Ka Oiaio, Volume VI, Number 35, 31 August 1894 — Page 3

Page PDF (1.10 MB)

This text was transcribed by:  Jill
This work is dedicated to:  To my grandma, Eudora Mokihana Kawai, 1905-1964

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

KA MOLE A@-IKE.

 

Na Mea ma ke Aouli Lani.

 

Na ka po e hoike ae,

I ke olino mai o na hoku.

Ia lakou e kaahele ana,

Maloko o ka puoa o na lani.

O na hoku i imoimo mai,

O ka mahina e pa konane ana,

O ka Laolinolino nei,

Na ke Kahikolo no i hana.

O kakou a pau Nana

He malamalama ma ke Aouli

Malaila aue nana ai

I ko ke Akua mau loa ana

O kuu home e noho nei,

Ma ka ili ia o ka Honua,

Ma@aena o na ale moana.

Ua hoomaluia e Kona mana.

Ke pa kolonahe na makani,

Ke pii nei na wiliau moana.

Popoi na nalu iuka,

Papa-ia e na ae-one,

O ka puuhonua no kuu home,

Ke aloha oikela o ka aina,

Ua sila ia e kuu Akua,

Aule hiki ke mawehe ia,

 

$8,000 No ka Oihana Koa

 

O keia maluna ae ka puu dala i haawiia iloko o ka poholima o ka mana hooko o ka oihana koa o ke Aupuni origacia (oia hoi ke Aupuni e noho hookeleia ana e kekahi poe kakaikahi i kaili ae i ka mana iloko o ko lakou lima mamuli o ka ikaika malalo o kekahi kanoha mana, no na hana malu e pili una ia oihana. He mea kanalua ole o keia mau huahelu ua hookaawaleia no na hana hookupu a kipe paha elike me na aliikoaoloko o ka oihana koa i hookaawale ole ia kekahi uku no lakou. Ua lohe mai makou mawaena o ka poe i paa ka ihu i ka uwea a e u kuia nei hoi mailoko mai o keia puu dala, oia no kekahi o na luna Aupuni i olepeia ma ka la 17 o Ianuari, 1893. O keia pukalua kumakaia ke kumu nui a me ke kahua o na poino a pau i hekau mai maluna o ka hokua o ke Aupuni Hawaii a me kona lahui kanaka a kakou hoi e hoomanawanui nei a hiki wale mai i keia la. Ua napoo aku la nae kona mau la, no ia mea ke kokua nei oia i kekahi wahi papapai mauleule me ka hanai ana i kekahi poe aloha aina hapaupaa me ke dala @igi, malalo hoi o ke koloka o ka hookamani. Oiai, aia me ia, he akoakoa ana a kekahi poe lunia o ka puali pono ole o na ano a pau, ka poe hoi, elike me na manu veleture e hahai loloa ana no na mile loihi mahope o kekahi pualikoa no ka heana o na kino make mahope o ke kaua ana, ka poe hoi e hoomahui anailoko o ka lealea kalaiaina, ka poe manu veleture hoi i makaukau loa e hana i kekahi mau hana ekaeka haalele loa no kekahimohai i haawiia aku ai ia lakou, e lawelawe ma ke ano he poe kipi i kekahi o na aoao kalaiaina oloko nei o ka aina i keia wa. I keia wa, he kalaiaina oia i make-kanu, a mamuli o ka hehena o kona noonoo, ua kapaeia mai oia mai ka hele lanakila ana aku e ae i ke kapu a me ka ihiihi o kahi he hiki wale no iaia mamua me kona leo ke wehe a hamama i na puka me ka ninau oke ia mai.

           

Aia ma kekahi ona halekuai lapana ma ke Alanui Maunakea me Beritania, e ikeia ai kekahi mau kii e piki ana i ke kaua mawaena o na pualikoa Iapana me Pake. E auhee liilii ana ka Pake imua o ka Iapana. Malaila kekahi poe Pake kahi i makaikai ai, a mamua o ko lakou haalele ana, au olelo aela lakou, he hoopunipuni ia mau mea apau.

 

Na Mea Hou o na Aina E.

 

Ua Hoi Mai Nei ke Komisina Hawaii.

 

Aole i hookuu ia ka

Ahaolelo Laui.

 

Ke mau nei no ka pono o

ka Lahui Hawaii.

 

Ma na mea i loaa mai nei ma ka mokuahi Alamida i ke kakahiaka Poaha nei, Augate 30, ua loaa mai na mea hou a hiki i ka la 23 nei. Ua hoi mai nei ke Komisina Hawaii, Widemann-Parker-Kamaki me na ola oluolu maikai. Mamuli o na lono mua i leaa mai nei ma o ke Komisina Alii la. Oiai o na mea ano nui wale no, aia no ke paa ia ko kakou pono iloko o ka lima o ka Aha Hooko o ke Aupuni Amerika. Ua loaa mua ka ike ana o ke Komisina me ko Kuhina Gresham a ua loaa mai ka paneana no ka wa e hui ai me ka Peresidena, aka inamuli o ke omaimai loa ia o ka Peresidena Cleveland, no laila ua loaa ke kuka ana me ka Hope Peresidena Stevenson. O na kuka ana a me na hoomao popo ana malalo o na a@o hooko hana pili Aupuni ana, ua pau ia i ka hooholo ia me ke Kuhina Nui Gresham. Ma ka huli hoi ana mai o ke Komisina, ua paa mai lakou he palapala na Peresidena Cleveland i ka Moiwahine Liliuokalani. Aole he mau mea i hoike akea ia ae, oiai, ke mau nei no ka Ahaolelo Lahui, aole i hooku@ia, a ke manao ia la, e hooku@ia ana ma ka la 28 aku nei. Mahope o ka pau pono ana o na hana, elike no me kamakou hoike ana aku imua o ka Lahui Hawaii, e pili ana no ke kulana o keia Aupuni Repubalika, pela no na mea oiaio i hoikeia mai nei. Nolaila, aole kakou i hooneleia i na pono a kakou @ hoomanawanui nei i na wa a pau; oiai o ka Lahui Hawaii ponoi ka mea kuleana paa @ona mai kahiko loa mai.  E loaa ana ia kakou ka lanakila ana mamulio ka noho makaala me ka hoomanawanui mau. No ka mea, aia iloko o laila ko kakou ola a me ko kakou kuokoa ana. He nui na kulana o ko kakou ola a me ka lanakila, aka, aia no ia mau mea a pau loa iloko o ka manao like lokahi o ka Lahui. O ke aloha no ka aina, ua molia ia me ke ola o ka Lahui; nolaila, aole he Lahui e ola ana a e noho kuokoa ana, ke ole e hoopaaia ke aloha iloko o ko kakou ma@ puuwai ponoi: a maluna ae o na mea a pau loa, o ka noho hoomanawanui ana, oia maoli no ke ano no ka ike ana aku i na kumu e noho lanakila ai ka Lahui.

 

LETA PILI AUPUNI.

 

O ka hooholo leta ana mawaena o na aupuni, a i ole o ka rula alakai no ke ano o ke kakau ana e like me ka maa mawaena o na lahui he mea pono me ka holomua o ke ano naauao o ka nohoana; na palapala o kela a me keia ano e kakau ai me ka awiwi ma ke ano kamaaina ma kekahi ano hooko ana. O ka paikini ano kahiko o na aupuni malamalama, e hoike ana i ka oiaio o ka lakou mea i manao ai a e hana ai paha, me na olelo moakaaka e maopopo ai ka manao, ua kapae ia ia ano hookuanui a ma kona wahi na olelo hohonu a maopopo ole ka manao, me ka oi aku o na manao pili. Ioa paha ua hookoia e kekahi o na mana kauo@@ kiekie, e liloia i leta lanakila, oiai he mea oke ke kanu ana i ke ano o ke kamailio ana no kekahi mea akea e like me ka loihi palena ole o ka manawa me ke kamailio ole i kekahi mea. Uoko o na leta pili aupuni, kahi hoi he mea pono ke hoikeia na manao piha oluolu aole me ka laukua o na olelo, no ka mea ua hoopokoleia, aka nae ne hookahi no manao a o na leta oia ano, ua maheleia iloko o na mahele elua, o ka mua na leta hoohauoli ia hai no kono pii ana ae ma kekahi oihana kiekie, a i ole no ka hana nui o ka hanau ana a mare ana paha o ke ahi, a o ka ohana paha e noho mana ana, a me ke aloha menemena no ka make ana, a mea kaumaha e ae paha e pili ana i ka pono o ka lehulehu. e kau iho ai ke kaumaha maluna o ka poe i pili ilaila, a o ka lua o na mahele; oia na leta e hoike ana i na mea e pili ana i ka pemaikai mau e like me ka hooholo ana i na kuikahi kalepa a o ka noho oluolu ana paha. U@ ololoia o na leta ma ka mahele mua, ua aneane loa lakou e hoolo@ ole ia. koe wale no ma ka inoa, oiai lakou e pili ana no kekahi mea auo nui e kekahi poe aole i hoomaopopoia a pau loa ka lakou mau mea i makemake ai. O ka leta hope loa o ka hoohauoli ana mai a Kalivilana mai ia Mr. Dole, ua komo ia iloko o ka mahele mua i oleloia ae nei, a ina e helu-heluia me ke akahele e ka poe noonoo maikai, e ike ia no aohe wahi mea ano nui maloko. He nui ka poe i manaoio, ua ikeia ka Repubalika o Hawaii. aka i na e heluhelu pono kekahi mea i @a leta la, e ike no oia aole. 1. Kepoo. Mr Dole ua kakauia ma ke ano, he Peresidena no ka Repubalika of Hawaii, ka oihana hoi ana i lawe ponoi ai, aole ma ka poni ana i moi; a i ole ma o ka leo o ka Lahui. O keia poo oia no ka mea maa mau ma ia mea, oiai me ke kanalua ole ua kapa oia iaia iho pela ma kana leta ia Kalivilana. 2. Ke aloha ana Ua kapaia mai o Mr. Dole, he "Hoaloha Nui a Maikai" He mea maa no ia mawaena o na poo aupuni, ano keonimana me ke ano mahalo. 3. Ka hoolauna ana. Ua hoike mai ka Peresidena i ka loaa ana aku o ka Mr. Dole leta, e hahai aku ana iala i kana hana o ka la 4 o Iulai, 1894; aole nae ana mau olelo wehewehe no ia mau hana. 4. Ke kino o ka leta. Malaila, o ke ano nui wale no ua apono oia, me Mr. Dole no na hoomau aku i ke ano makamaka o keia mau Paemoku me Amerika, aole me ka Repubalika o Hawaii, a ma ka hope loa he mau olelo e pili ponoi ana i ko Mr. Dole pomaikai. 5 Ka la a me kahi i kakauia ai, i ukaliia mai e ka inoa o ka Peresidena a me kona kakauolelo o ke aupuni, oia wale ae la no aole he mea hou aku.

 

Mai Nana i na Mea e ae.

 

E ka Lahui Hawaii, i ko oukou wa e nana ai i ka palapala a Cleveland ia Dole; E heluhelu iho oukou me ke akahele malie; a pau ia heluhelu iho oukou i ka palapala a Stevens kahi elemakule kaili aina, a e nana adahele iho i ka Willis palapala. E ike auanei oukou i ka like ole maoli o neia mea a oleloia nei. he palapala ike mai, a me ke ano okoa o ka olelo maoli o ka palapala hoaloha. Mai nana i ka wahi leta aka, e naua pono i na olelo o ka leta maloko o ka wahi. Mai punhi wale i na olelo haanui, aka, e noho malie me ka naauao, a e apo i ka mauao oiaio iloko o kau palapala e heluhelu ana. Mai pupule a hi-o e launa me kou poe enemi'aka, e ninini i ka wai huihui maluna o na manao pihhua o kou mau hoa kanaka; @ e hoomalamalama aku ia lakou! alaila, ua palekana.

 

KA HOOHIKI, ANA O NA KUMUKULA

 

Mamuli o na hookikina ana a ka nupepa Holomua, e hele na kumu kula e hoohiki aku no ke aupuni Repubalika ua hele aku la kekahi poe e hoohiki, oiai no nae, aia no ka puni dala ke noho mua la no Hoko o na kumu kumakaia, nolaila na hele aku la keia poe e lawe i ka hoohiki ana. Ua maopopo iho la keia mau hana, a ua maopopo no hoi na inoa o na poe e ake nei e loaa kahi ola ana, mamuli o ke kumakaia aina i mea e ko aina hoonaaikola ana a ka poe aihue aina e koi mai nei i ka Lahui Hawaii e hana.

 

KA HAIOLELO A WILISI

 

O ke kino o ke kanawai ka mea hoi i hanaia a e ku nei i keia wa, maluna hoi olaila i hookahua ai o Mr. Wilisi i kona manao no ka mahalo nui ana i ka Repubalika, na pili kanawai ole kona hoea ana mai, iloko o ke kuhikuhi ponoana o na kanawai mamua a me ke kumukanawai. Ke kue mau nei ka lahui, e like no me ia mai mua mai, e keakeaia keia poe pigi no ke komohewa ana ma na ano o keia kanawai a me na kumu pili ilaila, a ma kekahi ano e ae i maopopo lea ka hoomauia no ia mea, aole he mea haanui wale ka olelo ana o keia mau kanawai pigi ua kapeke mawaho o ke kumukanawai, ku ole i ke kanawai me ka hoowahawaha pihaia a kueia no hoi e na Hawaii aloha aina ma na wahi a pau o keia Aupuni ka poe hoi ma ka aoao o lakou ka hapa nui, aole elike me na wahi kauna omilumilu ma ka aoao o Dole, Kamika a me Kakina, oia hoi ka aoao o ka hapa uuku manaolana ole aole paha keia mau olelo i kupono, ina aole o Mr. Wilisi i maopopo mua i keia mau mea a pau he oiaio maoli, aole la makou e koe a no kana haiolelo hoohoihoi.

 

NU HOU KULOKO

 

O keia ka la hope o na luna Aupuni, e manao ana e hoololohe hou iho maluna o ko lakou mau kulana, e lawe ai i ka hoohiki kumakaia i ka lahui Hawaii a me kona Moiwahine. He mea hou manaonao ke ka Mahiko o Waianae ai ka po onehinei. Oia hoi, ua ia ka aahu o kekahi o na keiki a kekahi limahana Pukiki e ke ahi, a wahi a ke kauka, pomaikai oia ke ola. He manuunuu wale o na kaiko i paumaele pu me na Kapena, i lawe i na Komisina hou mai ka Ilamuku aku. E ku mai ana he wahi mokukuna hou iloko o elua pule mai keia manawa aku me kekahi mau materia hou no ka hoopala@laha hou ana aku i ke alahao a hiki i Waianae. Mai hehi i ka mauu oia ke ano o kela mau hoailona iloko o ka pa Aupuni kahiko. Ikeia au oehaa wale no. Mamua i ka wa o ke au Moi, malaila na kanaka e hooluana ai. Ya giike ae i E. A. Taose imua o ke akea, aole oia i nonoi no ke kulana kapena o na makai, elike me ia i laulaha mua ia mai ai. He ai puaa ka hana a kekahi poe iwaho o Kalia i kela la aku nei, ua hauoli like na mea a pau, aole he mea i koe. Ma ka Poakolu nei, Augate 29 i haawi mai ai ka Aha Kiekie i ka pono o ka olelo hooholo no ka Moiwahine Kanemake Kapiolani ma o ka hoopii a W.S. Mahelona ana i olelo ai, ua hoolilo aku ka Moi Kalakaua make i kekahi Apana Aina nui mauka o Kalihi kai iaia ma ke kuai, he manawa loihi ko keia hihia o ka hana ana a kahi no a pau. Makepono ke kumukuai o ka Opiuma iloko o keia mau la oiai, o ka Opiuma maikai loa o Honokaona he $20 wale no o ka paona. Ua hoao ae o Kapena Anaru i kana pupanapana maluna o kekahi ilio ma ke ano oia kana papa kipoka, aole nae i ku ua ilio la he laki nae ia nona, no ka mea malia paha o uku oia a oi aku mamua o ka ilio a Begesana i hanaiia ai i ka laau make e Hama. He mea mau i na iole ka haalele ana i ka moku e piholo ana. E pau aku ana kekahi poe hoohui aina i ka puhehee ma ka mokuahi Warimu, mahope ihe o ko lakou lohe ana i na olelo a Wilisi, aole i pau ko lakou pohihihi. Auwe, hilahila ino, o kela poe o ka puali Kamaaina i makaukau e molia i ko lakou mau ola i ka poe e hoao aku ana e hoopoino i ko lakou ola no Dole. Kakina a me Kamika lakou a pau, na lakou no e kuai ko lakou mau hoailona hoohui aina, nui ka ohumu o kekahi poe no keia hana ino. O ka poe e eo ai kela a me keia mau makana ma ka Hulahula Huna Helehelena e hiki mai ana, he mea pono ia lakou ke hoike maoli i ko lakou mau helehelena oiaio imua o ke alo o na mea a pau, aole paha keia i maikai i ka manao o na mea a pau, no ka mea e aho ka hoike ana o kekahi poe o lakou ma kahi kuono mahope. He wahi balaama uuku me ke kaa e pailata ia ana e kekahi poe keiki Pukiki, i ukaliia e kekahi kao i hoaahuia i ka lole ke poalo hele ana ma na alanui o ke taona nei i ka Poakolu nei, me ka heluna nui o na kamalii. Mea ia mai he hoolahaia no ka hulahula huna helehelena a ka Poakahi ae nei. E nana i na manao o ka nupepa Holomua haole, e ake ana i kou inoa e hoopaaia ma ke ano he kakoo pigi, a he kumakaia i kou aina hanau, aka, mai hana oe pela, e ke kanaka aloha aina, mai kuai i kou aina no na lucera he kanalima aole loa, aka e malama oe o puni i ka hoowalewaleia mai.

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

 

Ke papa a hookapu loa aku nei au i ka poe a pau e hele kuleana ole ana e lawe i na mea o luna o kuu mau aina a pau e waiho la ma Koolau, Maui, oia hoi o Kapaakea, Puakea, he mau Ahupuaa lana, a o Ka@iae, he aina kula ia e hoomaka ana kona palena ma ke kihi hikina ma ka pali kahakai o Kekuapaawela, a ma ke kihi hema ma ka lihi muliwai o Wailuaiki. A ke papa pu ia aku nei na poe a pau e hele ana a lawaia ma kahakai a me kahawai o keia mau aina. O ka poe a pau e kue ana i keia hoolaha ana na ke kanawai e ao ia lakou.

 

Mrs. Mala@a Akiona

 

Wailuanui, Koolau, Maui, Iune 29, 1894.                   jul182ms wkly.

 

MAI HOPOHOPO KA LAHUI

 

He nui ko ke Akua aloha i ka Lahui i hoino kumu ole ia a i pakahaia ko lakou mau pono e na poemikanele aihue aupuni. Mamuli o na mea i hoike maopopoia mai, aia ke waiho la na hana hoopunipuni lapuwale haalele loa a ka oha na mikanele apuka aina ma Wasinetona, aka, aole nae e lilo ia mau hana a lakou i mea e pilikia ai ka poe hewa ole, aka, o lakou iho no ke hoohilahila ia. O keia ka hooiaio ana aku i na haole o lakou e noho la ma Amerika, he lapuwale ka hana a keia poe i aahu ia lakou iho me ka aahu huluhipa o ka hookamani.

 

            NUHOU O NA AINA E.

 

Victoria, B.C. Aug. 16. -- Ua oleloia, o na hana hookuihaki a Rusia me na mana a ae, noka hoolaulea ana ia Iapana me Kipa, oa haole pu. Ua hoopaakiki loa o Kina kona manao maluna o Corea. Ua ae no o Kina e hooponopono ia keia hana me ka malie, aka, ma ka lohe ana i ke piholoana o ka Kow Shing, ua lilo ia i mea hookua, a ua pau ka manaolana ana no ka hiki ke hoomalielie ia laua. Ua kukala mai nei o Geremania, e kuikawa ana oia. Ua loaa i ka nupepa Karistiano o Nu Ioka, he 1000 barels palaoa, na @@ poe pololi o Corea. Ua hoomaikai mai ke Kuhina o Corea, a na hoike mai ke Kuhia o Corea, a na hoike mai, aole e hiki i kona aupuni ke uku i ka uku moku, ua noi koke ae keia nupepa i ke Aupuni Amerika e haawi mai i na kokua ana. Ua hoke ae o Sir Edward Gorey malalo e Kaka@oleio o ke Keeha o na Aina E, iloko o ka Hale Makaainana o Beritania Nui, e paa ana o Beritania i ke Aupuni o Iapana, no ka poino ana o ke ola a na kupa Pelekane a me ka waiwai, mamuli o ke poho ana o kela moku Kow Shing, i ka moku manuwa Iapana. Ua hoopoiaoia na lama Telegara pa ma Corea, a koe hookahi, a ina e hoopoino ia ana keia, alaila aole he wahi eae e loaa ai o ka nuhou mai Corea mai, ma ke ano hikiwawe He heiana  nui o na aliikoao Japan i huli hoi mai me ka awiwi nui mai na kula ao koa mai o Europa no ke kaua.

 

AMERIKA

 

Ua holo aku ka Peresidena Kalivelana ma keia kakahiaka no ke Kaikuono o Buzzrd. Ua holo aku oia mamuli o ke ao ana a kona Kauka iaia, me ka manaolana e pau loa ka mai fiva malelia mai ka Peresidena aku ma keia huakai O ke Kauka wale no ka mea i hele pu me ia ma keia huakai. Aole he poe i ae ia e ike aku i ka Peresidena. Ua hoike po ae hoi ke Kauka ma ka haole ana, aole i mai loa ia ka Peresidena.

 

KOMO WALE KE KOPAA.

 

Ua hoihoi hou i aku ka hila kopaa kukeole ia ike komite waiiwai. Ma ke koho ia ana o keia bila, iloko o ka Aha Senate he 32 ae, ia 18 hoole. Ua hoomau ia ke kahea ia ana o ka inoa o na hoa maluna o ka bila hao kuke ole. E hoike ana kekahi lono mai Nu Olina mai, e poho ana ka oihana mahiko malaila, a o ka mea pilikia loa, oia no ka nele ana o elua hapakolu o na makaainana aia mokuaina i ka hana ole, oiai, oia malalo oia oihana e ole nei elua hapakolu o na makaainana oia mo ku Aina. E holo ana ka lunahooponopono o ka nupepa Avalataisa no Piledelepia, ma ka mokuahi o ka Peaono ae nei.

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

 

E ika auanei na kanaka a pau, ma keia owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au i ke akea, ma keia hoolaha ana. Ua kapu loa kuu aina e waiho la ma Waipio, Hamakua, Hawaii, oia hoi ka aina a Mrs. Pili i haawi aku ai me ke kuleana ole ma ka hoolilima ana ia Akioka (Pake). A nolaila, ke hoike aku nei au, a ke hoopau loa aku nei i ua hoohanalima aia, mawaena o Mrs. Pila a me Akioka Pake, aole he kuleana oia hoolimalima ana. O na pono a me na waiwai a ps@ maluna iho ona aina ala ou na kapu loa. Kou Oiaio.

 

MAKAHAI@ULI (w).

 

Honolulu, Augate 30, 1894.

aug 31 1mwkly*

 

B.F. Ehlers & Co. (Painapa Ma.)

 

KO

Na Lede Kolamu.

 

Ua loaa iho nei ia makou kekahi mea e pili ana i ke kuai ana. a he ku@u no ko ia mea. Aia he poe kakaikahi wale no i kuai nui ole mai me makou, aka, o ka hapanui mae, eia me makou e kuai nei, mamuli o ke emi o ka makou mau kumukuai. He heluna nui o na Mamalu a makou e kuai nei ma na kumukuai haahaa loa. Ua hilinai na Kauka akamai, i ke komo mau ana i mau PALEILI MALOO, a oia ka mea nana e hoomau i ka maikai o ke kulana o ke ola kino. Ke kono aku nei makou ia oukou e kipa mai e nana i keia mau waiwai. Ua manao mau makou, o makou ke malama nei i na waiwai maikai loa ma Honolulu nei a ua ike pu hoi makou, aole i emi iho ka kekahi poe malalo o ka makou. E hoikeike aku ana makou ia oukou i na Muumuu a me na lole e ae i kinohinohi ia a nani maoli ke nana aku. Ua kamailio makou i kekahi manawa @ hala ae no ke Kaliki P.D., no koua oluolu a maikai maoli no Ua nui ka poe i kuai i keia ano Kaliki, a ua hiki ole ia makou ke hoolawa aku i na helu ia manawa, nolaila, ua kauoha aku makou i Beruseia i kahi i hanaia ai o keia ano Kaliki ik kekahi heluna nui hewahewa a i keia manawa ua hiki mai nei e loaa no na ano helu a pau i makemakeia. Ma ka hoike ana aku i ko makou hookomo ana mai i na waiwai mai na wahi i haua ia ai aole hoi he kanaka mawaena e makemake ana e loaa ona wahi puka nonaila ua koe ia mau kala i kou pakeke, elike me ia e ike ia nei ma na Hainaka kae lihilihi no ka $2.00 kakini a pii aku. Na Lole HULUHULU PULUPULU 8 i-a no $1.00.

 

B.F. EHLERS & Co.

(Painapa Ma.)

 

Alanui Papu 1w-dly

 

OLELO HOOLAHA.

 

E ike auanei na mea a pau ma keia hoolaha, owau o Kahalaula w. ke hookapu a papa loa ia aku nei ka pee e hele ae ana, a e paa kuleana ole ana i kuu aina Alodio e waiho nei ma Kahili, Kilauea, Kauai, oiai, ua lilo mai ia aina iau ma ke kuai ia e Mareko k i make, a ua kakau ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Honolulu, nolaila, aole no e mana kekahi palapala hoolimalima i hanaia ke ole au e kaka@ ino aku mai keia ia aku; o ka poe makemake e hoolimalima i keia aina e hele kino ae ma kuu home noho ma Waipa, Hanalei, Kauai. E hoolohe ka pono ma keia Hoolaha, oiai, owau ka haku maluna oia aina, aole o Pooui, mai puni i kana, aohe ona kuleana i keia aina. Owau iho no,

 

KAHALEULA (w.)

 

Waipa, Hanalei, Kauai Aug. 17, 1894.                       aug 24 3@ wkly.

 

OLELO HOOLAHA.

 

Owau o ka mea hona ka inoa malalo iho nei ke papa a hookapu loa aku nei au i na kanaka ona ano apau pela me na holoholona hele hewa i kuleana ole maluna o kuu aina ma Papaa@ a Nui. Hamakualoa Maui, aole e komo a lawe wale ina mea ulu o keoa a me keia ano me ka ae ole aku o na luna hookohuia oia o A. Range ame Makee. O ka mea kue ike ia olelo a loaa iau ai kou mau luna paha e heeuku ia no oia me na @ala kupono ai ole imua o ke kanawai. O ka lohe ke ole, o ke kuli ka make. Pela no hoi me kou mau kai lawaia mai ka huina wai o Na@iilihou me Kailua a hiki i ka wai o Makaiwa.

 

Owau no me ka oiaio

 

            Henry N. Birch.

 

Papaaea, Hamakualoa, Maui, Augate 25, 1894.         aug 29 5@swkly.