ha!!! e hoi oe me ka hoka nui

            Me ka leo hauoli, ua holo koke mai la o Meliaka a pui@li ae la ma ka a'i. o kona makuakane a pane aku la e papa, mai poino maoli kakou i na aole i hiki mai kekahi kokua io kakou nei.

            I kela wa i huli hope ae ai o Pilipo, a hele aku la ma ka rumi o ke kanaka malihini. me ka manao eia no la ka manu i ka poli, eia ka auanei na puehu ka hulu, a ua ahai aku la ka pupuhi o ka hueu o na nihoniho o Misouri, a no kahi kauhale o Lama ka pahu hopu.

            Ia Pilipo i hiki aku ai ma ka rumi o ke kanaka malihini i noho ai, au ki keke aku la oia i ka puka a aole nae he pane i loaa mai, a no ka pane ole mai au hookani ae la oia i ka hele e kahea ana i na kau wa emo ole ua hiki m@ la na kau wa imua ona a ninau mai la i kona makemake, a ua hoike aku oia, aia la ihea o ke keoni mana Iakekona, ka mea nona ka @leo kupinai? a hoopakele hoi o kau keiki, a me kakou pu.

            Aole makou iike ala la oia ihea?

            E huli aku oukou iaia, e wiki mai, lohi oiai oi makemake au e hoohanohano aku iaia, me kekahi papaaina nui, no kaua mau hana kokua aloha ia kakou.

            Ua hooko aku la na kauwa i ka huli ana i ka makai kiu; me ka manao e loaa ana eia nae he neo ka mea i loaa i ua poe kauwa nei a Pilipo.

            Ma keia wahi e ka mea heluhelu e aui ae kaua anana aku i ke ala helo o ka makaikiu, Lau Omaomao ua puhala hiu loa paha no kahi kau hale o Lama, a i ole ua pelu io no.

            I ka@wa no i hala aku ai kela poe keonimana hoopunipuni, oia ho ka wa oka makai kiu Lau Omaomao, i @wio ae ai a komo i loko o kona rumi a ahu iho la i kona aahu huna me o ke kanaka Inia ilike loa me kona pee powa, o Ieke, no ka hakilo ana i ko Iakou ula o ka hele ana.

 

HE MOOLELO HOONANEA

 

NO

Don M. Maseka.

 

Ka Opio Iloko o na wilia@ ana a ka Pahikaua,

 

Ka Omole Laau Hamo Kupaianaha.

 

A O NA MAKANA HIWAHIWA EKOLU

 

Ke Kavalia Malua o ka Lio

PUAKEA me na hao kila Mageneti

 

ME NA

 

KIAI PUKAUA EKOU.

MOKUNA XI

Haualaoa na Hoomahie o ke Aloalii.

 

            Aka hoi. in no hoi i loaa aku o Aramisa ia a i ka hale, alaila, aole uo pa@a i nele @kona hoohikiwawe ana aku la i kona mau kapuai wawae no kahi o ke kauoha, a in a aole e loaa aku au ilaila koe wale iho no paha kekahi o kona mau hoaloha, alaila, aole no paha e nele ana ko lakou hoopohihihi ia i ke kumu nui o keia kauoha me ka maopopo ole, a oia ka'u e manao nei e komo koke au e wehewehe aku iaia i keia mea, wahi a ua Don Maseka nei me ka leo nui i namunamu ae ai i ke alanui.

            Aka, oiai keia manao ona e okuku ana iloko iho ona, aia no ke hakukoi ae @la kona puuwai me na manaolana uhipaapu o ka hoomanao ae i ka hiki ole iaia ke pale ae i ke kamailio ana aku no Madame Bonasiua, a o kana huakai paha e hiki aku ai imua o Aramisa, he huakai ia o ka waha wale e noke aku ai i ke kualehelehe no na mea e pili ana ia Madame Bonasiua, e laa hoi ka umii paa o na helehelena o ua lede nei i kona puuwai.

            No na bora elua i kaahope aku, eia o Parisa holookoa iloko o ke konouli o ka aaki paapu o ka pouli, a ua like pu hui ka mehameha o ua kulanakauhale la me kekahi pa ilina kupapau, oia koke no kona wa i lohe aku a@ i ke kani-ke mai o ka uwati ma na kihi a pau o ke kulanakauhale la iloko o ka mehameha nui o ka hos II ia o ua po ala.

            Ua hoomau aku ia no ka kakou opio ma kona kulana o ke kuoe hele a hiki i kona hiki pono ana ae mawaho o ka hale o Aramisa, e walea ana hoi i ka hanu i na ea huihui o na pua a ke kehau e koaniani ana i kona ihu.

            Ae, oiai oia i @ho mai ai, au hoomaopopo koke aku la no oia i ka mehameha o ka hale o kona hoaloha, aka. oiai oia i hoolei pau aku a i ka ike a kona maka @ma ka Rue Serevanadi, na hoomaopopo aku la oia i kekahi aka-ku kino kauakai ka puka ana mai @iwaho a hele mai la imua.

            O keia kino aka@ ku ana i ike aku la, au manao wale iho no oia he kane, e laa kona hoopuoi ia o kekahi koloka nui a oia hoi ke kumu nui nana i hoopowehiwehi i kona ike.

            Ua ku iho la oia malaila e haka pono i keia kino ana e ike nei. a mamuli o ke ano oka hele ana a me kona kulana i hoomaopopo iho ai oia, aole ka he kane, aka, he wahine oia o ka aoao paiupalu.

            Ua hele mai la au kino nei a huliu hapai ae la @o kona koloka me ka aloalo ana ae ho@ma o a maanei a huli hoi hou aku la ma@i kona wah@i puka mai ai. A oia koke no ka wa o ka kakou opio i kukahalake iho ai iloko ona me ka puana ana nei.

            Pehea la au e hana aku ai, e hele aku anei au e kaawi aku i ko'u mau kokua ana @ Mamuli o ka'u mau hoomaopopo aku i ko kulana o kana mau hele ana, ne maopopo he opio oia me na helehelena wai anuhea o ka ui. Ae. Aka hoi, heaka ke kumu o keia wahine e hele nei i keia hora o ka po? Aole anei he ipo kekahi e kali mai la iaia o kona hiki aku?

            Ua huli hou mai la ke alo o ua wahine nei a hoomau mai la no ma ka hele ana imua. a ma kana hoomaopopo aku e helu ana oia i ka nui o na hale, a e nana ana hoi i ke kulana o na ipuka aniani.  He elua hale ana i hoomaopopo pono aku ai i ke kulana o ka ipuka anianiani, he hookahi hale i maopopo pono ole ka ona, a o kekahi hale noi no Aramisa.

            Ma o na diabolo ala o ka po, wahi a Don Maseka i puana ae ai.  Ae, eia paha keia manu nunu a@wana hele o ka po ke huli hele nei i ka hale o kuu hoaloha.  Aka, e kuu Aramisa, e ulia ia oe e na ulia laki a pau, a aole hoi e hahai ia kou alahele e na diabolo hoopakalaki o ka makapaa ma kou alahele.

            I ka pau ana o kana namunamu ana, au kokolo aku la oia a pee mahope o kekahi pauku laau nui i kumu e ike ole mai ai o keia wahine iaia, a e loaa pono ai hoi iaia ke kelana o ka haka pono ana aku o kona mau maka papoki maluna o na helehelepa o keia wahine a me kona wahi e hele ana.

            Ua haka pono aku la keia i ke kulana o ka hele ana a au wahine nei, a oia kana i hoomaopopo aku ai.  Ua hoomau mai la no oia i ka hele ana a liuliu, hoomaka iho la e kunukunu, a oia ka Don Maseka i haup@u @ae ai iloko ona, he mao hoailona p@ha keia i aoao a i hoouolu mua ia e laua me kana i@po mamua.

            Aka, he mea makehewa wale no ke kualeheiehe ana aku ma keia wahi no keia mau hoailoa.  Ua hoomau mai la no oia i ka hele ana a komoiloko o kahi o Aramisa.

            No ka pouli koke ana ae o ka lani me kekahi ao hakumakuma eleele, na ia mea i hoopowehiwehi iki iho i ka onohi ike o na maka o ka kakou opio, aka, aole nae ia he mea nona e hoopau ai i kona @nana ana ilaila, a oia koko no kona wa i lohe aku ai i ke kamumu o kekahi kikeke ana no ekolu manawa.

            I ka mao ana ae o keia ao hakumakuma, ua ike koke aku la oia i ke ku o ua wahine ala @malalo o ka ipuka aniani o Aramisa me ka no ke hala ole i ke kikeke, a oia kana i puana ae aii

            Aia io no oia i ka hale o Aramisa i keia wa!  Auwe ka hookamani aui o ke ao nei?  Loaa pono aku ia oe ia'u i keia manawa.

            Aole i liuliu iho keia mau kamu mumu ana o ke kikeke, ua hemo mai ia ka ipuka o waena kon@, a niuwiki mai la hoi ka a ana o kekahi kukui iloko.

            Aole i liuliu @no, na maaloalo ae la ua kukui nei a hele mai la ma ka ipuka, a oia koke no ka wa i lohe ia aku ai o kekahi leo i ka pane ana ae:

            Ae, ae, wahi a ka mea hoolohe aole nae ma ka ipuka, aka, aia ma ka ipukaaniani.

            Ua komo aku la na wahine nei a nalowale aku la iloko o na hale nei me ka nalowale pu ana hoi o ka a ana o ke kukui, a hoi hou aku la no o Parisa iloko o ka mehameha a me ka pouli nui.

            Ua noonoo iho la o Don Maseka me ka hooholo ana iho iloko ona aole e liuliu e ike hou aku ana no oia i kekahi mea ano nui. a oia no kona wa i hoohamana a pono aku ai i kona mau pepeiao no ka hoolohe ana, a i kona mau maka hoi e hala ole kekahi mea me kona ike ole aku.

            A oiai oia ma ia kulana, ua lohe hou aku la ia i ke kamumumu o elua kikeke ana.  Aole no i liuli iho, ua pane ia mai la keia mau kikeke ana mamuli o kekahi kikeke ana o hookahi manawa mai na wahine nei mai.

            Aka, aole no i haawi pio aku ka kakou opio mala@io o na mainu o ka nana pono ole aku i na mea e hana ia ana iloko o ua hale ala. A aole i liuliu iho, na hoomaopopo @aku la oia i ua wahine nei i ka huki ana ae i kekahi mea keokeo mail@oko ae o kona pakeke a hoomohala ae la me ke kani@ilio ana aku I kekahi mea ma ke kihi o na hale ala e nana mai i ke kihi o na mea keokeo nei.

            Iloko o keia manawa i haili koke eai ka kakou opio no ka haiuaka ana i loaa ai malalo o na wawao o Madame Bonasiua, a me kela hainaku hoi i loaa ai malalo o ke kap@oni o Aramisa.

            Ma o na diabolo la a pau o ka po, he mea anei kekahi e hiki ke hoike mai ia'o heaha la ka manao i'a maoli o keia hainaka?

            Aole, paha i p@ina i ko makou poe heluhelu kela @uinu kikeke ana elua maw@ho aku o ka hale, a @me ka panai p@u ia ana mai hoi maloko mai o ka @hale.  Ae, o kela mea i kikeke aku, he wahine no ia.

            A oiai ka kakou opio e kiai hoomau nei, ua @loaa aku la inia kekahi manawa kupono loa ana e ike aku ai ia laua e kuapo bai@aka a huli hoi mai la ua wahine nei.

            Ua nana pono aku la ka kakou opio i keia wahine a ua hoomaopopo aku la ia aole keia he wahine e, aka. o Madame Bonasiua no, a oia kaua i puana ae a@u

            Kupanaha maoli no, ua hoouna abu nei hoi oia ia M. de la Pote e hele mai e ku @iaia e lawe aku i ka Louvere, a pehea la hoi oia e hele auwana hele @nei i keia wa kol@u o ka po?  Aole anei h@o ipo kekahi ana i aloha nui ai, a i ake ai hoi e

           

            Kamau kiaha i olu.

            I pahee ko puu ke moni,

            O ka wai iho ia a ka Naulu,

            E inu ai oe a ko'u ko puu.

 

            Aka, nona ponoi no a nei keia manao ona, a i ole. no kekahi mea okoa aku paha, i ae ai oia e hoomaunauna wale iaia iho iloko o ka poino a me ka @papilikia a ka hap@ hou ia ana mai e na kanaka kumakaia o ke Kadinala?

            O keia iho @la na @hauli o ka inanawa i holo ae ai a pan@ pu i ka houpo o ka kakou opio, a oia hoi kana e haalulu nei i ke aloha i ka hoomanao @oe i ua Madame nei, me he mea la aia o@a iloko o ke aloha kup@ipo me ia.

            A iaia e haanipo ana, @ua ulu ae la iloko ena na hoomanao ana, he hookahi wale no @ana hana kupono oia hoi kona hahai aku mahope o ka meheu o ua wahine nei, a oia kana i u@hai aku ai me ka awiwi nui.

            Oiai ke kino o ka kakou opio i neeu ae ai mai koua wahi e pee nei, a hoomaka aku la e uhai mahope o ka meheu o ua wahine nei, a i ka wa i halululu aku ai o kona mau kapua@ wawae, na ia mea i hoopuiwa aku i na Madame nei a hoomaka ae la oia e @uwa me ka leo nui me ka holo pu ana.

            O ka hoomaka ana aku o ua wahine nei e holo, oia koke no ka wa a ka kakou opio i @lpalu aku ai me ka mama nui mahope.  Aole i liu liu keia hono ana ana, ua hopu aku la oia ma ka poohiwi o ua Madam nei no ke kuohi ana mai iaia.

            I ka wa i pa aku @ai o ka lima o ka kakou opio u a ka poohiwi o ua Madame nei, oia no kona wa i kukuli koke iho @ui ilalo iloko o ka haalulu nui a @puana ae la

            Ina e manao ana oe e pepehi ia'u alaila, e hana aku oe e like me kou makemake. aka @noe, aole oe lohe iki ana i kekahi mea.

            Ua ano koke ae la ka luna o ka kakou opio ma ka p@haka, a hoomaka ae la e hapai @mikiluna.

            Ua ike koke iho la ka kakou opio i ke kaumaha nui e haawe ana maluna o ua Madame nei, a oia kana i lu helelei iho ai i kekahi mau kulu kehau waime@a o ke aloha mai kona mau lehelehe mai.

            Iloko o keia wa ana e kamailio nei, ua hoomaopopo koke ae la @oia i aa leo, he leoana i ano kamaaina, u oia koke no kona wa i loha no ai i luna a hoomaka ae la kona mau kiionohi e ike o Don Maseka no kaka me nana ia i hoopakele mai ka lima mai o na koa o ke Kadinala, a oia kaua i peana ne ai me ka leo nui o ka hauo@li.

            O oe no ka e Don Maseka.  E hoomaikai ia ke Akua kiekie loa.

            Ae, owau no keia o Don Maseka, ka mea a ke Akua i hoo@una mai ai e kiai makaala ia oe i keia po.

            A ua ia manao a nei ou i kono mai ia oe e hahai mai ma ko'u meheu? wahi ana i ninau ae ai ia Don Maseka me ka mino aka ana ike, e laa ka lele kamoko ana aku e koua mau manao p@hoihoi @a ka makau nui, a e hoaliiana hoi ka hau@olia me ka lealea maluaa @ana i ka ike ae i ke kino o k@ona hoaloha. ka mea nana oia i @hoopakele ae @ma@ ka lima pakaha ae e na k@oa o ke Kadinala.

            Aole, wahi a Don Maseka, aole aka, he ulia wale no o ka laki ko'u ike ana mai nei i kekahi wahine e kikeke ana @ma ka ipuka aniani o kekahi o ko'u mau hoaloha

            Kekahi o kou mau @hoaloha' wahi a ua Madame Bonasiua @nei.

            Ae, o Aramisa kekahi o ko'u mau hoaloha pilikino

            O Aramisa, owai ia mea?

            Mai @kamailio hou oe pela, a mau hoao oe e hoike mai ia'u aole oe i ike a'i kamaaina hoi ia Aramisa.

            Aole io no @au i oiaopopo, a o ka maka mua iho la no 'keia o ko'u lohe ana i kona inoa.

            Alaila, o ka makamua iho la no keia o kou hiki ana i keia hale?

            Ae, he @maa oiaio ia.

            A aole no i maopopo ia oe he kanaka opio kekahi e noho nei i keia hale?

            Aole.

            A he koa hoi?

            Aole no.

            Alaila, aole no iaia ke kumo o kou hele ana mai nei?

            Aole, A e hoomaopopo iho no hoi paha oe he wahine, ko'u hoa i kamailio mai nei au no hoi i ike ae nei.

            he mea oiaio ia, a aole anei o keia wahine au i kamailio aku nei o kekahi ia o ko Aramisa mau hoaloha?

            Aole au i maopopo i kela mea.

            No ke aha hoi, aia no hoi ia i laila kahi i noho ai?

            Aohe no o'u kuleana ma la mea,

            Aka, owai kela wahine?

            Auwe! aole paha ia he mea huna na'u.

            E kuu ipo Madame Bonasiua, he mea oiaio, aohe mea ma ka honua nei e hiki ke hoole i kou nani, aka ne oi aku nae oe o ka lede ike i ka hoopohihihi ana i kekahi mea.

            Ke haule hope nei anei au ma ia ano?

            Aole, aka, ma kekahi ano, he oi oe a ke akamai a me ka noeau.

            A ma he oiaio kena, e haawi koke mai i kou lima i keia wa.

            Ae, me ke ohohia mau o ka piha hauoli, a heaha hou ae?

            E lawe aku ia'u malalo o kau mau hoomalu ana.

            Ihea la?

            I ko'u wahi no hoi e hele nei.

            A ihea hoi paha ia wahi?

            E ike ana no oe, oiai oe e haalele iho ai ia'u ma ka ipuka.

            E ae mai ana anei oe e kali aku au ia oe ma ka ipuka?

            Aole paha he waiwai o ia kali ana.

            Alaila, e hoi hookahi ana no oe?

            He mea maopopo ole ia --pela aua paha --aole paha.

            Aka, he wahine ana anei, a i ole, he kane ana paha ka mea e ukali aku ana manope ou?

 

NUPEPA KA OIAIO.

EHOOPUKAIA ANA E

EKAHI HUI HAWAII PONOI

I kela a me keia Poalima,.

 

Ka uku o ka nupepa hookahi : No eono malam, $1.00, no hookahi makahiki $20.00

            KUIKE KO MAKOU KULA

He uku emi mai no hoi ko na hoolaha oihana, na hana kaiepa, na hale kuai o kela a me keia ano.  O ua hoolaha mai na apana mawaho aku o ke kulanakaua hale nei, e hoouna pu ia mai ka uku.

            E hoouna ia mai na manao ma ka inoa o John E. Bush Ailuene Buki, o na kauoha nupepea a me na hookaa dala a pau ma ka inoa o ka Puuku John Kapamawaho Prendergast.

            JOHN E. RUSH,

                        LUNAHOOPONOPONO

            JOHN K. PRENDERGAST.

 

Hoolaha.

            I na Luna a me ka poe lawe pepa pakahi, a me na makamaka eae o ka NUPEPA KA OIAIO a me KA LEO O KA LABUI ma keia ke hoike ia aku nei ia oukou apau, e palapala pololei mai ma ko'u inoa no na kauoha nupepa. na hoolaha a me na hooana kala ana mai a pau.  Aole e mana kekahi palapala hookaa ke ole e kakauinoa ia e a'u ma ko'u inoa ponoi elike me ia malalo iho, i ua na hiki ole ke kakau mai ma ko'u inoa haole, alaila, e kakau mai ma kou inoa Hawaii alike me ia e puka aku nei: a i ole ma ka inoa o na "NUPEPA KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI"

            JOHN K. PRENDERGAST.

                        KAPAMAWAHO.

           

            Puuku o ka NUPEPA KA OIAIO a me KA LEO O KA LAHUI

            Honolulu Jan 12th, 1894.