Ka Oiaio, Volume VI, Number 46, 16 November 1894 — Page 3

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

PII KA LENA.

            Ma kekahi wa i hala iloko o na la hope o ka mahina i pau aku nei o kekahi poe hana alanui aupuni iloko o ko lakou hopohopo o nele me ka lakou mau wahi apana berena ma o ka hoopalaleha ma ke kiai makaala ana ma ka aoao o ke aupuni.  O keia ka mea nana i koi ia lakou e hoolaha aku i ka lono he 800 ka nui o na kanaka Hawaii i lako me na pu a me na lako kaua i hoopae malu ia mai iuka nei, a eia lakou ke ku nei i keia wa me ka makaukau e hoouna aku i ke aupuni repubalika a me kona mau kakoo iloko o ka uwahi ma ka pulumi loa ana iaia mai na papalina aku o keia mau paemoku o keia lono ua hoikeia ua hiki aku imua o ka Ilamuku a me ka Loio Kuhina a ua lilo i mea e pono ole ai ko laua noonoo ono ole ka ai a kohu ma'i maoli keia mau luna aupuni, ka puke o na kuli i ka makau nolaila ua hoonui hou ia ae ka nui o na makaikiu o ka puali kiu me ka paikau ana o kekahi poe ma ka halepaikau ma ke alanui Beritania i na po a pau a ua ninaninau ia na luna o ka Hale Dute no ka ae ana i ka aina nei me ka opiuma ua kupono no ia ke kalaia aka o na pu raifela a me na lako kaua aole e hiki ke kalaia e pepehi ana ka opiuma i kekahi poe aka o na raifela ma ka lima o 800 Hawaii he oi loa aku ia o ka pilikia.  O keia iho la ke kumu o ka pii ana o ka lena o keia mau luna aupuni no kekahi mau la i hala ae nei.  Ua pakele na luna Hale Dute mai ke okiia ana o ko lakou mau poo no ke kumu o kela mau pu oia na waiwai o ka moku poino Wilikoki a me he la makahi hanai holoholona o Waikane i hoopaeia ae ai ka mea hoi i onaia e kekani hui o ka poe ma ka aoao Aloha Alii.  O na hoike e like me keia he mea kanalua ole na hookaumaha loa aku ia i ka lana malie ana o ka manao o ka Loio Kuhina a pela no hoi me ke Ilamuku me ka manao ua hiki mai ka wa e kau aku ai na Hawaii i ko lakou inaina maluna o lakou.  No makou iho nae ma ko makou aoao me he la ua hoohala ia keia lono hoolele hauli e kekahi haole no ka hoopuiwa ana i na makai, na kiu a me ke Keena Loio Kuhina.

 

AOHE I HOOKOIA KA PONO

            E like me ka mea maa mau i ka nupepa Avalataisa ua hoahewa hou ae no oia i na kiure Hawaii o keia kau i ka hooko ole ia o ka pono ma ka lakou hooholo e pili ana i ka hihia o Geoki Malina i hopuia no ka aihue no ka mea ma na olelo hoike i waihoia mai ua hoopuka mai na kiure Hawaii mahope o ka lakou kaupaona ana he olelohooholo a maloko olaila he eiwa mailoko ae o umikumamalua ma ka aoao e hookuu ana i ka aoao pale aohe i hewa aole nae ia i kulike me ka manao o ka Lunakanawai naauao ua lilo keia i mea e niniau loa ai ua nupepa mikanele nei, ua koi ia anei keia poe kanaka e noho ana iloko o ka Papa kiure e ae i kekahi manao a makemake paha mai ka Lunakanawai mai a i ole mai na kahu hanai mai paha o ua pepa la?  Ina oia ka manao ua waiwai ole ka oihana kiure.  Ke hoike aku nei makou ua lalau loa keia mau manao a o ka waiwai io o ka hoohiki ana ole ia he pale lanakila e palekana ai mai ke ahewaia ana na kiure Haole ka poe hoi e noho ana ma ka papa kiure no na mahina he umikumamawalu i hala ae nei.  I na e imi pono ia ka moolelo o na hihia a lakou i noonoo ia me na olelohooholo i haawiia e ike ia auanei na kiko eleele he nui wale me na kinaunau e pili ana i keia aupuni maluna o ka poe i lawe ole i ka hoohiki kakoo a kokua i keia aupuni.

            I na ma ka aoao o na kiure Hawaii, ua loaa ia lakou he kumu kupono ma ka aoao o ka mea pale e kanalua nui ia ai kona ku i ka hewa o keia iho la ka uku e loaa mai ia lakou mai kela nupepa mai.  E hanaia ka pono a haule mai na lani he olelo ao kupono keia na ua nupepa la, pela hoi me ka Lunakanawai naauao a me na kiure haole e hoomanao mau ai ma ke ano i rula hooko.  O na kiure Hawaii me hui eia lakou malalo o keia kulana hooponopono aupuni mawaena o ka huhu wela o na lunahooponopono Lunakanawai a me ka poe e paa nei i keia aupuni.  Mai oi aku ka pono ina i hoomaemae mua lakou i ko lakou mau aoao a mahope huli mai e hoahea i na kanaka Hawaii.

 

Ka Aha Uwao no Hawaii.

Ka Hopena o na Hana.

Li ka io o Amerika.

            Mamuli o ka Ninau o Hawaii, oiai, mamuli o ka waiho ana aku nei a na Aoao Hoopii, a ka Moiwahine a me Kona Lahui Hawaii Ponoi;  mua o na Mana Nui o Europa, oia hoi o Beritania Nui, Farani a me Geremania.

            Ua kuka, ua hana kela mau mana nui me ka ike a me ke kaulike no na pono o na hana a ke aupuni o Amerika i hana ai no Hawaii nei.  Ua maopopo loa ua moalaala a puhemo wale na hana a ka Aha Senate o Amerika.  Nolaila ua hooholo like na mana nui o Europa me ke kauoha ia o Amerika e hooko koke oia i kana mea i kukala ai, e hoihoi koke oia i ke Aupuni Moi o Hawaii.

            E hoomaemae koke oia i kana hana hewa i hana ai ia Hawaii nei, e like me ka Farani a me Beritania Nui i hana koke ai i ka laua lima lepo ia Hawaii nei ma M. H. 1839, a me 1843, a me ko Geremania hana hewa hoi ia Samoa.  Pela auanei o Amerika e hana koke ai i keia hana haumia ia Hawaii nei.  Nolaila e hoomanawanui kakou e ka Lahui.

            Aia no he wa e hoi mai ai ko kakou hauoli a e lanakila ai hoi ka aina a me ka Lahui maluna o na enemi.

            Huro!  Huro!  Li ka io i ke ana Puki na kuli o na aihue aina.  Hai hai auanei na iwi o ke kolohe.  E ola mau loa o Hawaii i ke Akua.

 

NA LONO ALANUI

            Aole he mea malihini i na nupepa kue lahui ma ko lakou ano he mau kakoo no keia aupuni ka hoolaha ana i ua lono alanui oiaio ole.  Ma ka Poaono i hala ahiahi ua hoikeia mai ia kakou he mau lono alanui o ke ala mai o ka Lahui me ka weliweli ka mea hoi e oili ae ana ma Maui ma keia mua koke iho ano aohe kumu kupono e hopohopo ai kakou wahi a ka mea kakau o ka Hoku a me ko kakou mau pilikana no ka mea o na kupa o Honolulu nei ua uiha lakou ma ka hana ana i kekahi hana hoohiolo i keia aupuni.  O ka Puali o ka Lehulehu e hahao aku no ia i ka makau iloko o na kanaka ma o ko lakou wa e oili mai ai me ke kamailio ole i kekahi mea ina paha ua kahea ia aku lakou no ka hoohana ana.  O na kanaka e lawe hele ana i na moolelo kaao oiaio ole o na lono alanui a me na uhane lapu hookahi wale no o lakou manao nui, oia hoi e pakaha i ke dala a me ua dala kipe mai ka Ilamuku nui mai o ke aupuni he mea oiaio keia no ka mea ina e hiki i na kakoo o keia repubalika ke hoomakaukau i na papu eke-one me na pukuniahi no ka hookaawale ana aku i ka pualikaua o Amerika Huipuia i ka wa i koi ia aku ai keia poe e haawipio mai no ka hoihoi moi e Wilisi kela repubalika ikaika me ka mana piha pehea la e hookupono ole ia ai ka moe oluolu ana o ka poe e paa nei i ke aupuni i keia wa.

 

Ke Aloha Aina.

            He ewalu kanaka Hawaii e noho ana ma Koolauloa i laweia mai i Honolulu nei no ka hana ana i ko lakou manawa hoopaahao no ka uku ole i ko lakou mau auhau kino  He 27 poe hou aku i koe iloko oia apana hookahi wale no, a ehia la haneri a i ole tausani paha iloko o Honolulu nei, a me kekahi mau mokupuni e ae e halawai ana me keia hopena like, aole i maopopo ia makou.

            O keia poe kanaka Hawaii aloha aina, ua hooholo lakou aole e hoowaiwai i keia aupuni oligacia, ka mea hoi a lakou i huhu ai me ka makemake ole, ma o ka hookaa ana i ko lakou mau auhau.  He mea oiaio e hoohanaia aku ana lakou ma na alanui, aka he mea hiki ole ke hoonele ia lakou me na mea ai kupono, a ma ia ano e oi aku ana paha ka lilo mamua o ka waiwai io o ka lakou mea i hana ai.  Ewalu, he wahi heluna uuku loa keia, aka ina e hoopiha ia ana o Kawa me ka poe hookaa auhau ole, e loaa auanei he haawina maikai nana i ao aku i ka poe ia lakou ke aupuni i keia wa.  O keia hana a keia aupuni, ina e hooko pono ia ana, ua like ia me kekahi poka pahu.  Aia he mau tausani o na Hawaii, e paa nei i keia manao hooko, a he poe kupaa hoi e like me ke kia pohaku mahope o ke aloha aina me ke kue ino loa i ka hoopuipui ana i ka waihona o keia aupuni ka mea hoi nana i kaili aku i ko lakou mau pono kivila, ko lakou Moiwahine, a aole paha e loihi loa aku no la a kipaku mai ua poe la i na kanaka e hoi i na kuahiwi, a malaila e make ai i ka pololi.

            Ua aa na mea a pau e auamo i keia hoopai hookahi.  He ana keia, e ao mai ana i na Hawaii aloha aina.  E hana lakou i ka lakou mau hana e like me ka poe kanaka waiwai, aole e maka'u i ka make a i ole i ka hoopaahaoia mai paha e na keiki aloha aina o Hawaii nei, e like me ia i na la o Kamehameha, a pehea la hoi i kupono ole ai iloko o keia au kupilikii a pilihua e nee nei.

 

Ka Paikau a na Hawaii

            Ua hoike ae ka Avalataisa i kel la aku nei, aia he 200 Hawaii e paikau la ma Waihee Maui, no ka hoomakaukau ana e lawe i kela mokupuni i ka wa mua loa e hoomaka ai ka uluaoa.  Ma ko makou hoomaopopo ana, he ano oiaio keia hoike: aole o Maui wale no, aka, o na mokupuni no a pau, ua ulupuni ko lakou huhu, no na ino i hana ia mai maluna o lakou e kekahi poe malihini kakaikahi a me na mikanele i hele mai ma Hawaii no ka hai ana i ka olelo a ke Akua, a o ka mea oiaio maoli nae i hele mai lakou no ka huli waiwai -- laki loa ka poe o lakou i hana ole pela.  He mea hiki ole ke manao ia ua haalele a ua waiho pu loa na kanaka Hawaii i ka manao ana e koi i ko lakou mau pono kivila, a e ae aku me ka lanakila i na ino a pau o kela a me keia ano e hana ia mai a nui ka puu maluna o lakou.  He mea makehewa ke kamailio ana no na Hawaii o keia la.  O ka hana a na kanaka Hawaii ma Maui, ina he oiaio he mau hiohiona hiki mua keia e hoike mai ana ua kokoke ka wa e paio ai lakou i ko lakou mau pono me ko lakou mau poohiwi.  Ua kuhihewa paha makou ma keia koho ana, nolaila ua oi aku ka maikai na kela a me keia pakahi e noonoo no lakou iho.

 

HE MAKILO A HOEA AKU.

            Eia mai a hoea aku imua o oukou e ka lahui Hawaii he poe noi dala no ka Papu Kaua o Kawaiahao, oiai, ua popopo a ua ponalo oia i keia wa.  Aia iloko oia mau pepa noi dala, he mau olelo pai i na 'lii a hiki i ka Moiwahine Liliuokalani a lakou i kipi iho nei me ka hilahila ole

            Nolaila ina e hoea aku ana kekahi o keia ano ma ko oukou mau ipuka e na aloha aina, alaila e kuhikuhi aku e kii ke dala ia Alapaki Jones, Damona, Kakela, Holo, Kuke, Dole, Haki, Kakina, Emaluku a me na puulu haole aeahaukae a lakou e noho koa mai nei, a me na poe kumakaia e ae a pau.

            Ua hiki ia makou ke kakoo aku i keia kumuhana i na he hana maikai ka lakou i hana ai, aka, no ke ino o ka lakou hana pela kakou e panai aku ai.

 

OLELO HOIKE MAKE.

            Me ka minamina nui makou e hoike aku nei i ka make ana Ata Kikaha opio, keiki a Tomas, a he keiki ma ka hoahanau na ko kakou hoahanau Mr. F. Kikaha o Lanai.  O ka make ana o kekahi opio e like me ia, ua hookau iho ia he haawe nui o ke kaumaha maluna o ka ohana,  O ka 16 iho nei no ia o kona mau makahiki, a lalau e mai la no ka make iaia a kaili aku la mai keia ao aku.  Ke haawi aku nei makou i ko makou aloha paumako i ka ohana i hookaumahaia oiai lakou iloko o ko lakou kau o ka ehaeha.

            O ka make hikiwawe ana o na kanaka opio mawaena o kakou nei, he kumu nui ia nana e halihali mai i ke ano hakanu, mumule a me ka naau mokumokuahua mawaena o ka ohana a me na hoaloha.  Ua koi ia mai makou e hoike aku i ka make ana o Ata Kikaha o Lahaina, Maui, ka mea hoi i make hikiwawe iloko o kona mau la opio me ka minamina nui ia e na mea a pau i ike iaia.  O ka make, oia ka hopena like o na mea ola a pau, nolaila o ka kakou hana ma ko kakou aoao, oia ka hoomakaukau ia kakou iho no ka halawai ana me ia hopena, me na olelo a ke Kaula nui Ioba:  "Pela e moe iho ai ke kanaka, aole ku hou ae; aole lakou e ala hou mai a pau aku na lani, aole hoi e hooku hou ia mai ko lakou hiamoe ana.  E pono e waiho iho oe ia'u iloko o ka luakupapau, a e huna oe ia'u, a hala aku kou huhu a e hoakaka mai nou i ka manawa kupono, a e hoomanao mai ia'u !  Ina e make ke kanaka e ola hou anei oia?  O na la a pau o ko'u kanu ana ka'u e kali ai, a hiki mai ko'u manawa."  O keia ka pule a ke Kaula, a he mea pono ia kakou ke hoohalike pela i ka manawa a ka make e hele mai ai a lawe aku ia kakou mai nei aku.

 

WAIHO I KA HANA.

            O makou o ka poe nona na inoa malalo iho nei, he @@@@kou malalo o ka hana aup@@@ iloko hoi o ka pa kaa hoki o ke aupuni; ua waiho aku makou i ka hana, malalo o ko makou ae ole ana e hoohiki a kakau kue aku hoi i ka aina hanau, ka lahui a me ko kakou Moiwahine i aloha nui ia.  Nolaila, ua waiho aku makou me ka manao maikai, a i hookahi hoi a makou ai he pohaku, o ka ai kamahao o ka aina.

            Nolaila, i mea e ike mai ai na makamaka mai Hawaii a Niihau, eia no makou ke kupaa nei mahope o ka aina ka lahui a me ko kakou Moiwahine i aloha nui ia; a pela ke Akua o ka lani e kokua mai ai ia kakou, amene.

            C. Kahuakailoa, no Puna Hawaii  H. Kalama no Kau; G. Alapai, no Kapalama Oahu; Kalua, no Kaneohe; S. Kahalepouli, no Maui; Mose, no Hamakua.

            Ke haawi aku nei makou i ko makou aloha a nui i ka lahui ka Moiwahine i aloha nui ia, a na ka Mea Mana Loa e kokua ia kakou Amene.            Hopoole.

            Honolulu, Nov. 10, 1894.

 

HOIKEIA I KE AKEA.

            I ka la Sabati aku nei i hala, ua haiolelo mai o Manuela o Kaneohe ma ke anaina halawai o Kakaako, a o ka mea nui ana i hoike mai ai, oia keia:

            Ua ninau aku au ia Paleka, pehea la keia aupuni e ku nei?

            He aupuni maikai no; wahi a ka Paleka pane.

            Owai ke pomaikai ma keia hana ana ?

            Pane mai o Paleka; o na haole, aole o na kanaka Hawaii.

            Pehea, ua hoohiki anei oe malalo o keia aupuni?

            Aole au i hoohiki, oiai, he haole Amerika wau, a no ia kumu aole e hiki ia'u ke ae aku.

            Ehia ka nui o na hoahanau o kou ekalesia i hoohiki iho nei?

            Elima lakou, o Lima Naone, Lahilahi, Keliinohopono, Nalua a me Hookano.

            O ka nui aku aohe ae, he kue loa lakou i ka hoohiki.

            He mau mea malu keia a laua i ohumu ai, aka, e like me ka ke Akua olelo, o ka mea i hana ia ma kahi malu, e hoike ia no ma ke akea.  A eia oe i Paleka la.

 

HE AO OOLEA AKU

            Ma ka Poaono i hala ua hoihoi aku o Kapena Keleme ke alaikai o ka Hui Olelo E i kona hookohu ma ke ano he Kapena no na makai kiu kau lio.  Kona mau pihi, ke pihi hoku ka papale a me na mea a pau o ke Aupuni ua hoihoi pu ia aku ia mau mea no ko lakoku wahi i hele mai.  O keia kanaka kekahi kakoo ikaika loa o keia aupuni.  Ma kona ano he poo no ka Hui Olelo E he manaolana ko makou e ike pu ia ana he mau loli ano e ana mawaena o na lala o ua Hui la no keia aupuni a ina aole ka lakou kokua ana o ke ola o keia repubalika e hoopilikia ia a o kona mau la ua heluia.  Ina o keia iho la ka hana a kekahi a na punahele a ka poo e hooponopono nei i ke aupuni heaha ka hopena e kau mai ana maluna o ka poe uuku o ka poe kanaka Hawaii hupo i kipeia a e alakai makapo ia nei hoi ka poe hoi i keia manawa ke hookala nei i ka pahi no ke oki ana ae i ko lakou mau poo ponoi?  Ua paa i ke silaia ko lakou hopena a o ke a wale no ou ka manawa ka mea nana e hoike mai i koena aku.

 

            Ua hoike mua aku makou mamua aku nei, e kuupaa mai ana ka Wahine o kalua i kona nani, a ua hooko io mai oia i keia.  I kou manawa e makaukau mua ana oia e hookipa aku ia oe ma ka hoike ana mai i na nani a pau.

 

HILAHILA OLE O KEKAHUNA.

            I kela pule aku nei, ua halawai ae o Rev. J. S. Kalana me Kekahuna, a me J. Waiamau, ma ka hale kuai o Walakahauki e ku nei ma ke alanui Moiwahine.  Ua noi mai o Kekahuna kahunapule kumakaia o Waianae, e noho lunakanawai nei no ke aupuni pikake; a eia iho ka olelo:

            E Kalana, ua kupono oe e lilo i kahunapule no ka hale ahaolelo, a he pono oe e noonoo i keia a hoike mai i keia Sabati ae.  I ke Sabati i hala iho la, ua halawai hou o Kalana me Waiamau, ke kahunapule kipi i ka lahui a me ka Moiwahine Liliuokalani.  Ua pane koke mai o Waiamau  Pehea, ua noonoo anei oe i kela hana i waiho ia aku ai ia oe i kela pule aku nei ?

            Aole o'u noonoo no ia hana, wahi a Kalana i pane aku ai ia Waiamau, a he oi aku ka pono o oe no ke kahunapule o ka ahaolelo a oukou.

            He elua hoi hale ahaolelo, wahi hou a Waiamau i pane aku ai; he okoa ko na lunamakaainana, a he okoa no hoi ko na senetoa; a ua kupono loa oe i kahu no ka hale lunamakaainana.

            Aole loa au e ae, aole no hoi o'u makemake e hoowalewale mai oe ia'u, oiai he aloha aina au, aole he kipi e like me oe; wahi a Kalana i pane hope aku ai i ke kahunapule alelo kihikihi o Kaumakapili.

 

HEAHA KEIA MAU HANA.

            Ua hoike ia mai ia makou ka lohe a oia ka makou e hoike aku nei i ke akea.

            Ua kauoha aku nei ke keena o ka Ilamuku i kona mau hope a pau o ka mokupuni o Oahu nei, e akoakoa mai na makai a pau iloko nei o ke kulanakauhale o ke kumu o keia wahi a ko makou lohe mai ua kau ka weli i kela huina nui o 800 kanaka Hawaii i lako pono i na lako kaua a ka nupepa Avalataisa i hoolaha ae ai i kela mau la aku nei.

            I ko makou lohe ana i keia lono ua ku makou a nana, a ninau, a-u-i, he aha la keia mau hana?

            Aka ua loaa ia makou ka puana a ka moe ua makau keia poe i ko lakou mau aka ponoi i hono i ka hele pu me ke kino oia ke kumu o kela kauoha pupu-ahulu ana.

            He mea oiaio ua hiki mai kekahi poe o lakou a ke noho mai nei i ka Halewai a o ke kahi poe i keia la mai paha.

            Nolaila e ka Lahui Hawaii ua kau-kaweli o lakou nei a ke haalulu nei iloko o ko lakou mau kamaa ponoi iho no.

            He mea oiaio e hiki io mai ana no ka la a me ka hora e panai lakou nei i ke kipaku ia a oia ka wa e kau ole ai kekahi pohaku maluna o kekahi pohaku e like me Babulona Nui.

            Nolaila e na hoaloha a me na makamaka mai puiwa oukou mai hopohopo mai makau oiai eia no makou ke kiai nei i ko kakou mau pono ae paio ana hoi me ka hopo ole nou e Hawaii ponoi.

            E hookuu aku ia lakou e a-o-a hele e like me na Ilio kahu ole.

            O ka pono ke hana ia a haule mai na lani.

 

            Mai poina i ka malama ana i ua likiki a makou e haawi aku ana ia oe, malia o lilo io ia oe ka heluna nui, a o oe ka makou e hoouna ai no kaluaopele.

 

NU HOU KULOKO.

            Pouli a pele-pele-uli na ao opua o ka lewa i keia la.

            O ka Poalima, Novemaba 16, (oia hoi ka la apopo) oia ka la hanau o ka Moi Davida Laamea Kalakaua i make.

            E holo aku ana ka Iwalani malalo o ka hoounauna a ka Papa Ola no Kalaupapa, Molokai, i ka la apopo.

            Ua hapa ae ka hae o na Kanikela a me ka Hale Aupuni, ma ka Poakolu nei, no ka make ana o ka Emepera o Rusia.

            Ua pau pono aenei na hemahema o ke Alahaka o Waikahalulu i ka hoomaemae ia, a ua hoopananaiki ia mai kona laula, aole hoi elike me mamua ka mohala ae i ke akea.

            O keia la ko Alameda wa haalele ia Kapalakiko no Honolulu nei a me na Panalaau o ka Hema.  A me he mea la, e loaa hou mai ana ia kakou he mau mea hou ano nui mai na aina mamao mai.

            He ku i ka walohia a me ka mokumokuahua o ka naau, ka ike ana aku i na hoa Hawaii o kakou, e lawe ia ana no ka aina o ka ehaeha, ka lua kupapau kanu ola ou e Hawaii

            I keia kakahiaka wale i olowalu mai ai ke oeoe o kahi o Luka, eia ae ka Mariposa ke haulani mai nei mai na Panalaau mai o ka Hema a e mau loa aku ana no ka Ipuka Gula o Kaleponi.

            Ua haule ia mai luna iho o ka pou kukui uila o Frank Lee, he haole hoomoe kukui uila, mauka o Nuuanu, nona ke kiekie o 40 kapuai.  Eia oia malalo o ka lawelawe ana a ke Kauka.

            Ua hoopauia kekahi kupakako o ka hale hana o Ulakoheo, no ka limalima ana i na auka kepau nona na paona 1,500 a oi, a kuai malu ia i ka Pake, ua hopu ia ka Pake e ka Makai Kiu Larsen, a oia la hoi, ua olepe ia.

            Eia hou ae no ia mokuahi i piha me na limahana Iapana a me na waiwai e ae no ka Hui o Ogura Ma, a e hoea mai ana i ka malama o Feberuari, a i ole o Maraki paha o ka 1895 ae nei.  Piha naonao kakou i ke Kepani.

            Ua hala aku ma ke Claudine o ka Poalua nei, ke keiki a ka Ona Miliona o ke Kula o Kamaomao, no ka Mokupuni o Kamalalawalu.

 

Haule !  Haule !!

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua hoopaa ia ka uku ia ana o kekahi BILA BANAKO, nona ka waiwai i'o o $15, Helu 821, ma ka inoa o MRS. NAOMI; e kikoo ana ma ka Banako o Bihopa ma.  O ka mea e loaa ai, e hoihoi ae ma ke keena loio o Mr. S. K. Ka-ne, a e loaa no ka uku makana kupono.  Iloko o na la he 15 mai keia la aku.  Kou Oiaio,

            MRS. NAOMI.

Honolulu, Oct 25, 1894.         1wd.

 

WATI HAULE.

[$10 MAKANA]

            Ma ka Poakolu nei; ua haule mawaena o keia mau alanui: Maunakea; Hotele; Kamika; Beritania a me Papu; he WATI GULA; me ka inoa o ka mea nana ia waiwai mawaho o ke po'i.  E loaa no he uku makana kupono i ka mea a mau mea paha e hoihoi pololei mai ana i ua wati ala i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ka Hale Hana Hao o Ulakoheo.        MR. JEO. KELA.

Auwaiolimu Nov 7 1894.       1wd.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au i ke akea, a e hoolohe mai.  Ma ka la 31 o Okatoba, 1894, ua hele mahuka aku kuu kaikamahine nona ka inoa o Miss Kamakawiwoole, a nona hoi na makahiki he 14.  Ma keia ke hoike ia aku nei ka lohe oiaio ia oukou o ka mea a mau mea paha, e hookipa, malama, a hanai ana hoi iaia, e hoopii ia no oia ma ke kanawai.  A ke kauoha pu ia nei na luna haawi palapala ae mare, aole e haawi i kekahi palapala hooko mare, i kekahi mea a mau mea paha e hele aku ana ma ka inoa i hoike ia ae la maluna, a ina oukou e hookuli ana, e hoopii no au ia oukou.  Owau no

MR. NAHUINA HEKEKIA.

1wd.                Honolulu, Nov. 9, 1894.