Ka Oiaio, Volume VI, Number 44, 2 November 1894 — Ka Makai Kiu Lau Omaomao. Ke Kaeaea o na kakai pali nihoniho o Misouri. KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA. A I OLE Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe KA MEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO. Ka mea nona ka Ipu kukui ka mahao lua oe. [ARTICLE]

Ka Makai Kiu Lau Omaomao.

Ke Kaeaea o na kakai pali nihoniho o Misouri.

KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA. A I OLE Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe

KA MEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO.

Ka mea nona ka Ipu kukui ka mahao lua oe.

MOKUNA III. Kft h&nu ana o ka Makai Kiu i ka meheu e loaa ai ka ui Mehaka, Kona loaa ana iloko o ke ana huna o na powa, komo kino ka Makai Kiu ilokn ona paio hahana ana. Lanakila kn Makai Kiu 3 hoehoka ia na poa liio ka Makai Kin i mea weli w?lt nui ia nni loa ia e na pee haihai kanawai a pau, ma keia liuakai ua loaa pu i ka .Makai Kiu Lau Omaomao, ka mea na na i pepehi hoomainoino 3 ko na noakuahine, oiai kona mau la opio, paa i ka hopu pio id ke kalohe o lawe ia no MiBouri ike hou ka ui Meliaka i ke ao aina. uanhala pono kananl oia pua. I ka pau ana o kana paiea ann ua liuliu ae la oia i kona lio a hoowaka aku la kana huakai e nee no muaD« hoomau oia i ka hele ana ia po a hiki i ke ao aan, me kona hoomaha ole iaia iho, ame kona lio. I ke kani ana o ka bor;i 8 oia ka , kaWaka. oa hiki pono aku la keīa ilyma o kekahi ahua, a malaila kein Whi i hoomaha iho ai iaia iho ; a me! kona lio. A wehe ae Ja i kana ekeili a lawe a e la ina iiiea ai kupono no na i;manawa; r paina iho la, i kona aina kakahiaka. I&ia no e ai ana, lohe aku la keia i kft leo o ka ole e wawalo hele ana ! iloko o ka ululaau, i kela wa. «a . hoomanao iho la keia ua kokoke k» ! oia e hoea aku, i ka u hoim o kana huaKai. I ka hiki ana a'e i ka hora ll oia ' kakahiaka, ua kau hou ae la oia • ma kona lio, a hoomaka hou ka nee anaakuimua, I ka hiki ana i ka hora 2 oīa auna ]a, ua hoea aku la keia ma ke

kua o kekahi puu nui e ku ana, $ malaila oia ilioomaha iho ai. laia no e nanea ana, ua lohe aku 1* keia i ka leo huro o na powa, ma kahi he eiima hanferi anana mai iai- • aku.e oia kona wa i hoomanao at ai, kokoke Joa au 1 ka pahu hopu o i hele mai <:i. Ua n«ho oia malaila, a hiki i ke k« alo ana aku o ka la ma Re!a huli o kona alahele, a uhi ni,ti la na eheu o ka po malun» o ka ilihouua. I3a noho no oia malaila, a hiki i ka hora l2oia po, oia kona wa i hoomaka ai no kana apana hano, ilaila. Oiti, i ka manawa a ka Makai Kiu Lau Omaomao i ike ai o ka wa pono ia no na, e hoopahaohao aku ai i ka hui powa o leke' oin no koea waj hooma.kB aku ai e hele. lam i hookokoke aku ai ma kahi okokiaie holoholo ana, ua nihi aku la oia me ka uiama loa. e like me ka popoki, e ake ann e poi i ka lol*. A iloko o ka imo ana o ka maka. aa paa aku la ke kani puu o ua wa hi ki«i nei, a waiho ana i ka honua, mo ka puai leo ole ae. īloko oia WB, na wehewehe ae la ka Makai Kiu i ka aahu o ke kiai. apel« no hoi keia i wehe ae r.i i kona aahu ponoi, a hoaahu aku la iaia. Ua kooio iho keia i ka lole o ke kiai a lawe ae 1a i na mea a pau, a lilo iho la oia i koa kiai ia wa, e uialaoaa ana h'>i i k-.i maluhia ■> na wahi a pau; maloko o koua uiau p»len*.

A o kahi kna pown hoi, ua ka>foha afeu !a ka Mak£i Kiu inia e noho roalie me ka ieo ole. Aole he leo pane oui wahi powa nei, oiai. aole e hiki iaia ae, oiai ka maeele e holopuni ana ma koua iua.ii aakoko, niamuli o na umii wik.mi ana a na lima o ka Makai Kiu i n i aokoiia mamua iho. Oiāi oia e noho hamau ana me ka ekenui oie ;i hala kekahi ihhu sekona, ua pane aku. (a oia me ka 100 haalulu o ka makau nui: F hoolohe uo au i kou leo e ke kan.ika puuwai hao 'kila o ka wiwo ole; a e hooko hpi i kau naau kauoha i na manawa at pau au e uiakemake ai. iMa'kai nui e ku'u hoaloha, a na'u nō e hookau aku i na hoopomaikai ana ia oe ma keia mua"aku, ke hoolohe oe i ks'u mau kanoha a pau.. . ' :" .. j Ua ae aku la kahi powa i n« olelo a ka Makai Kiu o na kakai pali o MiBiouri. * _ _ | Ua. pane aku la ka Makai Kiu Lau Omaomao, e -ae ana anei oe e hooko i ka'u mau kauoh?i a pau, i na aole, e make koke r>o oe ano. Ua pan« aku 1« ka powa me kojw leo o hopko no au, i na he meu ia e pakele ai ko'u ola mai ka make mai e kau ana maluna o'u. mai a oe mai. Ua pane aku ia ka Makai Kiu, ua makemake ai> e hoohiki mai oe imua o'u i keia wa me ka oiaio loa, e hooko oe i ka'u mau olelo a pau, e ae uiai ana anei oe i keia mau oieloa'u? Ua makaukau au e hooko i na wa a pau me ka nana ole ae ina

mea a pau, Owni knu inoa oiaio maoli e kuu hoaioha, wahi a ki* Mf».k«i Kiu Uo Omaomao i pane aku ai ? Ua pane aku la kn powa, o Keoki Linekona ko'u inoa pololei ma<ili, a'u e hoike aku Ja ia oe. Ahiaou makahiki o ka noho ana malalo o keia hui Powa? Aolo no i loihi loa, oka elima mahina no keia o ko'n n:>ho ana malalo o keia powa ? Owai ke alakai o keia hui powa, a nohea mai oia. O leke ke alakai, .i no Misiouri mai oia. - Khia ka ka huina nm o ko oukou mau kanaka a e noho rfei i keia wahi. He elua hanen ka huina nui o na kanaka a pau o keia h'ui powa.* Heaha ka- hana mu o ko hoakoakoa ana ma keia wahi? Ua hoikemai la o leke, oa makemake oia e hele makou e hopu pio ia Lau Omaomao, ka Makai Kin nana i hopnpio ia Kimo Kamaki i Inia Hikina, a ua makemake o ai e wawahi i ka hale hoopaahao oVirieiniaHema. A he, he oiaio loa kena mau olelo au e hoike inai nei imuā o'u i keia wa?

"Ae, he oiaio !oa, oia maoli m> kani oielo. A peliea, aole ua'e paba he mes eae malalo o ka oukou hoomalu ana? Ku! he mea e ae no kekahi, he leeleopio, nona ka iuoa o Meliaka. Pehea ka loihi u kona uoho ana ma kiia wahi, malalo o ka oukou hoouaalu nna? 0 ka elua pule keia, o kona noho ana malalo o ka hoomalu ana a ka powa leke- ! Ano, e kuu hoa'loha, o keia ka 1 wa a'u i n>akbmake ai e hoohiki mai oe imua o'u me kaoiaio loa, i hiki ai ia'u ke hiiinai piha aku i kau mau olelo a pau i hoike mai nei inaua o'if. Ua pane aku la ka powa, ua makaukau au e lawe i ka hoohiki ana i keia manawa au e waiho mai a» imua o'u nei. 1 keia wa, wehe ae la ka Makai Kiu i kana ipukukui hookalakupua, a ho : a ae la, a weho pu ae la oia 1 kana pahi hou puuwai, ame kana du panapana. a kau iho la uialuna o kan« ipukukui.

A pane aku la oia me ka leo maiie e Keoki Linekona kuu hoaloha e hoolohe mai. i ka'u man oleloana aku, a oia mau oleio, oia kau ehoopuka mai ai me ka moaKaka. f Ma ka inoa o Lau Omaomao, ka | Makai Kiu kaulana o Lama, a ma ■ luua o ka mana o keia mau mea ! kaua, ke hoolnki nei au me ka oiaio i ioa, e lawe au a hooko ina rula a [ pau o ka oihana Makai Kiu. malalo ! e na alakai ana a lau Oaiaomao, a | e liio no hoi au i Ihho ia oihana, | no ka make a me Wola, ina wa a j pau, n;e ka oiaio, ke hoohiki nei au , maluna o ka mana o keia mau mea i kaua. a me ka wela o ke ahi i na ' wa a pau. O.keia oielo hoohiki a'u i kamai- ; lio aku la oia kau e kamaiiio tnai ' ai, me fca moakaka wahi a ka Ma- | sai Khi Lau Oniaomao i oane aku | ai, imua o Keoki Linekona. | I kela wa, ua lawe kuke ae la o s Keok'. I.inekona i ka olelo hoohiki, like me na ulelo i hoikeia maluna a« nei a hiki i kn pau aua. ! Ta manawa, pane aku la ka Ma ! kn\ Ki» ia Keoki I.inekona, i keia i manawa ua iilo oe he j»ki< no'u, a i aole no hoi au e kena aku ana ia ioee hele e hana i na hana ino. aka,j : o ka ii&ua uiaikai wale no ka'u i , niakeuiake ai ia oe hana. aole o ka powa i ko hai ola. I keia manawa. pane hou aku la | ka Makai Kiu, i keia manawa e la ' we hou no oe i kou kulana uiua, o!;n, ke koknke aku nei patja t ka wa e vu ai kou ku kiai ana, ī kela manawa, wehe ae la ka, , Makai Kiu i ka aahu o ka powa, haawi aku la iaia, a pe!a no hoi ka

poWa i wehe * ae ai 5 ka aali u o ka , Makai Kiu,- a haawi aku la iain. i Ia inanuwa no. ua pane hou aku !a ka Makaikiu, e hoomanao oe e hiki aku ana $u ilaila, a i ike oe i na hana hoopoliihihi e hana ia ana, xnai puiWa oe, ae - hoomahaO rte owau no ia. a e malama pu oe : kau olelo hoohiki. I kelajva, ua haawi aku la k-iia i koua alolia hOpe, a hali aku la keia hele. laia no e hele-anLa, ua lohe aku Ja keia ika leo o kekahi powa i k? pane ana luai. Owai kela ? wahi a ke kiai. Ia wa koke no, ua hoololi ne la oia iaia iho i wahine, a pane aku la o ka Lede-Lau Omaomao; Heaha kou niakemake o ka hiki ana mai i keia wahi i keia wanaao? I huli mai hei au i kou aikiine aioha, ka ui Meliaka, Ae, i na pela e kali iki oe, a e hoike ae au i ka luiia o ka wanaw.i' Ua puhi aku la ke kiai i-kuna uīili no ekolu manawa, a emoole ku ana ka luna o ka manawa a ninau ana, heaha ka pihkia e ke kiai ma kou ala ? Pftne aku la ke kiāi, he Lede opio. aia ma o. Heaha kona makemake, a owai konainoa? Makeinake ola e ike i ka ui Meliaka, ao ka Lede Lau Umaomao Uona inoa.

1 kela wa, olelu aku la ka luna iaia e kii aku, a e lawe inai imua ona. Ua kii aku la ke kiai o ka liui powa iua Lede nei a olelo aku !a īaia, na makemake ka lnna o ka manawa e īke ia oe. Ae aku la keia, a haele aka la a hĪKĪ unua o ka luna o ka manawa. la laua i hik) akvi ai imua ona, ua haawi mat la ua !una, nei i koua aloha, a pela keia i panai ak u ai. E ka lede opio, owai 0 keia wahi kau i mukemake ai ? 0 ka ui Meliaka, oia ka'u i makemake ai. Heaha ia nou, i makemake ai oe iaia ? He aikaoe i<« na'u, a nana i kauoha ae ia'u e pii naai iuka nei o keia wahi. 1 hea kahi o'olua i hui ai, a. ole?o aku ai ia oe? īlokoo fca ahaaina hiilahula' a ke keiki a lee kiaaina, o Mikekana nei.

A pehea, ooe wale no nae paha na kau huakai hele, a hi'ki mai nai ianei? Ae, ewau wale no, aohe lua. A pehea 00 i.aa ai e bele mai 1 kuahiwi, oiai, ua piha'loa keia nah«le i na pos powa, a he kino wahire hoi kou i hiki o|e ia oe ke pale neu īho? Pane aku la ka lede kauiahao, pela i'o no, aka o ka nui 0 ko'u aloha i kuu aikane oia ke kumu 0 ko'u hoomanawanui ana mai nei. noku'u ake e halawai pu me kuu holoha oia ke kumu 0 ko'ū hoomananui ana mai nei i keia loa. a lilo hoi ia'u na mea a pau i mea ole, oia iho la ko'u kumu o ka hiki ana m i. A pehea 0 ka lede Lau Omaomao 10 no kou inoa? A-e, 0 ko'u inoa io no ia. I kela manawa, pane akū la ua luna nei, e haele kaua, oiai, ua a!a mai la ka haku 0 matou, a nana, e hoolauna aku ia oe me ka m Meliaka.

Ia manawa, haele aku la laua | nei, a hiki ma ka hale hoolulu o ka powa leke, a malailakeia i hoonoho iho ai ī ka lede kamahao, ine ka pane ana aku i ke kiai oia hale, ® malama pono oe i ka lede naalihini, i« hele ae au e aku i ka lohe i ko kakou Haku. Ae aku la ke kiai, a hele aku la ualunaneu I kel» manaw aia ka malamalama o ka la ka-o mai la iloko i kona nani nui, e hooiei pau ana maluna o ka ili hualala o ka honua holooku'a, mai o a oI ka luna kiai i hiki aku ai itnua o leke, ua ninau koke mai la oia- | Eke kiai mukaala, heaha kau mea hou o keia kakahiaka nui, e hoihoi uei kou mau heiohelenu? Pane aku la oia, o ea'u mea hou he lede opio aia ma kou hale hoolulu kahi i noho ai. Owai kona inoa, o ka lede r»n Omaoiaao. ī ka lohe ana o ua i>owa nei i keia inoa Lau Omaouwo, ua li -o koke ae la koua nnnaina, a pauo | wai !a, me kona 'eo haUilu, aoie paha he wah'me, he kane paha. | Pane aku la ka luna kiai, i na hf j kaue i ua ua make mua oia, N a i ole | paa oia i ka hopu pio ia e k«m uu\u ! kiai makaala, ' j A owii kona kuleana o ka lu'lo | ana mai nei i kēīa wahi* ■ Pane aku la ka luna kiai, hoike, toai nei a kuu hnku wahiue, ka ui ] Meliaka. I