Ka Oiaio, Volume VI, Number 36, 7 September 1894 — Page 2

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Jean Howard
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

NUPEPA KA OIAIO

-----------

 

J.E. BUSH, Lunahooponopono

J.K. Penikalaka, Puuku

 

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA

================

 

POALIMA, SEPATEMABA 7, 1894

===========

 

HE KUMU HAOHAO NUI

-------

 

                He nui na poe noonoo e haohao nei i ke kulana Aupuni e ku nei.

 

                Ua ulu mai keia manao haohao mamuli o ka palapala a ka Peresidena Cleveland ia Mr. Dole.

 

                A me ke ano oka olelo hooholo Hui a na Hale Ahaolelo elua o Amerika Huipuia.

 

                He nui ke kue o ka Aoao Repubalika i ka olelo hooholo i hooponopono hou ia, aka, ua koho lokahi ka aoao Demokaraka ma ka hooholo loa a pau iho la. Ua ninauia ka poe Demokaraka no na kumu o ko lakou ae ana e hooholo; aole nae i pane ia mai.  Nolaila, ua hookananuha na Repubalika, aole koho no ka mea, aole keia he olelo hoomaikai piha pono wahi a lakou i ka Repubalika Hawaii.

 

                No keia kumu makou i olelo ai mamau aku nei, aole loa keia palapala a Cleveland ia Dolo i hoike mai, he ike piha ana i keia Aupuni Repubalika a ua ku like loa keia manao o makou, me ka manao o ka aoao Repubalika iloko o ke Aha Senate o Amerika, e olelo ana, aole keia he olelo hooholo mahalo piha no ka ike ana mai i ka Repubalika, o Hawaii.

 

                O keia ke kumu hoounana o ka poe o ka aoao Repubalika no ke ano e o keia olelo o ke poo o ke Aupuni Amerika, a me na Hale Ahaolelo o ke Aupuni o Amerika.

 

                I na he hoike keia no ko Amerika hoomaikai piha ana mai, no keaha i kue loa ai na hoa Repubalika a hoohuakeeoaole e koho?

 

                No ka mea, aole keia he olelo hooholo mahalo piha i ka Repubalika o Hawaii wahi a lakou.

 

                                                                                                =================

 

I keia ko Blount manao

---------

 

                Ua hoolaha ae o Blount i kona manao ikaika loa e hoino ana i ke kukuluia ana o ke Repubalkia o Hawai nei, no ka mea wahiana na kukuluia oia maluna o ke kahua, na ka poe uuku e noho mana i mea e hooholoia ai ka lakou ano Aupuni i manao ai.

 

                O keia ke kanaka a ka Lahui Hawaii i aie nui ai no kana mau hoike pololei loa e pili ana no na hana o Hawaii nei o ka la 17 o Ianuari 1893.

 

                O keia Blount no hoi ke kanaka hoino loa ia e na poe mikanele aihue aina, no kona kue loa i ka hoike hoopunipuni a ua poe mikanele nei.

 

                He mea mahalo nuiia ke kanaka e hoike ana i ka mea oiaio, a he manawa no e hoea mai ana alaila ua ike kakou i kona lanakila ana.

 

                Aole loa makou e poina i ke kanaka nana i hoike i ke mea pololei, aka aole no hoi makou e poina i ka poe nana hana i na hana ino p@wa a i hoopuka i na olelo wahahee loa.

 

Hookahi wahi e Hoomaha aku ai

 

                Mai ka luhi, ka inoa a me na popilikia a pau loa o keia noho ana o ke kanaka a me ka Lahui he hookahi wale no wahi e hoomaha aku ai, oia no, imua e ke aloha o ke Akua.

 

                Aole loa he wahi e ae e loaa ai ia kakou ka hoomaha oluolu ana e like me ia imua o ko ke Akua aloha.

 

                Na ke aloha o ke Akua, e kapae i na poino a me na popilikia i ili mai iluna o ke kanaka, a o ka Lahui paha.

 

                Ua loaa no keia maha i ka Lahui Hawaii ma ka makahiki 1843 i kela wa i laweia ai ke ea o ka Aupuni Hawaii e Lord George Paulett, ua hoihoi hou ia mai ia, mamuli o ka lokahi o na haipule i waiho aku imua o ko ke Akua aloha i na manao noi haahaa, e hoihoi hou mai i ke ea o ko kakou aina.  Oia kahua hookahi no ke kahua e loaa ai ia kakou ka maha a me ka lanakila ma keia mua aku, aole loa he kahua e ae, he mea ole ka olelo henehene a na poe aia, no ka mea, he hoole lakou i ko ke Akua mana.

 

                Na ke Akua i kokua ia Elizabeta ka Moiwahine Enelani a loaa ia lakou ka lanakila maluna o na enemi.

 

                Na ke Akua i kokua ia Hawaii i ka 1843, a loaa ka noho kuokoa ana no aneane e 50 makahiki, pela hoi auanei na ia Akua hookahi no e kokua ia Hawaii i keia la, a loaa hou ka lanakila ana.  Aole kakou i ike i ke alanui a ke Akua e hoohele ae ai, a hiki i ke ko ana o kona makemake, a i ka loaa ana hoi ia kakou o ka noho maluhia ana me ka maha mau.

 

-----------------

 

Ka manaolana o ka poe Hupo.

 

---------

 

                He mau olelo hoohenehene keia i ka Lahui Hawaii i ikeia ma ka nupepa Advertiser o ka Poakolu nei Sept 5 mai ka peni mai a Limaikaika kekahi o na keiki a ka mikanele hao aina.

 

                E hoike ana, eia ae o Ge. Booth me kona Puali Hoola a hiki mai no Honolulu nei, a maanei nei e aoho ai e hoohuli hoomalimali aihue aina ai i waena o na poe Hawaii.  E ka Lahui Hawaii, ua lawa kakou i ka hoolohe ana i ka poe kahu hipa hoopunipuni, oiai he hookahi no o lakou nei aahu e komo ai, oia ka sahu o Stevens o ka ia 17 poina ole o Ianuri 1893.

 

                Heaha ka waiwai o ka hoolohe aku i ka keia poe lapuwale?  O lakou no ke ao mai, mai aihue oe, aihue no nai lakou!  O lakou no ke ao mai, mai moekolohe oe, aka, o keia poe nae ka oi pakela o ka moekolohe a nunui keiki moekolohe.  O lakou nei ke ao mai, mai pepahi kanaka oe, aka, e pepahi no nae lakou i ka Lehui Hawaii!—O lakou ke ao hookamani mai e like me Halenebeka, mai inu rama oukou, eia nae he oi no hoi ka poe inu rama nui wale o lakou nei!

 

                Manu’anu’a, ku ka p@ila a hana ka haawe i ka nui o na hana hookamani a keia ano haole!  “Henui na poe e hele mai ana ma Ko’u inoa, me ka olelo mai, aia ka Mesia ma o a eia maanei; aka, mai puni oukou ia lakou.”

 

                Pela no makou e ao aku nei i ka Lahui Hawaii, mai puni i keia poe haole imi dala e hiki mai ana.

 

                                                                                                --------------

Ka Hoomau ana i ke Kupaa

------------

 

                Aole he mea iloko o ko kakou noho kupaa ana,  ka hoomauia o ko kakou manaolana mau noke aloha i ko kakou aina e like me ia e ike ia nei i keia wa.

 

                E nana ae, a e hoomanao iho Heaha keia kumu o ko ka Lahui kupaa ana?  He haawina no keia mai luna mai, mai ke Akua mai hoi.

 

                Mamua iloko o na makahiki mamua aku nei, he mea puni wale no ke kanaka i ke dala, e like me na olelo a Kakina ma; aka, pehea la ia ia keia la?  He kupaianaha!  Aohe dala ma ke ao nei nana e kuai a lilo aku ko ke kanaka Hawaii aloha aina oiaio mai iaia aku!

 

                Aole ma Hawaii i ikeia ai mai mua loa mai.  Eia ka he oi ke aloha o ka kanaka Hawaii i kona aina mamua o ke aloha o ka haole i kona aina hanau ponoi iho.

 

                No ka mea, he nui wale o na poe haole Amerika, Beritania, Geremania a Pukiki hoi, i h aalele loa i ka noho ana malalo ponoi o ke aupuni o kona one hanau a hoolillo iho la iaia i kupa no ke Repubalika o Hawaii nei.  Ua ike maka kakou i keia mea, aka, no makou iho, ke hoomaikai nei makou i ka Lahui Hawaii ponoi, no ka hoomau ana ia ko lakou kunaa no ke aloha i ko lakou aina hanau ponoi, ka aina hoi a ke Akua i haawi mai no na manao o Hawaii.

 

-------------

 

O KEIA WALE NO.

 

=============

 

                Aohe Mea e ae a ka Lahui Hawaii e hana ai o keia wale no;   E lokahi me ke kupaa maluna o ko kakou aloha no ko kakou Aina, ea Lahui a me ko kakou Moi.

 

                He ole na mea e ae; no ka mea, ke hakilo makaala loa mai nei na enemi o kahi e loaa ai ia lakou ko kakou puni ana aku, a me ko kakou ae ana aku e apo, a moni i ka laau make hope loa a lakou i hoomakaukau ai.

 

                Aole anei i lawa ko kakou ike kumaka ana i na hana ino a keia poe i ka Lahui Hawaii?

 

                Ua manao makou ma na ano a pau loa; ua lawa, ua ike, a ua maopopo loa, e like me ka La e kau ana i ka wa awakea loa!

 

                E hoomanao ae e ka Lahui Hawaii!  Ua lilo holookoa na makua, na keiki a me na moopuna a pau loa no paha o ka ohana mikanele i noe kokua, paipai, kokulu, lawelawe, ohumu ki@i, kipi maoli, hookahuli aupuni, a pakaha maoli i ka Paeaina o Hawaii nei.  Aole anei pela ka oiaio?  Owai ka mea e hoole mai ana?   Hiki anei i keia poe ke pale no lakou iho imua o keia Lahui a me ke Akua o ka Lani?

 

                E hoomanao ae, a –e nana i na hana a Kakina ma, Kakela ma, Kamika ma, Kauka ma, Emesona ma, Alekanedero ma, Laimana ma, Limaikaika ma, Balauina ma, Bailey ma, Pokue ma, Anaru ma, Haida ma, Paka ma, Olesona ma, Halewai ma, Rikikoke ma, Raiki ma, Kuke ma, Parisa ma, Kelina ma, Laiana ma, Porepe ma, K@pimana ma, Bona ma, Dole ma, Wilikoki ma, Holo ma, Akokona ma, Hihiu ma, Kalaka ma, na keiki a me na poe moopuna kuakahi, kualua a kuakolu a lakou!

 

                O lakou a o ko lakou mau ohana makua a kupuna kai hele mai e hai i ka olelo no ke ola ma ke kea o Karisto.

 

                Aka, heaha ka na mamo hookamani hilahila ole a lakou i hana mai no ka poe Hawaii?

 

                Eia, i hoomaopopo mai ka Lahui o keia poe mamo, kai ohumu e kaili i ke aupuni no lakou, a e kipaku aku i ka Lahui nona keia Pae aina iloko o ka poino mau loa! –

 

                O ke dala, oia ko lakou nei Akua o ka waiwai a me ko lakou hanohano, oia ka lakou nei puni e no ho nei, a e kuko mau nei!   Ua kiola aku lakou i ke Akua olaio a lakou i hoike mai ai, a ua hookaha na maka kolohe i ka nani a me ka waiwai o Hawaii nei.  Ua laweiawe na lima paumaele o lakou i ke koko o ka Lahui Hawaii i powa ia a ua noho iho lakou e ai i na waiwaiwai haumia, i loaa ia lakou mamuli o ka penehi kanaka, a me ka ohumu kipi:

 

                E hoomanao e ka Lahui Hawaii i ka poe nana oukou i powa, a i hoonele aku ia oukou i na pono a ke Akua i haawi mai ai no oukou.

 

--------------

 

HE MEA IA E NOONOO AI

-----------

 

                Ma ko makou manao iho, o ka hoopauia anamai o na poe Luna Oihana Aupuni i mohai aku i ko lakou ae ana e lawe i ka hoohiki kokua i ke aupuni Repubalika o Hawaii nei; he mea ia na ka Lahui Hawaii e noonoo iho ai:

 

(1)     He makehewa ka p@ ana e hoohiki, no ka mea, aia a paa aku kou inoa aiaila, ua pa@ iho la no kou pono.  A kipakuia mai la oe.

(2)     Ike wale ia mai la no kou ano, he ake oihana, a he puni dala.

(3)     Ike ia mai la oe, he kumakaia i k ou Aina a me kou Lahui a me kou Moi

(4)     Aole loa e loaa ia oe ma ia hope aku he oihana, no ka mea, ua ike ia kou ano lapuwale loa.

 

Pele auanei ka hopena ma keia mua aku no na poe a pau loa i hoohiki kue i ko lakou aina hanau, e like ana lakou me Kepoikai, Mahuka, a me kekahi poe makai i pau iho nei i ka hoohiki a kipaku hou ia ai.

 

                He hana no keia na ke Akua a he mea hoi e ao mai ai i na Hawaii e noonoo, a e kupaa.

 

----------------

 

KA HANA HOOPOINO

 

                Ua oleloia ae aia he nui wale o na poe Hawaii e hele nei e lawe i ka hoohiki i Makai, malalo o na k@i ana a Waipa.

 

                I na e komo kekahi poe a paa ka inoa, alaila kii hou aku he poe hou a hookomo hou e hoohiki, a paa ia poe, alaila, mahope hou aku kii hou he poe hou, a pela e hana mau ai.

 

                Ma ka hoomaopopo ana, ua oi ke ino a me ka lapuwale o na hana ana a ia kanaka (ina ua oiaio na mea i oleloia mai.)

 

                He ahona ina e nakiikiia kona pu-ai i ke kaula a hoopaholoia iloko o ka moana, mamua o kona ola ana e hoomainoino i kona Lahui ponoi iho.   Ua ahona no ina he pegana hupo loa ka mea nana i lana ia mea, mamua o kekahi kan a naka, e ola ana maluna o ka auhau o ka Lahui Hawaii, a mahope nae, e hele ana oia e pahele i kona hana una i komo lakou iloko o ka poino a na enemi e hana mai nei, Minamina makou no Waipa; aka ao le hiki ke nana maka aku i kana mau hana hookikina hoonaikola i ka Lahui Hawaii.

 

                O keia anei ke ano o ka ohana Paka?  Haohao makou i ka loaa ana pela paha ke ano Iokoino o ia ohana e ola ana maluna o ka lepo o Hawaii nei.

 

                E make aku aua nei oia me ka waimaka ole nana e uwe aku iaia, a me ka hoino hoi o ka Lahui Hawaii maluna o ka poe nana e ahele ana i kona kanaka.

 

===============

 

E hauole Oukou a e Olioli Hoi!! Mataoio 5:12

-------------

 

                I ka Lahui Hawaii nana i noho me ka hoomanawanui iloko o aneane he 20 malama mai Ianuari 17, 1893 mai.  A i keia wa ke hoomaka mai  nei ke alaula o ka malamala e pahola mai maluna o na kualono aloha o Hawaii nei.

 

                Ua hoopuka aku makou i na olelo hoonaauao e ao aku ana ia oukou, e noho me ka malama i ka maluhia, me ka hoomanawanui, e aumi i ka hanu iloko o ko oukoumau houpo. A ua hooko mai no hoi oukou ia leo kaukau ia oukou, he nui ko makou aloha me ka hoomaikai aku i ke Akua, a ia oukou no hoi no ko oukou kupaa a me ko oukou hoomanawanui no ke aloha i ka Aina, ka Lahui a me ka Moiwahine o kakou.

 

                Ua ilihune kakou, ua nele no hoi, ua nawaliwali, aka, aole nae ka Akua ihaalele mai ia kakou a uele a make, e like me na olelo aia a kekahi poe i hoopuka ai no kakou, e olelo ana;  “he mea makehewa ka pule ana i ke Akua; oiai, aole e hoolohe mai ke Akua i ka oukou pule.”

 

                Ano, e ka Lahui Hawaii.  “E HAUOLI OUKOU; A E OLIOLI HOI!  NO KA MEA, HE NUI KA UKU NO OUKOU MA KA LANI.”

 

                O ke Akua o ka Lahui Hawaii, ke hoonae aku nei oia i kona mau enemi a nalowale loa aku mai Hawaii nei.

 

                Ano, ua loheia a ua laulaha loa ae nei; e haalele ana o Kuhina Willis i kona noho Kuhina ana no Amerika ma Hawaii nei, mamuli o ke kauoha mai nei a kona Aupuni; a e paniia ana kona wahi e ke Kanikela Kenela Mills no ka manawa a hiki i ka wa e loaa mai ai paha o kona hope.

 

                Ua maopopo ia makou, ma ko makou ike kilokilo aupuni, e hiki mai ana ka manawa a ke kanaka hoopono e like me Cleveland la, e ulupa ai i na enemi o ka Lahui Hawaii, a pau loa i ka nalowale mai luna aku o ka aina.

 

                O keia ka hoomaka ana o ka hookoia o ka makou mau olelo ao i hoopuka aku ai imua o ka Lahui e olelo aku ana, e paulele i ko kakou Akua Mana a me kona aloha a Nana no e kokua mai, a e hoopakele i ka Lahui Hawaii.

 

                E ike hoi oukou, o ka hoanee ana keia o ka papa konane a Cleveland, aia a hookuuia ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, alaila, ua hiki iaia ke hooko i kana mea i manao mua ai e hana.

 

                Ua ike maopopo kakou ma na ano a pau loa, o keia Kuhina Willis oia maoli no ka mea nana i hoopahua i ke kauoha a Cleveland e hoihoi i ka Moiwahine.

 

                Nolaila, ke lalau mai la ko Clevelend lima a kapae aku i ke kanaka e hoopahua ana, a e hooko ole ana i kana kauohe, oiai, he mea hoohilabila i ka haku, ke kanaka e hooko ole ana i kana kauoha.

 

                Ke ao aku nei makou i ka Lahui, e akahele, e hoomanawanui a hiki i ka hooko ia ana o ko kakou makemake.

 

=============

 

UA HOOPAUIA O LOHIAU

----------

 

                He mea haohao paha keia i ka Lahoi, o ka hoopauia o Lohiau!

 

                Ua pahaohao keia inoa ia kakou; aka nae he wahi inoa maikai no ia.  O keia ka inoa hoohepa o kahi Kuhina nana i hoolalau i ka pono o ka Lahui Hawaii.  Ua manao makou ua pono kona hoopauia ana mai la, no ka mea, he “lohiau” oia a he hoolalau i k pono o ka Lahui Hawaii.

 

                I keia poha ana ae nei o keia lono; na puiwa loa ia na hoa kaunu o ka auna aihue aina.  Pii ka lena iluna, holo ka maeele ilalo helelei na waimaka i ke alanui.  Lolo iho la nae! Na ike ia Lohiau.

 

                Nui ka hoopaapaa o ua poe Repubalika nei i kela Poaono iho nei, me ka manao e huki koke i ka hae Repubalika o lakou, aka ua papa ia iho la e ka manao pihoihoi lelele o ka hauli.  No ka mea, e kaka pu ana no o Diabolo me Kakina iloko o ia wa hookahi.  Aka, ua haule pu na manao kolohe.

 

------------------

 

Ka Haole Ho-a-a

-------------

 

                I ka makaukau ana o ka mokuahi Alameda e haalele i ka uwapo o Kapalakiko ma keia huli hoi ana mai nei, aia hoi, nui ana ka hanu o kekahi haole e ho-a-a ana, oiai e manao ana ka makai e hoopaa i ua haole la no kona aie he $260 paha dala o kona inoa oia no Kamiki.

 

                O ke kumu ona i aie ai, ua kanoha oia i kela haole Italia paha i noho mua ai ma Honolulu nei, e haku i mele no Kole ka Peresidena o ka Repubalika Hawaii.

 

                I ka paa ana o ke mele, ua waiho mai ia oia he koi e uku au i $290 no ka luhi o kona haku ana.

 

                Ia wa aohe iho la he dala a ua haole nei, a oiai oia e huli hoi mai ana no Hawaii nei me kana wahine aia hoi kapalulu na makai e hoopaa i kona holo ana mai.

 

                Nui ka ho-a-a o keia haole me kana wahine, aka, mamuli o ke alo ha o kekahi makamaka , ua hoea mai la oia no Hawaii nei.

 

                Iaia nae i hiki mai ai i anei nei, e noho aku ana no ua bila aie nei no $260, no ke mele o Kole, maloko mai o ka eke leta.  Oua haole la oia no ka haole e paakuelu ana i na hae Amerika elua mamua makahi kokoke i ka ihu o ka mokuahi Alamida.

 

=================

 

Nui ka Pihoihoi

 

--------

 

 

                Ma ka manawa i lohe ia mai ai i ka Poakolu nei ma ke telepone eia ae ka mokukaua Charleston, ia wa ua nui loa ka pioloke a me ka pihoihoi o ka poe o ke Aupuni Repubalika ma ka Halealii, ua liuliu na lako kaua, e holo ke ana i o a i anei me he mea la ua loaa ia i ka mai a kekahi aliikoa o lakou.  Wahi ana aia no he nui wale o na puali koa i na wa a pau, ke loaa he kuleana a lakou i ike ai, oia ka oi aku o ka mea pono e hana aku ai.  He nui na na poe Amerika iloko o ka puali koa a wahi a lakou, e haaleleno lakou a kulou aku i mua o ka mana a me ke kauoha a Amerika i na wa a pau.

 

                Nolaila ma ia mau hoike ana, aia no ka make o ke Aupuni Repubalika iloko o kona kino kahi i noho ai, aole mawaho aku, oia ke kumu o o ka nui o ka pihoihoi ana.

 

===================

 

Na Mokukaua

------------

 

                Ma kakahiaka Poakolu a me Poaha nei i ku mai ai na mokukaua Geremania Arcona, Alexandrine a me ka Leipiz e holo ana no Kina.

 

                He ohana moku keia o ke kulana mua o ke ano laau a i kipa mai lakou i anei no ka hoolako lanahu ana a huli aku i na kai loa.

 

                He pa 250 a oi aku ka nui o ko lakou mau kanaka pakahi a he poe i maamaa loa i ka ola ana i loko o ke kai.

 

                Ua lilo nae keia hoeueu kaua ana ma Kina a me Iapana i mea e makaikai nui aku ai na na loea ohiana kaua moana a me kaua aina.

 

                Malaila e ikeia ai ka waiwai o ka oihana koa a ka poe mikanele i olelo hoohunahuna ai, aole he waiwai o ke koa.  Aka , i ka la o ka hookahuli aupuni, alaila, he mea waiwai loa ka hoi ke koa.

 

-----------------------

 

Ka makapo o ka Holomua!  Ka nane Huna o ko Hawaii Pono!!!

----------

 

                Me ka nupepa Holomua olelo Beritania o ka Poalua nei, Sept. 4 ihoolahaia mai ai, mak ke ano pahenehene ia makou, he manao i laweia mai e ua nupepa Holo-hope nei noloko mai o ka nupepa Washington Post.  Ua kuhi ua Holohope la, he manao kela e kokua nui ana i kana aoao ho i hope e ka koo nei i keia wa, aka, o ka pololei maoli, eia kela manao o ka nupepa Washington Post ke kakoe mai nei i ka makou i hooia mau aku ai, a e hooia aku nei no hoi imua o ka Lahui Hawaii.  Eia ko kakou pono ma ka ipuka o ka Hale Ahi Aimoku o Hawaii nei.”  I moakaaka lea ai i ko makou poe heluhelu a i ka lahui Hawaii holookoa nohei, ke panee aku nei makou i ka unuhiia e Hawaii o ua manao la:

 

                “Ma ke kakahiaka o nehinei; ua ae like ke Komite o ko na Aina e o ka Hale e hoike aku i keia olelo hooholo hui, e mahalo ana i ka Repubalika o Hawaii.

 

                “Hooholona, e ke Senate a me ka Hale o na Lunamakaainana o na Mokuaina Huiia o Amerika; akoakoa ma ka Ahaoleio Nui (Congress).  Ke Mahalo aku nei na Mokuaina o Amerika i ka Republakia o Hawaii no ka lawe ana ae me ka maluhia i na mana, na hana, a ame na ko’iko’i oia aupuni, e like me ia i hoike ia mai ma o ka lawe ana mai nei i na kulana aupuni Republika.

 

                “Ua aponoia keia olelo hoohalo hui, ma ke ano he pani (panai) no ka oleio hooholo i waihoia mai e Mr.Boutelle oMaine, he mau pule lehulehu i hala ae nei.

 

                “Aole i anono ia keia olelo hooholo pani)panai) e na Komite a pau.  O na hoa Repubalika e noho ana ia wa, na kue lakou i ua olelo hooholo la, mamuli o ke kumu, aole i lawa ka olelo hooholo.  Ma ka olelo hooholo a Boutelle, ua haawi mai la ia i ka mahalo i na kanaka o Hawaii no ka lawe ana ae i pono a me ka maluhia I NA MANA NA HANA AME NA ko’iko’i o ua Repubalika ‘la e like me ia i h oikeia mai ai ma o ka lawe ana mai nei i ona kulana aupuni Repubalika!

 

                “Ma ka wa a Lunahoomalu McCreary i hoike mai ai i ka olelo hooholo ma ka la mehinei, ua kapaeia aku na hua lelo ‘me ka pono,’ pela no hoi me na huaolelo ‘na kanaka, a paniia iho la ma ia wahi ka huaolelo ‘Repubalika.’   Ua kamailio ikauka o Mr. Hitt o Ilinoi, he lala koikoi ia no ka aoao Repubalika iloko o ke komite, ma ka aoao kokua i ka hooholo kumu a Boutelle a hoao ae la ia e ike mai na hoa Demokarata e noho ana ia wa, i ke kum i hoololi ia ai ua olelo hooholo la, oia hoi ka olelo hooholo a Boutelle.  Aole nae he hoaka ka hoikeia aku e na hoa Demokarata o ke komite no na kumu o ko lakou hool@li ana i ua olelo hooholo la, a ma ka wa i laweia ai ke koho ana, ua hooholoia ua olelo hooholo la, ua kokua na Demokarata a pau i ka olelo hooholo a kue na Repubalika i ua olelo hooholo la.

 

                “Ua hoea mai la ka oleo hooholo imua o ke komite ma ke ano he hana pau ole.  Ma ka wa i koho ia ai ma ka halawai mua e hoopanee i ka noonoo ana i ka olelo hooholo a Boutelle, ua olelo ae la na Repubalika he hana ia ma ka aoao o ka poe Demokarata no ka pepehi ana i ua olelo hooholo la (oia ka olelo hooholo a Boutelle.  Mea Unuhi) a akeakea hoi i ka Ahaolelo Nui (Congress) mai ka haawi ana aku ka Lahui Hawaii i ka mahalo no ke kukulu ana i ko lakou Aupuni hou, Ma ka halawai ana o ke Komite mehinei, ua koi na Repubalika o ka hana wale no e noonooia ai imua o lakou oia ka olelo hooholo a Boutelle, no ia mea, ua lawe e mai la ka Lunahoomalu, Mr. McCreary, i ka olelo hooholo pani maluna ae nei.”

 

                E hoomaopopo ko makou poe heluehlu o Boutelle o ka Mokuaina o Maine, ka mea nana ka olelohooholo kumu i hoololiia ai e ka poe Demokarata o ke Komite o ka na Aina E, he hoaloha oia no Kuhina Kivini, a no ka aoao Repubalikahoi ia; a o McCreary hoi, ka Lunahoomalu o ke Komite o ko na Aina E, he Demokarata oia, a oia a me kona mau hoa Demokarata oloko o keia Komite o ko na Aina E, ka poe i lawe mai he olelo hoo@olo e pani ana i kahi o ka olelo hooholo a Boutelle, a o keia poe Demokarata ka Hitt o liinoi he Repubalika i ake nui ai e ike i ke kumu nui o ko lakou hoololi ana i ka olelo hooholo a Boutelle mamuli o ko lakou ka pae ana ma huaolelo me ka pono (Just) a me na kanaka a me ka huaolelo Repubalika elike me ka mea i ikeia ma ka olelo hooholo.